Rola partycypacji społecznej w kształtowaniu miast

Małgorzata Mirecka

Celem monografii jest ocena przydatności różnych form konsultacji społecznych na wybranych etapach procesu planistycznego, a w efekcie zbadanie, w jaki sposób udział lokalnych społeczności realnie wpływa na ostateczne decyzje planistyczne, a tym samym na zagospodarowanie przestrzenne. W trakcie prac badawczych przeprowadzono rozpoznanie dotychczasowego stanu badań z zakresu partycypacji społecznej w planowaniu przestrzennym oraz przepisów regulujących udział społeczności lokalnych w sporządzaniu opracowań planistycznych i ich ewolucji od czasu transformacji ustrojowej. W monografii podjęto również rozważania na temat roli projektanta urbanisty w planowaniu partycypacyjnym, opisując techniki stosowane na różnych etapach działań planistycznych. W kontekście poszukiwań lokalnych gospodarzy miejskich przestrzeni opisano rolę, jaka mogą odgrywać publiczne instytucje kultury. Jeden z rozdziałów poświęcono też inwestycjom infrastrukturalnym, których realizacja wywołuje często syndrom NIMBY, i możliwościom jego łagodzenia. Ilustrację obecnych tendencji w procesach planowania partycypacyjnego stanowią wybrane studia przypadków różnych działań, związanych z udziałem mieszkańców - tych obowiązkowych, wynikających z przepisów prawa, jak i tych prowadzonych przez samorządy dobrowolnie - warsztatów i konkursów urbanistycznych.

Solutions for Modern Society of the Future. The New European Bauhaus Manual

Michał Beim, Dorota Chwieduk, Katarzyna Górniak, Agnieszka Kaliszuk-Wietecka, ...

This publication brings together the experiences of academics and practitioners who are concerned with issues related to sustainable development in various social and economic areas. In 11 chapters they discuss how the objectives of the New European Bauhaus could be implemented from both theoretical and practical point of view in everyday social and economic life. In keeping with the historical Bauhaus trends, each chapter goes beyond the boundaries of one field of knowledge and explores what relevance the New European Bauhaus has for the matter at hand. The book is intended to serve not only as a collection of knowledge and experience, but also as an academic textbook, providing an interdisciplinary view on individual problems and issues. Structure, and the selected topics of this handbook, offer a comprehensive and multidisciplinary view of the key areas in which the New European Bauhaus can have an impact. Each chapter is both an element of the publication as a whole, as well as a self-contained module that allows for an in-depth analysis of a given issue. In addition, each chapter contains an extensive international bibliography for further independent reading and analysis. It also identifies key issues that will require further work and study. I hope that reading this publication will serve as both an introduction to and stimulus for further independent studies of the subject matters discussed herein.

Starchitekci i starchitektura

Andrzej Klimek

Zamiarem autora pracy była  próba zakwestionowania stereotypowych poglądów. Pierwszy z nich głosi, że starchitekci to po prostu współcześni projektanci o światowej sławie, a uznaniem o takim zasięgu cieszyli się chociażby Le Corbusier czy Ludwig Mies van der Rohe już w pierwszej połowie minionego wieku. Monografia ma na celu wykazać mylność tego przekonania i udowodnić znaczące różnice między dawnymi a dzisiejszymi mistrzami. Chodzi o przełamanie obiegowej opinii, że dzieło architekto-niczne w swojej najistotniejszej warstwie ma charakter indywidualny, gdyż jest wyrazem wyjątkowej osobowości artystycznej. Zakwestionowany został także merytokratyczny stereotyp, iż wielka sława i uznanie danego architekta wynika wprost ze skali jego talentu i ciężkiej pracy. Pozwoliło to pokazać wpływ czynników niezależnych od architekta na jego wysoką pozycję zawodową. Dalekie od dotychczas przyjmowanego ujęcia jest również wykazanie podobieństw między formalnie przeciwstawnymi kierunkami stylistycznymi.

Studia do dziejów architektury i urbanistyki w Polsce. Tom I. Kresy dawnej Rzeczypospolitej

Małgorzata Rozbicka, Robert Kunkel, Wojciech Wółkowski, Justyna Zdunek-Wielgołaska, ...

Zbiory Naukowe Zakładu Architektury Polskiej Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej są jedną z najcenniejszych kolekcji materiałów inwentaryzacyjnych historycznych założeń urbanistycznych i obiektów architektonicznych w Polsce. Początki zbioru sięgają 1922 roku, czyli roku założenia przez profesora Oskara Sosnowskiego Zakładu Architektury Polskiej Politechniki Warszawskiej – pierwszej w Warszawie placówki naukowej zajmującej się dziedzictwem architektonicznym ziem Polski, skupiającej multidyscyplinarny zespół architektów, historyków sztuki i historyków. Powstający od tego czasu przy Zakładzie zbiór architektonicznych rysunków inwentaryzacyjnych, planów miast i fotografii miał służyć zarówno jako baza do prowadzenia szeroko zakrojonych badań nad dziejami architektury i sztuki w Polsce, jak też jako inspiracja w projektowaniu współczesnej architektury. Po wojnie, uratowane od zniszczenia Zbiory Naukowe ZAP są od 1945 roku sukcesywnie powiększane. Aktualnie Zbiór tworzy ponad 30 000 rysunków inwentaryzacyjnych, 571 przedwojennych albumów inwentaryzacji wsi, ok. 10 000 powojennych rysunków budownictwa drewnianego, blisko 40 000 fotografii, ok. 1500 planów urbanistycznych, kilkaset opracowań badawczych, a także m.in. przedwojenne i powojenne prace studenckie, rysunki projektowe i notatki badawcze. Wiele materiałów ze Zbiorów – zarówno przed, jak i po wojnie – zostało badawczo wykorzystywanych w licznych opracowaniach i publikacjach oraz przy pracach projektowych w historycznym kontekście kulturowym. Upowszechnieniu wiedzy na temat zasobu Zbioru i badań wykonanych z wykorzystaniem zawartych w nim materiałów przed wojną służyły między innymi dwa periodyki naukowe wydawane przez ZAP – „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury”, po roku 1950 przejęty przez Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk jako do dziś się ukazujący „Biuletyn Historii Sztuki” oraz seria wydawnicza „Studia do dziejów sztuki w Polsce” po wojnie niereaktywowana. Obszerniejsze monografie o tej tematyce ukazywały się w serii pod nazwą „Biblioteka ZAP”, również w zarzuconych po wojnie podseriach „Architectura Militaris” oraz „Wnętrze i sprzęt”. Problematykę teorii oraz historii architektury i urbanistyki podjął wydawany przez Wydział Architektury PW „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki” o bez mała siedemdziesięcioletniej już dziś tradycji. W tym periodyku pomiary i wstępne opracowania obiektów mierzonych i badanych przez ZAP ukazywały się co roku w formie w miarę regularnie publikowanych „sprawozdań z pomiarów ZAP”. Od około 20 lat, ze względu na zmianę profilu i wydawcy Kwartalnika, ta forma systematycznego publikowania prac badawczych i inwentaryzacyjnych Zakładu oraz współpracujących z nim jednostek WAPW została jednak zarzucona. Mając powyższe na uwadze, zespół Zakładu Architektury Polskiej, po wielu dyskusjach, doszedł do przekonania, że nadeszła pora by powrócić do dobrej zakładowej tradycji i w nawiązaniu do publikowanych przez Zakład w okresie międzywojennym, a niereaktywowanych po wojnie „Studiów do dziejów sztuki w Polsce”, podjąć na powrót własną działalność wydawniczą. Powstał pomysł wydawania przez ZAP we współpracy z Oficyną Wydawniczą PW serii wieloautorskich recenzowanych monografii pt. „Studia do dziejów architektury i urbanistyki w Polsce”, w ramach której corocznie planujemy publikować jeden tom zawierający wyniki prac naukowych oraz ilustrowane opracowania dotąd szerzej badawczo niewykorzystanych archiwalnych materiałów dokumentacyjnych i pomiarowych z zakresu wybranego zagadnienia szeroko pojętej problematyki badań nad architekturą i urbanistyką z terenu dawnej i obecnej Rzeczypospolitej. Chcielibyśmy też bardzo aby w każdym z kolejnych tomów naszej serii znalazło się miejsce na publikację materiałów biograficznych dotyczących wybitnych badaczy historii polskiej architektury i urbanistyki.

Studia do dziejów architektury i urbanistyki w Polsce. Tom II. Przyszłość rzeczy minionych

Małgorzata Rozbicka, Robert Kunkel, Monika Neff, Piotr Kilanowski, ...

W prezentowanym tomie znalazło się 6 artykułów:   Architekt Władysław Marconi jako miłośnik i konserwator zabytków przeszłości (Małgorzata Rozbicka)   Wpływ nowoczesnej infrastruktury technicznej na rozwiązania planu warszawskich domów dochodowych pod koniec XIX wieku oraz po roku 1900 (Piotr Kilanowski)   Kościół trynitarzy na Solcu w Warszawie, pierwotnie świątynia zakonna, później parafialna (Robert Kunkel)   Architektoniczne i urbanistyczne skutki kontrreformacji, na przykładzie zespołu jezuickiego w Kownie na Litwie, w świetle pomiarów inwentaryzacyjnych kościoła pw. św. Franciszka Ksawerego (Justyna Zdunek-Wielgołaska, Wojciech Wołkowski, Klara Kantorowicz)   Swojskość w polskim modelu miasta-ogrodu. Polskie wczesne rozwiązania na tle zagranicznych przykładów (Alicja Szmelter)   Oskar Sosnowski (1880–1939) – krąg rodzinny, edukacja szkolna, studia architektoniczne (Monika Neff)

"Studia Etnologiczne i Antropologiczne" 2015. T. 15

red. Grzegorz Odoj, Magdalena Szalbot

Począwszy od 2015 roku na łamach „Studiów Etnologicznych i Antropologicznych” oprócz artykułów, rozpraw naukowych i doniesień z badań publikowane będą recenzje i sprawozdania, a w kolejnych numerach planowane jest utworzenie działu „Varia”, obejmującego m.in. komunikaty, omówienia, kronikę. W tomie 15 – opublikowanym w nowej formule – dział „Artykułów” składa się z trzech części: Przeobrażenia współczesnej przestrzeni miejskiej; Miasto i miejskość – między ładem a żywiołem; Doświadczanie miasta i tożsamość miejsca. W części pierwszej – poświęconej przemianom zachodzącym obecnie w przestrzeni miejskiej – omówiono: znaczenie przyrody w mieście; żywioł i ład przestrzeni miejskiej; nowe trendy, nowe potrzeby mieszkańców miasta. W części drugiej – skoncentrowanej na ładzie/żywiole przestrzeni miejskiej – zaprezentowano: miejską ulicę jako przestrzeń życia politycznego; miasto jako przestrzeń performansu kulturowego; przypadek zabawy w mieście: shoefiti; proces dramatyzacji przestrzeni miejskiej; Kijowski Majdan jako symbol nowej Ukrainy; specyfikę Omdurmańskiej ulicy. Część trzecia – dotycząca doświadczania miasta i tożsamości miejsca – zawiera artykuły m.in. na temat: pejzażu dźwiękowego miejsca zamieszkania; Urbexersów – eksploratorów opuszczonego miasta; współczesnych autoidentyfikacji mieszkańców Zaolzia.

Synergia twórczości, nauki i dydaktyki w doświadczeniach Warszawskiej Szkoły Architektury i Urbanistyki początku XXI wieku

Krystyna Solarek

Monografia poświęcona jest związkom twórczości architektonicznej i urbanistycznej z badaniami naukowymi oraz dydaktyką. Rozważany jest w niej problem istoty twórczości architektonicznej i cech tej działalności, pozwalających na uznanie jej za tożsamą z nauką.   W monografii omówiono przykłady badań przez projektowanie i badań ewaluacyjnych zaprojektowanych bądź zaprojektowanych dzieł architektonicznych i urbanistycznych. Pokazane są przykłady projektów (również studenckich), które mogą wpływać na rozwój myśli architektonicznej i nauki, a jednocześnie implementują współczesne zdobycze nauki z zakresu architektury i urbanistyki. Monografia dokumentuje też działalność Wydziału Architektury i osiągnięcia jej wybranych pracowników badawczo-dydaktycznych w początkach XXI wieku. Prezentuje najnowsze poglądy na środowisko zbudowane i priorytety projektowania współczesnych miast.

Technologia transportu kolejowego, wyd. 1/2013

Piotr Siedlecki, Paweł Zalewski, Arkadiusz Drewnowski

Podręcznik opisujący podstawowe zagadnienia związane z technologią kolejowych przewozów ładunków i osób, w tym m.in.: zarys procesu przewozowego, poszczególne elementy składowe dróg kolejowych, kolejowych punktów eksploatacyjnych i urządzeń sterowania ruchem kolejowym, wagony kolejowe towarowe i osobowe, pojazdy trakcyjne spalinowe, elektryczne i parowe, zasady prowadzenia ruchu pociągów na szlakach i stacjach, jak również technologię pracy stacji kolejowych towarowych i osobowych, przemieszczania ładunków i osób w transporcie kolejowym oraz kombinowanych procesów transportowych z udziałem transportu kolejowego. Odbiorcy: studenci wydziałów transportu, logistyki oraz zarządzania wyższych uczelni, doradcy ds. transportu i logistyki przedsiębiorstw, a także osoby zainteresowane problematyką transportu kolejowego.