Analityczne Techniki Plazmowe

Krzysztof Jankowski, Lena Ruzik, Magdalena Borowska, Magdalena Matczuk

W prezentowanym skrypcie nie byłoby możliwe nawet krótkie opisanie każdej ze znanych technik plazmowych z uwzględnieniem jej specyfiki, aparatury i przykładów zastosowania. Koncepcja zaprezentowania całości zagadnień zakłada przedstawienie podstaw spektrometrii plazmowych źródeł wzbudzenia i źródeł jonów oraz klasyfikacji technik spektrometrycznych, a następnie opisanie zagadnień związanych ze stosowaną aparaturą i metodyką pomiarów oraz częściowo zastosowań analitycznych technik plazmowych z podkreśleniem elementów wspólnych, występujących w różnych odmianach technik spektrometrycznych.

Atomy. Od filozoficznej idei do fizycznej realności

Jan Grzegorz Małecki

Książka Atomy: od filozoficznej idei do fizycznej realności omawia ewolucje postrzegania składowych elementów materii, począwszy od czasów antycznych aż do współczesności. Opracowanie nie tylko przedstawia dane historyczne dotyczące rozumienia, sposobu interpretowana i opisu poszczególnych elementów materii, ale także zawiera opis tła historycznego, włączając w to krótką charakterystykę poszczególnych badaczy oraz fakty związane z ich życiem i działalnością. W pracy omówiono postęp nauki związany bezpośrednio ze zmianami rozumienia budowy i składu materii. Ten aspekt jest szczególnie istotny z dydaktycznego punktu widzenia, ponieważ historia rozwoju teorii atomistycznej leży u podstaw historii chemii jako dziedziny. Tym samym prezentowana monografia wpisuje się w potrzeby współczesnej polskiej literatury naukowej. Adresatami publikacji są pracownicy naukowi i studenci wydziałów chemii, farmacji, fizyki i historii.

CBRN. Security Manager Handbook

Michał Bijak

Project “Support for European Union action in the field of CBRN security managers education” SE-CBRN-URE is funded by European Commission, The Directorate-General for Migration and Home Affairs (DG HOME) from Internal Security Fund – Police, call “Implementation of the EU CBRN Action Plan, the EU Action Plan on enhancing the security of explosives and the European programme of critical infrastructure protection”. Total project budget – 684 377 Euro (EU contribution – 615 940 Euro). Grant Agreement No. HOME/2015/ISFP/AG/CBRN/4000008459 Acts of chemical, biological, radiological and nuclear (CBRN) terrorism are four new risks that the European public has to take into consideration. With the possibility of these different forms of weapons of mass destruction (WMDs) being used in acts of terrorism, an urgent need has arisen to prevent and combat their use. The use of any of the four types of CBRN weapons in acts of terrorism could open the door to the possibility of destabilization of the European Union, and lead to undermining its economic stability, public security and social integrity. An additional problem is the constant threat of explosives, especially home-made devices, which can be used by themselves or as a release mechanism for CBRN agents.

Chemia analityczna. Analiza jakościowa kationów i anionów

Bożena Chmielewska-Bojarska

Niniejszy skrypt obejmuje swym zakresem metody chemiczne analizy jakościowej kationów i anionów i jest przeznaczony dla studentów Wydziału Chemii Uniwersytetu Łódzkiego. W skrypcie został przyjęty podział kationów na 5 grup analitycznych według Freseniusa oraz podział anionów na 7 grup analitycznych według Bunsena. W części dotyczącej analizy kationów przedstawiony został kolejno przebieg analizy każdej grupy. W tabelach zebrane zostały równania najważniejszych reakcji (zarówno z odczynnikami grupowymi, jak i charakterystycznymi) każdego z analizowanych kationów. W części dotyczącej anionów, gdzie nie ma systematycznego sposobu ich oddzielania i analizowania, przedstawiono reakcje wstępne pozwalające stwierdzić obecność lub nieobecność całych grup anionów. Analogicznie jak dla kationów, w tabelach zgromadzone zostały równania najważniejszych reakcji dla każdego z analizowanych anionów.

Chemia analityczna. Ćwiczenia laboratoryjne

Iwona Głuch-Deli

W skrypcie opisane są ćwiczenia laboratoryjne z chemii analitycznej dla studentów podstawowego i zaawansowanego kursu chemii analitycznej1. W rozdziale 1 zamieszczony jest zwięzły opis sposobów pobierania próbek, ich rozkładu (przeprowadzania do roztworu) oraz metod rozdzielania i zagęszczania składników przed końcową detekcją. Program ćwiczeń obejmuje klasyczne metody analizy chemicznej – objętościowe i wagowe (rozdziały 2–6) i metody instrumentalne (rozdziały 7–18).    W ramach poszczególnych jednostek ćwiczeniowych student ma możliwość zapoznania się z podstawowymi zagadnieniami dotyczącymi danej techniki analitycznej, korzystając z jej wstępnego opisu teoretycznego i zalecanej literatury źródłowej oraz wykonując w laboratorium ćwiczenia eksperymentalne z wykorzystaniem roztworów wzorcowych i odpowiednio dobranych próbek naturalnych, ilustrujących możliwości wykorzystania zdobywanej wiedzy w praktyce.    Ćwiczenia praktyczne poświęcone są głównie analizie materiałów pochodzenia biologicznego i próbek biotechnologicznych, co predysponuje je do wykorzystania w programie kształcenia studentów interesujących się tymi zagadnieniami.

Chemia koordynacyjna. Podstawy

Jan Grzegorz Małecki

W opracowaniu przedstawiono zagadnienia dotyczące podstawowych aspektów chemii koordynacyjnej. W pracy zostały przedstawione zagadnienia dotyczące nomenklatury, geometrii i izomerii, teorie wiązań chemicznych oraz symetrii i budowy elektronowej w tej grupie związków chemicznych. W szczególności przedstawione zostały właściwości magnetyczne i spektroskopowe w zakresie absorpcji promieniowania z zakresu UV-VIS związków koordynacyjnych. Przedstawione zostały zagadnienia trwałości i reaktywności związków koordynacyjnych w aspekcie ich budowy elektronowej i geometrii wielościanu koordynacyjnego. Książka jest pierwszym w języku polskim szczegółowym opracowaniem aspektów absorpcyjnej spektroskopii elektronowej związków koordynacyjnych oraz jako pierwsza zawiera opis zagadnień dotyczących oddziaływań agostycznych.

Ćwiczenia laboratoryjne z chemii ogólnej i analitycznej

Teresa Znamierowska, Władysława Szuszkiewicz, Tadeusz Beran

Skrypt jest przeznaczony dla studentów wszystkich specjalności zawodowych studiów stacjonarnych i niestacjonarnych na Wydziale Inżynieryjno-Ekonomicznym Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Omówiono w nim podstawowe zagadnienia programu wykładów z chemii ogólnej i nieorganicznej (kinetyka reakcji chemicznych, równowaga chemiczna i in.), podano obowiązujące obecnie ogólne reguły nomenklatury nieorganicznych związków chemicznych, opisano podstawowe techniki stosowane w laboratorium chemicznym oraz występujący tam sprzęt, a także omówiono podstawowe reakcje identyfikujące jony oraz najprostsze oznaczenia ilościowe. Uzupełnienie skryptu stanowią regulaminy: studenckiego laboratorium chemii ogólnej i analitycznej oraz bezpieczeństwa pracy w nim. Dla wygody studentów w skrypcie zamieszczono układ okresowy pierwiastków.

Demon w maszynie

Paul Davies

Życie przypomina magię, a jego tajemnice zakrywa całun nieprzeniknionej złożoności. Ogromny postęp, jaki dokonał się w biologii w ciągu ostatnich dziesięcioleci, jeszcze bardziej pogłębił tę zagadkę. Co sprawia, że żywe istoty posiadają ową iskrę, która odróżnia je od innych układów fizycznych i sprawia, że są tak niezwykłe i wyjątkowe? Demon w maszynie to zapierająca dech w piersiach podróż przez krajobraz fizyki, biologii, logiki i informatyki. Słynny fizyk, Paul Davies, prowadzi nas od mrocznych początków życia ku mikroskopijnym silnikom napędzającym komórki naszych ciał. Łącząc ze sobą nowotwory i świadomość, dwugłowe robaki i ptasią nawigację, odkrywa, w jaki sposób organizmy biologiczne gromadzą i przetwarzają informacje, by wyczarować porządek z chaosu i tym samym otworzyć okno na tajemnicę życia. Ta książka łamie schematy! - "Nature"  Wielka idea polega na tym, że zrozumienie przepływu informacji w organizmach może być brakującym elementem naszej naukowej układanki. – "The Guardian” Poszukując odpowiedzi na jedną z najstarszych kwestii - czym jest życie? - Paul Davies przekracza granice poznania, odkrywa miejsca jeszcze nienazwane. - "New Scientist"

Elektrochemia: wybrane zagadnienia z ćwiczeniami

Paweł Krzyczmonik, Barbara Burnat, Sławomir Domagała, Andrzej Leniart

W ostatnim ćwierćwieczu nastąpił bardzo szybki rozwój elektrochemii. Nowoczesne elektrochemiczne źródła energii, nowe materiały, polimery przewodzące, nanomateriały, sensory i biosensory, rozwój technik pomiarowych, miniaturyzacja sprzętu - to wszystko prowadzi do coraz szerszego zastosowania technologii związanych z elektrochemią we wszelkich dziedzinach życia i nauki. Mamy nadzieję, że książka, którą oddajemy w ręce czytelników, stanie się dla nich przewodnikiem po przedstawionych zagadnieniach współczesnej elektrochemii. Z jednej strony chcemy przybliżyć teoretyczne podstawy wybranych tematów, teorii elektrochemicznych i metod pomiarowych, a z drugiej - pragniemy zaprezentować zbiór instrukcji do ćwiczeń eksperymentalnych wykonywanych w ramach laboratorium z elektrochemii. Autorzy

Historia odkryć pierwiastków chemicznych

Jan Grzegorz Małecki

W pracy przedstawiono w sposób przystępny historie odkryć pierwiastków chemicznych szeregując je nie według miejsc zajmowanych w układzie okresowym, a w oparciu o okres czasu, w którym zostały zidentyfikowane. Cezura czasowa nie jest jedynym kryterium jakie Autor zastosował do przedstawienia historii odkryć liter chemicznego alfabetu. Drugim kryterium są odkrycia naukowe skutkujące powstaniem metod stosowanych do zgłębienia zagadek budowy otaczającego świata, a które doprowadziły do odkrycia szeregu pierwiastków chemicznych. Ostatnia grupa opisanych w książce pierwiastków to otrzymane sztucznie ciężkie, nietrwałe, pierwiastki chemiczne. Najcięższe z nich otrzymały swoje nazwy dopiero w roku 2016. Książka przeznaczona jest dla studentów pierwszego stopnia chemii, może również stanowić doskonałe źródło wiadomości dla nauczycieli przedmiotów przyrodniczych w szkołach ponadpodstawowych. Ponadto, ponieważ napisana została w sposób nie wymagający od czytelnika szerszego przygotowania z zakresu chemii, może być inspirująca dla osób zaczynających swoją przygodę z naukami przyrodniczymi.

Improving CAD Designs with Autodesk Fusion 360. A project-based guide to modelling effective parametric designs

Kevin Michael Land

Autodesk Fusion 360 has become an indispensable tool for designers, tinkerers, and engineers worldwide thanks to its versatility that allows for large-scale assemblies and smaller, quick 3D prints. If you’ve faced challenges with learning Fusion 360, this book will help you overcome them and build the confidence to design your own projects, explaining step-by-step instructions and the purpose of each tool.In this book, you’ll dive into the design workspace and learn sketching fundamentals such as setting up a component, recognizing when a sketch is fully constrained, and parametrically flexing models. Through trial and error, you’ll work on multiple easy-to-build projects to create simple, useful items that can be quickly 3D printed for use around the house and then advance to much bigger projects that require joint connectivity and large assemblies.By the end of this book, you’ll be able to sketch fully parametric designs, translate them into 3D models, and create your own unique designs.

Konkurs chemiczny dla licealistów. Zbiór zadań

Maciej Dranka, Michał Fedoryński, Krzysztof Krawczyk

Prowadzony od 36 lat przez Wydział Chemiczny Politechniki Warszawskiej Konkurs Chemiczny dla licealistów składa się z dwóch etapów. W pierwszym uczniowie rozwiązują w domu zadania z chemii ogólnej i nieorganicznej, chemii organicznej i tzw. zadania technologiczne, których istotą jest bilansowanie procesów technologicznych. Konkurs adresowany jest do uczniów szczególnie interesujących się chemią – podstawą cywilizacji technicznej – dlatego zakres zadań, szczególnie z chemii organicznej, wykracza poza zakres podstawy programowej obowiązującej licealistów i wymaga samodzielnego poszerzania wiedzy. Etap drugi odbywa się na Wydziale Chemicznym PW (z wyjątkiem XXXV Konkursu – z powodu pandemii drugi etap odwołano, natomiast drugi etap XXXVI Konkursu odbył się zdalnie), zakres zadań tego etapu pokrywa się z problemami, z którymi uczniowie powinni byli się zapoznać, rozwiązując zadania pierwszego etapu.   Przedstawione w publikacji zadania konkursowe z odpowiedziami stanowią wybór spośród około tysiąca problemów z minionych lat. Autorzy opracowania mają nadzieję, że będzie ono pomocne przy przygotowywaniu się do różnych konkursów chemicznych i przyczyni się do zwiększenia zainteresowania chemią wśród licealistów.

Kurs matematyki dla chemików. Wyd. 5. popr

Joanna Ger

Skrypt jest przeznaczony dla słuchaczy studiów uniwersyteckich kierunku chemia. Mogą z niego również korzystać wszyscy zainteresowani wykładem matematyki jako przedmiotu pomocniczego. Autorka zamieściła w podręczniku treści niezbędne do właściwego rozumienia i stosowania metod matematycznych w czasie studiów chemicznych. Oprócz treści wykładanych w skrypcie znajdują się też dowody twierdzeń oraz zestawy zadań. Każdy rozdział zawiera liczne przykłady (rozwiązane) ilustrujące teorię. W podręczniku przedstawiono następujące zagadnienia: elementy logiki matematycznej i teorii mnogości; liczby rzeczywiste i zespolone; funkcje elementarne; elementy algebry liniowej; ciągi i szeregi; granicę i ciągłość odwzorowań; rachunek różniczkowy funkcji jednej zmiennej; całka oznaczona na prostej; rachunek różniczkowy funkcji wielu zmiennych; wielowymiarowa całka oznaczona Riemanna; całka krzywoliniowa; całka powierzchniowa; elementy teorii równań różniczkowych zwyczajnych.

Laboratorium badania surowców i form kosmetycznych

Tomasz Kobiela

Prezentowany skrypt napisali pracownicy Katedry Biotechnologii Środków Leczniczych i Kosmetyków z myślą o swoich studentach. Powinien on pomóc studentom w dostrzeżeniu i zrozumieniu zależności między świadomym przygotowywaniem form kosmetycznych a znajomością budowy chemicznej i właściwości fizykochemicznych używanych substancji.   Rozdział pierwszy zawiera wprowadzenie do tematyki laboratorium. W rozdziale drugim omówiono budowę i właściwości modyfikatorów reologii – niezbędnych do przygotowania stabilnych i wygodnych w aplikacji form kosmetycznych oraz związków powierzchniowo czynnych – stosowanych w żelach do mycia, szamponach i emulsjach. Wiele uwagi poświęcono także przeciwutleniaczom, związkom chroniącym przed promieniowaniem UV oraz konserwantom – głównie ze względu na studentów biotechnologii, dla których budowa i mechanizm działania związków biologicznie czynnych powinny być szczególnie interesujące.   W rozdziale trzecim zamieszczono receptury roztworów zawierających modyfikatory reologii, roztworów związków powierzchniowo czynnych oraz emulsji O/W i W/O. Świadomie zrezygnowano z umieszczania w recepturach informacji o działaniu poszczególnych ich składników na skórę oraz roli jaką pełnią w formulacji.   Rozdział czwarty został w całości poświęcony badaniom właściwości form kosmetycznych oraz ich stabilności fizykochemicznej i mikrobiologicznej. Zawarto w nim opis badań starzeniowych próbek kosmetyków w celu oceny ich stabilności w czasie i badań skuteczności działania konserwantów.   W opracowaniu omówiono także przykłady badań in vitro, ex vivo i in vivo form kosmetycznych oraz poszczególnych surowców, a także zaproponowano wybrane metody instrumentalne służące do oceny cytotoksyczności surowców i skuteczności działania produktów kosmetycznych.

Laboratorium kinetyki procesów przenoszenia w inżynierii chemicznej

Eugeniusz Molga

Skrypt przeznaczony jest dla studentów kierunku inżynieria chemiczna i procesowa prowadzonego na Wydziale Inżynierii Chemicznej i Procesowej Politechniki Warszawskiej. Zakres i program ćwiczeń laboratoryjnych dostosowane są do programów wykładów i ćwiczeń audytoryjnych z kinetyki procesowej oraz ćwiczeń projektowych z procesów przenoszenia pędu i masy. Są jednocześnie kontynuacją takich przedmiotów jak: chemia fizyczna, mechanika płynów, termodynamika procesowa i wymiana ciepła.   Przedstawione ćwiczenia laboratoryjne związane są bezpośrednio z materiałem przekazywanym na wykładzie i stanowią praktyczne rozwinięcie tego materiału. Na opis każdego ćwiczenia laboratoryjnego składają się: wprowadzenie teoretyczne, opis aparatury, instrukcja wykonania ćwiczenia oraz instrukcja wykonania sprawozdania. Podstawy teoretyczne zawierają opis stosowanej w ćwiczeniu metody doświadczalnej. Opis aparatury wraz z instrukcją wykonania ćwiczenia umożliwiają wyznaczenie odpowiedniego parametru lub zależności charakteryzujących badany proces. Instrukcja wykonania sprawozdania wskazuje, jakie wielkości i/lub zależności należy wyznaczyć z wykorzystaniem wykonanych pomiarów.

Maszyna genów. Wyścig do rozszyfrowania tajemnic rybosomu

Venki Ramakrishnan

Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii opowiada pasjonującą historię wyścigu do rozszyfrowania wewnętrznych mechanizmów najważniejszej cząsteczki organizmów żywych. Każdy słyszał o DNA, jednak niewielu z nas wie, czym są rybosomy. To ogromne konstrukcje molekularne, biologiczne maszyny, bez których żadna żywa komórka nie może funkcjonować. Wiedza na temat rybosomów wykorzystywana jest m.in. w leczeniu śmiertelnych chorób. Badania w dziedzinie biologii molekularnej, których celem było zrozumienie struktury rybosomu i jego funkcji, są jednym z wątków opowieści. Drugi, wybitnie osobisty, obejmuje portrety naukowców jako zwykłych ludzi, motywowanych nie tylko pragnieniem poznania tajemnic przyrody, lecz także osobistymi aspiracjami. „Książkę tę powinien przeczytać każdy, kto chce poznać mechanizmy funkcjonowania współczesnej nauki. Znajdzie tu wszystko: ambicje, zazdrość i grupową rywalizację – a także heroiczną pracę po nocach, pełzające niepokoje i katastrofalne błędy” – „Nature” „Maszyna genów pozostanie długo ważnym dokumentem w historii nauki.” - Richard Dawkins Venkatraman „Venki” Ramakrishnan – amerykański biofizyk pochodzenia indyjskiego, związany z Laboratory of Molecular Biology, Cambridge, wykładowca w Trinity College. W 2009 został wyróżniony, wraz z Adą Jonath i Thomasem Steitzem, Nagrodą Nobla w dziedzinie chemii za badania nad strukturą i funkcją rybosomów.

Metrologia i chemometria w analityce środowiska

Janusz Kupis, Monika Skowron-Jaskólska, Dominik Szczukocki, Barbara Krawczyk

 Jednymi z najistotniejszych elementów wykształcenia chemika są umiejętności prawidłowego prowadzenia pomiarów, jak i interpretacji uzyskanych wyników. Badania analityczne prowadzone są za pomocą nowoczesnych technik pomiarowych, które skracają czas analiz i dostarczają dużych ilości wyników. Metrologia i walidacja to wciąż rozwijające się dziedziny, łączące wiedzę z zakresu chemii analitycznej i fizycznej, matematyki, statystyki. Pozwalają one na weryfikację uzyskiwanych danych i umożliwiają porównywanie ich między laboratoriami. Obszerne zbiory danych pomiarowych są trudne do efektywnej interpretacji. Z pomocą przychodzi tu chemometria - nowa dziedzina wiedzy, która zajmuje się wydobywaniem użytecznych informacji z wielowymiarowych danych pomiarowych, bazując na metodach m. in. statystyki i matematyki. Skrypt skierowany jest głównie do studentów kierunków chemicznych i przyrodniczych, ale będzie przydatny również tym wszystkim, którzy w swoim życiu zawodowym wykonują pomiary chemiczne oraz zajmują się interpretacja uzyskanych wyników badań.

Modyfikacja procesu transpiracji a efektywność indukowanej fitoekstrakcji ołowiu i kadmu w wybranych gatunkach roślin

Eugeniusz Małkowski

W pracy zbadano zależności między transpiracją a efektywnością indukowanej fitoekstrakcji kadmu i ołowiu. Jako czynnik indukujący hyperakumulację obu metali w pędach roślin stosowano kwas etylenodiaminotetraoctowy. Eksperymenty prowadzone w kulturach hydroponicznych wykazały dodatnią korelację między poziomem transpiracji a zawartością Pb i Cd w pędach gorczycy sarepskiej. Jednak badania wazonowe z zastosowaniem gleby zanieczyszczonej Pb i Cd oraz pochodzącej z okolic huty cynku i ołowiu nie potwierdziły tej zależności. Stwierdzono natomiast, że o poziomie akumulacji Pb i Cd w pędach gorczycy sarepskiej i słonecznika zwyczajnego przede wszystkim decyduje stopień indukcji hyperakumulacji w roślinach. Praca adresowana jest do pracowników naukowych i doktorantów prowadzących badania nad fitoekstrakcją.

Najcenniejsze olejki eteryczne. Część I

Józef Góra, Anna Lis

Kolejne wydanie bestsellerowej 2-tomowej monografii autorstwa dr inż. Anny Lis i zmarłego w 2002 r. prof. dr. inż. Józefa Góry (współautora pierwszego tomu). W pracy zostało omówionych kilkadziesiąt najważniejszych rodzajów olejków eterycznych, które mają znaczenie użytkowe. Podano charakterystykę botaniczną roślin olejkodajnych, sposób pozyskiwania olejków, ich parametry fizykochemiczne i szczegółowy skład chemiczny z uwzględnieniem miejsca pochodzenia i chemotypu. Opisano też właściwości zapachowe i terapeutyczne olejków oraz ich wykorzystanie w medycynie, aromaterapii, przemyśle farmaceutycznym, perfumeryjno-kosmetycznym i spożywczym. Opracowanie jest przeznaczone dla studentów wydziałów przyrodniczych, chemicznych, medycznych, farmaceutycznych i rolniczych, których obszarem zainteresowania jest fitochemia, a także dla szerszej rzeczy czytelników zainteresowanych ziołolecznictwem i aromaterapią.

Najcenniejsze olejki eteryczne. Część II

Anna Lis

Kolejne wydanie bestsellerowej 2-tomowej monografii autorstwa dr inż. Anny Lis i zmarłego w 2002 r. prof. dr. inż. Józefa Góry (współautora pierwszego tomu). W pracy zostało omówionych kilkadziesiąt najważniejszych rodzajów olejków eterycznych, które mają znaczenie użytkowe. Podano charakterystykę botaniczną roślin olejkodajnych, sposób pozyskiwania olejków, ich parametry fizykochemiczne i szczegółowy skład chemiczny z uwzględnieniem miejsca pochodzenia i chemotypu. Opisano też właściwości zapachowe i terapeutyczne olejków oraz ich wykorzystanie w medycynie, aromaterapii, przemyśle farmaceutycznym, perfumeryjno-kosmetycznym i spożywczym. Opracowanie jest przeznaczone dla studentów wydziałów przyrodniczych, chemicznych, medycznych, farmaceutycznych i rolniczych, których obszarem zainteresowania jest fitochemia, a także dla szerszej rzeczy czytelników zainteresowanych ziołolecznictwem i aromaterapią.

Pierwiastki chemiczne wokół nas. Udany początek nauki chemii

Bárta Milan

Pierwiastki chemiczne tworzą nasze pożywienie, nasze ciała, są obecne w przedmiotach spotykanych w warsztatach, łazienkach, kuchniach. Wiele z nich znajdziemy również tam, gdzie w ogóle byśmy się ich nie spodziewali. Odkrywanie, produkcja i stosowanie pierwiastków wiąże się często z ciekawą historią i współczesnością. W tej książce przedstawiłem ponad czterdzieści z nich. Głównie te, które najczęściej występują w programach kształcenia szkół czeskich. Zapoznajmy się z nimi bliżej... W książce można znaleźć: -cytaty i powiedzonka zasłyszane od uczniów na lekcjach chemii -skorygowane niedokładności, poprawione błędy i objaśnione mity -zastosowanie pierwiastków i ich związków we współczesnym świecie -ciekawostki z historii -zadania praktyczne i teoretyczne -dowcipne ilustracje -kolorowe zdjęcia -okresową tablicę pierwiastków -sztuczki mnemotechniczne

Podstawy dyfrakcji promieni rentgenowskich, elektronów i neutronów

Eugeniusz Łągiewka

Podręcznik zawiera matematyczny opis związków między uporządkowaniem struktury atomowej materiałów a ich obrazami dyfrakcyjnymi uzyskanymi przy pomocy wiązki promieni rentgenowskich, elektronów i neutronów. W podręczniku zamiarem autora było pokazanie jak w oparciu o podstawowe prawa fizyczne zjawisk rozpraszania i dyfrakcji promieni rentgenowskich, elektronów i neutronów na różnych układach atomów budujących materiał, można dokonać opisu powstawania obrazu dyfrakcyjnego i wyjaśnić związki między jego charakterem a wybranymi parametrami struktury materiału. Zagadnienie to jest obecnie szczególnie istotne, gdy większość obliczeń parametrów struktury materiału prowadzona jest przy pomocy komercyjnych programów komputerowych, które niemal w sposób automatyczny pozwalają na otrzymanie ostatecznych wyników. Nie uwzględnienie w ich interpretacji możliwości i ograniczeń metodycznych oraz aparaturowych, prowadzi często do błędnych danych o strukturze materiału. Jest to szczególnie typowe dla prac młodszych, mniej doświadczonych pracowników laboratoriów, studentów i doktorantów. Podręcznik składa się w zasadzie z trzech części poświęconych kolejno rozpraszaniu i dyfrakcji promieni rentgenowskich, elektronów i neutronów na pojedynczym atomie, układzie atomów o różnej konfiguracji w materiale amorficznym, monokrystalicznym i polikrystalicznym i różnym stopniu uporządkowania. Każda część zawiera geometryczny i analityczny opis obrazu rozpraszania i dyfrakcji w zależności od wybranych parametrów struktury materiału i niektórych jego defektów. Omówiono kinematyczną i dynamiczną teorie rozpraszania, zakresy ich stosowalności oraz zjawiska ekstynkcyjne. Przy omawianiu rozpraszania i dyfrakcji wiązki elektronów uwzględniono efekty zachodzące przy różnej ich energii /elektrony wysoko- i niskoenergetyczne, sprężyście i niesprężyście rozproszone/ oraz ich efekty fizyczne przy przechodzeniu przez materiał lub odbiciu z uwzględnieniem geometrii wiązki. W podręczniku podano podstawy budowy i zasady działania oraz powstawania obrazów w klasycznej mikroskopii elektronowej i wysokorozdzielczej, w wiązce równoległej i zbieżnej, w wiązce transmisyjnej i odbiciowej, a także wykorzystaniu elektronów wstecznie rozproszonych w badaniach powierzchni /LEED, EBSD/. Trzecia część podręcznika poświęcona rozpraszaniu i dyfrakcji neutronów podaje najistotniejsze osobliwości tego zjawiska dla neutronów w porównaniu do promieni rentgenowskich i elektronów. Stanowi ona uzupełnienie dyfrakcyjnych metod badań struktury materiałów. Autor ma nadzieję, że powyższy podręcznik będzie przydatny dla studentów i doktorantów kierunków – inżynierii materiałowej, fizyki ciała stałego, metalurgii, chemii i kierunków pokrewnych, gdzie problemy badań materiałowych są przedmiotem na różnych stopniach kształcenia. Powyższy podręcznik może też być przydatny dla pracowników instytutów badawczych i kadry inżynierskiej ośrodków przemysłowych, którzy w swojej pracy zawodowej spotykają się z problemami podnoszenia jakości wytwarzanych materiałów i produktów.

Projektowanie procesów technologicznych. Od laboratorium do instalacji przemysłowej

Ludwik Synoradzki, Jerzy Wisialski

Podręcznik przeznaczony dla studentów i absolwentów wydziałów chemii, inżynierii chemicznej i procesowej oraz innych, zajmujących się projektowaniem, badaniami i przemysłowym wdrażaniem proce­sów technologicznych oraz organizacją produkcji substancji chemicznych. Może być wykorzystywany na uczelniach, w biurach projektów, jednostkach badawczo-rozwojowych oraz przedsiębiorstwach prze­mysłu chemicznego i pokrewnych.  W opracowaniu przedstawiona została metodyka opracowywania technologii chemicznych. Omówiono zagadnienia, których znajomość jest potrzebna badaczowi technologowi, takie jak: ochrona własności przemysłowej, kontrola analityczna, zagrożenia, ekonomika i dojrzałość procesu do wdrożenia.

Reakcja przeniesienia wodoru. "Zielona" metoda syntezy alkoholi i aldehydów

Marek Gliński

Prezentowana monografia zawiera opis wyników badań reakcji katalitycznego przeniesienia wodoru i jej wykorzystania do syntezy alkoholi, przeprowadzonych przez autora w latach 1982–2019. Badania te miały na celu poznanie możliwości tej reakcji i zakresu jej stosowalności, a znaczna ich część wyników nie była jeszcze opublikowana.   Zakres prezentowanych badań dotyczył m.in.: reaktywności wybranych grup ketonów w reakcji przeniesienia wodoru od alkoholi jako donorów w obecności jednego katalizatora – tlenku magnezu; powiązania reaktywności tych związków z budową ich cząsteczek i warunkami reakcji, wynikających ze sposobu jej prowadzenia; określenia wpływu budowy donora wodoru i warunków reakcji na przebieg redukcji wytypowanego akceptora wodoru; weryfikacji postulowanych w literaturze źródeł aktywności tlenku magnezu w reakcji przeniesienia wodoru oraz niektórych obszarów badawczych ściśle związanych z reakcją przeniesienia wodoru od alkoholi do związków karbonylowych.   Działania badawcze autora dotyczące syntezy alkoholi II-rzędowych (głównie), jak i I-rzędowych oraz w niewielkim stopniu aldehydów, miały na celu określenie zakresu stosowalności reakcji katalitycznego przeniesienia wodoru jako potencjalnej, alternatywnej metody w syntezie alkoholi ze związków karbonylowych jako substratów. O przydatności zaprezentowanej metody syntezy decyduje m.in.: uzyskiwana wartość wydajności produktu, szeroko rozumiana selektywność reakcji, dostępność substratów i katalizatora, warunki syntezy, jej koszt i czasochłonność oraz bezpieczeństwo w trakcie jej realizacji. Zaproponowana metoda redukcji grupy karbonylowej w reakcji przeniesienia wodoru pozostaje w zgodzie ze współczesnym poglądem na technologię chemiczną i minimalizację jej oddziaływania na środowisko naturalne, dlatego autor zdecydował o umieszczeniu w tytule monografii przymiotnika zielony jako cechy metody.