Metody numeryczne. Wykłady na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej

Tomasz Markiewicz, Robert Szmurło, Stanisław Wincenciak

Podręcznik zawiera materiał pomocniczy do wykładów i laboratorium z metod numerycznych prowadzonych na Wydziale Elektrycznym PW. Zawiera zwięzłe omówienie ogólnych metod numerycznych współcześnie stosowanych w praktyce inżynierskiej uzupełnione licznymi przykładami zadań liczbowych. W opracowaniu zamieszczono odwołania do powszechnie stosowanych funkcji MATLAB-a oraz rozdział wprowadzający do programowania w tym środowisku. Podręcznik ma charakter ogólno akademicki i może być stosowany na kierunkach elektrotechnika, automatyka i robotyka wszystkich uczelni technicznych.

Metodyka obliczeń, analiza wad technologicznych i synteza uszkodzeń eksploatacyjnych śrub

Aleksander Nieoczym, Kazimierz Drozd

Celem pracy było przedstawienie metod analizy wad srub, mających swe zródło w procesie wytwarzania elementów złącznych, oraz syntezy rozważań, analitycznych i wynikających z symulowanych obciążen, odpowiadajacych warunkom ich eksploatacji. Montaż złączy zawierajacych błędy geometryczne również analizowano jako wade.

Metodyka projektowania i oceny procesów magazynowania w szeregowo zintegrowanych łańcuchach logistycznych

Andrzej Ratkiewicz

Przy projektowaniu procesów technologicznych w ramach współpracy można uwzględnić wymagania poszczególnych podmiotów, integrując strukturę, bez zmuszania tych podmiotów do rezygnacji z ich korzyści. Metodyka takiego postępowania zawarta jest w niniejszej monografii.   W kolejnych rozdziałach przedstawiono szczegółowe rozważania dotyczące procesu magazynowania, przedłożono formalizację matematyczną zintegrowania łańcucha logistycznego i wprowadzono mierniki stopnia zintegrowania łańcucha logistycznego. Przedstawiono dekompozycję procesu magazynowania na proces przyjęcia, proces składowania, proces komisjonowania i proces wydania.   Rozdział 3 zawiera opis wybranych zagadnień z zakresu problematyki projektowania. Przedstawiono klasyczne podejście do projektowania układów logistycznych oraz procesowo zorientowane projektowanie układów logistycznych.   W dalszej części monografii przedstawiono ogniwa łańcucha logistycznego, powstałe po dokonanej w rozdziale 2 dekompozycji procesu magazynowania. Szczegółowo omówiono występujące w tych ogniwach procesy technologiczne mające istotny wpływ na zagadnienie zintegrowania łańcucha logistycznego.   W rozdziale 4 przedstawiono formalizację procesu przyjęcia, a następnie (rozdz. 5) omówiono formalizację procesu składowania. Zaproponowano też metodę rozmieszczenia materiałów w strefie składowania z zachowaniem selektywności i zasady FIFO.   W dalszej części opracowania (rozdz. 6) przedstawiono formalizację procesu komisjonowania. Dla przypadku kompletacji w pojedynczym korytarzu strefy składowania zaproponowano dwie metody wyznaczania czasu cyklu kompletacji. Następnie omówiono metodę wyznaczania czasu cyklu kompletacji dla przypadku kompletacji w całej strefie składowania. Analogiczne rozważania przeprowadzono dla przypadku kompletacji w strefie wydzielonej. Przedstawiono również metodę kompletacji w regałach półkowych i regałach przepływowych. Następnie zaproponowano formalizację matematyczną wyznaczania wydajności procesu kompletacji i dwie metody uzupełniania strefy kompletacji.   W rozdziale 7 przedstawiono formalizację procesu wydania, a następnie jego charakterystykę i przebieg. Zaproponowano też matematyczne sformułowanie problemu załadunku dostaw do kontenera i przedstawiono zagadnienie wielokryterialnego wyboru wariantu realizacji wysyłki.   W rozdziale 8 rozważono zastosowanie teorii zbiorów rozmytych do analizy łańcucha logistycznego i zaproponowano metodę wielokryterialnej oceny wariantów realizacji procesów magazynowania i wyboru wariantu preferowanego.   W rozdziale 9 zilustrowano na przykładach zastosowanie metody wyboru wariantu realizacji procesów magazynowania z uwzględnieniem stopnia zintegrowania łańcucha logistycznego.   Na zakończenie (rozdz. 10) przedstawiono kierunki dalszych badań naukowych w zakresie zagadnień problematyki przedstawionej w monografii.

Metrologia warstwy wierzchniej

Kazimierz Zaleski, Jakub Matuszak, Radosław Zaleski

Podręcznik przeznaczony jest dla studentów kierunków: mechanika i budowa maszyn oraz inżynieria materiałowa. Jako podręcznik pomocniczy może służyć studentom kierunków: inżynieria produkcji oraz zarządzanie i inżynieria produkcji. Może też być przydatny studentom wykonującym prace magisterskie, inżynierskie i przejściowe.

Mieczysław Wolfke. Gdyby mi dali choć pół miliona... Biografia

Krzysztof Petelczyc, Ewelina Kędzierska

Biografia Mieczysława Wolfkego to książka o człowieku zakochanym w nauce, ale też patriocie, który chciał aby Polska równoprawnie uczestniczyła w rozwoju światowej nauki. Studia i praca na Zachodzie, znajomość z Albertem Einsteinem i Erwinem Schrödingerem, a w późniejszych latach także z Luisem de Broglie’em dawały mu możliwości osiągnięcia takiego celu. Nie bał się stawiać odważnych tez, ale także dyskutować z laureatami Nagrody Nobla nad swoimi i ich koncepcjami wytłumaczenia zjawisk, szczególnie w rodzącej się na jego oczach i przy jego udziale fizyki kwantowej. Kierował Zakładem Fizyki Politechniki Warszawskiej utrzymując standardy najlepszych europejskich uniwersytetów. Wypromował wielu znamienitych fizyków zapisanych w historii polskiej nauki. Jego umysł znacznie wyprzedzał epokę konstruując wynalazki techniczne i idee naukowe, które mogły być zrealizowane i docenione dopiero po latach. Można zaryzykować tezę, że sam Nagrody Nobla po prostu nie doczekał, choć na nią zasłużył. Czytając tę biografię warto zadać sobie pytanie co zrobić, aby żaden zdolny polski naukowiec nie musiał powtarzać za Wolfkem – „ach gdyby mi dali choć pół miliona…”

Modelowanie bezpieczeństwa informacji organizacji - uwarunkowania

Jakub Kowalewski, Marian Kowalewski

W książce zaprezentowano problemy związane z modelowaniem bezpieczeństwa informacji, głównie w postaci polityki bezpieczeństwa informacji organizacji. Szczególny akcent położono na uwarunkowania i otoczenie procesu modelowania bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych organizacji oraz uwarunkowania prawne i normalizacyjne warunkujące ten proces. W rozdziale pierwszym przedstawiono określenia przyjęte na potrzeby prezentacji uzyskanych wyników badawczych. Zwrócono uwagę na znaczenie informacji jako zasobu strategicznego we współczesnej organizacji oraz zaprezentowano potrzeby modelowania rozwiązań bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych organizacji. W rozdziale drugim zaprezentowano określenia związane z modelami i modelowaniem bezpieczeństwa informacji organizacji oraz istniejące i sprawdzone w praktyce modele i strategie bezpieczeństwa informacji. Szczególną uwagę zwrócono na prezentację procesu modelowania bezpieczeństwa informacji organizacji. W rozdziale trzecim przedstawiono uwarunkowania wywierające wpływ na modelowanie rozwiązań bezpieczeństwa informacji. Szczególną uwagę zwrócono na źródła zagrożeń i zagrożenia bezpieczeństwa informacji, wymagania stawiane bezpieczeństwu informacji, stosowane metody oraz sposoby ochrony informacji i systemów teleinformatycznych organizacji, a także na zasoby organizacji, które wywierają wpływ na modelowanie takich rozwiązań, oraz praktyczne modele bezpieczeństwa informacji, w tym modele polityk bezpieczeństwa informacji oraz systemu zarządzania bezpieczeństwem informacji. W rozdziale czwartym omówiono aktualnie obowiązujące dokumenty prawne i standaryzacyjne (normy) dotyczące bezpieczeństwa informacji oraz systemów teleinformatycznych organizacji i modelowania rozwiązań w tym zakresie.

Modelowanie bezpieczeństwa inteligentnych systemów transportowych

Adam Rosiński

Opracowanie powstało na podstawie rozwiązań telematyki transportu, które wsparto wyspecjalizowanymi aplikacjami. Stanowi więc połączenie technologii telekomunikacyjnych i rozwiązań informatycznych, których zadaniem jest uzyskanie określonych korzyści w obszarze szeroko rozumianego transportu (w tym drogowego, kolejowego, lotniczego, morskiego, śródlądowego). Jedną z istotniejszych korzyści jest zwiększenie bezpieczeństwa podróży (rozumianego zarówno jako safety i security). W rozdziale 1 przedstawiono ogólne zagadnienia związane z inteligentnymi systemami transportowymi, przy czym szczególną uwagę zwrócono na bezpieczeństwo. W rozdziale 2 scharakteryzowano szczegółowo inteligentne systemy transportowe i przybliżono aspekty dotyczące wymagań dla tych systemów zawarte w aktach prawnych - krajowych i stosowanych w Unii Europejskiej. Podsumowaniem tego rozdziału jest podanie korzyści z funkcjonowania inteligentnych systemów transportowych. W rozdziale 3 zamieszczono rozważania dotyczące wybranych aspektów bezpieczeństwa inteligentnych systemów transportowych. Zrealizowano to w dwóch kierunkach, czyli w zapewnieniu bezpieczeństwa osób i ładunków oraz w zapewnieniu bezpieczeństwa procesu transportowego. W każdym z podanych obszarów opisano poszczególne systemy wraz z podaniem zalet wdrażanych rozwiązań. W końcowej części tego rozdziału zamieszczono ogólne rozważania dotyczące bezpieczeństwa teleinformatycznego inteligentnych systemów transportowych. W rozdziale 4 przedstawiono wybrane aspekty modelowania poziomu bezpieczeństwa inteligentnych systemów transportowych. Dokonano analizy funkcjonowania inteligentnych systemów transportowych (w trzech obszarach - z uwzględnieniem przesyłania danych, zakłóceń elektromagnetycznych i działań z zakresu utrzymania), a następnie przedstawiono modele umożliwiające obliczenie wartości prawdopodobieństwa przebywania rozpatrywanych ITS w wyróżnionych stanach. Opracowane modele mogą być wykorzystane przez projektantów w celu wdrażania rozwiązań, które będą cechować się odpowiednim poziomem bezpieczeństwa realizowanych procesów transportowych. W rozdziale 5 zawarto podsumowanie i wnioski dotyczące funkcjonowania inteligentnych systemów transportowych oraz opracowanych modeli bezpieczeństwa ITS. Zaproponowano także kierunki dalszych badań.

Modelowanie i analiza problemów decyzyjnych przydziału pojazdów do zadań w zagadnieniach transportowych

Mariusz Izdebski

Praca dotyczy metodologii modelowania przydziału pojazdów do zadań w zagadnieniach transportowych z uwzględnieniem wyznaczania tras jazdy pojazdów, przy jednoczesnej minimalizacji liczby tych pojazdów oraz wskazaniu typów pojazdów realizujących zadania transportowe. Przedstawiona metodologia modelowania przydziału pojazdów do zadań wraz z implementacją komputerową może stanowić narzędzie wspomagania decyzji w zakresie planowania tras jazdy pojazdów czy opracowywania harmonogramów pracy kierowców w przedsiębiorstwach transportowych.   Wymiernym efektem pracy jest aplikacja komputerowa umożliwiająca optymalizację przydziału pojazdów do zadań dla różnych systemów transportowych. Przedstawiona w pracy metodologia pozwala na dopasowanie zasobów technicznych do potrzeb obsługi transportowej podmiotów gospodarczych w zależności od sytuacji decyzyjnej.   Przedstawione w pracy modele matematyczne różnią się między sobą przede wszystkim celem wyrażonym funkcją kryterium oraz rodzajem realizowanych zadań. Zagadnienia przydziału w monografii zostały ukazane w ujęciu wielokryterialnym.   Opracowanie obejmuje osiem rozdziałów, z których trzy pierwsze stanowią krytyczną analizę stanu zagadnienia, kolejne dwa zawierają matematyczne sformułowanie problemu, następny rozdział przedstawia procedurę konstruowania algorytmu genetycznego wyznaczającego przydział pojazdów do zadań oraz opis aplikacji, a weryfikacja algorytmu oraz wnioski są ostatnimi rozdziałami niniejszej monografii.

Modelowanie i badanie wybranych procesów i elementów obiektów logistycznych z wykorzystaniem metod symulacyjnych

Mariusz Kostrzewski

Praktyczny i nowatorski charakter oraz zawartość merytoryczna monografii wykracza poza ramy dostępnych prac naukowych z obszaru zastosowania metod symulacyjnych w zagadnieniach modelowania procesów logistycznych zachodzących w magazynach wysokiego składowania. Opracowanie jest przeznaczone dla studentów, projektantów, badaczy i dostawców wyposażenia systemów logistycznych, zarządców obiektów logistycznych oraz inwestorów dbających o konkurencyjność na rynku i poszukujących narzędzi służących do podniesienia efektywności prowadzonych przez siebie przedsięwzięć.

Modelowanie i optymalizacja obróbki elektroerozyjnej materiałów trudnoobrabialnych

Rafał Świercz

Opracowanie jest wynikiem wieloletnich badań autora nad procesem erozji materiałów trudnoobrabialnych. Genezą powstania pracy było opracowanie podstaw technologii obróbki elektroerozyjnej nowych materiałów stosowanych na narzędzia w przetwórstwie tworzyw sztucznych oraz stopów żarowytrzymałych i żaroodpornych stosowanych w przemyśle lotniczym i energetyce. Przeprowadzono badania teoretyczno-doświadczalne, których celem było poznanie wpływu energii wyładowania elektrycznego i gęstości strumienia ciepła na wskaźniki technologiczne obróbki wyżej wymienionych materiałów. Istotną częścią prezentowanej monografii jest przedstawienie możliwości zastosowania płatków zredukowanego tlenku grafenu w dielektryku w celu poprawienia wskaźników technologicznych obróbki elektroerozyjnej.

Modelowanie numeryczne wybranych zagadnień natryskiwania cieplnego

Tomasz Chmielewski

Metody natryskiwania termicznego są jednymi z najbardziej uniwersalnych technik nanoszenia materiałów powłokowych na materiał podłoża. Umożliwiają one wytwarzanie warstw metalicznych, ceramicznych, jak i kompozytowych, zarówno na podłożach metalicznych, jak i ceramicznych.   Niekorzystny stan naprężeń własnych zarówno w powłoce, jak też na granicy powłoki i podłoża, może mieć decydujący wpływ na trwałość eksploatacyjną wytwarzanych powłok i warstw. Ocena stanu naprężeń w natryskiwanych powłokach i wytwarzanych warstwach prowadzona jest metodami analitycznymi, eksperymentalnymi oraz z wykorzystaniem analiz numerycznych. W monografii omówiono założenia do budowy modelu komputerowego układu powłoka metalowa–podłoże ceramiczne pod kątem analizy naprężeń powstałych w procesie natryskiwania termicznego powłok. Na ich podstawie zbudowano model komputerowy (oparty na metodzie elementów skończonych) w celu analizy i prognozowania naprężeń w otrzymywanych powłokach.   Zamieszczono także wyniki wpływu prędkości uderzenia cząstki oraz rodzaju materiału powłokowego (Cu, Ti) i podłoża (ceramika Al2O3, żelazo) na deformację cząstki, rozkład pola temperatury oraz pola naprężeń w analizie obejmującej fazę tworzenia się powłoki. Określono wpływ ilości zastosowanych podwarstw, z których składa się powłoka, na wielkość i rozkład naprężeń własnych w powłoce po jej utworzeniu i ochłodzeniu do temperatury otoczenia. Zbudowane modele komputerowe weryfikowano poprzez pomiary wygięcia próbek po procesie natryskiwania termicznego oraz analityczne obliczenia naprężeń w powłokach na podstawie ich krzywizny wygięcia.

Modelowanie procesów magazynowych w zastosowaniu do oceny wydajności i bezpieczeństwa pracy w magazynach

Michał Kłodawski

W monografii przedstawiono modelowanie procesów magazynowych widziane z perspektywy oceny wydajności i bezpieczeństwa pracy. Pracę poprzedziła prezentacja wybranych aspektów modelowania procesów magazynowych. Sprecyzowano także szczegółowe cele modelowania procesów magazynowych i omówiono różnego rodzaju obiekty magazynowe i realizowane w nich procesy (wraz z ich charakterystyką). Następnie opisano problematykę wydajności i bezpieczeństwa pracy w obiektach magazynowych, w tym efektywność i wydajność procesu i obiektu magazynowego, jego miary i wybrane podejścia do zwiększania wydajności procesu magazynowego, zagrożenia pracowników magazynowych i wybrane podejścia do ograniczania ryzyka i zagrożeń w procesach magazynowych, a na tej podstawie ocenę ryzyka zawodowego w obiektach magazynowych. W ten sposób powstał model obiektu i procesu magazynowego, posiadający włąsną strukturę, zadania logistyczne, zasoby pracy, elementy strukturalne ze swoimi charakterystykami oraz system organizacji procesu magazynowego.   Następnie omówiono wybrane modele procesów magazynowych dotyczące wydajności i bezpieczeństwa, a w tym model rozmieszczenia asortymentu w magazynie, model optymalizacji tras pracowników oraz model oceny bezpieczeństwa w obiektach magazynowych. Zaprezentowano także metody symulacyjne w ocenie procesów magazynowych i przeanalizowano ich wady, zalety, sposoby konstruowania oraz narzędzia do symulacji procesów magazynowych.   Efektem finalnym opracowania są badania symulacyjne procesów magazynowych w aspekcie wydajności i bezpieczeństwa – case study. W tej części pracy przedstawiono założenia do badań symulacyjnych, omówiono parametry podstawowych elementów modelu symulacyjnego, zaprezentowano logikę działania modelu symulacyjnego i różne warianty symulacyjne, a pracę zwieńczono porównaniem i podsumowaniem uzyskanych wyników.

Możliwość podwyższania wytrzymałości połączeń klejowych blach ze stopu aluminium w aspekcie modyfikacji klejów epoksydowych

Izabela Miturska-Barańska, Anna Rudawska

W niniejszej pracy opisano wyniki badań doświadczalnych, których celem było określenie wpływu fizycznej modyfikacji kompozycji epoksydowych napełniaczami na ich wybrane właściwości fizyczne, technologiczne i użytkowe, a także na wybrane właściwości mechaniczne połączeń klejowych blach ze stopu aluminium, wykonanych przy użyciu zmodyfikowanych kompozycji klejowych. Celem pracy było również określenie korelacji pomiędzy właściwościami zmodyfikowanych kompozycji klejowych w stanie utwardzonym, a wytrzymałością połączeń klejowych wykonanych tymi kompozycjami.

Nanocząstki i nanotechnologie. Czyli stary towar w nowym opakowaniu

Marek Kosmulski

Ten skrypt jest przeznaczony dla słuchaczy I roku studiów II stopnia na kierunku Inżynieria Biomedyczna. Powstał na podstawie notatek do wykładów i ćwiczeń laboratoryjnych prowadzonych w języku polskim w ramach przedmiotu "Nanocząstki i nanotechnologie" na Wydziale Elektrotechniki i Informatyki Politechniki Lubelskiej. Wybrane wykłady i ćwiczenia były także wykorzystane na zajęciach z innych przedmiotów prowadzonych w językach polskim i angielskim dla słuchaczy studiów I i II stopnia na kierunku Elektrotechnika na tym samym wydziale.

Nielokalne i lokalne modele obliczeniowe oporności akustycznej struktur warstwowych

Stanisław Karczmarzyk

Analiza akustyczna, w szczególności także w zakresie przedstawionym w tym skrypcie, jest bardzo pożądana w procesie projektowania wielu konstrukcji inżynierskich: ścian i stropów budynków, pudeł (nadwozi) wagonów kolejowych szybkich pociągów, kabin operatorów maszyn roboczych, kadłubów samolotów, nadwozi autobusów itp. Dlatego, włączenie modelowania akustycznego struktur warstwowych do procesu dydaktycznego na wyższych uczelniach jest jak najbardziej uzasadnione. Obecnie brakuje w Polsce systematycznych opracowań z tej tematyki dla studentów uczelni politechnicznych. Autor ma nadzieję, że ten skrypt zmniejsza częściowo ten niedobór. W celu uzyskania możliwie najlepszego efektu dydaktycznego, autor wychodząc z poziomu podstawowych analiz geometrycznych, założeń kinematycznych i równań ruchu, skupił uwagę na dokładnych opisach modeli nielokalnych i lokalnych w tym algorytmów wyznaczania izolacyjności akustycznej i częstotliwości koincydencji struktur w ramach tych modeli. Zagadnienia opracowano w taki sposób aby student mógł zrozumieć idee oraz szczegóły i samodzielnie opracować program(y) komputerowy(e) do wyznaczania charakterystyk częstotliwościowych struktur warstwowych i częstotliwości koincydencji. Do sprawdzenia wiadomości czytelnika zamieszczono pytania kontrolne.

Nowe technologie. Wartości, prawa, zasady. Księga jubileuszowa z okazji 15-lecia Wydziału Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej

Anna Zalcewicz (red. nauk.), Robert Kędziora (red. nauk.)

Jubileusz 15-lecia Wydziału Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej (WAiNS) był właściwą okazją do wydania szczególnej monografii - księgi jubileuszowej, która nie tylko prezentuje Wydział w wymiarze historycznym, prawnym, organizacyjnym i osobowym, ale także przedstawia wyniki badań pracowników, skupione głównie na obszarze wyzwań, jakie nowoczesne technologie tworzą dla dzisiejszego społeczeństwa, państwa i prawodawcy. Kadra naukowa związana z Wydziałem kształcącym studentów na kierunku administracja prowadzi zarówno badania, które wpisują się w tradycyjne obszary nauk prawnych, jak i takie, które wykraczają poza te ramy. Stąd też efekty badań ukazane zostały z perspektywy nauk prawnych, innych nauk społecznych i filozofii. Zadaniem nauk społecznych i humanistycznych jest krytyczne spojrzenie, za pomocą właściwych tym naukom metod badawczych, na fenomen nowych technologii. Podjęte badania nakierowane są na odkrywanie praw, jakim podlega rozwój technologiczny, ustalenie i nazwanie wartości, jakie leżą u jego podstaw, a także sformułowanie zasad, jakie powinny wyznaczać dynamikę tego rozwoju. Ponieważ istotna część prowadzonych na Wydziale badań dotyczy wykorzystania nowych technologii w administracji publicznej. Autorzy rozdziałów monografii z różnych perspektyw badawczych oceniają m.in. szanse i zagrożenia związane z postępem technologicznym w przestrzeni relacji władza publiczna-obywatel.

O przemarzaniu gruntu w Polsce

Jerzy Antoni Żurański, Tomasz Godlewski

W monografii przedstawiono wyniki analizy statystycznej i probabilistycznej głębokości przemarzania gruntu na obszarze Polski, a ściślej mówiąc, głębokości położenia izotermy zerowej, wyznaczonych na podstawie probabilistycznej analizy danych pomiarowych stacji meteorologicznych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowego Instytutu Badawczego (IMGW-PIB). Omówiono czynniki wpływające na przemarzanie gruntu w zakresie losowo zmiennych zjawisk zewnętrznych (klimatycznych) oraz w zakresie częściowo stałych, a także częściowo losowo zmiennych (pod wpływem warunków zewnętrznych) właściwości gruntu. Na podstawie doświadczeń różnych badaczy oraz własnych zestawień przeanalizowano i wykazano na przykładach wpływ takich czynników, jak temperatura powietrza i wielkość opadów śniegu, tworzącego pokrywę śnieżną na gruncie. Oprócz czynników zewnętrznych, wpływających na głębokość przemarzania, omówiono czynniki związane z podłożem, takie jak rodzaj gruntu, jego struktura i stan, skład, zawartość wody. Przeanalizowano również problem rzeczywistej głębokości przemarzania gruntu w kontekście położenia izotermy zerowej. W dalszej części pracy omówiono techniki i metody pomiarowe głębokości przemarzania gruntu stosowane w Polsce oraz podano przykładowe wyniki takich pomiarów wraz z opisem metodyki wyznaczania położenia izotermy zerowej w gruncie. Prześledzono dotychczasowy stan normalizacji głębokości przemarzania gruntu, począwszy od prac Dębskiego z okresu dwudziestolecia międzywojennego poprzez propozycję mapy głębokości przemarzania podaną w roku 1955 w polskich normach, aż po ostatnią zmianę wprowadzoną w roku 1974. Omówiono także metody wykorzystane do ich opracowania, w stopniu, w jakim było to obecnie możliwe do ustalenia. W odniesieniu do propozycji z polskich norm omówiono współczesne propozycje zmian mapy przemarzania gruntu w Polsce, wykorzystujące zastosowanie tzw. wskaźnika mrozowego. Podstawowa część monografii obejmuje analizę probabilistyczną maksymalnych rocznych (zimowych) głębokości położenia izotermy zerowej z 45 stacji meteorologicznych IMGW-PIB z lat 1981/1982 – 2011/2012. Wartości charakterystyczne głębokości przemarzania gruntu, o okresie powrotu 50 lat, oszacowano za pomocą rozkładu prawdopodobieństwa wartości ekstremalnych (zwanego rozkładem Gumbela), którego parametry szacowano metodą największej wiarygodności. Wyniki przedstawiono tabelarycznie oraz graficznie w postaci wykresów. Na tej podstawie uzyskano zbiór danych o temperaturze gruntu, umożliwiający ich analizę probabilistyczną i podanie propozycji zmian na normowej mapie przemarzania gruntu. Nowe podejście, przedstawione w monografii, polega na wykorzystaniu rzeczywistych danych pomiarowych temperatury gruntu zgromadzonych przez stacje meteorologiczne, zastosowaniu rozkład prawdopodobieństwa Gumbela do wyznaczenia głębokości położenia izotermy zerowej o okresie powrotu 50 lat. Na podstawie oceny warunków gruntowych występujących na stacjach meteorologicznych oraz analiz danych z literatury zaproponowano podział na cztery rodzaje gruntów i współczynniki przeliczeniowe umożliwiające przeliczenie głębokości położenia izotermy zerowej dla gruntu przyjętego jako referencyjny (odniesienia) na pozostałe jego rodzaje. Pozwoliło to na graficzne wyznaczenie map terytorialnego rozkładu w postaci izolinii głębokości położenia izotermy zerowej w gruncie referencyjnym, o okresie powrotu 50 lat i przedstawienie tego jako propozycji Nowej mapy przemarzania gruntu w Polsce. Omówiono metodę ustalania strefowych wartości głębokości przemarzania w poszczególnych obszarach, przedstawiono nowy podział Polski na strefy oraz kierunki dalszych prac, a także wstępną propozycję współczynnika częściowego do wyznaczania wartości obliczeniowych głębokości przemarzania. W pięciu załącznikach podano: 1) lokalizację oraz opisy warunków gruntowych na stacjach meteorologicznych, z których wykorzystano wyniki pomiarów; 2) maksymalne roczne głębokości położenia izotermy zerowej wyznaczone w analizowanych stacjach meteorologicznych; 3) wykresy pomocnicze do ekstrapolacji wyników pomiarów; 4) wyniki obliczeń statystycznych i probabilistycznych; 5) wykresy na siatce probabilistycznej Gumbela wartości głębokości położenia izotermy zerowej w gruncie referencyjnym o okresie powrotu 50 lat odnośnie do 45 analizowanych stacji.

Obciążenie śniegiem w Polsce w projektowaniu i diagnostyce konstrukcji

Jerzy A. Żurański, Andrzej Sobolewski

W monografii przedstawiono wyniki analizy statystycznej i probabilistycznej obciążenia śniegiem gruntu na obszarze Polski jako wielkości odniesienia w ocenie obciążenia śniegiem dachów. Omówiono techniki i metody pomiarowe pokrywy śnieżnej na gruncie, stosowane w Polsce, oraz podano przykładowe wyniki pomiarów grubości pokrywy śnieżnej, ciężaru objętościowego śniegu i obciążenia śniegiem gruntu. Do analizy statystycznej i probabilistycznej wykorzystano wartości maksymalne obciążenia śniegiem gruntu wybrane z każdej zimy z lat 1950–2010 ze 115 stacji i posterunków meteorologicznych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowego Instytutu Badawczego. Wartości charakterystyczne obciążenia śniegiem gruntu, o okresie powrotu 50 lat, oszacowano za pomocą rozkładu prawdopodobieństwa wartości ekstremalnych, zwanego rozkładem Gumbela, którego parametry szacowano metodą największej wiarygodności. Wyniki przedstawiono tabelarycznie oraz graficznie w postaci wykresów i map terytorialnego rozkładu obciążenia śniegiem w Polsce. Omówiono metodę ustalania strefowych wartości obciążenia śniegiem, przedstawiono nowy podział kraju na strefy obciążenia przyjęty przez Polski Komitet Normalizacyjny i opublikowany w załączniku krajowym do normy europejskiej oraz w zmianie do dotychczasowej normy polskiej. W monografii przedstawiono ocenę wyjątkowych wartości obciążenia śniegiem gruntu oraz długotrwałości występowania określonych wartości obciążenia śniegiem. Omówiono awarie i katastrofy konstrukcji pod ciężarem śniegu w Polsce w latach 1968–2006. Szczególną uwagę poświęcono wynikom pomiarów i analiz obciążenia śniegiem wykonanym po katastrofie hali MTK w Chorzowie w styczniu 2006 r. W pracy omówiono dotychczasowe przepisy i normy polskie ustalające obciążenie śniegiem dachów, poczynając od końca XIX w. aż po normy aktualne. Przedstawiono także kierunki dalszych prac, zaproponowane przede wszystkim na podstawie wyników pomiarów i analiz wykonanych po katastrofie hali MTK w Chorzowie. Omówiono problemy diagnostyki konstrukcji zaprojektowanych w czasie obowiązywania norm, w których normowe obciążenie śniegiem było mniejsze, niekiedy znacznie, w stosunku do norm aktualnych. Przedstawiono także zagadnienia związane z odśnieżaniem dachów. W pięciu załącznikach podano: 1) współrzędne geograficzne i krótkie opisy stacji i posterunków meteorologicznych IMGW-PIB, z których wykorzystano wyniki pomiarów; 2) analizowane dane pomiarowe; 3) wykresy wieloletnich przebiegów zimowych wartości maksymalnych obciążenia śniegiem gruntu w latach 1950-2010; 4) wyniki obliczeń statystycznych i probabilistycznych; 5) wykresy na siatce probabilistycznej Gumbela wartości obciążenia zmierzonych przez 115 stacji i posterunków.

Obliczenia oświetlenia

Wojciech Żagan

Autor – dostrzegając niedostatki, nadmierne uproszczenia i zagrożenia w kształceniu przyszłych adeptów techniki świetlnej – proponuje alternatywę poznawania i opanowywania wiedzy z zakresu techniki świetlnej w oparciu o trening rachunkowy. W podręczniku, opierając się na podstawowych zależnościach, definicjach i wzorach, pokazano (głównie poprzez przykłady obliczeniowe) jak można je wykorzystać i kiedy można je stosować.   W pracy zaprezentowano też teorię techniki świetlnej, jako punkt wyjścia do różnych, mniej lub bardziej zaawansowanych obliczeń przypadków, w których światło i oświetlenie są głównym obszarem zainteresowania. Zawarto też wiele zagadnień rachunkowych, w formie przykładów do samodzielnego rozwiązania, co nadaje opracowaniu wyrazistą funkcję edukacyjną.   Podręcznik pisany był głównie z myślą o studentach, którzy specjalizują się w obszarze techniki świetlnej, jednak z powodzeniem może być wykorzystywany przez inne osoby zawodowo związane z tym obszarem, a także osoby spoza branży, tworzące specjalistyczne oprogramowanie służące rozwiązywaniu zagadnień projektowych w technice świetlnej.

Obróbka gładkościowa i umacniająca. Ćwiczenia laboratoryjne

Kazimierz Zaleski, Agnieszka Skoczylas, Stanisław Bławucki

W niniejszym podręczniku scharakteryzowano wybrane sposoby obróbki gładkościowej i umacniającej. Przy wyborze kierowano się możliwością przeprowadzenia ćwiczeń laboratoryjnych związanych z tematyką poszczególnych rozdziałów w Laboratorium Katedry Podstaw Inżynierii Produkcji Politechniki Lubelskiej. Podręcznik przeznaczony jest dla studentów kierunku mechanika i budowa maszyn, szczególnie dla specjalności technologia maszyn. Wykłady i ćwiczenia z obróbki gładkościowej i umacniającej prowadzone są na studiach drugiego stopnia tej specjalności. Z podręcznika mogą też korzystać studenci kierunków inżynieria produkcji oraz zarządzanie i inżynieria produkcji.  

Obróbka skrawaniem. Podstawy, dynamika, diagnostyka

Krzysztof Jemielniak

W podręczniku omówiono podstawowe zagadnienia związane z obróbką skrawaniem, takie jak: geometria ostrza, proces tworzenia się wióra, siły skrawania, zjawiska cieplne w strefie skrawania i skrawalność metali. Wiele uwagi poświęcono w nim materiałom narzędziowym, uwzględniając także te najbardziej nowoczesne, stosunkowo mało jeszcze rozpowszechnione. Oddzielny rozdział dotyczy drgań samowzbudnych w procesie obróbki; ich istoty, przyczyn powstawania oraz podstaw analizy stabilności. Podręcznik powstał w wyniku ponadczterdziestoletnich doświadczeń autora, zarówno w badaniach z zakresu obróbki skrawaniem, jak i w prowadzeniu zajęć dydaktycznych, zwłaszcza wykładów. Ze względu na zainteresowania naukowe autora oraz potrzeby przedmiotów, do których podręcznik ten ma służyć ("Obróbka skrawaniem", "Wysokoproduktywna obróbka skrawaniem" i "Automatyczny nadzór wytwarzania"), oprócz podstaw obróbki skrawaniem, będących przedmiotem także innych znakomitych opracowań, szczególną uwagę poświęcono zagadnieniom dynamiki procesu skrawania oraz automatycznej diagnostyki stanu narzędzia i procesu skrawania.

Ocena funkcjonowania terminali intermodalnych w aspekcie realizowanych procesów transportowo-przeładunkowych

Roland Jachimowski

elem monografi i jest przedstawienie metodyki modelowania procesów transportowo-przeładunkowych realizowanych w terminalach intermodalnych w zastosowaniu do oceny realizacji zadań związanych z obsługą jednostek intermodalnych z punktu widzenia czasu i kosztów.   Na opracowaną metodykę składa się opracowanie modelu intermodalnego terminalu przeładunkowego uwzględniając wszystkie jego istotne elementy ze względu na przedmiot badań, czyli formalizację języka opisu, zapisu struktury terminalu przeładunkowego i jego charakterystyk, formalizację zapisu wskaźników oceny realizacji procesów transportowo-przeładunkowych obsługi jednostek intermodalnych oraz kryteriów ich oceny i zapisu układu ograniczeń. Ponadto przedstawiono matematyczne sformułowanie wybranych modeli realizacji procesów transportowo-przeładunkowych w terminalu intermodalnym oraz weryfikację opracowanych modeli z wykorzystaniem aplikacji FlexSim. Przedstawiona metodyka modelowania procesów transportowo-przeładunkowych realizowanych na jednostkach intermodalnych w terminalu przeładunkowym wraz z implementacją komputerową z zastosowaniem narzędzia symulacyjnego, może stanowić narzędzie wspomagania decyzji w zakresie oceny tych procesów w różnych strefach funkcjonalnych terminalu.

Oni migają tymi kolorami w sposób profesjonalny Narodziny gamedevu z ducha demosceny w Polsce

Piotr Marecki, Tadeusz Cieślewicz

Obecnie, gry komputerowe produkowane w Polsce stanowią jedną z najbardziej na świecie rozpoznawalnych marek. Jak jednak wyglądały początki rodzimego gamedevu? Czy wszyscy twórcy gier się do nich dziś przyznają? Jaki był wpływ demosceny na gry? I co autorzy gier z lat 80. oraz 90. robią dzisiaj? Po świecie komputerów 8 bitowych, giełd, piractwa, czasopism o grach, początkach biznesu rozrywkowego oprowadzają w niewygodnej dla wszystkich i pełnej prawdy rozmowie Tomasz TDC Cieślewicz i Piotr Marecki. Z tej geekowskiej narracji wynika także, że gry i demoscena to część dziedzictwa kulturowego, a Robbo i inne tytuły należy wreszcie postawić tam gdzie ich miejsce: obok filmów Wajdy i powieści Tokarczuk. *** Za dużo prawdy. Nie polecam. Paweł Pirx Kalinowski Wehikuł czasu. Przenosi nas do czasów, gdy wszystko było ważne. Po sponiewieraniu nostalgią ujawnia sekret, że można tak i dzisiaj. Nie czytać, towar niebezpieczny, może odciągnąć od smartfona. Krzysztof Kaz Ziembik Niezwykle entuzjastyczny wywiad. Rozmowa wciąga nas wręcz porywa w magiczny i na bieżąco odkrywany świat czasów ośmiobitowego komputera Atari oraz przedstawia niesamowitych ludzi, którzy ten świat tworzyli z pasją, łamiąc wszelkie ograniczenia stawiane przez sprzęt. Kuba Husak, muzyk, projektant gier, programista dem i gier Nowe pokolenia nie będą fascynować się poezją Mickiewicza. Młodych ludzi, zanurzonych w cyfrowym świecie, może zainteresować historia pierwszych dzieł na komputery domowe. Przeczytaj, co tworzono bez internetu i ekranów 4K, za to z pasją, wyobraźnią i mikroprocesorem o częstotliwości taktowania 1,77 MHz. Piotr 0xF" Fusik, naczelny koder demosceny Atari (Numen, Drunk Chessboard) To opowieść o wydobywaniu pokładów możliwości z kawałka elektroniki liczącego sobie kilka dekad. Bartek "V0yager" Dramczyk, Pixelpost.pl Opowiadajmy legendę polskiego game devu, opowiadajmy, póki jest świeża. Historie rodem z demosceny, salonów gier i piwnicznych wytwórni oprogramowania są barwną, alternatywną perspektywą polskiej transformacji. To na wskroś optymistyczna i bezpretensjonalna opowieść o chłopakach z podwórka, których zabawa wyobraźnią wprowadziła do wielkiego świata. Polski sen, jeden z niewielu. Konrad Janczura, pisarz, gracz

Optical Information Processing

Agnieszka Siemion

This elaboration describes the exemplary material needed for Optical Information Processing laboratory exercises – the course at the Faculty of Physics at Warsaw University of Technology. The topics were chosen as complementary for a better understanding of the lecture and workshops. There are 7 laboratory exercises allowing to acquire practical knowledge about holography, optical setups and its numerical counterparts. All these problems are related to the optical information processing and performing such laboratory exercises can help to understand the processing and application of optical information.   These experiments can be carried out during specializations connected to optics and photonics as advanced laboratory exercises.   The first two exercises are related to interferometry and holography which can be used for example in detailed analysis of surface shape or deformations of objects. Holographic inspection of elements is a very precise method of measurement allowing to visualize micro changes or even internal defects.   Then, the basics of operation in angular spectrum space is presented by performing spatial filtering, observing correlation and recording Fourier holograms. Deep understanding of processing images in frequency domain helps to carry out both optical setups and numerical algorithms.   The majority of optical setups carried out on laboratories will be modelled numerically during the 6th laboratory. Numerical processing of optical signals is very important in practicing the understanding of what is the difference between discrete and continuous signals processing. The sampling theorem plays a great role in proper designing of optical signals.   The last laboratory part corresponds to designing and exposing holograms that can be reconstructed in white light. The whole knowledge gathered during these classes should help with understanding the idea of optical processing of signals.