Rzeczywistość od rzeczy. Serial paradokumentalny w świetle genologii lingwistycznej

Alicja Bronder

Monografia naukowa Rzeczywistość od rzeczy. Serial paradokumentalny w świetle genologii lingwistycznej prezentuje holistyczną analizę tytułowego tekstu telewizyjnego, który w ostatnich latach zyskuje coraz większą popularność w dyskursie medialnym. Praca stanowi pierwsze w polskich badaniach humanistycznych kompleksowe omówienie serialu paradokumentalnego jako wzorca gatunkowego, z uwzględnieniem jego cech na każdym z poziomów gatunkowych: strukturalnym, kognitywnym, stylistycznym i pragmatycznym. W przeprowadzonych analizach wzięto pod uwagę istotny dla obserwacji tekstów multimedialnych kontekst polisemiotyczności i relacji kodów należących do różnych semiosfer. Tak zarysowana perspektywa umożliwiła wykorzystanie instrumentarium lingwistycznego (tekstologicznego i genologicznego) w obserwacjach nad komunikatem złożonym, a nie tylko werbalnym, który nieraz wymyka się monodyscyplinarnym podejściom badawczym. Proponowana monografia skierowana jest zarówno do lingwistów koncentrujących się na zagadnieniach genologicznych, jak i do medioznawców, socjologów i kulturoznawców, a także do osób zainteresowanych kulturą popularną i jej wpływem na odbiorców. Autorka wyraża nadzieję, że prezentowane wyniki badań staną się inspiracją do pełniejszych obserwacji tekstów kultury masowej, które, choć czasem wydają się „mówić od rzeczy”, to stanowią istotny materiał pozwalający na obserwację mentalności i kondycji wspólnoty komunikacyjnej, którą tworzy każdy z nas.

Semantyka przestrzeni miejskich w aspekcie relacji interpersonalnych. Cz. 1. Czynniki konfliktotwórcze / Семантика городских пространств в условиях межсубъектных взаимодействий. Ч. 1: Конфликтогенные обстоятельства

red. Piotr Czerwiński, red. Maciej Walczak

W niniejszej monografii autorzy starają się odtworzyć nie tyle sam obraz miasta w świadomości współczesnych jego mieszkańców, ile na podstawie analizy materiału językowego dotyczącego pewnych typowych dla przestrzeni miasta obiektów i typowych dla nich sytuacji zrekonstruować pośrednio obraz przestrzeni miejskiej w świadomości współczesnych użytkowników języka polskiego i/lub rosyjskiego poprzez opis wyobrażeń na temat wybranych typowo miejskich obiektów przestrzennych (np. parku, hipermarketu, osiedla, bloku mieszkalnego). Punktem wyjścia okazało się zebranie materiału językowego oraz określenie na ich podstawie tzw. kategorii sensytywu. Pojęcie to autorzy wprowadzają w celu nazwania pewnych wewnętrznych, mentalnych, psychicznych przeżyć i stanów, jakie mieszkańcy miasta, będący jednocześnie użytkownikami badanych języków, odczuwają (czasem nieświadomie), gdy mówią bądź myślą o tych obiektach (w pracy nazwano je lokusami), co z kolei znajduje odzwierciedlenie w tym, jak mieszkańcy mówią o tych obiektach i typowych/nietypowych dla tychże obiektów sytuacjach. Ze względu na swoistą interdyscyplinarność i wieloaspektowość podejmowanej problematyki, obejmującej zagadnienia nie tylko lingwistyczne, publikacja może zainteresować przedstawicieli innych dyscyplin naukowych – socjologów, antropologów, psychologów i filozofów.

Sens, czyli - co to jest. Perspektywa konstruktywistyczna

Michael Fleischer

Michael Fleischer podejmuje próbę rozwiązania problemu sensu i jego tajemniczości. Prezentuje perspektywę lingwistyczną, dalej ujęcie syntetyczne, by następnie przybliżyć stanowisko Niklasa Luhmanna oraz koncepcje Dirka Baeckera i Wernera Vogda. Drugą część książki autor poświęca konstruktywistycznemu ujęciu sensu, natomiast w części trzeciej zamieszczono typologię konceptów komunikacyjnych.

Slawistyka integralna - naukowy kanon i erozja systemu (kontrapunkty południowo- i zachodniosłowiańskie)

Lech Miodyński

Książka ukazuje w ujęciu chronologicznym – z uwagą skupioną głównie na wieku XIX i początkach XX – dominanty ewolucji europejskiego słowianoznawstwa w kontekście procesów integracyjnych oraz dezintegracyjnych w ramach kompleksu zróżnicowanych nauk slawistycznych, a także ich społeczno-politycznego i kulturowego otoczenia. Ilustrację problemu stanowi zestawienie obszernej faktografii z historii tej wielopostaciowej specjalności dokonywane w wymiarach metodologicznym, społeczno-środowiskowym i etnopolitycznym. Opozycje „centralizm – partykularyzmy” czy „norma kolektywna – norma indywidualna” służą tu uporządkowaniu rozległego materiału ze wszystkich regionów Slavii w perspektywie tworzenia i przełamywania kanonu naukowych odkryć i wyobrażeń o samej istocie slawistyki.

Słowa są jak ptaki, które uczymy śpiewać. O znaczeniach i tajemnicach języka

Daniel Tammet

Czy słowa mogą mieć zapach i smak? Przybierać kształt liczb, przedmiotów i krajobrazów? Daniel Tammet, autystyczny sawant udowadnia, że tak. W swojej najnowszej książce zabiera nas w podróż po tajemnicach języka i pokazuje, jak działa jego niezwykły umysł. Na Islandii sprawdza, dlaczego imię Blær stało się pretekstem do rozprawy sądowej, w Meksyku odkrywa, jak zegary „mówią” do ludu Nauha, w Kanadzie spotyka jedną z osób najlepiej na świecie czytających z ust. Czatuje z chatbotami, uczy się „gramatyki telefonu” i rozmawia z ludźmi, dla których obcowanie ze słowem stało się sensem życia - z literatami piszącymi wbrew leksykalnym regułom, aktywistami pielęgnującymi ginącą mowę autochtonów z brytyjskiej wyspy Man, czy misjonarzem, który przetłumaczył Biblię na papuaski język amanab. Słowa są jak ptaki, które uczymy śpiewać to wyprawa w świat słów, liter, opowieści i znaczeń. Wyprawa tak niezwykła, jak niezwykłe są historie, które przedstawia, i tak fascynująca, jak fascynujący jest ich autor, odkrywający przed nami zdumiewającą gamę literackich i poliglotycznych talentów.

Słownik mowy ciała Polaków

Krystyna Jarząbek

Obiektem uwagi autorki  niniejszej publikacji jest kod kinezyczny, do którego naukowcy zaliczają skonwencjonalizowane ruchy człowieka, wykonywane w trakcie porozumiewania się za pomocą: 1) rąk, (gesty), 2) mięśni twarzy (mimika), 3) głowy, tułowia i nóg (postawa ciała). Ruchy te wspomagają komunikację werbalną. Prezentowany słownik jest dziełem slawistki, która od lat zajmuje się – w ramach swoich zainteresowań naukowych – komunikacją niewerbalną Słowian. Intencją autorki było dostarczenie użytkownikom słownika materiału, który umożliwi im lepsze poznanie mowy ciała Polaków – wytworu polskiej kultury.  Słownik ten autorka kieruje przede wszystkim do: polonistów, pracowników naukowych instytutów bądź katedr filologii obcych w Polsce i w innych krajach; studentów filologii polskiej, którzy uczą się języka polskiego jako obcego; językoznawców, etnolingwistów, kulturoznawców, glottodydaktyków, tłumaczy literatury pięknej; obcokrajowców poznających język polski. Ze słownika tego mogą ponadto korzystać w różnym stopniu: pedagodzy, psycholingwiści, badacze etykiety oraz te wszystkie osoby, które są zainteresowane relacjami między komunikacją werbalną i niewerbalną.

Socio-Cultural and Linguistic Aspects of Roma Education

Hristo Kyuchukov

Książka jest pierwszą od 20 lat w Europie próbą przekazania wiedzy na temat kwestii edukacji romskiej dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Składa się z trzech części: historii edukacji romskiej, psycholingwistyki romskiej i edukacji o Holokauście Romów.  Pierwsza część książki poświęcona jest zagadnieniom edukacyjnym Romów i ich rozwojowi w ciągu ostatnich 20 lat w Europie. Autor przedstawia w niej niektóre spostrzeżenia i poglądy dotyczące edukacji romskiej, rozwój funkcji romskich mediatorów szkolnych oraz przegląd procesu wprowadzania edukacji języka romskiego w Bułgarii. W drugiej części omówiono przede wszystkim kwestie edukacji językowej dzieci romskich - przyswajanie języka romskiego oraz problemy związane z nauką drugiego języka przez dzieci romskie. W trzeciej części przedstawiono kwestie edukacji o holokauście Romów jako części edukacji historycznej romskich dzieci. Kwestie społeczno-kulturowe i językowe są ważne dla edukacji dzieci romskich, a dzięki nowym koncepcjom książka może być bardzo pomocna dla studentów w zakresie edukacji międzykulturowej, psychologii edukacyjnej i działalności społecznej.

Sprawdź swoją wiedzę o Polsce. 100 testów dla obcokrajowców z krzyżówkami i kluczem. Poziom B1C2

Bogusław Kubiak

Zbiór zadań dla uczących się języka polskiego, którzy osiągnęli poziom zaawansowania co najmniej B1, określany wspólnie z B2 jako independent user (niezależny użytkownik), zebranych w pięciu rozdziałach: Kultura, Geografia, Język, Historia i Ludzie. Każdy ze 100 testów zawiera 10 pytań o polskie realia, opartych na technice wielokrotnego wyboru z jedną poprawną odpowiedzią. Po teście następuje krzyżówka, której celem jest utrwalenie i rozszerzenie wiedzy i słownictwa. Proponowany materiał został rzetelnie sprawdzony w praktyce dydaktycznej w Centrum Językowym Politechniki Opolskiej, gdzie corocznie jest organizowany Konkurs Wiedzy o Polsce dla cudzoziemców studiujących różne kierunki w języku polskim. Był on wykorzystywany na lektoratach języka polskiego i w toku przygotowania do konkursu. W obecnej formie państwowych egzaminów z języka polskiego jako obcego wiedza o Polsce nie jest testowana jako oddzielny komponent, ale w pracach nad systemem certyfikacyjnym zostały opracowane katalogi tematyczne i funkcjonalno-pojęciowe z tego zakresu dla poziomów zaawansowanych. Kompetencja socjokulturowa jest uwzględniana w podręcznikach nowej generacji do nauki języka polskiego jako obcego i brana pod uwagę przy ocenianiu sprawności produktywnych (pisanie i mówienie), dlatego powstanie kanonu wiedzy o Polsce dla potrzeb certyfikacji stanowi pomoc dla nauczycieli i osób przygotowujących się do egzaminów.