Urban Design in Town Planning. Current Issues and Dilemmas from the Polish and European Perspective

Krystyna Solarek

Cities have become the habitat for more than half of the world's population. Cities are not only a desirable location for life activities but also the subject of great interest, scientific research and social activities as well as everyday fascinations. However, it can be observed that the more we talk about cities and their planning - about sustainable development, eco-development, new technologies, smart cities, participatory planning and various new urban policies, etc., the less space there is to deal with the topic of urban design. Indeed, urban design will not solve all city problems, but one must be aware that all city problems will not be solved without urban design. It is evident that city is as a complex, dynamic open system shows great possibilities of self-regulation and self-organization. However, people have been trying to influence this system for centuries through planning. The formation of certain rules and deepening knowledge of the functioning of urban organisms certainly contribute to improving quality, in this case the quality of life in cities. The organization is not an end in itself, but a tool for getting certain collective values. Town planners and urban designers, based on the broad knowledge they have, are probably the closest to achieving the assumed results (Mironowicz 2013). Urban design as an occupation is relatively new, but historically it has usually played a significant role in forming cities. Urban design, although it did not have that name yet, has for centuries been one of the most important arts - the one that has most strongly affected the lives of successive generations that has survived to this day - whether in a transformed or unchanged form, or in memory and historical records. In the simplest terms urban design is a link between architecture and spatial planning - a part of spatial planning with the basics and approach of architecture. This is a field where not all architects and few town-planners feel good and competent. It is art, technique, skill and process, as a result of which spatial structures are shaped. It gives them form, function and character appropriate to the scale of the study or document. Urban designs, as the saved projects, no matter how long they were prepared, usually "last" only for a moment. But this does not mean that they do not matter to the development of cities. On the contrary - they change into land development plans, strategies and action programs, or projects for the specific areas, sometimes they are only an inspiration or hint for municipal authorities, and at other times the basis for creating master plans or a picture that allows participants to check the ideas presented. Among the various projects or competition urban concepts, the possibility of implementation usually has one vision - the others remain the experience of the designers or an inspiration for those who had the opportunity to look at them. Despite the apparent elusiveness of this "being", which is the urban design, it has a key impact on the formation of spatial structure cities. This book doesn't offer any detailed guideline of urban design, arranging the streets, squares and buildings that make up the public face of towns and cities. It is only to show how important it is to shape city structure using urban design, where it is possible, so as to build urban developments which are both structurally and functionally harmonious, logical, friendly, resilient, rational and... beautiful. This has been man's desire since the very beginning and today it's important to recall this with the reflection on the role and range of urban design in the times of participatory culture of the information era. The book is also intended to show where urban designs are the most useful today and what priorities can guide their creation if they are to be consistent with contemporary postulates. The study also draws attention to the biggest problems, difficulties and challenges that relate to design in the era of participation, parameterization, globalization and uncertainty. Most analyzes end with questions, although I try to answer some of them myself, without any certainty as to whether they are correct. The study also shows where, in a fascinating and broad urban theme, urban designers can find a place for themselves - how to translate new ideas and postulates for urban design. I would like to draw attention to some current issues and dilemmas of urban design related to both new models of economic development, features and needs of contemporary societies, as well as new planning tools. The lack of creative foundations for regional planning, the disappearance of urban design in local planning, and the underestimation of urban design in the education of architects and town planners are particularly noticeable in Poland, but also visible in other countries. And yet temporary problems, also those related to the impediments to the implementation of urban design, will probably end sometime. We must therefore prepare for the fact that urban design will still be needed. That's why this publication seems to be important. The specificity of European cities and planning traditions have led me to narrow the field of analysis, therefore I do not discuss the urban problems of the whole world, the more so as the urbanization phenomena occurring, for example, in Asia or America, are very complicated. Nevertheless, I do make reference to selected world trends in urban planning. I devote a lot of space to the problems of urban design in Poland, which are partly convergent with those that concern other post-socialist countries, although much concerns only Polish specifics. I hope that showing them in the European context will bring this topic closer to those who do not know the realities of Polish spatial planning, and, on the other hand, that it will help Polish readers to see how and under what conditions urban design can be applied. The presented study consists of three main parts. Since I consider doubts, dilemmas and challenges related to urban design in the contemporary world, their titles are formulated as questions - such the questions that many urban designers ask in their professional work: "What is Urban Design?", "What to Design?" and "How to Design?". In the first part of the monograph I present various approaches to the topic of urban design, its status and role in shaping the spatial structure of cities. The second part of the book titled "What to Design" shows how different scales and ranges are related to urban design but, above all, draws attention to those topics that are currently the most up-to-date when undertaking planning studies. Therefore, it does not cover all the areas of activity dealt with by city planners, and some of them are only approximated by other considerations (for example, the issue of housing has not been separated, only included in some other thematic groups). In the third part, I consider the current new tasks for urban planners caused by civilizational changes, including social and technological changes, and the possible approaches to design in this situation, including using new techniques and tools. The book is dedicated to urbanists - scientists, designers and planners - not only Polish ones. It is also for all, who have contemporary city in mind, as it is a voice in a discussion about problems and challenges, some of which are universal. It is for those who do not know the Polish planning system nor Poland in general - so as they can expand their knowledge and awareness as well as convince themselves that we can participate in various joint activities. The book is also dedicated to Polish recipients - so that they will feel that we are participating in a joint project for shaping European cities, and although we do not always have success (because a lot has to change), we can not give up learning and teaching others, motivating and improving urban designers' workshop - it may be useful again. In some parts of this book, I have developed threads that appeared in my earlier publications, which has been provided in the text with relevant information, but it mainly consists of new content. I have used my over 25 years of experience in urban design and town planning, but I have also based my research on the city structure and its individual problems. This influenced the subjective selection of illustrations and examples - the ones that I know best, including some of my own studies, prevail in the book.

Urbanistyka w gospodarowaniu przestrzenią

Jan Maciej Chmielewski

Tom X serii monografii naukowych Wydziału Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej "Gospodarka Przestrzenna" W monografii omówiono tematy dotyczące suburbanizacji, chaosu przestrzennego oraz wpływu inwestycji publicznych związanych z gospodarką odpadami na przestrzeń współczesnego miasta. Ponadto przedstawiono zagadnienia związane z wartościami kulturowymi i urbanistycznymi okresu międzywojennego. Opracowanie stanowi przyczynek do badań w obszarze gospodarki przestrzennej i równocześnie utwierdza znaczenie w nich nauk technicznych, w tym Geodezji i Kartografii.

Urządzenia do analizy pracy instalacji fotowoltaicznych

dr inż. Łukasz Rosłaniec

E-book "Urządzenia do analizy pracy instalacji fotowoltaicznych" to kompleksowy przewodnik po narzędziach umożliwiających monitorowanie i ocenę wydajności systemów PV. Zawiera omówienie kluczowych urządzeń pomiarowych, ich funkcji oraz praktycznych zastosowań w diagnostyce i optymalizacji instalacji. Publikacja skierowana jest zarówno do specjalistów, jak i użytkowników zainteresowanych lepszym zrozumieniem działania systemów fotowoltaicznych i poprawą ich efektywności.

Urządzenia dylatacyjne w mostowych obiektach drogowych. Projektowanie, montaż, utrzymanie, wyd. 1/2011

Wojciech Radomski, Joanna Łucyk-Ossowska

Pierwszy w polskiej literaturze poradnik opisujący projektowanie, montaż i utrzymanie przekryć i urządzeń dylatacyjnych przeznaczony głównie do mostowych obiektów drogowych. Opisano klasyfikację i rodzaje mostowych urządzeń dylatacyjnych, wyznaczanie przemieszczeń krawędzi szczeliny dylatacyjnej, dobór urządzeń dylatacyjnych i ich badania, wbudowywanie przekryć i urządzeń dylatacyjnych w obiekty mostowe, wykonywanie izolacji, nawierzchni i odwodnienia w obrębie wnęk dylatacyjnych oraz wymagania dotyczące kontroli jakości. Omówiono także przeglądy i utrzymanie szczelin oraz urządzeń dylatacyjnych, jak również różne rodzaje uszkodzeń przekryć i urządzeń dylatacyjnych oraz przedstawiono przykłady wbudowanych urządzeń dylatacyjnych. Uwzględniono najnowsze rozwiązania techniczne oraz wymagania aktualnych norm europejskich. Odbiorcy książki: projektanci i wykonawcy obiektów mostowych, pracownicy służb utrzymania i administracji obiektów mostowych, studenci wydziałów inżynierii lądowej wyższych uczelni technicznych, zwłaszcza o specjalności mostowej oraz słuchacze studiów podyplomowych o tym kierunku. 

Urządzenia wodne w praktyce

Tomasz Kaler

Urządzenia wodne to zgodnie z Prawem wodnym urządzenia lub budowle służące do kształtowania zasobów wodnych lub korzystania z tych zasobów, w tym m.in. urządzenia lub budowle piętrzące, przeciwpowodziowe i regulacyjne, a także kanały i rowy. Ten numer specjalny poświęcony został często budzącym wątpliwości zagadnieniom związanym w urządzeniami wodnymi. Czy każdy rów melioracyjny jest urządzeniem wodnym? Jaka jest sytuacja prawna urządzeń wodnych wybudowanych bez pozwolenia lub zgłoszenia wodnoprawnego? Co urząd może zrobić z nielegalnym urządzeniem wodnym?

Usługi teleinformatyczne administracji publicznej

Marian Kowalewski

Monografia skierowana jest do środowisk, osób i użytkowników korzystających z nowoczesnych usług teleinformatycznych (e-usług), w tym głównie administracji publicznej (e-administracji) oraz studentów zajmujących się tą problematyką. W rozdziale 1 przedstawiono definicje usług telekomunikacyjnych i teleinformatycznych, dokumentów normalizacyjnych i standaryzacyjnych oraz prawnych obowiązujących w kraju i Unii Europejskiej. W rozdziale 2 omówiono uwarunkowania wynikające z ustaleń i dokumentów prawnych Rzeczypospolitej Polskiej i Unii Europejskiej oraz przyjętych do realizacji strategii, programów i projektów, mających istotny wpływ na projektowanie, budowę i usługi teleinformatyczne. W rozdziale 3 przedstawiono określenia usług telekomunikacyjnych, teleinformatycznych, elektronicznych, jakie są świadczone na rzecz społeczeństwa informacyjnego. Z uwagi na rosnące znaczenie usług chmur obliczeniowych, szczególnie w obszarze administracji publicznej i zwykłych użytkowników, dokonano prezentacji tego rodzaju usług ze wskazaniem ich zalet i wad oraz zasad ich wykorzystywania. W rozdziale 4 zaprezentowano modele i rodzaje e-usług stosowane w Polsce i Unii Europejskiej, e-deklaracje stosowane w sektorze finansowym państwa i e-usługi w sektorze służby zdrowia. Przedstawiono także Elektroniczną Platformę Usług Administracji Publicznej ePUAP, w tym jej katalog usług, podsystem bezpieczeństwa, profil zaufany, portal interoperacyjności i funkcjonowanie. Opisano także poziom świadczenia e-usług e-administracji na tle organizacji międzynarodowych. W rozdziale 5 podano określenia dotyczące jakości usług oraz wymagania stawiane usługom telekomunikacyjnym i teleinformatycznym w zakresie: dostępności, wierności, szybkości, zdolności, niezawodności, elastyczności, użyteczności, bezpieczeństwa i interoperacyjności. Omówiono także współcześnie stosowane metody badania jakości usług telekomunikacyjnych i teleinformatycznych. W rozdziale 6 zaprezentowano określenia związane z interoperacyjnością i przedstawiono wyniki analiz oraz spostrzeżenia wynikające z Europejskich Ram Interoperacyjności dla europejskich usług użyteczności publicznej i strategii ich wdrożeń, koncentrując uwagę na zasadach i zaleceniach w tym zakresie. Ważnego znaczenia nadano Krajowym Ramom Interoperacyjności oraz wymaganiom WCAG 2.0 w zakresie świadczenia usług przez Internet dla osób niepełnosprawnych, które są domeną nie tylko dostawców usług teleinformatycznych, ale także administracji publicznej w wymiarze europejskim i krajowym. W rozdziale 7 omówiono elementy i procesy zarządzania usługami oraz problemy związane z wymaganiami, architekturą, organizacją i wdrożeniem Systemu Zarządzania Usługami. W rozdziale 8 przedstawiono uwarunkowania rozwoju e-usług administracji publicznej w dobie cywilizacji informacyjnej, w perspektywie wdrożenia i funkcjonowania systemów teleinformatycznych tzw. piątej generacji.

Użycie siły wojskowej w czasie pokoju przez Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej. Wybrane problemy

Adam Tokarczyk

Adam Tokarczyk jest autorem opracowania "Użycie siły wojskowej w czasie pokoju przez Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej. Wybrane problemy." Podjęta problematyka bez wątpienia warta jest omówienia, szczególnie pod względem podstaw prawnych. Autor szczegółowo analizuje możliwość użycia sił zbrojnych na lądzie, w przestrzeni powietrznej, w ochronie żeglugi i portów morskich, przypadki współdziałania Sił Zbrojnych RP ze Strażą Graniczną i Policją, a także wskazuje na uprawnienia wojska w poszczególnych stanach nadzwyczajnych i sytuacji kryzysowej. Co jednak istotne, Autor skupia się na możliwości użycia uzbrojenia i środków przymusu bezpośredniego przez żołnierzy, wykonujących zadania w ramach wsparcia układu pozamilitarnego w czasie pokoju. Na podkreślenie zasługuje bogaty przegląd orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego i wyroków Sądu Najwyższego wykorzystanych w pracy, do których Autor odnosi się w zakresie użycia i wykorzystania broni przez Siły Zbrojne RP. Należy zgodzić się z Autorem, że konieczne jest podjęcie prac legislacyjnych, mających na celu wypełnienie luk prawnych w zakresie użycia broni przez żołnierzy, a także wprowadzenie definicji legalnych oraz - co Autor podkreśla - niezbędne jest ujednolicenie definicji i dostosowanie ich do terminów używanych w dokumentach NATO. Książka z całą pewnością stanowi kompendium wiedzy na temat użycia Sił Zbrojnych RP w czasie pokoju, opisując całe spektrum sytuacji, włącznie z ich działaniem w stanach nadzwyczajnych i sytuacjach kryzysowych. Z recenzji dr Malwiny Ewy Kołodziejczak Książka Adama Tokarczyka stanowi wartościową pozycję podejmującą problematykę użycia Sił Zbrojnych RP o charakterze pozaobronnym w czasie pokoju, gdy inne możliwości (siły, służby) okażą się lub mogą się okazać niewystarczające. Autor rzetelnie scharakteryzował obecny stan prawny oraz orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego i wyroki Sądu Najwyższego dotyczące użycia uzbrojenia i środków przymusu bezpośredniego przez żołnierzy wykonujących zadania w ramach wsparcia władz cywilnych i społeczeństwa w czasie pokoju. Wskazuje tym sposobem na obecny stan rzeczy, organizację i procedury działania, nie zaniedbując przy tym wskazania luk prawnych utrudniających sprawne użycie sił wojskowych, a przede wszystkim użycie siły i środków przymusu bezpośredniego. Adam Tokarczyk zwraca też uwagę na niedostatki w przygotowaniu żołnierzy i jednostek organizacyjnych sił zbrojnych do realizacji zadań ratowniczych i humanitarnych. Na bazie tych rozważań sformułował wartościowe wnioski odnoszące się do usunięcia niedostatków (luk) w systemie prawnym, wprowadzenia definicji legalnych, z wykorzystaniem dorobku terminologicznego w dokumentach strategicznych NATO. Jest to wartościowa, godna polecenia książka, przydatna w szkoleniu wojsk, straży, służb i inspekcji oraz kadr administracji publicznej organizujących wspólne działania w przedmiotowym zakresie. Godna jest też polecenia w kształceniu na uczelniach wyższych na kierunkach bezpieczeństwo narodowe, wewnętrzne, zarządzanie kryzysowe i wielu innych. Z recenzji prof. dr. hab. inż. Waldemara Kitlera

W czym systemy do monitorowania prądów różnicowych są lepsze od wyłączników różnicowoprądowych

Janusz Strzyżewski

Wyłączniki ochronne różnicowoprądowe oprócz zalet mają i wady. Do nich należy bezpodstawne wyłączenie zasilania na skutek wykrycia prądów różnicowych, które są normalnym zjawiskiem w odbiornikach o charakterze elektronicznym. Kolejny kłopot to konieczność częstego przeprowadzania testów wyłącznika. Rozwiązaniem tych problemów są systemy monitorowania prądów różnicowych. Z ebooka dowiedzą się Państwo, jakie działają i jak konfigurowane są systemy do monitorowania prądów różnicowych, jakie są ich zalety i wady w porównaniu z wyłącznikami ochronnymi różnicowoprądowymi.

W jaki sposób zrealizować przyłączenie do sieci wodociągowo-kanalizacyjnej

Tomasz Kaler

Przyłączenie nieruchomości do sieci wodociągowo-kanalizacyjnej to bardzo istotna kwestia. Pomimo że budowa przyłącza nie wymaga pozwolenia na budowę, to sama procedura przyłączenia jest procesem skomplikowanym. Dlatego zanim do niej przystąpimy, warto zapoznać się z formalnościami, których w związku z przyłączeniem należy dopełnić ponieważ proces podłączenia do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej jest od 2020 roku uregulowany na poziomie ustawowym. Unikaj błędów i zyskaj pewność działania!

W jakich terminach i jakimi metodami badać sprzęt ochronny dla elektryków

Fryderyk Łasak

Dielektryczny sprzęt ochronny użytkowany podczas eksploatacji urządzeń elektrycznych powinien być odpowiedniej jakości i musi być okresowo poddawany oględzinom i próbom wytrzymałości elektrycznej. W ebooku opisano badania: gumowego sprzętu ochronnego, dywaników i chodników, drążków i kleszczy izolacyjnych, wskaźników napięcia, uzgadniaczy faz, pomostów izolacyjnych, uziemiaczy przenośnych, uchwytów izolacyjnych do wkładek bezpiecznikowych mocy.

W jakich terminach i jakimi metodami badać sprzęt ochronny dla elektryków

mgr inż. Fryderyk Łasak

Dielektryczny sprzęt ochronny użytkowany podczas eksploatacji urządzeń elektrycznych powinien być odpowiedniej jakości i musi być okresowo poddawany oględzinom i próbom wytrzymałości elektrycznej. W ebooku opisano badania: gumowego sprzętu ochronnego, dywaników i chodników, drążków i kleszczy izolacyjnych, wskaźników napięcia, uzgadniaczy faz, pomostów izolacyjnych, uziemiaczy przenośnych, uchwytów izolacyjnych do wkładek bezpiecznikowych mocy. A także przedstawiono terminy badań sprzętu dielektrycznego, zasady jego eksploatacji oraz metody badań.

W poszukiwaniu Matki Drzew. Dowody na inteligencję lasu

Dr Suzanne Simard

Suzanne Simard dzieli się historią swego życia poświęconego tropieniu zaskakujących prawd o drzewach o ich wzajemnej współpracy, mądrości i zdolności świadomego odczuwania. Badaczka udowodniła, że las porozumiewa się za pomocą podziemnej sieci grzybni, a jej ośrodkami są potężne drzewa, nazwane matkami. To one karmią spokrewnione ze sobą osobniki i podtrzymują życie całego lasu. Matka Drzew otacza opieką las podobnie jak człowiek dba o swoją rodzinę i społeczność. Simard przekonuje, że więzi i te między ludźmi, i te między drzewami warunkują nasze przetrwanie. Przełomowe odkrycia autorki były początkowo lekceważone przez innych badaczy. Dziś stoją za nimi twarde naukowe dane. Żywy, poruszający do głębi pamiętnikarski zapis życiowej misji Suzanne Simard, która udowadnia, że las to coś znacznie więcej niż zbiorowisko drzew. NEW YORK TIMES Poruszająca relacja dotycząca jednego z najważniejszych współczesnych odkryć w dziedzinie ekologii. Badania autorki to istotny krok w kierunku uzdrowienia naszej planety. Isabella Tree, autorka Wilding i The Living Goddess Suzanne Simard po mistrzowsku łączy błyskotliwy wywód naukowy z pełną emocji narracją. Patrick Barkham, autor Wild Child

Warunki glebowe elementem rozwoju obszarów wiejskich

Anna Bielska, Antoni Szafranek

Treści przedstawione w skrypcie dostosowano do aktualnych potrzeb społeczno-gospodarczych. Zaprezentowano nowoczesne podejście do problemów planowania przestrzennego oraz możliwości zastosowania nowoczesnych narzędzi informatycznych i istniejących baz danych o glebach w celu optymalnego planowania, rozwiązywania problemów i konfliktów związanych z rozwojem obszarów wiejskich, w tym zagospodarowaniem rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Skrypt także jest przygotowany z myślą o specjalistach z zakresu gleboznawczej klasyfikacji gruntów. Przedstawione etapy i procedury konieczne do ustalenia klasy bonitacyjnej oraz omówione przykłady szczególne na podstawie studium przypadku wzbogacą wiedzę specjalistów odpowiedzialnych za przeprowadzenie gleboznawczej klasyfikacji gruntów. Należy pamiętać, że omówione akty prawne mogą być aktualizowane, i w związku z tym wszelkie podejmowane działania muszą być oparte na obowiązujących przepisach.

Ważne akty prawne i przepisy obowiązujące elektryków!

Praca zbiorowa

Publikacja zawiera aktualne przepisy, które regulują pracę elektryków, elektromonterów i osób związanych z instalacjami elektrycznymi. E-book jest idealna zarówno dla doświadczonych fachowców, jak i dla tych, którzy dopiero rozpoczynają swoją karierę w branży elektrycznej. Dzięki przejrzystemu układowi i dokładnym objaśnieniom, każdy użytkownik będzie w stanie zrozumieć i zastosować obowiązujące przepisy w praktyce. E-book został przygotowany z myślą o praktycznym wykorzystaniu wiedzy. Zawarte w nim informacje pomogą Ci w zapewnieniu zgodności z obowiązującymi przepisami.

Ważne przepisy i normy dla elektryków, które wpłyną na Twoją pracę w 2025 roku!

Praca zbiorowa

Publikacja zawiera aktualne przepisy, które regulują pracę elektryków, elektromonterów i osób związanych z instalacjami elektrycznymi. E-book jest idealna zarówno dla doświadczonych fachowców, jak i dla tych, którzy dopiero rozpoczynają swoją karierę w branży elektrycznej. Dzięki przejrzystemu układowi i dokładnym objaśnieniom, każdy użytkownik będzie w stanie zrozumieć i zastosować obowiązujące przepisy w praktyce. E-book został przygotowany z myślą o praktycznym wykorzystaniu wiedzy. Zawarte w nim informacje pomogą Ci w zapewnieniu zgodności z obowiązującymi przepisami.

Ważne przepisy i normy dla elektryków, które wpłyną na Twoją pracę w 2025 roku!

Praca zbiorowa

Książka ma za zadanie odświeżyć wiedzę dotyczącą aktualnych przepisów prawnych, które dotyczą pracy elektryka. Prezentowane w niej najważniejsze ustawy i rozporządzenia, to podstawowe kompendium wiedzy dla każdego elektryka i elektromontera, a także dla osób zaczynających przygodę w pracy przy tworzeniu instalacji elektrycznych w domach jednorodzinnych oraz budynkach wielorodzinnych. W natłoku codziennych zajęć łatwo przegapić nowelizacje ustaw czy rozporządzeń. Te dotyczące elektryków nie zmieniają się wprawdzie tak szybko, jak w innych dziedzinach życia.