10 zmian w prawie budowlanym, które wpłyną na Twoją pracę w 2024 roku

Praca zbiorowa

1 kwietnia 2024 wejdą w życie dwie istotne nowelizacje w przepisach prawa budowlanego. Odnoszą się one do formy oraz szczegółowego zakresu projektu budowlanego, jak również warunków technicznych, jakie muszą spełniać budynki oraz ich usytuowanie. Każdy kto ma do czynienia z prawem nieruchomości powinien zapoznać się z omawianymi w artykule zmianami. Tym bardziej jeśli planuje budowę w 2024 roku. Planowane zmiany omawia ekspertka Anita Mościcka, a komentuje ekspert - geodeta i doradca ds. nieruchomości Jacek Hus.

Badania gruntów i kontrola jakości wykonanych z nich przesłon izolacyjnych na składowiskach odpadów

Lech Wysokiński, Edyta Majer

Przedmiotem opracowania są badania geotechniczne mineralnych przesłon izolacyjnych składowisk odpadów. Przesłony mineralne stosowane są jako element konstrukcyjny składowiska, zaś materiał, z którego są wykonane, wykorzystywany jest w robotach ziemnych i budowlanych jako materiał hydroizolacyjny. Wytyczne dotyczą następujących zagadnień: ustalenia charakterystyki materiałów stosowanych do budowy przesłon mineralnych, określenia parametrów fizykomechanicznych i parametrów filtracji gruntów, jakie powinny spełniać materiały do budowy przesłon mineralnych, zweryfikowania i ustalenia kryteriów oceny przesłon mineralnych wykorzystywanych w budowie składowisk odpadów oraz określenia metodyki badań i ich zakresu dla oceny i odbioru technicznego przesłon mineralnych.

Badania odbiorcze i eksploatacyjne urządzeń i instalacji elektrycznych do 1 kV w budynkach

Radosław Lenartowicz

W części wstępnej publikacji podano podstawowe obowiązki dostawcy energii elektrycznej, właściciela lub zarządcy budynku oraz użytkownika lokalu w celu zapewnienia odpowiedniego stanu technicznego instalacji i urządzeń w budynku. Pokazano wybrane schematy, oznaczenia, skróty oraz wymieniono podstawowe terminy i definicje. W rozdziale 2 przedstawiono ogólne zasady wykonywania badań instalacji elektrycznych, zasady doboru przyrządów oraz uwarunkowania techniczne dotyczące instalacji elektrycznych w budynkach. W kolejnym rozdziałach opisano wymagania formalne dotyczące stosowanych przyrządów pomiarowych, zalecane postępowanie z posiadaną aparaturą pomiarową, terminy badań kontrolnych przyrządów pomiarowych oraz zakres odpowiedzialności osób za użytkowaną aparaturę pomiarową. Poradnik przedstawia wymagania techniczne odnoszące się do badań, prób, pomiarów odbiorczych i eksploatacyjnych oraz procedury postępowania przy wykonywaniu pomiarów. W publikacji omówiono 21 metod pomiarowych stosowanych podczas badań, prób i kontroli pomiarowych instalacji i urządzeń elektrycznych w budynkach oraz warunki odbioru urządzeń i instalacji elektrycznych. W końcowej części publikacji zamieszczono 17 załączników z materiałami technicznymi użytecznymi dla osób wykonujących badania urządzeń i instalacji elektrycznych w budynkach.

Bezpieczeństwo obiektów budowlanych w sąsiedztwie tuneli

Tomasz Godlewski, Witold Bogusz, Anna Siemińska-Lewandowska

Dynamiczny rozwój budownictwa na terenach zurbanizowanych znacznie zwiększył zapotrzebowanie na wykorzystywanie przestrzeni podziemnej, w tym na budowę nowych tuneli. Obiekty te mają charakter liniowy i często w zasięgu ich oddziaływania zlokalizowanych jest wiele obiektów budowlanych oraz infrastruktura techniczna. Konieczność oceny oddziaływań związanych z budową tuneli w aspekcie ochrony sąsiadującej zabudowy stanowi więc jeden z głównych elementów projektowania geotechnicznego dla tego rodzaju inwestycji. Przewidywanie wartości i rozkładu deformacji wzdłuż trasy projektowanego tunelu jest istotne, aby ocenić potrzebę implementacji środków zabezpieczających istniejące obiekty budowlane, w zależności od ich wrażliwości oraz potencjalnych konsekwencji zniszczenia. Niniejsze wytyczne zawierają zalecenia dotyczące oceny wpływu budowy tuneli na przemieszczenia podłoża w otoczeniu oraz na istniejące obiekty sąsiednie w zakresie wpływów statycznych, a także rekomendują sposoby postępowania w przypadku wystąpienia nadmiernych uszkodzeń wywołanych budową. Na powierzchni terenu ten wpływ można zaobserwować w postaci formującej się niecki, której towarzyszą osiadania oraz przemieszczenia poziome. Wytyczne omawiają następujące zagadnienia: wpływ na przemieszczenia podłoża nad samym tunelem oraz w jego bezpośrednim otoczeniu w funkcji parametrów niecki osiadań; rekomendacje w tym zakresie, ustalone na bazie doświadczeń z drążenia tarczą TBM; zasięg oddziaływania i przewidywane wartości przemieszczeń, a także minimalne wymagania związane z poziomem analizy z uwagi na stan techniczny istniejących obiektów; zakres monitoringu oraz identyfikację i zarządzanie ryzykiem.

Budynki z obudową z płyt warstwowych. Diagnostyka stanu technicznego obudowy

Ołeksij Kopyłow, Jan Sieczkowski

Płyty warstwowe są obecnie szeroko stosowane w budynkach o różnym przeznaczeniu (przemysłowych, rolniczych, magazynowych, handlowych itp.). Mają one istotny wpływ na bezpieczeństwo użytkowania tych budynków, ich szczelność, a także na właściwości termoizolacyjne, akustyczne (izolacyjność akustyczna, pochłanianie dźwięków) oraz ogniowe. Ściany zewnętrzne i dachy z płyt warstwowych nie wymagają skomplikowanych i drogich zabiegów konserwacyjnych, ale ich zaniedbywanie może doprowadzić do negatywnych skutków, takich jak: zmniejszenie efektywności energetycznej budynków, degradacji płyt warstwowych, a niekiedy do poważnych uszkodzeń konstrukcji nośnych. W poradniku zaproponowano zasady przeprowadzania okresowych badań i ocen stanu technicznego ścian zewnętrznych i dachów budynków z obudową z płyt warstwowych. Na podstawie wieloletniego doświadczenia eksperckiego, a także analiz protokołów kontroli budynków wskazano niezbędną aparaturę oraz tryb przeprowadzania kontroli okresowych, umożliwiających wiarygodne oceny stanu technicznego tego typu budynków. W opracowaniu opisano także najczęściej występujące uszkodzenia obudów z płyt warstwowych oraz przedstawiono przyczyny ich powstawania.

Ćwiczenia laboratoryjne z instalacji budowlanych. Część 1

Adam Rubnikowicz

Skrypt powstał jako materiał pomocniczy do zajęć laboratoryjnych z wentylacji i klimatyzacji prowadzonych w pracowniach Instytutu Inżynierii Środowiska i Instalacji Budowlanych Wydziału Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Politechniki Łódzkiej. Jest praktycznym uzupełnieniem wiedzy teoretycznej, przekazywanej na wykładach, ćwiczeniach i podczas projektowania. Ma pomóc efektywnie i bezpieczne przeprowadzić ćwiczenia laboratoryjne, wykonać sprawozdania z badań oraz pozwolić zrozumieć zachodzące procesy i zjawiska w aspekcie praktycznym. „Ćwiczenia laboratoryjne z instalacji budowlanych”, oprócz studentom, mogą być także przydatne inżynierom praktykom przy sprawdzaniu i odbiorach instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. Książka zawiera opisy aparatury i przyrządów pomiarowych, jednakże skupiono się głównie na sposobach i metodach wykonywania pomiarów i interpretacji otrzymywanych wyników, co jest istotne przy prowadzeniu samodzielnych badań laboratoryjnych.

Diagnozowanie budynków zlokalizowanych na terenach górniczych

Marian Kawulok

W poradniku przedstawiono procedurę diagnozowania istniejących budynków, które podlegały wpływom ciągłych deformacji powierzchni terenu, spowodowanych podziemną eksploatacją górniczą. W tym zakresie omówiono w szczególności następujące zagadnienia: wymaganą charakterystykę faktycznego stanu diagnozowanych budynków (wraz z opisem skutków w ich konstrukcji) w postaci stanu uszkodzeń i deformacji, wywołanych działającymi oddziaływaniami; określenie wszystkich oddziaływań, jakim dotychczas obiekt podlegał (w tym w szczególności oddziaływań górniczych); metody analizy konstrukcji obiektu, mogące mieć zastosowanie w procesie diagnozowania; metody sprawdzania stanów granicznych nośności i użytkowalności konstrukcji. Poradnik zakończono przykładami diagnozowania obiektów.

Diagnozowanie techniczne budynków wzniesionych w technologiach uprzemysłowionych. Systemy wielkopłytowe

Jarosław Szulc

Budownictwo wielkopłytowe, wznoszone w latach 1960-1985, stanowi szacunkowo około 20% zasobów mieszkaniowych w Polsce. Z uwagi na istniejący problem społeczny (deficyt mieszkaniowy w Polsce) i nieprawidłowości stwierdzone podczas produkcji prefabrykatów oraz przy realizacji i eksploatacji budynków wielkopłytowych, budynki te powinny być objęte szczególną ochroną i poddawane systematycznym kontrolom stanu technicznego (z uwzględnieniem wymagań podstawowych, dotyczących bezpieczeństwa i trwałości). W pracy dokonano przeglądu podstawowych rozwiązań systemowych budynków wielkopłytowych (z podaniem ich występowania w poszczególnych województwach w Polsce), przedstawiono procedurę ich diagnozowania oraz wskazano możliwe kierunki modernizacyjne. Wytyczne skierowane są do właścicieli i zarządców budynków wielkopłytowych, rzeczoznawców budowlanych, dokonujących kontroli stanu technicznego budynków oraz innych osób i instytucji, działających w kierunku dostosowania tych budynków do współczesnych wymagań bezpieczeństwa i oczekiwanych standardów funkcjonalno-użytkowych.

Dobór i mocowanie okuć budowlanych do drzwi i okien o podwyższonej odporności na włamanie

Jan Szubert

Coraz częstszym powodem niespełniania wymagań w zakresie odporności na włamanie są wady popełniane przy doborze i mocowaniu okuć. Instrukcje dotyczące montażu okuć są niejednoznaczne i nie uwzględniają sposobów osadzenia okuć w oknach i drzwiach wykonanych z rożnych materiałów i o różnych konstrukcjach profili. Doceniając wagę problemu i trudności, z jakimi spotykają się konstruktorzy, producenci i instalatorzy okien i drzwi, podjęto w Zakładzie Okuć i Ślusarki Budowlanej Oddziału Wielkopolskiego ITB badania dotyczące konstrukcji oraz materiałów ościeżnic i skrzydeł drzwiowych stosowanych w drzwiach i oknach o podwyższonej odporności na włamanie. Na podstawie tych badań został opracowany niniejszy poradnik.

Dobór kabli elektrycznych do zastosowań w budynkach z uwagi na wymagania dotyczące reakcji na ogień

Katarzyna Kaczorek-Chrobak, Andrzej Kolbrecki, Andrzej Borowy

Opracowanie zawiera wytyczne w zakresie właściwości związanych z reakcją na ogień kabli elektrycznych stosowanych w budynkach dla producentów, projektantów, architektów i rzeczoznawców budowlanych. W opracowaniu przyporządkowano klasy reakcji na ogień kabli elektrycznych w oparciu o wymagania stawiane budynkom oraz częściom budynków, stanowiącym odrębne strefy pożarowe zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1065, z 2020 r. poz. 1608 i 2351 oraz z 2022 r. poz. 248).

Elastyczne wodochronne wyroby podkładowe. Komentarz do norm PN-EN 13859-1:2010 i PN-EN 13859-2:2010

Barbara Francke

Niniejszy komentarz dotyczy norm: PN-EN 13859-1:2010 Elastyczne wyroby wodochronne. Definicje i właściwości wyrobów podkładowych. Część 1: Wyroby podkładowe pod nieciągłe pokrycia dachowe, PN-EN 13859-2: 2010 Elastyczne wyroby wodochronne. Definicje i właściwości wyrobów podkładowych. Część 2: Wyroby podkładowe do ścian. W poradniku podano zakres stosowania wymienionych norm z uwzględnieniem objętych nimi wyrobów oraz zalecenia ITB w zakresie wymaganych wartości odnoszących się do właściwości tych wyrobów. Poradniki stanowi pomoc dla laboratoriów badawczych, projektantów, wykonawców robót hydroizolacyjnych oraz inspektorów nadzoru w procesie badania, projektowania, wykonywania i odbioru robót.

Elewacje wentylowane

Ołeksij Kopyłow

Niniejsze opracowanie zawiera warunki techniczne wykonania i odbioru elewacji wentylowanych, wykonanych z okładzin elewacyjnych montowanych do ścian zewnętrznych budynków z wykorzystaniem podkonstrukcji. Warunki obejmują elewacje z okładzinami ceramicznymi, kamiennymi, włóknisto-cementowymi, z laminatów HPL (tj. laminatów wysokociśnieniowych). Elewacją wentylowaną nazywane są systemy elewacyjne ze szczeliną powietrzną (wentylacyjną) pomiędzy warstwą termoizolacyjną a okładziną, w której przepływa powietrze przeciwdziałające zawilgoceniu tej warstwy. Opracowanie zawiera: terminy i definicje dotyczące elewacji wentylowanych, podstawowe wymagania stawiane elewacjom wentylowanym oraz elementom mocującym je do budynku, opis podstawowego sprzętu do wykonania i kontroli robót elewacyjnych, zasady wykonania robót oraz kryteria odbioru robót. W opracowaniu omówiono również podstawowe błędy popełniane podczas wykonywania elewacji. Opracowanie nie dotyczy elewacji wentylowanych wykonanych z samonośnych warstwowych płyt izolacyjnych (składających się z rdzenia ze styropianu, pianki PUR lub wełny mineralnej i połączonych z nim przez klejenie dwóch okładzin metalowych) oraz samonośnych płyt kompozytowych, których jedna lub dwie okładziny wykonane są z różnych materiałów organicznych, mineralnych lub metalowych. Opracowanie nie obejmuje również rusztowań.

Elewacje wentylowane. Diagnostyka stanu technicznego

Leonard Runkiewicz, Ołeksij Kopyłow, Jan Sieczkowski

Elewacje wentylowane należą do grupy najczęściej stosowanych rozwiązań elewacyjnych we współczesnym budownictwie. Niestety, wraz ze wzrostem powierzchni zrealizowanych elewacji zwiększa się również liczba ich awarii. Awarie te nie zawsze są związane z błędami wykonawczymi lub projektowymi, ale często wynikają z zaniedbań podczas ich użytkowania oraz z niewłaściwego monitoringu i diagnostyki stanów technicznych systemów elewacyjnych. Jednym z najbardziej skutecznych środków pozwalających na zminimalizowanie ryzyka wystąpienia awarii elewacji wentylowanych jest przeprowadzanie w sposób prawidłowy ich kontroli okresowych i bieżących. W poradniku przedstawiono metody przeprowadzania kontroli stanów technicznych elewacji wentylowanych oraz wskazano podstawową aparaturę i narzędzia badawczo-eksperckie, niezbędne do ich przeprowadzenia. Omówiono również najczęściej spotykane uszkodzenia elewacji wentylowanych.

Ewolucja koncepcji ekspresjonistycznej w niemieckiej i austriackiej architekturze współecznej

Aleksander Serafin

Celem badawczym tej pracy jest określenie istoty koncepcji ekspresjonistycznej, współtworzącej obraz współczesnej architektury. Chodzi nie tyle o samo ustalenie aktualnego zbioru sklasyfi kowanych realizacji budowlanych, co o wzbogacanie stanu wiedzy o osobach i zjawiskach powiązanych z rozwojem tej tendencji. To z kolei pozwoli zrozumieć bardziej zaawansowane zależności i kształtujące się na ich podstawie mechanizmy, funkcjonujące we współczesnej architekturze.

Examples of applying the finite element method in building engineering by means of the ADINA software

Izabela Major, Maciej Major, Krzysztof Kuliński

The present book has been written for students of building engineering and mechanics, who during their studies have contact with computer simulations which for their calculations use the finite element method in the ADINA software. The included examples provide simultaneous step-by-step presentation of both the operation of the software and the options related to the modeling of a given physical phenomenon. The examples address the application of both static and dynamic analysis for the calculation of flat rods and surface elements, as well as the calculation of spatial volumetric elements. The book intends to present selected techniques for modeling physical phenomena, and to facilitate work in the environment of the ADINA software. There are numerous commercial computer programs which use the finite element method for calculations. The most popular programs used all over the world include: ANSYS, ABAQUS, and SOLIDWORKS. These are advanced and complex programs which allow calculations for almost any structures. ADINA is also a commercial program with a similar level of advancement; however, it is mostly popular in the United States, albeit a certain part of European universities and industrial structures eagerly use it to perform their own simulations.

Harmonogramowanie procesów budowlanych metodami sprzężeń czasowych

Zdzisław Hejducki, Magdalena Rogalska

W pracy przedstawiono szczególne podejście do rozwiązywania zagadnień harmonogramowania przedsięwzięć budowlanych z zastosowaniem zbioru pojęć i metod umożliwiających: identyfikację problemów szczegółowych, opracowanie modeli obliczeniowych, przeprowadzenie obliczeń i weryfikację wyników, oraz ocenę błędów. Opracowanie stanowi podsumowanie wieloletnich badań nad rozwojem i doskonaleniem sposobów harmonogramowania przedsięwzięć budowlanych z zastosowaniem Metod Sprzężeń Czasowych (ang. Time Couplings Method TCM).