Albert książę strzelecki (ok. 1300-1370/71)

Książka przedstawia pierwszą całościowo opracowaną biografię Alberta księcia strzeleckiego, wywodzącego się z górnośląskiej linii Piastów. Ten, żyjący w latach 1370-1370/71, książę niewątpliwie jest postacią godną uwagi. Biografia analizuje kontakty Alberta strzeleckiego z dworem cesarskim, czeskim, węgierskim oraz polskim. Niniejsza publikacja to także próba odpowiedzi na pytanie o możliwości i perspektywy, które stały przed księciem strzeleckim względem otaczających go potężnych sąsiadów.

Bolesław II Szczodry Trzeci Król Polski Od władzy po wygnanie

Norbert Delestowicz

Oddawana do rąk Czytelników książka jest drugim wydaniem biografii Bolesława II Szczodrego - trzeciego koronowanego władcy Polski. Niniejsza edycja została poprawiona i znacząco rozszerzona. Wszelkie uchwytne przejawy działalności Bolesława II Szczodrego zostały przedstawione rzetelnie i kompleksowo. Na tle panoramy dziejów Europy Środkowej w II połowie XI wieku zaprezentowana została polityka wewnętrzna monarchy, konflikty z sąsiadami i sytuacja w państwach ościennych: Rusi, Węgrzech, Czechach i Cesarstwie. Sporo uwagi Autor poświęcił omówieniu życia i działalności siostry Bolesława, Świętosławy (Swatawy) oraz przedstawieniu kontrowersji, jakie narosły wokół bitwy pod Mailberg z 12 V 1082 roku. W publikacji wykorzystano całą dostępną bazę źródłową oraz literaturę przedmiotu. Uzupełniona została bibliografia, szczególnie o najnowszą literaturę, pretendując tym samym do - niedościgłego przecież - miana kompletności

Bolesław V Wstydliwy Książę krakowski i sandomierski 1226-1279. Długie panowanie w trudnych czasach

Karolina Maciaszek

Niniejsza publikacja jest pierwszą w polskiej historiografii pełną biografią księcia Bolesława V Wstydliwego. Sylwetka księcia krakowskiego i sandomierskiego została zaprezentowana na szerokim tle epoki. Rola Bolesława Wstydliwego w dziejach Polski XIII wieku była szczególna, a panowanie bardzo długie i naznaczone wieloma trudnościami. Autorka, Karolina Maciaszek, przedstawiła wszystkie sfery aktywności politycznej i gospodarczej władcy, opierając swoją narrację na gruntownej analizie źródeł historycznych i bogatej literaturze przedmiotu. Niezwykle ciekawie prezentują się aspekty związane z życiem prywatnym księcia, polityką wewnętrzną i zagraniczną, urzędniczym otoczeniem władcy, stosunkami gospodarczymi, wreszcie te dotyczące spuścizny po panowaniu Bolesława V Wstydliwego i walk dynastycznych o spadek po jego rządach.

Bolko II Mały (ok. 1309/12-1368) Książę świdnicko-jaworski i margrabia łużycki

Marcin A. Klemenski

Bolko II Mały (ok. 1309/1312-1368) bez wątpienia należy do najwybitniejszych Piastów panujących na Śląsku w XIV wieku. Odegrał ważną rolę w dziejach Europy Środkowej, był uzdolnionym politykiem oraz dyplomatą. W 1326 r. objął niewielkie księstwo świdnickie, ale dzięki swym umiejętnościom politycznym, umierając w 1368 r. pozostawił potężne władztwo świdnicko-jaworskie, wraz z margrabstwem Łużyc, połową księstw brzeskiego, oławskiego, głogowskiego i ścinawskiego oraz szeregiem pomniejszych terytoriów. Niniejsza praca jest pierwszą od ponad 110 lat monografią poświęconą księciu świdnicko-jaworskiemu. Autor, na podstawie rozległej kwerendy źródłowej opracował działalność polityczną księcia Bolka II Małego, oraz jego działania na terenie swego władztwa. Ponadto zwrócił uwagę na jego relacje z sąsiednimi monarchami, z klasztorami położonymi w jego ziemiach. W ten sposób próbując usystematyzować i uzupełnić dotychczasową wiedzę dotyczącą tego znakomitego Piasta świdnicko-jaworskiego.

Dawne monety polskie Dynastii Piastów i Jagiellonów, cz. I - Monety pierwszych czterech wieków rozbiorem wykopalisk objaśnione

Kazimierz Stronczyński

REPRINT. Opracowanie Kazimierza Stronczyńskiego, XIX w. historyka, poświęcone numizmatyce średniowiecznej (reprint). Cz.1 zawiera opis wykopalisk monet piastowskiej z końca XIII w. oraz ich porównanie i wnioski. Cz. 2 opisuje, uporządkowane chronologicznie, znane w okresie prowadzenia przez autora prac badawczych, monety piastowskie czterech pierwszych wieków. Cz. 3 poświęcona jest monetom XIV, XV i XVI w. Publikacja zawiera tablice przedstawiające opisywane monety. Kompendium wiedzy niezbędne dla numizmatyków i kolekcjonerów.

Dawne monety polskie Dynastii Piastów i Jagiellonów, cz. II - Monety pierwszych czterech wieków w porządek chronologiczny ułożone i opisane

Kazimierz Stronczyński

REPRINT. Opracowanie Kazimierza Stronczyńskiego, XIX w. historyka, poświęcone numizmatyce średniowiecznej (reprint). Cz.1 zawiera opis wykopalisk monet piastowskiej z końca XIII w. oraz ich porównanie i wnioski. Cz. 2 opisuje, uporządkowane chronologicznie, znane w okresie prowadzenia przez autora prac badawczych, monety piastowskie czterech pierwszych wieków. Cz. 3 poświęcona jest monetom XIV, XV i XVI w. Publikacja zawiera tablice przedstawiające opisywane monety. Kompendium wiedzy niezbędne dla numizmatyków i kolekcjonerów.

Dawne monety polskie Dynastii Piastów i Jagiellonów, cz. III - Monety XIV, XV i XVI wieku uporządkowane i objaśnione

Kazimierz Stronczyński

REPRINT. Opracowanie Kazimierza Stronczyńskiego, XIX w. historyka, poświęcone numizmatyce średniowiecznej (reprint). Cz.1 zawiera opis wykopalisk monet piastowskiej z końca XIII w. oraz ich porównanie i wnioski. Cz. 2 opisuje, uporządkowane chronologicznie, znane w okresie prowadzenia przez autora prac badawczych, monety piastowskie czterech pierwszych wieków. Cz. 3 poświęcona jest monetom XIV, XV i XVI w. Publikacja zawiera tablice przedstawiające opisywane monety. Kompendium wiedzy niezbędne dla numizmatyków i kolekcjonerów.

Dynastia Piastów mazowieckich. Studia nad dziejami politycznymi Mazowsza, intytulacją i genealogią książąt

Janusz Grabowski

W 2016 r. minęła 490 rocznica wygaśnięcia w linii męskiej Piastów mazowieckich. 10 III 1526 r. w Warszawie zmarł w wieku 24 lat Janusz III, syn Konrada III Rudego, ostatni książę piastowski, władający ziemią czeską, warszawską, ciechanowską, zakroczymską, wiską, wyszogrodzką, nurską, łomżyńską i różańską. Od połowy XIII w. do 1526 r. na Mazowszu książęcym panowało wielu przedstawicieli tej gałęzi Piastów, potomków Konrada I Mazowieckiego. Wśród książąt było wielu wyróżniających się władców, m.in.: Siemowit III Trojdenowic, jego synowie Janusz I i Siemowit IV oraz prawnuk Bolesław IV. Niektórzy z nich pretendowali do objęcia tronu w Polsce. Ważną rolę w kontaktach z sąsiadami odegrały córki książąt mazowieckich, zwłaszcza Cymbarka Siemowitówna, matka cesarza Fryderyka III Habsburga. Opracowanie poświęcone dynastii Piastów mazowieckich (poł. XIII-1526 r.) stanowi ważny wkład w badania dotyczące dziejów politycznych Mazowsza i podziałów terytorialnych tej dzielnicy. Omawia również szczegółowo zagadnienia dotyczące imiennictwa i tytulatury książąt oraz prezentuje najnowsze ustalenia dotyczące genealogii Piastów mazowieckich. Cennym dopełnieniem pracy jest aneks źródłowy, który zawiera edycję różnych dokumentów i rękopisów, dotyczących dziejów dynastii i działalności książąt mazowieckich.

Dziedzic Królestwa Polskiego Książę głogowski Henryk (1274-1309)

Tomasz Jurek

Książka ukazuje się już po raz czwarty w przededniu ważnej rocznicy koronacji Łokietka (1320-2020), wydarzenia, które otwierało nowy etap w dziejach naszej państwowości. Warto z tej okazji wracać myślą nie tylko do zwycięskiego w zjednoczeniowym wyścigu księcia Władysława, ale także do jego rywali, reprezentujących odmienną wizję odbudowywanej monarchii - i wśród refleksji nad znaczeniem odnowienia Królestwa zastanowić się, co wnieść mogły owe odmienne wizje. To już niepewny grunt historii alternatywnej, ale i taką historycy lubią (i chyba powinni) niekiedy uprawiać. Zwycięstwo Henryka głogowskiego w zjednoczeniowych zawodach dałoby nam może państwo sprawniejsze, lepiej zorganizowane i zasobniejsze niż monarchia Łokietkowa, ale na pewno jego dalszy rozwój potoczyłby się innymi drogami.

Elżbieta Łokietkówna 1305-1380

Jan Dąbrowski

Wstęp I  Data urodzenia Elżbiety. Wychowanie. Ślub Elżbiety z Karolem Robertem a koronacja Łokietka II  Karol Robert. Dzieci i ich wychowanie III  Stanowisko królowej na Węgrzech. Zakres jej działalności. Znaczenie Elżbiety za życia męża a syna IV  Dwór królowej. Sędzia nadworny. Mistrz tawerników. Kanclerz i kancelaria. Inni dostojnicy. Otoczenie. Piastowicze na dworze: Bolko z Toszku, Mieszko, Anna świdnicka. Opolczyk i jego rodzina. Anna oświęcimska. Bośniaczka. Polacy: Mroczko. Dochody królowej i ich źródła. Fundacje V  Elżbieta a kuria. Sprawa o Neapol. Pretensje węgierskie i stanowisko kurii wobec nich. Śmierć Roberta neapolitańskiego i jej następstwa. Podróż Elżbiety. Starania w Neapolu i Awinionie. Elżbieta w Rzymie. Śmierć Andrzeja. Walka Elżbiety i Ludwika przeciw Joannie. Regencja Elżbiety na Węgrzech. VI  Stosunki z dworem cesarskim i ich zmienność. Ślub Anny i podróż Elżbiety dl Akwizgranu. Zatarg z r. 1361 – 1362. Twierdzenia Steinherza a obraza Elżbiety. Istotne przyczyny zatargu. Akwileja. Zabiegi Elżbiety i Ludwika o pozyskanie Austrii. Elżbieta wobec planów luksemburskich. VII  Stosunki polsko-węgierskie w czasach Łokietka. Węgry w sprawie czesko-krzyżackiej. Sprawa sukcesji. Rok 1339. Sprawa ruska. Układ z 1335 r. Rola Elżbiety. Późniejsze układy. Legitymacja córek Kazimierza Wielkiego. Śmierć Kazimierza. Ludwik i Elżbieta w Polsce. VIII Nowe rządy. Stanowisko Elżbiety. Spadek po Kazimierzu Wielkim. Los córek królewskich. Program regentki. Zmiany. Sprawa Janka z Czarnkowa. IX  Dwór królewski. Zawisza z Kurozwęk i partia węgierska. Węgrzy na dworze. X  Polityka Elżbiety. Podróż do Wielkopolski. Restytucje. XI  Akcja Elżbiety wobec miast polskich. Kraków. Polityka miast a ogólna koniunktura gospodarcza. Górnictwo: ordynacja dla kopalń olkuskich z r. 1374. Kolonizacja. XII Sprawa koszycka. Elżbieta wobec zagranicy. Litwa i Ruś. XIII  Koniec regencji w r. 1375. Powrót w r. 1376. Rzeź krakowska i jej skutki. XIV  Elżbieta na Węgrzech. Podróże do Polski w r. 1378 i 1379 i ich powody XV  Ostatnie lata. Testament. Śmierć. Ogólna charakterystyka Elżbiety Indeks 

Esterka i inne kobiety Kazimierza Wielkiego

Ernest Sulimczyk Świeżawski

UWAGA! e-book jest skanem zapisanym w formacie PDF. Plik pdf uniemożliwia przeszukiwanie i kopiowanie tekstu Reprint. Esterka, Esterka Małach (XIV wiek) słynąca z urody Żydówka, według kronikarza Jana Długosza ukochana (kochanka) króla Kazimierza Wielkiego. Była wnuczką szanowanego kupca i lekarza z Opoczna i znała wiele tajemnic medycznych. Podobno miała z królem dwóch synów: Niemira i Pełkę. Według Długosza, który wspomina ją pod datą 1356. Właśnie we wpływie Esterki należy doszukiwać się tak dobrej polityki króla względem polskich Żydów. Marcin Bielski zaś w swojej Kronice wszytkiego świata opisuje Łobzów jako miejsce gdzie Kazimierz chował miłośnicę z Czech Rokiczankę, która była niepospolitej cudowności, ale nią potem wzgardził, a Esterkę Żydówkę na jej miejsce wziął.

Genealogia książąt i królów polskich od roku 880 do roku 1195

August Bielowski

Plik pdf jest zamknięty w postaci rastrowej złożonej ze skanów. Niezwykle wartościowa książka opisująca genealogię książąt i królów polskich od roku 880 do roku 1195. Chociaż jest to dzieło nie nowe, to jednak w pełni zasługujące na przypomnienie. Dzieło to powinno znajdować się w bibliotece każdego, kto interesuje się najdawniejszymi dziejami Polski, nie tylko tymi z epoki panowania Piastów, lecz również (a może przede wszystkim) tymi najdawniejszymi, dziejami sięgającymi czasów i władców pogańskich. Polecamy i zachęcamy do zapoznania się z treścią książki. Naprawdę warto.

Geneza społeczeństwa polskiego na podstawie kroniki Galla i dyplomatów XII wieku

Michał Bobrzyński

UWAGA! e-book jest skanem zapisanym w formacie PDF. Plik pdf uniemożliwia przeszukiwanie i kopiowanie tekstu REPRINT. Ciekawą niewątpliwie jest rzeczą dowiedzieć się o tych panujących, którzy państwo i naród polski zbudowali, kto oni byli, według jakiego działali planu, jakich chwytali się sposobów i środków i do jakich doprowadzili wyników. Trudno jednak odpowiedzieć na te wszystkie pytania, jeżeli się nie wie, z jakim materiałem mieli do czynienia ci pierwsi budowniczowie, jaka była ich ludność, którą do złożenia państwa i narodu użyli, jakie były tej ludności społeczne stosunki w ostatnich chwilach przed i w pierwszych chwilach po powstaniu naszego państwa. Analizy stosowne i próby odpowiedzi na te pytania zawarł autor w niniejszej książce jest to publikacja ważna i bez wątpienia ciekawa.

Grzymisława Ingwarówna, księżna krakowsko-sandomierska

Wojciech Zabłocki

Wojciech Zabłocki w monografii Grzymisława Ingwarówna, księżna krakowsko-sandomierska przedstawia spójny obraz życia oraz działalności księżnej Grzymisławy, żony Leszka Białego. Narracja prowadzi czytelnika poprzez jej małżeństwo z władcą Krakowa, narodziny dzieci książęcej pary, mord na Leszku, walkę Grzymisławy o przekazanie schedy po mężu synowi, aż po jej działalność fundacyjną u schyłku życia. W rozdziale pierwszym autor opisuje postępujące rozwarstwienie rycerstwa, relacje pomiędzy książętami i małopolskim możnowładztwem oraz stosunki krakowskich książąt z Romanowiczami. Kanwę dla tych kwestii stanowi opis wczesnych rządów Leszka Białego. Rozdział drugi koncentruje się wokół dwóch koncepcji pochodzenia księżnej, okoliczności zawarcia przez nią małżeństwa z Leszkiem oraz narodzin ich dzieci. Kończy go rozległy opis wydarzeń gąsawskich, kluczowych dla losów księżnej. Rozdział trzeci traktuje o walkach księżnej z Konradem Mazowieckim o tron krakowski i księstwo sandomierskie. Autor zestawia stanowisko rycerskich rodów oraz poszczególnych możnych wobec zaistniałego konfliktu. W ostatnim rozdziale autor rekonstruuje wpływ, jaki księżna wywierała na późniejsze panowanie syna, w szczególności jego religijne inicjatywy. Pracę wieńczy obszerna bibliografia.

Historia Bolesława III króla polskiego napisana około roku 1115

Anonim

UWAGA! e-book jest skanem zapisanym w formacie PDF. REPRINT z 1821. Starożytna kronika średniowieczna. Ze wstępu: „Jeszcze nie posunęliśmy szperań naszych, mówi Ossoliński, o literaturze polskiej, tak daleko, żeby nam kiedy przypadło przed-Gallowych i przed-Kadłubkowych pisarzów ujawnić.” Takowym zjawiskiem zdaje się być niniejsza historia Polski, którą jako wprowadzenie do historii Bolesława III dajemy. Napisana bez wątpienia przez cudzoziemca mieszkającego za granicą, za życia podług podobieństwa Mieszka II lub w małoletności Kazimierza I, królów polskich. Jest to kolejna publikacja z serii Biblioteka Tradycji Słowiańskiej i kolejna prastara kronika naszego narodu. Mamy nadzieje, że nasz wysiłek polegający na przygotowaniu tego dzieła do druku zostanie doceniony.

Janusz II Książę Mazowiecki pretendent do tronu polskiego (1455-16 lutego 1495)

Janusz Grabowski

Janusz II (1455-1495) był jednym z najwybitniejszych Piastów mazowieckich w XV wieku. O popularności i prestiżu, jakim cieszył się nie tylko na Mazowszu, świadczy fakt, że po śmierci króla Kazimierza Jagiellończyka (1492), prymas Zbigniew Oleśnicki widział w nim dobrego kandydata do tronu polskiego. Książę w okresie samodzielnych rządów (1471-1495) powiększył ponad dwukrotnie obszar swojej dzielnicy. Był politykiem rozsądnym, dlatego pomimo niechęci do Jagiellonów po inkorporacji części Mazowsza do Korony, starał się utrzymywać poprawne stosunki z królem polskim. Janusz II zabiegał również o dobre relacje z zakonem krzyżackim w Prusach. Książę, będąc dobrym gospodarzem, stworzył sprawnie działający aparat administracyjny i skarbowy. Doskonale wiedział, że system skarbowy stanowi najistotniejszy z elementów kształtujących państwo i przesądzających o możliwości sprawnego funkcjonowania władzy książęcej. Piast ten przywiązywał olbrzymią wagę do swojego wyglądu, dobierał stroje i klejnoty. Inwentarz skarbca i zachowane rachunki dworu wskazują na potrzebę okazywania prestiżu wobec książęcego otoczenia, przyjezdnych i stykających się z nim osób.

Kobiety króla Kazimierza III Wielkiego

Marek Teler

Kazimierz Wielki rządził Królestwem Polskim… w otoczeniu kobiet. Jaką role odegrały one w jego polityce i życiu prywatnym? Marek Teler odsłania tajemnice dawnych kronik i dokumentów, przypominając o niezwykle ciekawych postaciach, a jednocześnie bohaterkach popularnego serialu telewizyjnego. Kazimierz Wielki był jedynym synem Władysława Łokietka, nigdy też nie doczekał się syna z legalnego małżeństwa. W jego życiu było zaś wiele ciekawych kobiet, o których dziś mało kto pamięta, a w tamtych czasach odgrywały one ważną rolę na dworze i w polityce dynastycznej ostatniego Piasta na polskim tronie. Niezłomna matka Jadwiga kaliska. Ambitna siostra Elżbieta – matka Ludwika Węgierskiego. Aldona Anna, Adelajda i Jadwiga – żony, które nie dały mu męskiego potomka. Elżbieta i Kunegunda – córki, które zostały żonami władców sąsiadujących księstw. Wreszcie Krystyna Rokiczana i Estera – kochanki, które trafiły do królewskiego łoża (a pierwsza została nawet jego morganatyczną żoną). Wszystkie te kobiety wpływały na życie, politykę oraz legendę jednego z najwybitniejszych władców Polski. Postać Kazimierza Wielkiego w ostatnim czasie znów stała się popularna. Spróbujmy spojrzeć na niego nie tylko jako na władcę, który „zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną”, ale także jako człowieka i mężczyznę – pełnego namiętności, którego życie prywatne obfitowało w dramatyczne wydarzenia. Historię w końcu tworzą ludzie, którzy często niewiele różnią się od nas samych…   Lektura obowiązkowa dla miłośniczek i miłośników popularnego serialu telewizyjnego opowiadającego o Kazimierzu Wielkim!

Kongres krakowski w roku 1364

Roman Grodecki

Kongres krakowski w roku 1364

Konrad I Mazowiecki kniaź wielki lacki (1187/89-31 sierpnia 1247)

Agnieszka Teterycz-Puzio

Książę Konrad, syn Kazimierza Sprawiedliwego, wnuk Bolesława Krzywoustego, powszechnie znany z przydomkiem Mazowiecki, ma złą opinię w historiografii, jako książę, który sprowadził na polskie ziemie Zakon Krzyżacki. Źródła jednak, z zależności od miejsca ich powstania, dają dwa sprzeczne ze sobą obrazy Konrada I Mazowieckiego, jako wielkiego, sławnego, chrześcijańskiego władcy, albo księcia tyrana i okrutnika. Działalność Konrada Mazowieckiego bez wątpienia miała wpływ na losy państwa polskiego. W książce podjęto próbę weryfikacji czarnej legendy tego księcia, poprzez przyjrzenie się jego działalności, ukazanie jego osobowości, stosunku do rodziny, sojuszników i współpracowników. Niewątpliwie Konrad Mazowiecki to jedna z barwniejszych postaci polskiego średniowiecza - władca wyrazisty i kontrowersyjny.

Kronika Jana z Czarnkowa

Jan z Czarnkowa

"Kronika przedstawia dzieje Kazimierza Wielkiego i jego dwojga następców. Nakreślona z niepoślednim talentem, a pisana z nieskrywaną pasją lub przynajmniej z ironią, tam zwłaszcza, gdzie autorowi wypadło mówić o przeciwnikach politycznych, do których należeli najwybitniejsi dygnitarze państwowi z regentką królową Elżbietą na czele. Jest ona najżywszą i najbardziej osobistą kroniką Polski średniowiecznej. (...) Jest prawdziwą kopalnią ciekawego materiału obyczajowo-anegdotycznego". Julian Krzyżanowski

Królowa Jadwiga. Między epoką piastowską i jagiellońską

Jerzy Wyrozumski

Zrozumiały wzrost zainteresowania królową Jadwigą wobec bardzo prawdopodobnej bliskiej już jej kanonizacji i w obliczu wielkich okrągłych rocznic z nią związanych: 600-lecia utworzenia wydziału teologicznego w Akademii krakowskiej, 600-lecia zainicjowanej i sfinansowanej przez nią fundacji bursy dla studentów litewskich w Pradze i zbliżającego się 600-lecia wielkiej reorganizacji krakowskiej Almae Matris, na co przeznaczyła przed śmiercią swoje klejnoty, skłonił mnie do zebrania w całość czterech powstałych już przed kilku laty moich szkiców poświęconych Jadwidze lub wchodzących w styczność ze sprawą jej panowania w Polsce. (Jerzy Wyrozumski, z Przedmowy)

Lechicki początek Polski

Karol Szajnocha

Lechicki początek Polski, to szkic historyczny jaki wyszedł spod pióra Karola Szajnochy. Wdrew podtytułowi jest to dzieło dość obszerne, w którym znajdziemy odbicie poglądów autora na najdawniejsze dzieje naszego narodu, które niekoniecznie muszą korespondować z późnieszymi badaniami tak XIX, jak i XX-wiecznych historyków. Niemniej uznaliśmy, że dzieło Szajnochy warto wydać, bowiem zawiera liczne wartościowe informacje, które badaczom najstarszych dziejów naszych ziem i plemion prapolskich je zamieszkujących mogą okazac się bardzo pomocne w ich pracy. Książka zawiera następujące rozdziały: Część pierwsza: Lachy za morzem. I. Zagadka; II. Lach to towarzysz; III. Towarzystwo instytucja starogermańska; IV. Towarzyskość północna; V. Banici, ut-lachy, czechy, wrogi; VI. Północne związki braterskie; VII. Lachowie Jumscy; VIII. Lachy Kanuta Wielkiego; IX. Rezultaty. Część druga. Lachy w Polsce. I. Ogólne znamiona Lachów; II. Epoka przyjścia; III. Skąd głównie przyszli; IV. Lechia, Gniezno, Gallowie; V. Krakus; VI. Wanda; VII. Leszkowie; VIII. Niewola Słowian; IX. Popiel; X. Świadectwo historyczne; XI. Upadek Lachów. Piast. Część trzecia. Zabytki Lechickie. I. Spuścizna po Lachach; II. Zabytki społeczne; III. Zabytki wojenne; IV. Zabytki bałwochwalcze; V. Zabytki przypowieściowe; VI. Zabytki językowe; VII. Zabytki nazw miejscowych; VIII. Zabytki osobowe imienne; IX. Zamknięcie. Fragmenty. I. Do charakterystyki Normanów; II. Do charakterystyki Słowian pierwotnych; III. Niewola średniowieczna.

Listy o starożytnościach słowiańskich

Tadeusz Wolański

Listy o starożytnościach słowiańskich to ważny przyczynek do badań nad starożytnością ludów słowiańskich. Autor Tadeusz Wolański (1785-1865) polski archeolog i badacz napisów w języku etruskim. Herbem rodowym był Przyjaciel. Wolański we wszystkich swych zamierzeniach i działaniach dążył do udowodnienia tezy o znacznej (czy nawet wybitnej) roli Słowian w dziejach starożytnych cywilizacji. Zasługą jego było to, że dostrzegał on konieczność gromadzenia i zabezpieczania znalezisk archeologicznych z ziem słowiańskich i rozbudzał zainteresowanie najstarszymi dziejami ziem słowiańskich, tworząc dobry klimat dla rozwoju poszukiwań archeologicznych. (http://pl.wikipedia.org/wiki/Tadeusz_Wolański)

Mieszko I jako budowniczy państwa polskiego

Stanisław Zakrzewski

Wizerunek postaci Mieszka I, z odległości przeszło dziecięciu wieków, przedstawia sie, wobec ubóstwa źródeł, jak słabe światełko gwiazdy leżącej w odległości olbrzymiej ilości milionów mil. Nie wystarczy gołe oko, nie wystarczy pamięć ludzka, by odtworzyć rysy i cechy postaci. trzeba używać szkieł niezwykle powiększonych, by uświadomić sobie, że to słabe światełko, niejasne wspomnienie czy szablonowa legenda kryją poza sobą życie bogate i bujne potężnej i wybitnej jednostki. Ta jednostka umiała rozwój Polski pchnąć na inne tory, zapewnić mu przyszłość, a równocześnie była do tego stopnia wyrazem własnej społeczności, że nie padła ofiarą przeciwieństw, występujących pomiędzy starym światem wierzeń i zwyczajów a nową, państwową religią. Zaciekawienie czysto historyczne łączy się z pytaniami socjologicznymi. Idzie więc o to, by stwierdzić przebieg i związek przyczynowy wydarzeń podstawowych dla naszych dziejów, a równocześnie zdać sobie sprawę jak się przedstawiał stosunek Mieszka I, jako jednostki, do społeczeństwa, co zdziałał on sam, a nadto w jakim stopniu był wykładnikiem ducha czasu i potrzeb społeczeństwa. (...) Spis treści Rozdział I. Wstęp. Literatura przedmiotu. Budowniczy państwa – jego stosunek do Chrobrego. Kultura pogańska. Gniezno stolicą kultu, a nie księcia. Granice Polski. Plemiona polskie. Idea całości ówczesnej Polski Rozdział II. Pogański okres czasów Mieszka. Ród, rodzina, bracia. Drużyna. Wojna i handel. Walka o ujście Odry i Odrę. Walki polsko-duńskie. Wikingowie duńscy w Jomsborgu. Najazdy Sasa Wichmana na Mieszka. Losy Łużyc. Układ Mieszka z Ottonem za pośrednictwem Gerona. Układ polsko-czeski. Przybycie Dąbrówki do Polski. Piastowie i Przemyślidzi. Rozdział III. Chrzest Mieszka. Biskup Jordan. Biskupstwo poznańskie. Jego zależność od Magdeburga. Budowa kościołów w Krakowie i w Gnieźnie. Kwestia wpływów czeskich i niemieckich. Zabiegi w Rzymie o biskupstwo czy arcybiskupstwo w Gnieźnie. Stosunek Mieszka do Kościoła i chrześcijaństwa. Narodziny kultury łacińsko-katolickiej. Podział Europy na rzymską i bizantyjską. Rozdział IV. Sprawy zewnętrzne do r. 979. Polska wobec świata skandynawskiego. Dalsze dzieje Jomsborga. Przymienie polsko-szwedzkie. Polska a Ruś. Misja Adalberta. Ziemia czerwieńska. Chrzest Rusi. Polska a Węgry; sojusze i konflikty. Stosunki z Niemcami. Dyplomacja przyjaźni. Najazdy Wichmana i Hodona. Zależność Polski od Niemiec. Zerwanie z Niemcami. Wyprawa cesarska Ottona II na Polskę w r. 979 Rozdział V. Czasy od r. 979 do 992. Śmierć Dąbrówki. Małżeństwo z Odą i pokój z Niemcami. Wyprawy na Słowian. Polityka braniborska. Dzielnica Chrobrego. Wojny z Czechami i Wieletami. Przeobrażenia społeczne. Zabiegi o koronę królewską. Podział kraju i wyznaczenie następcy. Pochodzenie książąt pomorskich. Śmierć Mieszka. Charakterystyka.