Gender, Age, and Gendered Age in Relation to Attitudes to One's Own Appearance and Health (Chosen Aspects)

Ewa Malinowska, Krystyna Dzwonkowska-Godula, Emilia Garncarek, Julita Czernecka, ...

The book presents the influence of cultural factors on people’s attitudes towards their own health and appearance. lnnovative concept of hierarchical organization of gender and culturally detined age and their influence on each other applied in the study allowed for application of a new sociological category, i.e. gendered age. Such an approach gave an opportunity to conduct an in-depth analysis of beliefs, opinions and behaviours of men and women of different ages regarding their own appearance and health. The empirical part of the book presents definitions of femininity and masculinity used by people in different age groups young, middle-aged and elderly. There was also characterized the level of respondents’ awareness of the influence of gender, age and gendered age on their appearance and health. Moreover, the nowadays of growing importance concept of human capital was used, in which health and appearance are defined as its resources. The book enhances general knowledge about the gender determinants of social phenomena and falls into such fields as gender studies, gender sociology, sociology of the body and health. lt is addressed not only to scientists - sociologists, anthropologists, cultural scientists, psychologists or physicians, but also to people interested in the issues discussed.

Geograficzno-polityczne uwarunkowania sytuacji Ukraińców, Łemków, Białorusinów i Litwinów w Polsce po 1944 roku

Marek Barwiński

Praca jest poświęcona przemianom narodowościowym, jakie zachodziły w Polsce po 1944 r., ze szczególnym uwzględnieniem mniejszości narodowych i etnicznych wschodniej Polski, gdzie zmiany te, zwłaszcza w aspekcie terytorialnym i ilościowym, były bardzo dynamiczne i wewnętrznie silnie zróżnicowane. Po upływie kilkudziesięciu lat i licznych przekształceniach sytuacji politycznej i prawnej można pokusić się o zbadanie, w jaki sposób polityka państwa, zarówno w warunkach ustroju totalitarnego, jak i demokratycznego, wpływa na strukturę narodowościową. W jaki sposób system polityczny i jego zmiany warunkują relacje między większością a mniejszościami narodowymi? Jak w różnych okresach kształtowała się tożsamość narodowa oraz instytucjonalizacja działalności społecznej i kulturalnej mniejszości narodowych i etnicznych „skazanych” przez władze na rozproszenie i stopniową asymilację? Co było głównymi przyczynami zróżnicowanej sytuacji społeczno-politycznej omawianych mniejszości w okresie PRL? Czy zmiany ustrojowe, zapoczątkowane w 1989 r., umożliwiły w praktyce równoprawne funkcjonowanie poszczególnych mniejszości narodowych i etnicznych? W jaki sposób liderzy omawianych mniejszości postrzegają i oceniają obecną sytuację narodowości, które reprezentują? Tak sformułowane pytania są zasadniczymi problemami badawczymi podjętymi w niniejszej pracy. 

Gorsze. Jak nauka pomyliła się co do kobiet

Angela Saini

Kobieta ma mniejszy mózg i dużo słabszy popęd seksualny niż mężczyzna, jest pozbawiona skłonności przywódczych, ma gorszą orientację przestrzenną, zdolności motoryczne i analityczne, jest natomiast bardziej empatyczna, dlatego doskonale sprawdza się jako opiekunka i strażniczka domowego ogniska Te przekonania to nie tylko część potocznego obrazu świata, ale też element naukowych teorii, nadal rozwijanych przez wielu poważnych badaczy. I choć mogłoby się wydawać, że na temat różnic między płciami powiedziano już dość, Angela Saini udowadnia, że jest inaczej. Opisuje dziesiątki teorii, analizuje setki badań, dawnych i współczesnych, rozmawia z naukowcami i naukowczyniami. Niczego z góry nie zakłada, niczego nie odrzuca i często dochodzi do całkiem nieoczekiwanych wniosków. To lektura, z którą powinny się zmierzyć obie strony odwiecznego sporu o rolę i miejsce kobiety choćby po to, żeby się przekonać, że nawet o kwestiach budzących największe emocje można pisać rzeczowo i bez uprzedzeń.

"Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa" 2018, T. 9, z. 1

red. Adam Bartoszek, red. Sławomira Kamińska-Berezowska

Publikacja stanowi przejaw potrzeby ciągłej refleksji nad znaczeniem socjologii w zmieniającym się społeczeństwie oraz nad społeczną rolą socjologów. W prezentowanym tomie zestawione zostały cztery kategorie problemów ważnych dla sposobów rozumienia misji społecznej socjologów, rozpoznających sens swojego funkcjonowania na rynku pracy i nauki. Są to: kwestie etyczne kształcenia socjologów i rozwoju socjologii, problemy rozwoju zawodowego i kariery socjologów, zadania i wyzwania stawiane socjologom w ramach współczesnego rynku pracy, kwestie kapitału kulturowego socjologów i ich tożsamości. Zamieszczone w tomie teksty adresowane są do Czytelników wrażliwych na znaczenie dobrze uprawianej socjologii oraz do socjologów przygotowanych do budowania świadomości obywatelskiej i kształtowania wysokiej kultury zawodowej we wszystkich środowiskach pracowniczych, które wesprzeć może dyscyplina naukowa, jaką jest socjologia.

"Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa" 2018, T. 9, z. 2: Metropolie jako przedmiot badań - zagraniczne doświadczenia, polskie oczekiwania

Robert Pyka

Miasta tworzą dominujące środowisko życia człowieka i stanowią miejsca dynamicznego rozwoju, innowacyjności, kreatywności, w których poszukuje się rozwiązań kluczowych problemów współczesnego świata. Poza tym są podstawowym źródłem wielu wyzwań dotyczących kwestii bezpieczeństwa czy zmian klimatu, gdyż zużywają większą część światowej energii i w związku z tym mają znaczący udział w emisji gazów cieplarnianych. Miejskość zmienia swój wymiar społeczny, ponieważ jest sprzężona z procesami globalizacji, a zatem z mobilnością, intensywnością wszelkiego rodzaju przepływów i współzależności między obszarami miejskimi, których powiązania sieciowe oplatają naszą planetę. Metropolie i obszary metropolitalne stanowią węzły tej sieci, wytwarzając nowego rodzaju relacje z otoczeniem zarówno najbliższym, wskutek zacierania granic między miastem i światem wiejskim, jak i z otoczeniem odległym, w wyniku włączania się w przestrzeń globalnych przepływów. (fragment Wstępu)

"Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa". T. 1

red. Wojciech Świątkiewicz

Tematem wiodącym pierwszego tomu wznowionej edycji „Górnośląskich Studiów Socjologicznych” jest ukazanie tradycji i stanu badań społecznych na Górnym Śląsku w zakresie wybranych dziedzin, w których dorobek badawczy jest znaczący i udokumentowany. Zbiór został podzielony na pięć działów: Śląsk – problemy społeczno-kulturowe; Kultura i przestrzenie historyczne; Ludzie i kapitał społeczno-kulturowy; Kobieta i rodzina; Grupy zawodowe i system edukacji. Zadaniem przywróconego do obiegu naukowego czasopisma jest m.in.: prezentacja wyników badań socjologicznych, publikowanie opracowań prezentujących stan badań, budowanie zaplecza bibliograficznego, międzyinstytucjonalna integracja „śląskiego” środowiska socjologicznego, stworzenie płaszczyzny interdyscyplinarnych badań nad społeczno-kulturowymi, politycznymi i gospodarczymi problemami Śląska.

"Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa". T. 2

red. Kazimiera Wódz

Drugi tom czasopisma poświęcono problemowi społecznych konsekwencji rozwoju, a obecnie upadku przemysłu na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim. Część artykułów oparta jest na badaniach procesów przemian gospodarczych, społecznych i kulturowych starych regionów Europy. Badania te prowadzone były przez zespół socjologów pod kierunkiem Kazimiery Wódz w ramach unijnego projektu „Space, Place and the Historical and contemporary articulations of regional, national and European identities through work and community in areas undergoing economic REstructuring and regeneration” - SPHERE. W pozostałych szkicach przedstawiono ogólne refleksje nad restrukturyzacją przemysłu oraz jej społecznymi konsekwencjami, ukazano także problem przemian w innych regionach kraju.

"Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa". T. 3

red. Marek S. Szczepański, red. Anna Śliz

Trzeci tom rocznika nawiązuje tematyką do „Górnośląskich Studiów Socjologicznych”, wydawanych niegdyś przez nieistniejący już Śląski Instytut Naukowy, w tym bowiem numerze podjęto problem różnych konfliktów społecznych (etnicznych, związanych z ekologią i gospodarką). Artykuły zostały zgrupowane w trzech częściach tematycznych. W części Konflikt etniczny: kontekst teoretyczny przedstawiono panoramę teoretyczną przestrzeni konfliktów społecznych oraz złożoną problematykę  procesów kształtowania się reprezentacji politycznej w głównych regionach europejskich. W części zatytułowanej Śląski kontrapunkt empiryczny umieszczono artykuły przedstawiające wyniki socjologicznych badań empirycznych prowadzonych na Górnym Śląsku i województwie śląskim, w różny sposób dotykające przejawów konfliktów społecznych, traktowanych jako konflikty etniczne. Przesłanki linii programowej pisma realizują też artykuły zamieszczone w części Varia. Znalazły się w niej tym razem cztery teksty, których tematami są: społeczno-ekonomiczne problemy podziałów społecznych w starych europejskich regionach przemysłowych, społeczne spory wokół energetyki wiatrowej, rewolucyjne przemiany w krajach Maghrebu oraz konflikty etniczne na Słowacji.