Armia Nowego Wzoru

Jacek Bartosiak, Marek Budzisz, Albert Świdziński

Długo oczekiwany raport przygotowany przez think tank geopolityczny Strategy&Future Koniunktura geostrategiczna zmienia się wyraźnie na niekorzyść Polski. Rosja wzmocniła się w wyniku reformy sił zbrojnych i wraca do europejskiej polityki, a Europie Środkowo-Wschodniej chciałaby dyktować warunki. Nawet jeśli w dającej się przewidzieć przyszłości nie wybuchnie wojna na naszych granicach, będzie rosło znaczenie sił zbrojnych jako narzędzia polityki państwowej. Strategy&Future ponad rok temu, nie czekając na przebudzenie opinii publicznej i elity strategicznej, rozpoczęło prace nad Armią Nowego Wzoru. To nowa formuła sił zbrojnych, diametralnie wzmacniająca ich skuteczność. Bez wsparcia społecznego, dyskusji na temat głębokości i zakresu reform żadne zmiany się nie powiodą. Albo zmodernizujemy nasze siły zbrojne wspólnym wysiłkiem całego społeczeństwa, albo ich nie zreformujemy w ogóle. Autorzy traktują Raport jako głos w dyskusji, która rozpoczyna się w Polsce. Wszystkie prace nad raportem zostały sfinansowane z wpłat darczyńców, którym zespół Strategy&Future bardzo dziękuje. Wojna nowej generacji: pokonać Rosję, czyli jak być podmiotem, a nie przedmiotem polityki międzynarodowej Realny potencjał NATO w perspektywie wojny z Rosją a sytuacja Polski, czy Stany Zjednoczone są przygotowane, aby bronić Europy? Przebieg ćwiczeń wojskowych prowadzonych przez Rosję od 1999 roku, zaawansowanie techniczne rosyjskiego arsenału niestrategicznej broni jądrowej Wnioski z symulacji, gier seminaryjnych i wojennych

BEZPIECZEŃSTWO LUDNOŚCI CYWILNEJ Pojęcie, organizacja i zadania w czasie pokoju, kryzysu i wojny

Waldemar Kitler, Aleksandra Skrabacz

Omówiono następujące zagadnienia: podstawowe kategorie bezpieczeństwa narodowego, dylematy teoretyczne i praktyczne bezpieczeństwa powszechnego, organizacja ochrony ludności i obrony cywilnej w wybranych państwach, ochrona ludności i obrona cywilna w Polsce - doświadczenia i stan obecny, założenia systemu ochrony ludności oraz konceptualizację zadań w zakresie ochrony ludności.

BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE Teoria i praktyka

Waldemar Kitler

Najnowsza książka profesora Waldemara Kitlera to z pewnością jego opus vitae. Być może spośród wielu znakomitych monografii naukowych, które napisał, podsumowuje jego wielki dorobek naukowy w zakresie polskiej myśli o bezpieczeństwie. Struktura monografii odzwierciedla bardzo zorganizowany charakter systemowego myślenia Autora o bezpieczeństwie. U szczytu kariery naukowej uwaga Waldemara Kitlera skierowana została na środowisko akademickie i studia nad bezpieczeństwem w dobie wielkich przemian w Polsce. Wyjście z Układu Warszawskiego i przystąpienie do NATO to czas, w którym na nowo ukształtowała się sama koncepcja bezpieczeństwa narodowego. Waldemar Kitler był częścią tej zmiany i całą swoją karierę akademicką poświęcił studiowaniu teorii i praktyki bezpieczeństwa narodowego. Przez cały ten czas nauczał, wpływał i inspirował wielu studentów, myślicieli, przywódców i twórców bezpieczeństwa narodowego. Była to tytaniczna praca ponad ćwierć wieku, a ta książka jest owocem tego ogromnego wysiłku i ciężkiej pracy. Tym wspaniałym tomem Waldemar Kitler wieńczy swoje osiągnięcia w dziedzinie polskich studiów nad bezpieczeństwem. Gdyby nie jego stosunkowo młody wiek, moglibyśmy nazwać Autora nestorem polskiego myślenia w dziedzinie nauk o bezpieczeństwie. Miejmy nadzieję, że może to tylko oznaczać, że w nadchodzących latach możemy oczekiwać od niego więcej! Prof. dr hab. inż. Maciej Marszałek Akademia Sztuki Wojennej Profesor Waldemar Kitler to jeden z najwybitniejszych polskich naukowców, który od wielu lat zajmuje się problematyką bezpieczeństwa narodowego, w tym państwa. Niniejsza publikacja jest efektem wieloletnich badań i syntezy jego dotychczasowych osiągnięć dotyczących systemowych zagadnień organizacji państwa w zakresie bezpieczeństwa narodowego. Autor usystematyzował wiedzę o koncepcji i organizacji bezpieczeństwa narodowego, wyznaczył kierunki jego rozwoju oraz przedstawił model, który spełnia współczesne uwarunkowania bezpieczeństwa w jego kluczowych obszarach. Model ten został opracowany w oparciu o polskie poglądy teoretyczne i polskie rozwiązania organizacyjne. Przy tworzeniu modelu wykorzystano także doświadczenia innych krajów. To wyjątkowo ważny utwór. Polecam ją szczególnie naukowcom z krajów wschodnich i jako polski wkład w rozwój europejskich studiów nad bezpieczeństwem. Prof. dr hab. Bogusław Pacek Uniwersytet Jagielloński

Działania antyterrorystyczne Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej na polskich obszarach morskich i w portach

Marcin Kośka

Monografia pt.: "Działania antyterrorystyczne Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej na polskich obszarach morskich i w portach" została oparta na bogatej bazie źródłowej. Konfrontacja poglądów, przy posiadanej wiedzy i znajomości obszaru badawczego, umożliwiła Autorowi formułowanie wniosków merytorycznie poprawnych. Zauważalna jest dbałość o weryfikację danych pochodzących z różnych źródeł, poprawnie została przedstawiona krytyczna analiza literatury, co świadczy o doświadczeniu i wiedzy Autora w tym zakresie. W kontekście całości monografii można stwierdzić, że poszczególne rozdziały wprowadzają nowe treści systematyzujące ogólną teorię problemu. Przedstawiają nie tylko aktualne poglądy dotyczące badanego obszaru, ale także prawne uwarunkowania oraz zasady współpracy z podmiotami działającymi w obszarze bezpieczeństwa publicznego. Interesujące są refleksje Autora dotyczące rozwiązań praktycznych prezentowane w formie wyników badań lub efektów poznawczych uzyskanych z analizy literatury przedmiotu Szczególną wartość stanowi wskazanie zasad praktycznego postępowania. Rzetelna i interesująca analiza wyników badań podnosi walory poznawcze przeprowadzonych badań i nadaje im wymiar praktyczny. Należy podkreślić, że dokonana analiza, wsparta bardzo czytelnymi rysunkami oraz schematami, stanowi dobrą podstawę do prowadzonych rozważań. Na podstawie analizy prezentowanych rozwiązań w poszczególnych rozdziałach można przypuszczać, że materiał będzie odgrywał istotną rolę w procesie opracowywania nowych rozwiązań organizacyjnych. Dla decydentów z zakresu zarządzania siłami zbrojnymi może stanowić inspirację do szerszej dyskusji i polemiki. Nie należy także wykluczać wykorzystania monografii w procesie kształcenia akademickiego (szczególnie na studiach podyplomowych) w celu poznania struktury i uwarunkowań złożoności całego procesu pozyskiwania i przetwarzania wiedzy w organizacji. Autorowi należą się słowa uznania za podjęty wysiłek poznawczy oraz zdolność adaptacji wielu rozwiązań organizacyjnych i przedstawienie ich w postaci interesującej monografii. dr hab. Piotr PŁONKA

Działania Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w stanie wyjątkowym. Aspekty prawne, historyczne oraz operacyjne

Piotr Hac

Celem głównym niniejszej publikacji jest próba naukowego opisania prawnych, historycznych oraz operacyjnych aspektów użycia Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w stanie wyjątkowym. Natomiast celem poznawczym jest usystematyzowanie wiedzy na temat obowiązujących w tym zakresie rozwiązań normatywnych, zagrożeń mogących skutkować wprowadzeniem stanu wyjątkowego, procedur dotyczących użycia Sił Zbrojnych oraz doświadczeń związanych z wykorzystaniem wojska w tego typu stanie nadzwyczajnym. Podnoszone kwestie, pomimo doniosłości znaczenia dla bezpieczeństwa narodowego, zajmują w literaturze przedmiotu dość odległe miejsce. Także stan wyjątkowy, jako szczególnie kojarzący się z możliwością ograniczenia wolności oraz praw człowieka i obywatela, nie pozostaje w centrum zainteresowania naukowców, choć w przyszłości sytuacja ta może ulec zmianie. Ze wstępu Recenzowana monografia posiada wielorakie walory. Po pierwsze, jest to solidne, wartościowe i oryginalne opracowanie naukowe, interesujące nie tylko poznawczo, a ponadto pożyteczne. Po wtóre, pozycja ta stanowi cenne źródło wiedzy dla wszystkich osób zajmujących się naukowo lub zawodowo działaniami Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w stanie wyjątkowym. Po trzecie będzie, jak należy przypuszczać, stanowić zachętę do dalszych eksploracji naukowych. Z recenzji dr. hab. Marka Fałdowskiego Praca jest ciekawa, dobrze napisana, oparta na rzetelnych badaniach naukowych oraz prezentuje interesujące wnioski, które mogą mieć praktyczne zastosowanie. Z recenzji dr. hab. Mariusza Antoniego Kamińskiego

Hetman

Bartosz Paprocki

UWAGA! e-book jest skanem zapisanym w formacie PDF. Plik pdf uniemożliwia przeszukiwanie i kopiowanie tekstu REPRINT. Zawartość dziełka: Dedykacja Samuelowi Zborowskiemu z Rytwian. Jakiego hetmana obierać trzeba. Jakie ma rotmistrze i dziesiątniki hetman obierać. O radzie albo o sekretarzach hetmańskich. Jako ma hetman wojnę przeciw nieprzyjacielowi ponosić. Jakim sposobem hetman ma z wojskiem na wojnę ruszyć. O stanowieniu obozu. O ćwiczeniu żołnierskiem. O popisowaniu albo okazowaniu wojska. O pustoszeniu ziemi nieprzyjacielskiej. O straży nocnej. Jako się w nocy potajemnie z miejsca ruszać. Jacy posłowie mają bydź do nieprzyjaciela syłani. O zbiegach. O nieprzyjacielskim obozie. W jakiej tajemnicy mają bydź rady hetmańskie. O służbie bożej. O świadomości miejsc i krajów wszelakich. Którego czasu wojsko ma objednywać. O potwierdzeniu i trwożeniu wojska. Jako żołnierza śmielszym do potyczki uczynić. O szykowaniu wojska. Co ma hetman czynić czasu bitwy. Co ma hetman czynić, gdy się wojsko z bitwy wróci. O zwycięstwie, więźniach i zabitych pochowaniu. O przymierzu. O dobrowolnem poddaniu. O dobywaniu zamków i miast. Przypiski.

Jak przetrwać wojnę?

Zbigniew Wolski

Jesteśmy cywilami z krwi i kości, którzy zderzyli się z informacją o wojnie na Ukrainie. Nad naszymi głowami latają samoloty Paktu Północnoatlantyckiego, które zapewniają nam bezpieczeństwo. Przy wschodniej granicy stacjonują sojusznicy. Kilkadziesiąt kilometrów od polskiej granicy trwają bombardowania. Zalała nas fala uchodźców, którzy opowiadają o tym, co przeżyli. Aby być przygotowanymi musimy w bardzo krótkim czasie nauczyć się, jak wygląda nowoczesna wojna i poznać jej oblicza. Niewielu zdaje sobie sprawę z zagrożeń. Nowoczesne rodzaje uzbrojenia w kilka, kilkanaście minut mogą dosięgnąć cele odległe o setki kilometrów. Przebywanie na terenie objętym działaniami wojennymi lub na terenie zajętym czasowo przez agresora rządzi się brutalnymi prawami i trzeba je poznać. Nie potrzeba wiele, aby przetrwać najgorsze. Najważniejsze to wiedzieć, jak znaleźć bezpieczne miejsce. Później dopiero zatroszczmy się o wodę i nieco żywności. Ratowanie dobytku na niewiele się zda, gdy zagrożone jest nasze życie. Zbigniew Wolski Autor książek o survivalu i preppingu. Felietonista związany blisko z niezależnymi portalami opozycyjnymi. Wcześniej twórca opracować z zakresu stosunków międzynarodowych, ze szczególnym uwzględnieniem Europy Wschodniej. Miłośnik militariów i historii.

Józef Jaroń. Legionista, nauczyciel, więzień Kozielska

Agata Łucja Bazak

Mówi się, że człowiek żyje dopóty, dopóki żyje wśród ludzi pamięć o nim. Słowa te nabierają szczególnego sensu w odniesieniu do ludzi, których już nie ma, choć pamięć o nich wciąż pozostaje żywa dzięki ich pracy i działalności. Jednym z takich niezapomnianych jest z pewnością bohater tej książki. Józef Jaroń, legionista, nauczyciel, żołnierz Wojska Polskiego, więzień Kozielska, zamordowany w bestialski sposób w Katyniu przez NKWD na rozkaz samego Stalina był, synem ziemi rzeszowskiej (Podkarpacie), sądeckiej (Małopolska) i staszowskiej (dawne województwo kieleckie, późniejsze tarnobrzeskie, a obecnie świętokrzyskie). Był także gorącym patriotą, który, nie zważając na osobiste pożytki, oddał swoje usługi Ojczyźnie, narażając to, co najcenniejsze, własne życie i bezpieczeństwo swojej rodziny w imię dobra wspólnego. Biografię Józefa Jaronia nie było łatwo opracować. Gdyby nie pomoc jego prawnuka, Macieja Respondowicza, książka ta nigdy by nie powstała. W archiwach państwowych bowiem zachowało się niewiele materiałów na jego temat.

Krótka historia wojny

Jeremy Black

Równie przystępne, co kompleksowe wprowadzenie do tematu wojny, zarysowujące dzieje konfliktów od antyku po współczesność. W czterdziestu krótkich rozdziałach Jeremy Black rozpatruje wojnę jako zjawisko globalne, nie ograniczając swojego spojrzenia jedynie do Europy i Stanów Zjednoczonych, lecz także przyglądając się konfliktom, które rozgrywały się w Azji czy Afryce. Obok zmieniających oblicze wojen innowacji militarnych, autor zwraca uwagę na społeczne i kulturowe aspekty konfliktów, podkreślając jak duże znaczenie ma choćby ich różne postrzeganie przez poszczególne kultury. Wykorzystując zebraną wiedzę, Black podejmuję także próbę zarysowania możliwego kształtu przyszłych konfliktów zbrojnych. Jeremy Black, professor emeritus historii na University of Exeter. Autor licznych prac z zakresu historii wojskowości.

Mimowolne cyborgi. Mózg i wojna przyszłości

Łukasz Kamieński

Technonauka świetnie wykorzystuje nasze pragnienie ciągłego udoskonalania się i pracuje nad coraz większym usprawnieniem człowieka. Literatura science fiction od lat pełna była bohaterów cyborgów, lecz naukowcy nie mogli za nią nadążyć. Dziś jednak fantastyka coraz dynamicznej przeistacza się w rzeczywistość, a nowoczesne technologie wkraczają nie tylko w życie wojska, ale również w naszą codzienność. Mimowolne cyborgi Łukasza Kamieńskiego to fascynująca wyprawa do świata ludzi-maszyn i najnowszych osiągnięć nauki. Sięgając po twarde dane z zakresu technologii i bioinżynierii oraz odwołując się do popkultury, Kamieński opisuje długą drogę od superwojownika Achillesa do dystopijnych wizji niedalekiej przyszłości. Próbuje też odpowiedzieć na najbardziej palące pytania jak wiele ulepszeń przyjmą ciało i umysł? Czy natura sama określi granicę, po której przekroczeniu pojawią się niemożliwe do przewidzenia skutki uboczne? A może przeciwnie ciało zacznie się dostosowywać do ingerencji, aż do momentu pełnej technoewolucji? Człowiek od wieków próbował poprawiać swoje zdolności i wykorzystywał najnowsze osiągnięcia techniki. Od teleskopu po mikroskop, od okularów po noktowizor, od kompasu po GPS. Czas na kolejną ewolucję. Od człowieka do cyborga.   Jeszcze nie tak dawno wydawało się, że technologia rozwiąże wszystkie nasze problemy, a wojna to przynajmniej w tej części świata sprawa przeszłości. Niestety rzeczywistość okazuje się bardziej skomplikowana, a historia wcale nie chce się skończyć. Kolejne konflikty wydają się nieuniknione, a lektura Mimowolnych cyborgów pozwala sobie wyobrazić, jak będą wyglądały. Łukasz Kamieński ze swadą i erudycją maluje obraz pól bitewnych przyszłości, opierając się nie tylko na badaniach naukowych i raportach Pentagonu, ale także na twórczości klasyków science fiction i starożytnych eposach. Warto przy tym zaznaczyć, że jest to książka nie tylko dla czytelników zainteresowanych militariami, ale dla każdego, kto jest ciekaw, co przyniesie jutro. Technika wojskowa ma bowiem to do siebie, że prędzej czy później wchodzi pod strzechy. Bardzo możliwe, że nie każdy cyborg będzie chodził w mundurze. Jakub Szamałek

Niepewność pomiarów w laboratorium balistyki

Zbigniew Wrzesiński

W badaniach laboratoryjnych balistyki, narzędziem umożliwiającym obiektywne i prawdopodobne oszacowanie parametrów rozkładu wybranych cech elementów populacji, jest teoria niepewności pomiaru wykorzystująca elementarne prawa rachunku prawdopodobieństwa i statystyki matematycznej. Dlatego też w części początkowej pracy omówiono niezbędne wybrane wiadomości z rachunku prawdopodobieństwa i statystyki matematycznej, takie jak: zmienne losowe jednowymiarowe, zmienne losowe wielowymiarowe oraz parametry rozkładu badanej cechy elementów populacji, wartość oczekiwaną, estymację punktową i przedziałową oraz współczynnik korelacji liniowej Pearsona. Istotną częścią pracy jest omówienie rozkładów statystycznych. Rozkładem statystycznym który omówiono szczegółowo jest rozkład jednopunktowy. Postąpiono tak z tego względu, że rozkład ten jest podstawą do zdefiniowania rozkładów wielopunktowych będących w istocie złożeniem wielokrotnym rozkładu jednopunktowego. Rozkład jednopunktowy przedstawiono jako degenerację rozkładu ciągłego jednostajnego do punktu. Dalej dokonano złożenia rozkładu jednopunktowego w rozkład n-punktowy zwany inaczej rozkładem dwumianowym Bernoulliego. Przytoczono również twierdzenie Moivere’a-Laplace’a odnoszące się do rozkładu dwumianowego Bernoulliego które wskazuje, że w przejściu granicznym dla tego rozkładu zbiega się on do rozkładu normalnego Gaussa, który to rozkład znajduje zastosowanie w prawie wszystkich procesach zachodzących w przyrodzie i w wielu innych dziedzinach życia. Omówiono również rozkład chi-kwadrat i rozkład t-Studenta stosowany przy ocenie niepewności pomiaru dla oszacowania przedziału ufności i poziomu ufności znalezienia w nich parametru rozkładu średniej arytmetycznej zmiennej losowej populacji, jeżeli próba losowa nie przekracza trzydziestu pomiarów (n < 30). Omówiono również regresję liniową, która sprowadza zagadnienie współzależności zmiennych losowych do zależności funkcyjnej. Natomiast regresję nieliniową opisano jako ogólną procedurę służącą do dopasowania dowolnego rodzaju zależności między zmiennymi Y objaśnianą oraz X objaśniającą. Podano przykłady kilku funkcji nieliniowych, które po transformacji zmiennych losowych doprowadzono do modelu regresji liniowej. W pracy uwzględniono dokument Głównego Urzędu Miar zatytułowany „Wyrażanie niepewności pomiaru: Przewodnik”, wydany w 1999 roku. Na podstawie tego dokumentu określono niepewności standardowe typu A oraz typu B, niepewności wzorcowania dla podstawowych przyrządów stosowanych w laboratoriach, obliczanie niepewności standardowej dla wielkości złożonych, niepewność rozszerzoną oraz weryfikację hipotezy liniowości.

Oblicza Wojny. Tom 9. Narzędzia wojny

Tadeusz Grabarczyk

Tematem dziewiątego tomu z serii Oblicza Wojny są narzędzia wojny. Jest to pojęcie szerokie, co znajduje odzwierciedlenie w problematyce poruszanej w publikowanych tu artykułach. Mówiąc o narzędziach wykorzystywanych podczas wojen, na myśl nasuwa się przede wszystkim różnego rodzaju broń czy uzbrojenie i to właśnie tych zagadnień dotyczy część tekstów, które oddajemy do rąk czytelników. Prezentowane przez autorów wyniki badań dotyczą różnych epok. Omówione zostało uzbrojenie jeźdźców z nadwornych oddziałów Kazimierza Jagiellończyka i Jana Olbrachta oraz broń zgromadzona w arsenałach krakowskich w XVII w. Jest też artykuł dotyczący użycia pociągów pancernych przez polskie wojsko w walce a bolszewikami w latach 1919-1921. W kolejnym opracowaniu zebrano opinie pilotów o samolotach jakimi posługiwali się w latach II wojny światowej. W tomie znalazł się również artykuł dotyczący rzadko dotychczas poruszanego przez historyków zagadnienia, jakim jest wyposażenie wojska polskiego w okresie PRL. Omówiono także kwestię produkcji uzbrojenia w Polsce okresie międzywojennym. Bez wątpienia narzędziem wojny były także fortyfikacje. Tej problematyce poświęcono tekst omawiający umocnienia wzniesione przez walczących pod Dyrrachium w 48 r. p.n.e. W problematykę tomu wpisują się również opracowania dotyczące formacjom wojskowym. To im dedykowane są artykuły omawiające losy 1 pułku czołgów stacjonującego w Łodzi po I wojnie światowej, irlandzkiej partyzantce z lat 1919-1921 oraz armii Ligi Państw Arabskich. Kolejnym z narzędzi wykorzystywanych w związku z wojnami była propaganda, dlatego w tym tomie znalazł się artykuł dotyczący rosyjskiej propagandy z okresu poprzedzającego wybuch I wojny światowej oraz radzieckiej - z lat II wojny światowej. Wyrażam nadzieję, że ten zbiór artykułów spełni oczekiwania czytelników. Tadeusz Grabarczyk

Ocena funkcjonalności systemu kontroli w Siłach Zbrojnych RP

Monika Nowikowska

Poruszony w publikacji temat pomaga wyjaśnić funkcjonujący w siłach zbrojnych system kontroli, jak również wykazać fundamentalne znaczenie kontroli w systemie zarządzania i dowodzenia. Niniejsza publikacja stanowi kompleksowe opracowanie, w którym podjęta została próba uporządkowania pojęć z zakresu kontroli, przedstawiono mechanizmy, funkcje i cele kontroli oraz scharakteryzowano podstawowe modele teoretyczne, na których tle ukazany został funkcjonujący system kontroli w siłach zbrojnych. Książka z uwagi na zawarty w niej wkład, dorobek teoretyczny, przekładający się zarazem na praktyczne zastosowanie konkretnych problemów w procesie kontroli, adresowana jest nie tylko do osób zajmujących się nauką prawa administracyjnego, dydaktyków, studentów, ale także do praktyków zajmujących się kontrolą w życiu zawodowym. dr hab. Piotr Milik prof. ASzWoj

PRZYGOTOWANIA OBRONNE SPOŁECZEŃSTWA POLSKIEGO Wybrane aspekty

Urszula Staśkiewicz

Jednym z kluczowych przedsięwzięć w dziedzinie obronnej są przygotowania obronne społeczeństwa. [...] Działania te powinny zmierzać do złagodzenia ewentualnych cierpień fizycznych i psychicznych ludności cywilnej, wyposażenia ludzi w umiejętności, wiedzę i nawyki przetrwania w trudnych warunkach, a także do zabezpieczenia funkcjonowania ludności w warunkach działań wojennych. Część z tych zagadnień Autorka uwzględniła w swojej monografii, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień edukacji obronnej oraz działań organizacji pozarządowych w tym zakresie. Praca prezentuje wiedzę o teoretycznych i normatywnych podstawach obronności oraz efekty analiz historyczno-porównawczych w Polsce. prof. dr hab. inż. Waldemar Kitler Monografia stanowi ważną część dotychczasowego dorobku Autorki oraz finalizuje jej badania dotyczące określenia miejsca i roli społeczeństwa polskiego w procesie przygotowań obronnych w niemilitarnej części systemu obronnego państwa. Opracowanie zawiera informacje o teoretycznych i normatywnych podstawach obronności oraz rezultaty analiz historycznych, podczas których porównywano proces przygotowań obronnych społeczeństwa polskiego w trzech okresach: II RP, PRL oraz po 1989 roku. Zawarte w publikacji wnioski wskazują na duże znaczenie przygotowań obronnych społeczeństwa polskiego w systemie obronnym państwa. Wskazują również na potrzebę stworzenia spójnego systemu prawnego obejmującego współpracę pomiędzy organizacjami pozarządowymi a wojskiem oraz administracją publiczną w obszarze przygotowań obronnych w Polsce. W pełni należy zgodzić się z oceną Autorki, że w ostatnim okresie "wsparcie państwa dla organizacji pozarządowych jest niewystarczające". dr hab. inż. Marian Kuliczkowski

Realizacja interesów jednostek grup społecznych i interesów narodowych w dziedzinie bezpieczeństwa narodowego RP

Monika Nowikowska, Izabela Stańczuk

Monografia "Realizacja interesów jednostek, grup społecznych i interesów narodowych w dziedzinie bezpieczeństwa narodowego RP" jest opracowaniem poprawnym pod względem metodologiczno-warsztatowym, odznaczającym się walorami teoretycznymi, lecz także posiadającym istotne znaczenie dla praktyki obrotu prawnego. Poruszony w monografii temat pomaga wyjaśnić pojęcie "interes", prezentując różne jego koncepcje jak również został zdefiniowany i wyjaśniony termin "bezpieczeństwo". Wykorzystując akty prawne, autorki przedstawiły postrzeganie relacji jednostka - grupa - państwo przez koncepcję "dobra wspólnego" w różnych okresach istnienia państwa polskiego. dr hab. Katarzyna Chałubińska-Jentkiewicz, prof. ASzWoj Recenzowana praca "Realizacja interesów jednostek, grup społecznych i interesów narodowych w dziedzinie bezpieczeństwa narodowego" podejmuje ważną problematykę badawczą, poświęconą zagadnieniom bezpieczeństwa. Niniejsza publikacja stanowi kompleksowe opracowanie, w którym podjęta została próba uporządkowania i wyjaśnienia pojęć z tego zakresu. Książka z uwagi na zawarty w niej wkład, dorobek teoretyczny, adresowana jest nie tylko do osób zajmujących się tą tematyką, dydaktyków, studentów, ale także do praktyków zajmujących się tematyką bezpieczeństwa narodowego. dr hab. Piotr Milik, prof. ASzWoj

Sandomierska Brygada Straży Granicznej 1889-1914

Krzysztof Latawiec

Dzieje 16. Sandomierskiej Brygady Straży Granicznej. Jej koszary to jedyny w Polsce zachowany przykład architektury o charakterze militarnym rosyjskiej formacji granicznej stacjonującej w Królestwie Polskim w XIX-XX w. Każdy, kto wjeżdża do Sandomierza ulicą Zawichojską w kierunku Bramy Opatowskiej, mija po prawej stronie stary zaniedbany budynek przy ulicy Zacisze (przez miejscowych z uporem wciąż nazywanej dawną, tradycyjną, z rosyjska brzmiącą nazwą Komanda). Widzi wtedy ściśle związany z historią Sandomierza jeden z zapomnianych zabytków. Dzieje miasta zapisane są bowiem nie tylko w starych kościołach, ratuszu czy kamienicach. Historia Sandomierza to także budynki powstałe w okresie niewoli narodowej. Podobnie jak w innych ośrodkach miejskich takich jak Łódź czy Żyrardów stanowią one bezcenną spuściznę po minionych czasach.Wspomniany budynek do 1914 r. był miejscem stacjonowania oddziałów 16. Sandomierskiej Brygady Straży Granicznej. To jedyny w Polsce zachowany w takim stanie przykład architektury o charakterze militarnym związany z rosyjską formacją graniczną stacjonującą w Królestwie Polskim w XIX i XX w. Budynek ten może, niestety, podzielić los innych XIX-wiecznych budowli, które w ostatnich dekadach zniknęły z pejzażu Sandomierza, gdyż decyzją władz miejskich stare rosyjskie koszary są przewidziane do wyburzenia...

Słownik terminologii wojskowej niemiecko-polski i polsko-niemiecki, tom I i II

Piotr Mikietyński

Słownik terminologii wojskowej polsko-niemiecki i niemiecko-polski - zawierający kluczowe pojęcia z zakresu wojskowości i techniki wojskowej - jest próbą wyjścia naprzeciw oczekiwaniom dużej liczby osób zainteresowanych terminologią wojskową. Brak dokładnej znajomości polskich czy niemieckich określeń z tej problematyki często utrudnia lekturę opracowań z zakresu wojskowości. Autor starał się zawrzeć w Słowniku przede wszystkim terminy z zakresu wojskowości XX wieku. Nie mógł jednak pominąć kluczowych pojęć używanych w dobie nowożytnej. Swoiste wyzwanie badawcze stanowiło dążenie do ujęcia w publikacji określeń używanych w trzech armiach: austriackiej (austro-węgierskiej), niemieckiej czy szwajcarskiej. Utrudnieniem było niekiedy znalezienie odpowiedniego polskiego znaczenia czy - odwrotnie - niemieckiego odpowiednika dla określeń typowych dla polskiej terminologii wojskowej. "Koncepcję wydania niemiecko-polskiego oraz polsko-niemieckiego słownika terminologii wojskowej należy uznać za w pełni uzasadnioną. Szczególnie dla języka polskiego istotne były i nadal są terminy pochodzenia niemieckiego, które w znacznym stopniu zostały zaadaptowane (często w postaci daleko idących oboczności) do rodzimej terminologii wojskowej. Wieloletnie kontakty, w tym także krwawe konflikty, z wojskami państw niemieckich/niemieckojęzycznych (Niemcy, a wcześniej Prusy, Austria, Saksonia) spowodowały nie tylko import znacznej części fachowego słownictwa, lecz także konieczność zrozumienia trudnych, a często niejednoznacznych niemieckich terminów wojskowych. [...] recenzowany słownik jest bez wątpienia bardzo wartościową pomocą dla historyków oraz znawców i badaczy wojskowości czasów współczesnych". Z recenzji prof. dr. hab. Michała Baczkowskiego, Uniwersytet Jagielloński dr hab. Piotr Mikietyński - adiunkt w Instytucie Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zainteresowania badawcze koncentrują się na historii wojskowości Europy Środkowo-Wschodniej, ze szczególnym uwzględnieniem pierwszej i drugiej wojny światowej.

Służba duszpasterska w Garnizonie Staszów

Agata Łucja Bazak

W latach 1923-1939 w Staszowie stacjonował 1 batalion 2 Pułku Piechoty Legionów 2 Dywizji Piechoty Legionów. Była to jednostka wywodząca się z Legionów Polskich Józefa Piłsudskiego. Składał się z dowództwa, trzech kompanii strzeleckich (po 3 plutony) i kompanii ciężkich karabinów maszynowych, taboru i służby administracyjnej. 2 i 3 kompania oraz 1 kompania ciężkich karabinów maszynowych szkoliły żołnierzy z przeznaczeniem do Korpusu Ochrony Pogranicza (KOP), natomiast 1 kompania pełniła służbę wartowniczą i zabezpieczała działalność batalionu.   

SŁUŻBY SPECJALNE W SYSTEMIE BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO Pakiet 2 książki

Waldemar Kitler, Patryk Dobrzycki

SŁUŻBY SPECJALNE W SYSTEMIE BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO - Pakiet 2 książki 1) BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE. TEORIA I PRAKTYKA Najnowsza książka profesora Waldemara Kitlera to z pewnością jego opus vitae. Być może spośród wielu znakomitych monografii naukowych, które napisał, podsumowuje jego wielki dorobek naukowy w zakresie polskiej myśli o bezpieczeństwie. Struktura monografii odzwierciedla bardzo zorganizowany charakter systemowego myślenia Autora o bezpieczeństwie. U szczytu kariery naukowej uwaga Waldemara Kitlera skierowana została na środowisko akademickie i studia nad bezpieczeństwem w dobie wielkich przemian w Polsce. Wyjście z Układu Warszawskiego i przystąpienie do NATO to czas, w którym na nowo ukształtowała się sama koncepcja bezpieczeństwa narodowego. Waldemar Kitler był częścią tej zmiany i całą swoją karierę akademicką poświęcił studiowaniu teorii i praktyki bezpieczeństwa narodowego. Przez cały ten czas nauczał, wpływał i inspirował wielu studentów, myślicieli, przywódców i twórców bezpieczeństwa narodowego. Była to tytaniczna praca ponad ćwierć wieku, a ta książka jest owocem tego ogromnego wysiłku i ciężkiej pracy. Tym wspaniałym tomem Waldemar Kitler wieńczy swoje osiągnięcia w dziedzinie polskich studiów nad bezpieczeństwem. Gdyby nie jego stosunkowo młody wiek, moglibyśmy nazwać Autora nestorem polskiego myślenia w dziedzinie nauk o bezpieczeństwie. Miejmy nadzieję, że może to tylko oznaczać, że w nadchodzących latach możemy oczekiwać od niego więcej! Prof. dr hab. inż. Maciej Marszałek Akademia Sztuki Wojennej Profesor Waldemar Kitler to jeden z najwybitniejszych polskich naukowców, który od wielu lat zajmuje się problematyką bezpieczeństwa narodowego, w tym państwa. Niniejsza publikacja jest efektem wieloletnich badań i syntezy jego dotychczasowych osiągnięć dotyczących systemowych zagadnień organizacji państwa w zakresie bezpieczeństwa narodowego. Autor usystematyzował wiedzę o koncepcji i organizacji bezpieczeństwa narodowego, wyznaczył kierunki jego rozwoju oraz przedstawił model, który spełnia współczesne uwarunkowania bezpieczeństwa w jego kluczowych obszarach. Model ten został opracowany w oparciu o polskie poglądy teoretyczne i polskie rozwiązania organizacyjne. Przy tworzeniu modelu wykorzystano także doświadczenia innych krajów. To wyjątkowo ważny utwór. Polecam ją szczególnie naukowcom z krajów wschodnich i jako polski wkład w rozwój europejskich studiów nad bezpieczeństwem. Prof. dr hab. Bogusław Pacek Uniwersytet Jagielloński 2) CYWILNE SŁUŻBY SPECJALNE Patryk Dobrzycki - doktor w dziedzinie nauk społecznych, w dyscyplinie nauk o bezpieczeństwie. Zainteresowania badawcze koncentruje wokół organizacji i funkcjonowania służb specjalnych w państwach demokratycznych. Autor artykułów naukowych związanych z powyższą tematyką. Książka Patryka Dobrzyckiego wpisuje się w szerzej prowadzoną debatę o roli, funkcjach i perspektywach polskich służb specjalnych. Autor rzetelnie scharakteryzował obecny stan organizacji tych służb oraz doświadczenia wynikające z licznych zabiegów reformatorskich tego sektora bezpieczeństwa, prowadzone w latach ubiegłych. Na kanwie tych narodowych doświadczeń sformułował koncepcję zmian, co jest niekwestionowanym walorem monografii. Mimo, że układ organizacyjny służb specjalnych wynika z ich specyfiki funkcjonalnego powiązania z władzą polityczną, to warto w debacie publicznej wskazywać dysfunkcje, których źródłem są normy zawarte w ustawach będących podstawą działalności służb specjalnych oraz wskazywać możliwe sposoby doskonalenia prawa. Autor nie stroni od analizy stanu wywiadu i kontrwywiadu opartej nie tylko o normy prawne, ale też inne źródła powszechnie dostępne. Czyni to jednak rozważnie, unikając formułowania wniosków niemających oparcia w podawanych opinii publicznej faktach. Jest to wartościowa książka, którą powinni przeczytać wszyscy zainteresowani problematyką polskich służb specjalnych. Z recenzji dr. hab. Sławomira Zalewskiego, prof. SWPW w Płocku Problematyka służb specjalnych coraz częściej jest przedmiotem badań i opracowań w polskiej literaturze naukowej, co wiązać należy z konsekwencjami rozwoju społeczeństwa informacyjnego i dostępu do informacji, a także z atrakcyjnością tematu, co z kolei wiąże się z tajemnicą ochraniającą działalność tego typu służb, efektywnością ich pracy i realnym wkładem w funkcjonowanie systemu bezpieczeństwa państwa. Większość prac naukowych w tym zakresie plasuje się w obrębie nauk historycznych, dotycząc historii komunistycznych służb specjalnych, lub nauk prawnych i politycznych dotyczących formalnoprawnych podstaw różnych aspektów funkcjonowania tych struktur w systemie organów i instytucji państwa. Znacznie rzadziej spotkać można prace naukowe mające za przedmiot badań służby specjalne traktowane w kategoriach systemowych i mieszczące się w ramach nauk o bezpieczeństwie. Taką cechę posiada niniejsza monografia, stanowiąc konstrukcję logiczną i zamkniętą tematycznie całość. Jej Autor posługuje się językiem komunikatywnym, niepozostawiającym wątpliwości ani co do poddanych analizie faktów, ani stanowiska w przedmiotowej sprawie. Z recenzji dr. hab. Tomasza Aleksandrowicza, prof. WSPol w Szczytnie

Użycie siły wojskowej w czasie pokoju przez Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej. Wybrane problemy

Adam Tokarczyk

Adam Tokarczyk jest autorem opracowania "Użycie siły wojskowej w czasie pokoju przez Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej. Wybrane problemy." Podjęta problematyka bez wątpienia warta jest omówienia, szczególnie pod względem podstaw prawnych. Autor szczegółowo analizuje możliwość użycia sił zbrojnych na lądzie, w przestrzeni powietrznej, w ochronie żeglugi i portów morskich, przypadki współdziałania Sił Zbrojnych RP ze Strażą Graniczną i Policją, a także wskazuje na uprawnienia wojska w poszczególnych stanach nadzwyczajnych i sytuacji kryzysowej. Co jednak istotne, Autor skupia się na możliwości użycia uzbrojenia i środków przymusu bezpośredniego przez żołnierzy, wykonujących zadania w ramach wsparcia układu pozamilitarnego w czasie pokoju. Na podkreślenie zasługuje bogaty przegląd orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego i wyroków Sądu Najwyższego wykorzystanych w pracy, do których Autor odnosi się w zakresie użycia i wykorzystania broni przez Siły Zbrojne RP. Należy zgodzić się z Autorem, że konieczne jest podjęcie prac legislacyjnych, mających na celu wypełnienie luk prawnych w zakresie użycia broni przez żołnierzy, a także wprowadzenie definicji legalnych oraz - co Autor podkreśla - niezbędne jest ujednolicenie definicji i dostosowanie ich do terminów używanych w dokumentach NATO. Książka z całą pewnością stanowi kompendium wiedzy na temat użycia Sił Zbrojnych RP w czasie pokoju, opisując całe spektrum sytuacji, włącznie z ich działaniem w stanach nadzwyczajnych i sytuacjach kryzysowych. Z recenzji dr Malwiny Ewy Kołodziejczak Książka Adama Tokarczyka stanowi wartościową pozycję podejmującą problematykę użycia Sił Zbrojnych RP o charakterze pozaobronnym w czasie pokoju, gdy inne możliwości (siły, służby) okażą się lub mogą się okazać niewystarczające. Autor rzetelnie scharakteryzował obecny stan prawny oraz orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego i wyroki Sądu Najwyższego dotyczące użycia uzbrojenia i środków przymusu bezpośredniego przez żołnierzy wykonujących zadania w ramach wsparcia władz cywilnych i społeczeństwa w czasie pokoju. Wskazuje tym sposobem na obecny stan rzeczy, organizację i procedury działania, nie zaniedbując przy tym wskazania luk prawnych utrudniających sprawne użycie sił wojskowych, a przede wszystkim użycie siły i środków przymusu bezpośredniego. Adam Tokarczyk zwraca też uwagę na niedostatki w przygotowaniu żołnierzy i jednostek organizacyjnych sił zbrojnych do realizacji zadań ratowniczych i humanitarnych. Na bazie tych rozważań sformułował wartościowe wnioski odnoszące się do usunięcia niedostatków (luk) w systemie prawnym, wprowadzenia definicji legalnych, z wykorzystaniem dorobku terminologicznego w dokumentach strategicznych NATO. Jest to wartościowa, godna polecenia książka, przydatna w szkoleniu wojsk, straży, służb i inspekcji oraz kadr administracji publicznej organizujących wspólne działania w przedmiotowym zakresie. Godna jest też polecenia w kształceniu na uczelniach wyższych na kierunkach bezpieczeństwo narodowe, wewnętrzne, zarządzanie kryzysowe i wielu innych. Z recenzji prof. dr. hab. inż. Waldemara Kitlera

WHITE NOISE Strategic Decision Game

Marzena Żakowska, Lech Drab, Marek Klasa

WHITE NOISE: A strategy game for Diplomats in a new era of competition WHITE NOISE is a revolutionary strategy game designed to equip diplomats and foreign service personnel with the skills they need to succeed in today's complex and challenging 21st century world. This innovative game goes beyond traditional war games to include a critical information operations component. Players will gain knowledge of how: - Identify and combat disinformation, - Develop effective diplomatic strategies, - Navigate the "gray area" of international relations, - Use diplomatic and information tools, - Promote a consistent narrative in the international arena. WHITE NOISE is not just a game, but a comprehensive training program that includes: - Real world scenarios based on contemporary events, - Detailed educational materials on diplomatic protocol, - Practical exercises to improve key skills, - Scenarios for working dinners and official diplomatic ceremonies. WHITE NOISE is an extremely valuable source for: - Students of international relations. - Diplomats who want to improve themselves in the profession. - Diplomatic training institutions. - Anyone who wants to develop their diplomatic skills. Don't fall behind in light of 21st century challenges. Develop your interpersonal and negotiation skills. Learn how to build a team based on effective performance. Develop your strategic thinking skills and make effective decisions. (...) the game calls upon players to exercise diplomatic and informational instruments of power, both unilaterally and through intergovernmental organisations, such as the ONZ, NATO and the EU. Byron HARPER - Ph.D., Deputy, Partnership Division NATO Special Operations Headquarters The very well written Poland based Scenario can easily be adopted to the needs and political structures of other countries. SOnke MARAHRENS - Colonel (GS), Director COI Strategy and Defense The European Centre of Excellence for Countering Hybrid Threats Żakowska, Drab and Klasa highlight the key insight that aggressor nations around the world are employing information-centric warfare and information operations to overwhelm intelligence analysis, sub- vert national decision-making processes, and clutter international venues for dispute resolution. James G. BRECKENRIDGE - Provost U.S. Army War College Marzena ŻAKOWSKA is an Associate Professor and lecturer at the Faculty of National Security at the War Studies University. She holds a Ph.D. in Security Science from the National Defence University, Warsaw, Poland.Currently, she is Director of the Global Affairs and Diplomacy Studies and Chair of War Studies Working Group at the International Society of Military Sciences. Professional associations include the Academy for International Conflict Management and Peacebuilding, and the United States Institute of Peace in Washington D.C. She cooperate as the Research Fellow with the Royal Military College of Canada and US Army War College. As editor and author, she has published books and articles on armed conflict, hybrid threats, Balkan's security, and social security issues. Lech DRAB, Associate Professor at the Jan Długosz University in Częstochowa with practical international experience in the security and defence areas. He is graduated from the NATO Defense College in Rome (Italy), the Geneva Center for Security Policy and the Wrocław University of Technology. He completed a number of specialist courses in the Nether-lands, Belgium, Switzerland and Germany. Former Associate Professor of the National Security Department at War Studies University in Warsaw and Jan Kochanowski University in Kielce. Director of the Department of Military Foreign Affairs of the Ministry of National Defense, military advisor to the Permanent Representative of Poland to the EU and the Polish Military Representative to the NATO Military Committee in Brussels (Belgium). As a member of the Athena training team, he lectured in Brussels, Helsinki, Potsdam, Florence and Montpellier. He chaired the Athena Special Committee during the Polish Presidency of the Council of the European Union. Author and editor of monographs, book chapters and articles. He specializes in defense diplomacy, international security, NATO and EU security policy and peace operations. Marek KLASA is a senior lecturer at War Studies University in Warsaw in the Institute of State Security. He holds a Ph.D in Security Sciences. Since 2007 volunteer in pro-defence non-governmental organizations, including Związek Strzelecki "Strzelec" Organizacja Społeczno-Wychowawcza and Jednostka Strzelecka 1313, which are referring to tradition of the polish pre-war "Strzelec" [Rifleman] movement. His research interests include a wide array of subjects including defensive preparations of the territory, security infrastructure, classic military strategy and history of warfare. Co-author of a handful of decision games scenarios.

Бойові кораблі. Еволюція лінкорів та авіаносців

Максим Паламарчук

Тоннаж американських авіаносців за останні десятиліття збільшився майже у вісім разів. Сучасні патрульні кораблі більші за деякі крейсери ХІХ століття. Це лише один з аспектів розвитку, який проходить ця техніка, конкуруючи не лише між собою, а й з танками, ракетами, бомбардувальниками, безпілотниками, розвідкою та дипломатами, пільговими позиками і торговими ембарго. У цій книжці військовий експерт Максим Паламарчук описує еволюцію основних бойових кораблів у стратегічному середовищі, як результат взаємодії численних різноспрямованих впливів: політики, технологій, державних бюджетів, поглядів адміралів на тактику застосування флоту і, не в останню чергу, закономірностей та випадковостей війни.

Żywoty hetmanów Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego

Żegota Pauli

UWAGA! e-book jest skanem zapisanym w formacie PDF. REPRINT. Unikalne dzieło, które powstało na podstawie odnalezionych materiałów po Samuelu Brodowskim, a które wydał, ozdabiając je rysunkami i herbami Żegota Pauli. Zawartość dzieła: SPIS TREŚCI. Przedmowa wydawcy. Wstęp. Wiadomość o stanie wojska i urzędzie hetmańskim w dawnej Polsce. Poczet celniejszych wodzów wojska polskiego od najdawniejszych czasów HETMANI WIELCY KORONNI: Mikołaj Kamieniecki, Mikołaj Firlej, Jan Tarnowski, Mikołaj Sieniawski, Jerzy Jazłowiecki, Mikołaj Mielecki, Jan Zamojski, Stanisław Żółkiewski, Stanisław Koniecpolski, Mikołaj Potocki, Stanisław Potocki, Jan Sobieski, Dymitr Wiśniowiecki, Stanisław Jabłonowski, Szczęsny Potocki, Hieronim Lubomirski, Adam Sieniawski, Stanisław Rzewuski, Józef Potocki, Jan Branicki, Wacław Rzewuski, Franciszek Branicki, Piotr Ożarowski, HETMANI POLNI KORONNI: Mikołaj Sieniawski, Jerzy Jazłowiecki, Mikołaj Sieniawski, Stanisław Żółkiewski, Stanisław Koniecpolski, Marcin Kazanowski, Mikołaj Potocki, Marcin Kalinowski, Stanisław Potocki, Stanisław Lanckoroński, Jerzy Lubomirski, Stefan Czarniecki, Jan Sobieski, Dymitr Wiśniowiecki, Stanisław Jabłonowski, Mikołaj Sieniawski, Jędrzej Potocki, Szczęsny Potocki, Hieronim Lubomirski, Adam Sieniawski, Stanisław Rzewuski, Stanisław Chomętowski, Jan Branicki, Wacław Rzewuski, Franciszek Branicki, Seweryn Rzewuski, HETMANI WIELCY LITEWSCY: Piotr Biały, Konstanty Ostrogski, Jerzy Radziwiłł, Jan Radziwiłł, Hieronim Chodkiewicz, Grzegorz Chodkiewicz, Mikołaj Radziwiłł, Krzysztof Radziwiłł, Jan Chodkiewicz, Lew Sapieha, Krzysztof Radziwiłł, Janusz Kiszka, Janusz Radziwiłł, Paweł Sapieha, Michał Pac, Kazimierz Sapieha, Michał Wiśniowiecki, Grzegorz Ogiński, Ludwik Pociej, Michał Wiśniowiecki, Michał Radziwiłł, Michał Mossakowski, Michał Ogiński, Szymon Kossakowski, HETMANI POLNI LITEWSCY: Stanisław Kiszka, Jerzy Radziwiłł, Jan Radziwiłł, Grzegorz Chodkiewicz, Mikołaj Radziwiłł, Roman Sanguszko, Krzysztof Radziwiłł, Jan Chodkiewicz, Krzysztof Radziwiłł, Janusz Kiszka, Janusz Radziwiłł, Paweł Sapieha, Wincenty Gosiewski, Michał Pac, Władysław Wołowicz, Michał Radziwiłł, Kazimierz Sapieha, Jan Ogiński, Józef Słuszka, Michał Wiśniowiecki, Grzegorz Ogiński, Stanisław Denhoff, Michał Radziwiłł, Michał Massalski, Alexander Sapieha, Józef Sosnowski, Ludwik Tyszkiewicz, Szymon Kossakowski, Józef Zabiełło, SPIS HETMANÓW.