Gliwicki Teatr Muzyczny w panoramie instytucji kultury regionu.Otoczenie - działalność - wyzwania w zarządzaniu - dziedzictwo

Krzysztof Knapczyk, Michał Kaczmarczyk

Niniejsza publikacja stanowi próbę przedstawienia najważniejszych nur­tów aktywności Gliwickiego Teatru Muzycznego jako instytucji kultury na tle jego bogatej historii, jak również w kontekście tradycji muzycznych regionu śląsko-dąbrowskiego. W rozdziale I wprowadzono podstawowe pojęcia teo­retyczne niezbędne dla opisania działalności Gliwickiego Teatru Muzycznego. Zdefiniowano termin „kultura”, wskazując jego wieloznaczność w nauce i języ­ku publicystyki. Ponadto wyjaśniono pojęcie „instytucja kultury” oraz termi­ny mu pokrewne, budując w ten sposób siatkę kategorialną wykorzystywaną w dalszych rozważaniach. W rozdziale II syntetycznie opisano historię Gli­wickiego Teatru Muzycznego oraz instytucji kultury, z których GTM się wy­wodził: Operetki Śląskiej oraz Teatru Muzycznego w Gliwicach. Rozdział III stanowi natomiast próbę sportretowania działalności statutowej GTM, przede wszystkim artystycznej, ale także edukacyjnej i popularyzatorskiej.   Materiał źródłowy publikacji stanowiły zarówno monografie poświę­cone działalności Operetki Śląskiej i Gliwickiego Teatru Muzycznego, jak i artykuły prasowe na temat historii gliwickiej sceny i jej wszechstronnej działalności, której początek sięga roku 1957. Autorzy przeprowadzili także wywiady badawcze z osobami związanymi zawodowo z Gliwickim Teatrem Muzycznym, które – mimo swojego subiektywnego charakteru – dostarczyły wielu danych faktograficznych, w oparciu o które można było dopełnić opisu monograficznego GTM.

Gorsze. Jak nauka pomyliła się co do kobiet

Angela Saini

Kobieta ma mniejszy mózg i dużo słabszy popęd seksualny niż mężczyzna, jest pozbawiona skłonności przywódczych, ma gorszą orientację przestrzenną, zdolności motoryczne i analityczne, jest natomiast bardziej empatyczna, dlatego doskonale sprawdza się jako opiekunka i strażniczka domowego ogniska Te przekonania to nie tylko część potocznego obrazu świata, ale też element naukowych teorii, nadal rozwijanych przez wielu poważnych badaczy. I choć mogłoby się wydawać, że na temat różnic między płciami powiedziano już dość, Angela Saini udowadnia, że jest inaczej. Opisuje dziesiątki teorii, analizuje setki badań, dawnych i współczesnych, rozmawia z naukowcami i naukowczyniami. Niczego z góry nie zakłada, niczego nie odrzuca i często dochodzi do całkiem nieoczekiwanych wniosków. To lektura, z którą powinny się zmierzyć obie strony odwiecznego sporu o rolę i miejsce kobiety choćby po to, żeby się przekonać, że nawet o kwestiach budzących największe emocje można pisać rzeczowo i bez uprzedzeń.

Gra w rasy. Jak kapitalizm dzieli, by rządzić

Przemysław Wielgosz

Przywykliśmy do interpretacji rasizmu jako zestawu stereotypów i uprzedzeń. Przemysław Wielgosz proponuje znacznie głębszą analizę tego zjawiska, poszukując jego korzeni w długiej historii narodzin i ekspansji kapitalizmu. W fascynującej książce łączy dwie, rzadko rozpatrywane razem perspektywy: lokalną, odnosząca się do pańszczyzny i późniejszego "urasowienia" klasy ludowej w naszej części Europy, oraz globalną, związaną z rozwojem niewolnictwa i "wynalazkiem rasy" w basenie północnego Atlantyku. Poruszając się swobodnie między historią i współczesnością, odwołując się do badań z zakresu filozofii, socjologii i nauk ekonomicznych oraz - co przydaje książce nerwu - do znanych obrazów filmowych, autor pokazuje, jak kapitalizm "dzieli i rządzi", wytwarzając hierarchie i tożsamościowe przeciwieństwa, oraz jak antagonizuje grupy, które potencjalnie mogłyby mu się wspólnie przeciwstawić. W skali światowej rolę tę odgrywa, zdaniem autora, europocentryzm - w jego rozmaitych odsłonach i przebraniach: kradzieży historii, oświeceniowej filozofii, orientalizmu, kolonializmu i kulturalizmu.

Instynkt językowy

Steven Pinker

  Błyskotliwa obrona prowokacyjnej tezy o biologicznych korzeniach języka W swojej książce Steven Pinker wyjaśnia wszystko, co zawsze chcieliśmy wiedzieć o języku: jak on w ogóle działa, w jaki sposób dzieci się go uczą, jak się zmienia współcześnie, jak mózg przetwarza komunikaty językowe i jak ewoluował na przestrzeni dziejów. Autor omawia szczegóły swojej rewolucyjnej teorii inspirowanej koncepcjami językoznawcy Noama Chomskyego, a następnie przedstawia najnowsze osiągnięcia lingwistyki. Wychodząc z założenia o ewolucyjnym pochodzeniu języka, autor podważa wiele popularnych poglądów na jego temat, między innymi kwestionuje tezę, że specyfika lokalnych właściwości językowych ma decydujący wpływ na postrzeganie świata. Zręcznie posługując się zabawnymi przykładami i grami słownymi, autor splata rozległą wiedzę w fascynującą opowieść: język jest ludzkim instynktem, wszczepionym w nasze mózgi przez ewolucję. Jest unikalną zdolnością właściwą wyłącznie człowiekowi.   Mało co tak dobrze przysłużyło się mojemu mózgowi jak lektura książki Stevena Pinkera. Jest to rodzaj pisarstwa, o którym marzy każdy prawdziwy ekspert od jakiegoś tematu: niezwykle przystępne dla laików, a jednocześnie przełomowe dla fachowców.     Richard Dawkins, autor Samolubnego genu

Jak się uczymy? Dlaczego mózgi uczą się lepiej niż komputery... jak dotąd

Stanislas Dehaene

Odkrywcze spojrzenie na badania nad fenomenalnymi zdolnościami mózgu do nauki a także nad potencjałem imitujących je programów komputerowych. Ludzki mózg jest rewelacyjnym urządzeniem. Posiada nadzwyczajną zdolność do przeprogramowywania się, która stanowi niewyczerpane źródło inspiracji dla dzisiejszych twórców sztucznej inteligencji. Jak się uczymy? Jakie wrodzone biologiczne fundamenty leżą u podstaw naszych zdolności do przyswajania informacji? Dlaczego w ogóle ewolucja wymyśliła proces nauki? Sięgając do najnowszych odkryć z zakresu informatyki, neurobiologii, psychologii poznawczej i pedagogiki, Stanislas Dehaene prezentuje, jak naprawdę przebiega proces nauki oraz w jaki sposób można maksymalnie wykorzystać – a nawet wzmocnić – algorytmy mózgu do uczenia się: w szkołach i na uniwersytetach oraz na co dzień, niezależnie od wieku. Autor uczy nas, jak się uczyć dzięki prostym rozwiązaniom dotyczącym zabawy, ciekawości, kontekstu społecznego, koncentracji a także snu. Nader treściwa książka dla pedagogów, rodziców i innych zainteresowanych tym, jak najefektywniej wspomagać dążenie do wiedzy – „Publishers Weekly”

Jesteś kimś więcej, niż myślisz. Przegoń chmury samokrytyki i odkryj swoją wrodzoną wartość

Glen R. Schiraldi

Zdrowe i stabilne poczucie własnej wartości jest w zasięgu możliwości każdego człowieka bez względu na to, jak trudną drogę ma za sobą. Nic mi nie wychodzi, Nie jestem wystarczająco dobra, To mnie przerasta automatyczne myśli naznaczone samokrytycyzmem mają ogromny wpływ nie tylko na nasz nastrój, ale przede wszystkim na poczucie własnej wartości. Nadmierne skupianie się na własnych niedoskonałościach i potknięciach rzutuje na każdą sferę naszego życia. Blokuje nasze działania, zniechęca do podejmowania samodzielnych decyzji, prowadzi do wycofywania się z zamierzonych planów w poczuciu, że i tak nie podołamy ich realizacji. Jest przyczyną stresu, przesadnej koncentracji na problemach i nadwrażliwości na krytykę. A to, jak postrzegamy samych siebie, znacząco wpływa na nasze relacje z ludźmi oraz na poczucie satysfakcji, zadowolenia i szczęścia. Jeżeli masz skłonność do samokrytyki, kwestionowania własnych umiejętności lub ciągłego porównywania się z innymi, to najwyższa pora przyjrzeć się temu, jak traktujesz siebie aby to zmienić. Niniejszy poradnik pomoże ci w pełni zaakceptować i docenić siebie, wraz z twoimi niedoskonałościami i słabościami. Uwolnisz się od zwątpienia, odkryjesz swoje mocne strony, spojrzysz na siebie z troską i empatią. Zrozumiesz, że samokrytyka oparta na porównaniach z innymi nie jest dobrą miarą twojej prawdziwej wartości. Opisane w książce techniki i ćwiczenia pozwolą ci wykonać milowy krok w kierunku zmiany podejścia do siebie. Dzięki nim odkryjesz swoją wrodzoną wartość, dowiesz się, jak wyjść poza własne ograniczenia, i spojrzysz na siebie w całej swej złożoności z życzliwością i współczuciem, które stanowi doskonałe antidotum na samokrytykę. W poradniku znajdziesz także najnowszą wiedzę na temat plastyczności ludzkiego mózgu oraz informacje o tym, w jaki sposób sen, aktywność fizyczna i odżywianie oddziałują na twoje samopoczucie. Dzięki realistycznej i doceniającej opinii o sobie: wzmocnisz pewność siebie i wiarę we własne możliwości; masz większą motywację do działania i wprowadzania zmian w życiu; jesteś w stanie podejmować ryzyko; rzadziej kwestionujesz swoje postępowanie, gdy coś idzie nie tak; podejmujesz lepsze, niezależne decyzje; mniej się martwisz; traktujesz siebie z życzliwością, akceptacją i współczuciem.

Kapitalizm interesariuszy. Globalna gospodarka a postęp, ludzie i planeta

Klaus Schwab, Peter Vanham

Obecny system gospodarczy opiera się na maksymalizacji krótkookresowych zysków, unikaniu opodatkowania i przerzucaniu niekorzystnych efektów działalności na społeczeństwo. Jego konsekwencją są pogłębiające się nierówności, wzrost zadłużenia, zwiększająca się polaryzacja społeczeństwa i polityki, a także nasilająca się degradacja środowiska. Pandemia COVID-19 udowodniła, że taki system ekonomiczny jest nie do utrzymania. Jego niezrównoważenie i kruchość grożą kolejnymi katastrofami. Konieczne są dalsza ewolucja i przejście z "kapitalizmu akcjonariuszy" do "kapitalizmu interesariuszy". Ta książka jest świetnie napisanym, szczerym wyjaśnieniem natury globalnych problemów, ich możliwych przyczyn i konsekwencji, a także związków z obecnymi systemami zarządzania. Przedstawiono w niej też ideę kapitalizmu interesariuszy: systemu gospodarczego opartego na inkluzywności, zrównoważonym rozwoju i równości. To holistyczne rozwiązanie, w którym odpowiedzialność jest proporcjonalnie rozłożona na rządy państw, przedsiębiorstwa i osoby prywatne. W książce znalazło się wiele rad i wskazówek, z których może skorzystać każdy: polityk, właściciel firmy, aktywista, społecznik i obywatel. Okazuje się, że "rzeczywistość po COVID-19" może być dla ludzkości czasem współdziałania, w którym teraźniejszość i przyszłość dają możliwość wykreowania zrównoważonego świata. Świata, w którym wszyscy czują się dobrze. W książce: jak powstawał świat globalnego wzrostu konsekwencje: problemy światowej gospodarki model interesariuszy i jego realizacja koncepcja kapitalizmu interesariuszy jak można się przyczynić do rozwoju zrównoważonego świata Kapitalizm interesariuszy: sercem systemu jest równowaga!

Kiedy ciało mówi nie. Koszty ukrytego stresu

Gabor Maté

Czy można dosłownie umrzeć z samotności? Czy istnieje połączenie między zdolnością wyrażania emocji a chorobą Alzheimera? Czy można zdefiniować osobowość nowotworową? Opierając się na dogłębnych badaniach naukowych, doktor Gabor Maté udziela odpowiedzi na pytania dotyczące połączenia umysłciało. Przedstawia dowody naukowe na to, jaką rolę odgrywają stres i emocje w występowaniu szeregu powszechnych chorób takich jak zapalenie stawów, nowotwory, cukrzyca, choroby serca, zespół jelita drażliwego czy stwardnienie rozsiane. Na podstawie dziesiątek studiów przypadków i historii takich osób jak Ronald Reagan (alzheimer) czy Lance Armstrong (rak jąder) Gabor Maté ujawnia Siedem zasad zdrowienia, czyli reguł pomagających uchronić się przed ukrytym stresem. Kiedy ciało mówi nie to międzynarodowy bestseller przetłumaczony na piętnaście języków, propagujący uczenie się i leczenie poprzez dostarczanie transformującego wglądu w to, w jaki sposób choroba może być sposobem na odrzucenie przez organizm tego, czego umysł nie może lub nie chce uznać. Ludzie zawsze intuicyjnie czuli, że ciało i umysł są niepodzielne. Współcześnie doszło jednak do niefortunnego rozłamu między tym, co podpowiada nam organizm, a tym, co umysł uważa za prawdę. Ku własnej zgubie, zwykle kierujemy się drugim z tych dwóch źródeł informacji. Dlatego za przyjemność i przywilej uważam przedstawienie Czytelnikowi odkryć nowoczesnej nauki, potwierdzających intuicję odwiecznej mądrości. Stanowiło to mój nadrzędny cel podczas pisania tej książki. Innym było odsłonięcie zwierciadła, w którym przegląda się nasze napędzane stresem społeczeństwo w odbiciu tym widzimy, jak na niezliczone mimowolne sposoby pomagamy powstawać nękającym nas chorobom. Gabor Maté Dr Gabor Maté jest emerytowanym lekarzem, który przez 20 lat najpierw pracował w przychodni rodzinnej, a potem na oddziale opieki paliatywnej. Następnie przez ponad dekadę zajmował się osobami uzależnionymi od narkotyków i chorymi psychicznie w dzielnicy Downtown Eastside w Vancouver. Napisał cztery książki wydane w 25 językach. Jest również popularnym mówcą cenionym ze względu na swoją wiedzę na temat uzależnień, traumy, rozwoju dzieci oraz powiązań między stresem a chorobami.