Politologia

345
Ebook

Sądownictwo konstytucyjne w państwach Grupy Wyszehradzkiej. Perspektywa politologiczno-prawna

Anna Czyż

Praca omawia zagadnienia związane z funkcjonowaniem Sądów Konstytucyjnych w czterech państwach Europy Środkowej, które tworzą Grupę Wyszehradzką, czyli w Czechach, Polsce, Słowacji i na Węgrzech. Autorzy w siedmiu rozdziałach zaprezentowali wyniki swoich badań odnoszące się do pozycji ustrojowej sądów konstytucyjnych, ich organizacji, organów uprawnionych do wnoszenia spraw, charakteru orzeczeń i skutków tychże orzeczeń. Książka jest kolejną wspólną pracą tego samego zespołu autorów następującą po publikacji pt. „Parlament w państwach Grupy Wyszehradzkiej. Problemy metodologiczno-teoretyczne.” oraz „Władza wykonawcza w teorii i praktyce politycznej okresu transformacji. Doświadczenia państw Grupy Wyszehradzkiej”. Książka adresowana jest do studentów, wykładowców kierunku politologia, ale także do szerszego grona odbiorców zainteresowanych poruszaną tematyką, w pracy czytelnik odnajdzie bowiem podstawowe informacje dotyczące kompetencji i działania Sądów Konstytucyjnych w omawianych państwach.

346
Ebook

Segregacja społeczna w mieście postsocjalistycznym. Bukareszt, Warszawa, Tallin na początku XXI wieku

Szymon Marcińczak

 Socjalistyczne kraje Europy Środkowej i Wschodniej wykazywały pewne różnice w naturze i funkcjonowaniu systemu społeczno-gospodarczego. Różnice te uległy dalszemu pogłębieniu w latach 80. XX w. Bez względu na położenie w ramach byłego bloku wschodniego, okres zmian systemowych przyniósł nagły wzrost nierówności społeczno-ekonomicznych w skali regionalnej i lokalnej. Podział na „zwycięzców” i „przegranych” w procesie transformacji ustrojowej odnosi się nie tylko do określonych grup społecznych, ale także do poszczególnych regionów w ramach państw postsocjalistycznych, których tempo rozwoju przyspieszyło lub zwolniło. Chociaż różnice w poziomie rozwoju regionalnego były czytelne w krajach socjalistycznych, upadek socjalizmu tylko je uwypuklił. Nieskrępowany rozwój wolnego rynku, szybka globalizacja społeczeństw i gospodarek oraz nieuchronny upadek państwa opiekuńczego uwypukliły społeczną cenę zmiany systemu. Następstwem szybkiego rozwoju gospodarczego było pojawienie się bezrobocia, zmniejszanie się partycypacji na rynku pracy, a także wzrost tymczasowości zatrudnienia oraz wycofywanie się państwa z roli gwaranta wielu zabezpieczeń społecznych. Na zmiany te nałożyła się gwałtowna tertiaryzacja (serwicyzacja) gospodarki, co w połączeniu z innymi zmianami doprowadziło najpierw do nowej segmentacji na rynku pracy, a w rezultacie do raptownego wzrostu nierówności społecznych oraz nowej stratyfikacji społeczno-zawodowej. W pracy znajdują się wyniki badań dotyczących tego zjawiska.

347
Ebook

Sejmowe komisje śledcze w praktyce politycznej III RP

Adrian Drynda

Instytucja parlamentarnej komisji śledczej znana jest obecnie systemom politycznym większości państw demokratycznych na świecie, gdyż spełnia wiele istotnych funkcji w społeczeństwie obywatelskim. Celem niniejszej pracy jest próba udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy sejmowe komisje śledcze w Polsce stanowią rzeczywisty, realny i neutralny politycznie instrument kontroli parlamentarnej, czy też wyłącznie jeden z elementów doraźnej rywalizacji międzypartyjnej. Analizie poddano trzy podstawowe aspekty dotyczące tego zagadnienia: przesłanki powołania, mechanizmy funkcjonowania oraz wnioski końcowe z działalności sejmowych komisji śledczych, których prace toczyły się w okresie III Rzeczypospolitej Polskiej (na przestrzeni lat 2003–2018). Intencją autora jest ponadto rozstrzygnięcie kwestii zasadności i celowości wykorzystywania instytucji komisji śledczej w polskim systemie politycznym obok innych instrumentów kontroli sejmowej.

348
Ebook

Skuteczność i racja stanu. Z teki Ministra Spraw Zagranicznych RP

Bronisław Geremek

Teksty składające się na ten tom pochodzą z lat 1998–2000 i należą do spuścizny ówczesnego ministra spraw zagranicznych RP – Bronisława Geremka. Są wśród nich wystąpienia na forum Sejmu RP, przemówienia i inne teksty okolicznościowe, wywiady udzielane prasie polskiej i zagranicznej. Na nurtujące wówczas Polaków pytania o miejsce Polski w Europie i świecie, o polską rację stanu, cele polityki zagranicznej, m.in.: Jaką rolę i miejsce chcemy zapewnić Polsce w nowym, kształtującym się na naszych oczach i kształtowanym przez nas samych porządku? Jaki będzie nasz stosunek do sąsiadów – zwłaszcza tych na wschodzie? Jaką rolę wyznaczymy w naszym myśleniu i w działaniach kwestiom regionalnym? Jaką rolę chcemy odgrywać w NATO i w Unii Europejskiej? minister Bronisław Geremek odpowiadał tak: „Są to pytania, które właśnie w wyniku rozszerzenia europejskich i euroatlantyckich instytucji pojawiają się ze zdwojoną mocą. Wejście Polski do NATO i Unii Europejskiej nie jest i nie będzie bowiem ucieczką na Zachód, odwróceniem się od spraw regionu, bliższych i dalszych partnerów na wschodzie, czy na północnym i południowym wschodzie. Przeciwnie, zwracamy się ku Zachodowi i jego instytucjom, mając na uwadze osiągnięcie co najmniej czterech celów: - po pierwsze, wewnętrzne wzmocnienie samych siebie - po drugie, wprowadzenie do zachodnioeuropejskiej debaty i zachodnioeuropejskiego rozumienia Europy nowej wrażliwości i odmiennego doświadczenia historycznego - po trzecie, wzmocnienie NATO i Unii Europejskiej nie tylko poprzez dodanie do ich siły własnego potencjału, ale również poprzez ukazanie nowych perspektyw i nowych wyzwań - po czwarte, wzmocnienie i przyspieszenie procesów demokratycznej rekonstrukcji regionu i budowy nowego porządku europejskiego. To poczwórne zadanie stanowi istotę nowej geopolityki, jaką w tej części Europy zapoczątkowaliśmy przed niemal dziewięcioma laty”.

349
Ebook

Słowenia pod rządami Tity (1945-1980). W cieniu Jugosławii

Piotr Żurek

W kontekście polskiej historiografii książka ta stanowi pierwszą próbę przedstawienia dziejów Słowenii w okresie jej funkcjonowania jako jugosłowiańskiej republiki w państwie rządzonym przez Josipa Broza-Tito. Należy pamiętać, iż początki państwowości dzisiejszej Słowenii, zarówno pod względem terytorialnym, jak i elit politycznych, sięgają okresu istnienia socjalistycznej Jugosławii. W latach 1945–1980 głównym elementem tego państwa była osoba marszałka Tity, a panujący tam system komunistyczny znacznie odbiegał od modelu  funkcjonującego w innych krajach demokracji ludowej. Oprócz tego silna pozycja Słoweńców we władzach komunistycznej Jugosławii gwarantowała im specjalny status w tym państwie i możliwość rozwoju. Dlatego w książce podkreślono też rolę, jaką Słoweńcy odgrywali w funkcjonowaniu i kształtowaniu jugosłowiańskiego modelu komunizmu. W niniejszej monografii dzieje Słowenii są poruszane w kontekście wewnętrznej sytuacji w tej republice i z uwzględnieniem szerszego aspektu jugosłowiańskiego. Dotyczy to zarówno wydarzeń rozgrywających się na terytorium całej federacji, jak i całokształtu polityki zagranicznej Jugosławii. Starano się zwrócić szczególną uwagę na dyplomację Jugosławii w dobie zimnej wojny, jej neutralność i niezaangażowanie. Śmierć marszałka Tity w roku 1980 nie tylko zakończyła pewną epokę, ale także stała się początkiem nowego etapu w dziejach Słowenii. Od tego momentu rozpoczął się proces niepodległościowy tej republiki – wychodzenia Słowenii z cienia Jugosławii. Monografia ta jest rezultatem kilku lat badań autora prowadzonych na terytorium Słowenii i innych państw byłej Jugosławii. Została ona głównie oparta na słoweńskiej historycznej literaturze naukowej i na dorobku historyków z innych krajów południowosłowiańskich. Walory naukowe książki wzbogacono dzięki wykorzystaniu publikacji  rosyjskich i anglosaskich.

350
Ebook

Słowenia w walce o niepodległość (1980-1992). Wyjść z cienia Jugosławii

Piotr Żurek

Monografia ta jest kontynuacją książki Słowenia pod rządami Tity (1945–1980). W cieniu Jugosławii (Kraków 2017) i stanowi z nią spójną całość. Wszystkie prace naukowe autora dotyczące Słowenii powstały w ramach badań prowadzonych na Wydziale Humanistyczno-Społecznym Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej (ATH). Zasadniczym zamiarem niniejszej publikacji było przedstawienie dziejów Słowenii w okresie rozpadu Jugosławii. Tutaj początkową cezurę wyznacza data śmierci Josipa Broz Tity, a końcową moment secesji, wojny dziesięciodniowej i międzynarodowego uznania niepodległej Słowenii.   Książka została przede wszystkim oparta na opublikowanych słoweńskich materiałach naukowych. Nieodzowne było także sięgnięcie do zasobów historiografii dawnej Jugosławii, jak również państw współczesnych: Chorwacji, Serbii, Bośni i Hercegowiny oraz Czarnogóry. W dużym stopniu przywołano także publikacje rosyjskie, niemieckie i anglosaskie. To samo dotyczy dorobku polskiej nauki.    Piotr Żurek – dr hab., profesor nadzwyczajny Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej. Historyk i slawista, autor licznych publikacji i referatów konferencyjnych z zakresu dziejów Słowiańszczyzny i Bałkanów. Od szeregu lat współpracuje z wieloma zagranicznymi ośrodkami naukowymi, przede wszystkim w Chorwacji, Serbii oraz Słowenii. Ostatnio w pracy badawczej zajmuje się historią Jugosławii i stosunków polsko-jugosłowiańskich w XX wieku. 

351
Ebook

SŁUŻBY SPECJALNE W REALIZACJI INTERESÓW NARODOWYCH RP Pakiet 2 książki

Monika Nowikowska, Izabela Stańczuk, Patryk Dobrzycki

e-book SŁUŻBY SPECJALNE W REALIZACJI INTERESÓW NARODOWYCH RP Pakiet 2 książki 1) REALIZACJA INTERESÓW JEDNOSTEK GRUP SPOŁECZNYCH I INTERESÓW NARODOWYCH W DZIEDZINIE BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP Monografia "Realizacja interesów jednostek, grup społecznych i interesów narodowych w dziedzinie bezpieczeństwa narodowego RP" jest opracowaniem poprawnym pod względem metodologiczno-warsztatowym, odznaczającym się walorami teoretycznymi, lecz także posiadającym istotne znaczenie dla praktyki obrotu prawnego. Poruszony w monografii temat pomaga wyjaśnić pojęcie "interes", prezentując różne jego koncepcje jak również został zdefiniowany i wyjaśniony termin "bezpieczeństwo". Wykorzystując akty prawne, autorki przedstawiły postrzeganie relacji jednostka - grupa - państwo przez koncepcję "dobra wspólnego" w różnych okresach istnienia państwa polskiego. dr hab. Katarzyna Chałubińska-Jentkiewicz, prof. ASzWoj Recenzowana praca "Realizacja interesów jednostek, grup społecznych i interesów narodowych w dziedzinie bezpieczeństwa narodowego" podejmuje ważną problematykę badawczą, poświęconą zagadnieniom bezpieczeństwa. Niniejsza publikacja stanowi kompleksowe opracowanie, w którym podjęta została próba uporządkowania i wyjaśnienia pojęć z tego zakresu. Książka z uwagi na zawarty w niej wkład, dorobek teoretyczny, adresowana jest nie tylko do osób zajmujących się tą tematyką, dydaktyków, studentów, ale także do praktyków zajmujących się tematyką bezpieczeństwa narodowego. dr hab. Piotr Milik, prof. ASzWoj 2) CYWILNE SŁUŻBY SPECJALNE Patryk Dobrzycki - doktor w dziedzinie nauk społecznych, w dyscyplinie nauk o bezpieczeństwie. Zainteresowania badawcze koncentruje wokół organizacji i funkcjonowania służb specjalnych w państwach demokratycznych. Autor artykułów naukowych związanych z powyższą tematyką. Książka Patryka Dobrzyckiego wpisuje się w szerzej prowadzoną debatę o roli, funkcjach i perspektywach polskich służb specjalnych. Autor rzetelnie scharakteryzował obecny stan organizacji tych służb oraz doświadczenia wynikające z licznych zabiegów reformatorskich tego sektora bezpieczeństwa, prowadzone w latach ubiegłych. Na kanwie tych narodowych doświadczeń sformułował koncepcję zmian, co jest niekwestionowanym walorem monografii. Mimo, że układ organizacyjny służb specjalnych wynika z ich specyfiki funkcjonalnego powiązania z władzą polityczną, to warto w debacie publicznej wskazywać dysfunkcje, których źródłem są normy zawarte w ustawach będących podstawą działalności służb specjalnych oraz wskazywać możliwe sposoby doskonalenia prawa. Autor nie stroni od analizy stanu wywiadu i kontrwywiadu opartej nie tylko o normy prawne, ale też inne źródła powszechnie dostępne. Czyni to jednak rozważnie, unikając formułowania wniosków niemających oparcia w podawanych opinii publicznej faktach. Jest to wartościowa książka, którą powinni przeczytać wszyscy zainteresowani problematyką polskich służb specjalnych. Z recenzji dr. hab. Sławomira Zalewskiego, prof. SWPW w Płocku Problematyka służb specjalnych coraz częściej jest przedmiotem badań i opracowań w polskiej literaturze naukowej, co wiązać należy z konsekwencjami rozwoju społeczeństwa informacyjnego i dostępu do informacji, a także z atrakcyjnością tematu, co z kolei wiąże się z tajemnicą ochraniającą działalność tego typu służb, efektywnością ich pracy i realnym wkładem w funkcjonowanie systemu bezpieczeństwa państwa. Większość prac naukowych w tym zakresie plasuje się w obrębie nauk historycznych, dotycząc historii komunistycznych służb specjalnych, lub nauk prawnych i politycznych dotyczących formalnoprawnych podstaw różnych aspektów funkcjonowania tych struktur w systemie organów i instytucji państwa. Znacznie rzadziej spotkać można prace naukowe mające za przedmiot badań służby specjalne traktowane w kategoriach systemowych i mieszczące się w ramach nauk o bezpieczeństwie. Taką cechę posiada niniejsza monografia, stanowiąc konstrukcję logiczną i zamkniętą tematycznie całość. Jej Autor posługuje się językiem komunikatywnym, niepozostawiającym wątpliwości ani co do poddanych analizie faktów, ani stanowiska w przedmiotowej sprawie. Z recenzji dr. hab. Tomasza Aleksandrowicza, prof. WSPol w Szczytnie

352
Ebook

Social Inclusion for Older Persons and Human Rights Law. The Potential for Universal and European Instruments

Barbara Mikołajczyk

Globalne starzenie się stanowi wyzwanie dla międzynarodowego prawa praw człowieka, gdyż osoby starsze napotykają na szereg barier społecznych, ekonomicznych i politycznych, które skutecznie wykluczają je z głównego nurtu społeczeństwa. Niniejsza monografia proponuje zatem model poprawy krajowych polityk dotyczących starzenia poprzez instrumenty prawa międzynarodowego w celu odejścia od paradygmatu postrzegania osób starszych jako wyłącznie biernych beneficjentów pomocy medycznej lub społecznej. Autorka wskazuje na konieczność poprawy widoczności osób starszych na forum międzynarodowym, promuje ideę traktatu chroniącego ich prawa i identyfikuje obszary, w których państwa i podmioty niepaństwowe mogą pozytywnie wpływać na ich włączenie społeczne na szczeblu krajowym.