Środowiska industrialne/postindustrialne zależności (w literaturze i kulturze polskiej od XIX do XXI wieku)

Redakcja: Lucyna Sadzikowska, Marta Tomczok, Paweł Tomczok

Industrializacja pozwoliła na wytworzenie nowych towarów,usług, środków produkcji, transportu i komunikacji. Była koniecznym warunkiem nowoczesnej transformacji świata, lecz stała się też główną przyczyną zniszczenia środowiska. Literatura towarzyszyła uprzemysłowieniu ze zmienną intensywnością - czasem temat wydawał się popularny, wręcz modny, ale równie często nawet pisarze tworzący w bliskości przemysłu odwracali od niego wzrok, by zająć się zagadnieniami jak najdalszymi od kopalni, hut czy rafinerii. Książka pokazuje tę jawną obecność industrializacji w kulturze, analizuje jednak także różne formy jej wyparcia, przemilczenia i latencji.

Wystan Hugh Auden - szekspirolog i librecista

Tomasz Kowalski

Opis książki: Celem książki jest przedstawienie dwóch dziedzin twórczości W.H. Audena: jego krytyki szekspirowskiej i librecistyki, oraz prześledzenie ich wzajemnych relacji. Na pierwszy rzut oka te dwa obszary aktywności jednego z najwybitniejszych anglojęzycznych poetów XX wieku, pozostające dotąd na marginesie zainteresowań badaczy, zdają się zupełnie do siebie nie przystawać, w istocie jednak, jak przekonuje autor, jest zgoła odmiennie. Pierwsza część książki stanowi próbę syntetycznego ujęcia dialogu Audena ze spuścizną Szekspira. Składają się na nią analizy Morza i zwierciadła, uważanego przez twórcę za jego największe dzieło, oraz wykładów, które w latach 1946–1947 wygłosił w nowojorskiej New School for Social Research. W części drugiej, oprócz rekonstrukcji poglądów poety na operę, jej miejsce wśród innych sztuk oraz specyfikę pracy nad tekstem przeznaczonym na ten rodzaj sceny, umieszczono analizy librett napisanych przez Audena z Chesterem Kallmanem: Żywota rozpustnika i Serc starań straconych. Autor jako pierwszy sytuuje libretta w centrum, wprawiając w ruch dotychczasową hierarchię w recepcji twórczości poety. Przedstawia w książce własną, wyraźną koncepcję, nie stroni też (wzorem swego bohatera) od soczystej anegdoty, przede wszystkim jednak dzięki nowej konfiguracji utworów prowadzi inspirującą rozmowę o sensach wynikających z lektury tekstów Audena w proponowanym zestawieniu. dr hab. Ewa Guderian-Czaplińska, prof. UAM   Tomasz Kowalski wprowadza w krąg polskiej refleksji nad twórczością Audena nowy kontekst. W przekonujący sposób dowodzi absolutnej spójności obu tytułowych obszarów na poziomie rozważań o charakterze egzystencjalnym, filozoficznym i estetycznym. prof. dr hab. Małgorzata Leyko     Tomasz Kowalski – doktor nauk humanistycznych, adiunkt w Instytucie Teatru i Sztuki Mediów na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jego zainteresowania badawcze dotyczą przede wszystkim wątków związanych z biografią, twórczością i adaptacjami dzieł Williama Szekspira oraz teatru współczesnego. Był stypendystą Clifford and Mary Corbridge Trust (University of Cambridge). Publikował w pracach zbiorowych i czasopismach (m.in. w „Didaskaliach”, „Images”, „Czasie Kultury”). Współredaktor antologii Szekspir. Teoria lancasterska – domysły i fakty (Warszawa 2012), autor monografii William Shakespeare – fikcja w biografiach, biografia w fikcjach (Kraków 2018).

"ani słowa dla niej". Wiersze konieczne

Jan Polkowski

11. tom z serii POEZJE pod redakcją Andrzeja Nowakowskiego Jan Polkowski, rocznik 1953, debiutował fenomenalnym tomikiem To nie jest poezja wydanym w drugim obiegu przed Sierpniem 1980. Uznany został za najwybitniejszego poetę lat osiemdziesiątych. Nowoczesnej dykcji towarzyszyło zanurzenie w historię narodu i ewangeliczny przekaz. Patriotyzm, mesjanizm, moralne napięcie, świadomość rodzinnych więzi, ożywiona tradycja, a jednocześnie rewelacyjne poetyckie odkrycia, z których do dziś korzystają zastępy młodszych poetów. "Język właściwie użyty" - podsumowywał z entuzjazmem pierwszy etap twórczości poety Jan Błoński. W wolnej Polsce zamilkł Polkowski na lat niemal dwadzieścia, by w roku 2009 powrócić z olśniewającym tomem Cantus. Zerwał z dawnym stylem, zmianie uległ też ton jego wierszy. Dominantą nowych utworów stały się gorycz przemijania, melancholia, rozpacz, kojone tylko częściowo przez kontemplację natury, czy przywoływanie przebłysków minionego rodzinnego szczęścia. Jan Polkowski. Poeta dla dorosłych. Poeta, którego twórczość otwarta jest na bardzo różne interpretacje. Zaświadczają o tym pomieszczone w tym tomie świadectwa lektury: pojedynczego wiersza, cyklu, dorobku sprzęgniętego z biografią. Andrzej Horubała

Dawne literatury romańskie. W świecie tolerancji i nietolerancji, zagadek i tajemnic

Maja Pawłowska, Tomasz Wysłobocki

Zamieszczone w niniejszej monografii teksty poświęcone są zagadnieniom tajemnicy i tolerancji w dawnych literaturach romańskich. Polski czytelnik otrzymał unikatową możliwość zgłębienia mało znanych i niezbadanych dotychczas wątków piśmiennictwa obcego: Francji, Włoch czy Hiszpanii. Autorzy, specjaliści reprezentujący największe krajowe ośrodki uniwersyteckie, odkrywają sekrety kultur i obyczajów występujących od średniowiecza po wiek XIX. Ponadto poruszają – w perspektywie historyczno-literackiej – problematykę związaną m.in. z akceptacją inności, różnorodnością religijną czy społecznym odrzuceniem.

Sobór w Konstancji

Antoni Prochaska

Sobór w Konstancji w latach 1414-1418 to jedno z najbardziej doniosłych i brzemiennych w skutki wydarzeń w historii Kościoła i Europy. Jaką rolę odegrał polski Kościół w pracach soboru? Jakie problemy Królestwa Polskiego stanęły na forum soborowych obrad? Na te i inne pytania odpowiada autor książki, dowodząc jednocześnie, że udział polskiej delegacji na soborze w Konstancji, to jedna z najwspanialszych kart w historii polskiego Kościoła.   Oddajemy do rąk Państwa pracę poświęconą jednemu z najdonioślejszych wydarzeń średniowiecznej Europy. Sobór w Konstancji w latach 1414-1418 kończył okres schizmy zachodniej, spowodował ustąpienie zwalczających się papieży, powołał Oddo Colonnę na Stolicę Piotrową (jako Marcina V), ustalił zasadę wyższości soboru nad papieżem, a także potępił innowierstwo w osobach Wiklifa i Husa. Praca A. Prochaski ciągle należy do najświetniejszych opracowań przedmiotu w polskiej historiografii. Ważna jest ona tym bardziej, że szczególnie mocno akcentuje sprawy polskie na soborze - a było ich niemało. Ta niewielka książeczka pokazuje znaczący udział naszej delegacji z arcybiskupem gnieźnieńskim Mikołajem Trabą i Pawłem Włodkowicem. Udział ten to jedna z najwspanialszych kart w historii polskiego Kościoła. Książka A. Prochaski dowodzi tego niezbicie ...   Antoni Prochaska to archiwista, wydawca źródeł i historyk specjalizujący się w historii Polski XIV i XV wieku ze szczególnym uwzględnieniem czasów husyckich, choć znaczna część jego prac odnosi się również do czasów późniejszych, do wieku XVIII włącznie.

W laboratorium filozofii języka. Metodologiczna rola intuicji w teorii odniesienia

Krzysztof Sękowski

Zapraszam czytelnika do warsztatu filozofów języka. Razem przyjrzymy się jak badają oni funkcjonowanie języka i sposób, w jaki umożliwia nam mówienie o świecie. W szczególności skupimy się na jednym z kluczowych narzędzi tej pracy - intuicji. Czy filozofowie korzystają z niej w sposób uzasadniony? Jakie są jej ograniczenia? Czy można się bez niej obejść? Badając rolę intuicji w jednej z najważniejszych gałęzi filozofii języka - teorii odniesienia - pokażę, jak refleksja nad sposobem uprawiania filozofii, zwłaszcza nad rolą intuicji w badaniach filozoficznych i analizie języka, wpływa na nasze rozumienie poznania, także w codziennym życiu. Przedstawię zarówno ograniczenia odwoływania się do intuicji, jak i ich nieuniknioność. Ostatecznie, ukazując empiryczny charakter intuicji językowych i porównując ich rolę w filozofii języka do ich funkcji w naukach szczegółowych, postaram się przekonać czytelnika, że filozofia języka powinna być rozumiana metodologicznie, jako gałąź nauki. Krzysztof Sękowski - filozof, adiunkt na Wydziale Filozofii UW. Zajmuje się problemami z zakresu metafilozofii, metodologii filozofii, epistemologii modalności i filozofii języka, które łączy podstawowe pytanie o wpływ kultury na to, jakie są ustalenia filozofii i w jaki sposób się ją uprawia. Stypendysta Fundacji Kościuszkowskiej w Dartmouth College w 2024 roku, otrzymał także stypendium Ministra Nauki dla wybitnych młodych naukowców (2024) oraz programu START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (2023). Publikował m.in. w "The Philosophical Quarterly", "Synthese", "Inquiry, "Review of Philosophy and Psychology", "Episteme", a także w "Filozofii Nauki" oraz "Studia Philosophica Wratislaviensia". Poza filozofią i przede wszystkim: trzy razy tata, jeden raz mąż.

Królowa Jadwiga. Między epoką piastowską i jagiellońską

Jerzy Wyrozumski

Zrozumiały wzrost zainteresowania królową Jadwigą wobec bardzo prawdopodobnej bliskiej już jej kanonizacji i w obliczu wielkich okrągłych rocznic z nią związanych: 600-lecia utworzenia wydziału teologicznego w Akademii krakowskiej, 600-lecia zainicjowanej i sfinansowanej przez nią fundacji bursy dla studentów litewskich w Pradze i zbliżającego się 600-lecia wielkiej reorganizacji krakowskiej Almae Matris, na co przeznaczyła przed śmiercią swoje klejnoty, skłonił mnie do zebrania w całość czterech powstałych już przed kilku laty moich szkiców poświęconych Jadwidze lub wchodzących w styczność ze sprawą jej panowania w Polsce. (Jerzy Wyrozumski, z Przedmowy)

Mahakala. Sześcioręki strażnik w buddyzmie tybetańskim

Joanna Grela

Zarówno istota, jak i funkcje tybetańskich bóstw są na Zachodzie mało znane. Elementy ikonograficznego przedstawienia bóstw są zazwyczaj odczytywane dosłownie, co prowadzi do wypaczonej interpretacji – na przykład do uznania strażników za demony, a buddyzmu tybetańskiego za zdegenerowaną odmianę religii propagującą ich kult. W książce podjęto analizę zagadnienia „strażnika” czy „bóstwa opiekuńczego” w wierzeniach i ikonografii. Przedstawiono rozmaite kategorie istot uważanych przez buddyzm tybetański – ludowy i ortodoksyjny – za strażników oraz omówiono różne aspekty ich kultu. Na tle bogatego materiału źródłowego i etnologicznego wyróżniono Sześciorękiego Mahakalę, jako pełniącego funkcje przypisywane wielu kategoriom bóstw należących do panteonu. Jego przypadek stanowił dogodną podstawę do badań nad istotą bóstw i ich rolą w buddyjskiej tantrze. 

Spekulant

Józef Korzeniowski

"Około godziny drugiej po południu, w jasny i mroźny dzień na początku lutego, szedł pieszo młody człowiek, okutany porządną szubą, obwiązany pięknym szalem, z antypką w ręku, ozdobioną bursztynem i czerwonym woreczkiem, a za nim szły bokiem złamane sanie, ciągnione przez dzielną czwórkę w krakowskich chomątach. Popędzał je wąsaty furman, idąc także pieszo, i ocierał ręką, w której trzymał długie biczysko, oczy i wąsy obrastające co moment białym szronem. Wtem pokazała się na wzgórku Sewerynówka, o sześć mil od Odessy leżąca, i pan August Molicki, obracając się do idącego za nim lokaja Franciszka, rzekł: - Biegajże, kpie, prędzej i postaraj się o rzemieślnika, który by nam naprawił sanie. Nie opatrzyliście ich w Odessie; teraz ja z waszej łaski muszę iść piechotą, a może tu stać będę ze dwa dni - żeby was diabli wzięli, łajdaki! Franciszek pobiegł, jak mógł najprędzej, klnąc zapewne w duchu i pana, i furmana, i Odessę, a w pół godziny potem rozgościł się pan August w ogrzanym i dużym pokoju i zrzuciwszy z siebie szubę, ciepłe buty i wszystko to, czym obciążamy nasze ciało w nieszczęsnych podróżach zimowych, kazał sobie przynieść poduszkę i zgrzany i zmęczony rozłożył się na twardej kanapie, która mu się dziwnie miękką i wygodną wydała. - Bo jak głód najlepiej jeść gotuje, tak fatyga najlepiej ściele. Mądrość to prosta; radzi jednak o niej zapominamy. Ale przepraszam za morał, a wracam do pana Augusta. Pan August był to młody człowiek nowego pokolenia. W roku 1843, w pamiętnej dla niego epoce złamania sanek, miał lat dwadzieścia pięć." - fragment książki

Porównawcza historia ustrojów państwowych

Stanisław Grodziski

Książka stanowi skrót wykładów prowadzonych przez autora dla studentów prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, będąc zarazem pierwszym tego rodzaju ujęciem w literaturze historycznoprawnej. Wykład podzielony jest na trzy części. Pierwsza z nich obejmuje okres Państwa Średniowiecznego, w ramach którego autor prezentuje monarchię patrymonialną, Kościół, jego dzieje i organizację a także monarchię stanową wraz z sądownictwem. Druga poświęcona jest Państwu Nowożytnemu, jego formom ustrojowym i sądownictwu. Trzecia natomiast Państwu Nowoczesnemu z zagadnieniami konstytucjonalizmu, analizą komparatywną ustrojów monarchii, republiki, państwa totalitarnego i państwa "dobrobytu " , a także współczesnych organizacji zbiorowego bezpieczeństwa.

Kościół i rewolucja francuska

Mieczysław Żywczyński

Praca Mieczysława Żywczyńskiego Kościół i rewolucja francuska ukazała się nakładem PAX -u w 1951 roku i stała się "białym krukiem" po wycofaniu z księgarń, w wyniku presji hierarchii katolickiej. Początek lat pięćdziesiątych był w naszym kraju okresem bezwzględnej walki z Kościołem, prowadzonej przez stalinowski aparat partyjno-państwowy. W tych okolicznościach krytyczna charakterystyka hierarchii kościelnej epoki rewolucji mogła nabrać politycznego znaczenia, co tłumaczy - jak można sądzić - motywy, które popchnęły przełożonych księdza Żywczyńskiego do skonfiskowani jego rozprawy. "Niszczenie książek ze względu na niewygodne prawdy, które głoszą, nie usprawiedliwiają żadne racje ideologiczne ani okoliczności społeczne." 0 książkę Żywczyńskiego - pisał w 1976 roku Adam Michnik - stała się uboższa cała polska kultura, a nie tylko jej katolicki fragment; trudno przeto ludziom spoza Kościoła odmówić prawa do troski o jej los." (Kościół, lewica, dialog). Wydawnictwo UNIVERSITAS oddaje do rąk Czytelników pracę, do której nie mieli dostępu przez blisko pół wieku, pracę, która mimo upływu czasu nie straciła nic na swojej naukowej wartości. (Od Wydawcy)

"Fraszka z każdej strony...". (Nie)przejrzystość. Wiersze

Jan Kochanowski

Ciągłe obmyślanie świata, nieustanne odkrywanie znaczeń słowa. Wytrzymująca próby czasu twórczość literacka zdaje się nie wymagać niczego więcej. Wielu poetów pragnie wynaleźć język, lecz tylko niewielu to się udaje. W gronie wieszczów obdarzonych wyjątkową inwencją językową znalazł się niewątpliwie Jan Kochanowski, który odkrył zupełnie na nowo poezję (literaturę) polską. Poeta uskrzydlił bowiem słowa naszej poetyckiej mowy. Nauczył nas wyrafinowanych zabaw słowami. Uczynił je „fraszkami”. Nadał im przejrzystość kryształu i niejednoznaczną migotliwość opalizującego klejnotu, mieniącego się w zależności od padającego nań światła różnymi barwami i ich odcieniami. Dzięki temu pozornie prosta poezja czarnoleskiego mistrza może się okazać bardziej skomplikowana, intertekstualna, zakorzeniona w wielu tradycjach. Może zwrócić niespodziewanie swe ironiczne ostrze ku czytelnikowi, przypatrującemu się z każdej strony coraz to nowym fraszkom.    Elwira Buszewicz Wojciech Ryczek

Słownik łacińsko-polski dla prawników i historyków

Janusz Sondel

W Słowniku znalazły się nie tylko terminy prawne, ale i ogromna liczba innych haseł spoza zakresu prawa. Ze względu na specyfikę niektórych terminów technicznych autor opatrzył je dodatkowym komentarzem, często o charakterze encyklopedycznym. Dzięki temu Słownik, zalecany dla prawników i historyków, może także służyć przedstawicielom innych dyscyplin naukowych. - ponad 100 000 haseł - kompletna terminologia prawna z epoki antyku - podstawowe terminy prawne z okresu średniowiecza - obszerne, encyklopedyczne wyjaśnienia terminów prawnych - słownictwo wykraczające poza terminologię używaną przez prawników - także dla przedstawicieli innych dyscyplin naukowych - niezastąpiona pomoc dla studentów

Miłosz i rówieśnicy. Domknięcie formacji

Marta Wyka

Marta Wyka podkreśla, że istnieją pewne mocne węzły światopoglądowo-este­tyczne, w ramach których można Miłosza rekonstruować. Najsilniejsze z nich (poza historycznymi wydarzeniami) to otwarcie XX wieku w dyskursach takich jak: dyskurs seksualnej tożsamości Oskara Wilde’a, etnicznej tożsamości repre­zentowanej przez sprawę Dreyfusa oraz politycznej tożsamości nakreślonej przez Brzozowskiego. Obok nich trzeba rekonstruować wiązkę wpływów i wy­mian, co autorka niezwykle kompetentnie czyni, próbując znaleźć dla Miłosza także nieoczywistych partnerów wymiany idei – przedwcześnie zmarłych, wrzuconych na boczny tor. Marta Wyka nie ukrywa, choć i nie wyzyskuje nadmiernie faktu, iż pisze o for­macji, która jest jej bliska, że zalicza się niewątpliwie do pokolenia następców, synów i córek. Ten fakt, subtelnie zaznaczany w narracji, podnosi jej walory, uzupełnia horyzont antropologicznej wiedzy. W końcu ta monografia jest także „dziedzictwem Miłosza”, choć rozpoznającym tak trafnie domknięcie formacji.   Prof. dr hab. Inga Iwasiów    Co jest w środku? Pozornie tylko skupia się autorka na incydentach, epizodach biograficznych z lat okupacji i tuż po niej czy na obfitej korespondencji Miłosza, gdyż niezależnie od tego, jak są to epizody ciekawe, a są, wszędzie daje znać o sobie problem związany z przynależnością Miłosza do generacji i formacji. Tak, że z każdego z tych przypadków można wysnuć wnioski daleko dalej idą­ce, niżby to wynikało z punktu wyjścia, który może wydawać się błahy. I tak, w rozdziale trzecim, z amatorskiej fotografii, na której obecni są Miłosz, Wyka i Andrzejewski, wynika problematyka ogromnie ważna, wojny, tego jakie zna­czenie miała ona dla duchowej formacji tego pokolenia, czego ich nauczyła, jakim cieniem kładła się na ich biografii, w jakim stopniu pozwalała zrozumieć świat, który dopiero w świetle tego strasznego wydarzenia stawał się lepiej niż dotąd zrozumiały. Także z tego, jak Marta Wyka opisuje krótki krakowski epizod w tużpowojennej biografii Miłosza, można się wiele zorientować w wyborach, jakim musieli stawić czoło pisarze postawieni w sytuacji bez wyjścia.    Prof. dr hab. Jerzy Święch  

Styl poetycki Cypriana Norwida w przekładzie na język niemiecki. Studium teorii i praktyki translacji wiersza

Tomasz Żurawlew

Monografia jest pierwszą na naukowym rynku wydawniczym publikacją w całości poświęconą problematyce niemieckojęzycznego transferu stylu poezji Cypriana Norwida. Na podstawie przeprowadzonej analizy serii translatorskich wybranych utworów Autor przedstawia i opisuje owocne strategie tłumaczenia głównych kategorii stylu poety, m.in. ironii, paraboliczności, hieratyczności i neologiczności. Z podjętych badań wyciąga wnioski, które mogą być użyteczne dla potencjalnych tłumaczy Norwida, oraz konkluzje bardziej ogólne - przydatne teoretykom, dydaktykom i krytykom przekładu poetyckiego zainteresowanym zagadnieniem przenoszenia w inny obszar językowy znaków stylowości liryki. Sformułowana w książce translatologiczna koncepcja stylu artystycznego nie tylko dostarcza wiedzy o tym, czym on jest jako kategoria lingwistyki tłumaczenia wiersza, lecz pomaga również zrozumieć wypróbowany w części analitycznej sposób badania relacji wiążącej styl przekładu ze stylem oryginału. Tomasz Żurawlew jawi się w swojej książce jako badacz samodzielny i dojrzały. Dowodem owej dojrzałości są dla mnie najpierw decyzje metodologiczne. Nie chcąc bowiem przekraczać granic swej macierzystej dyscypliny badawczej, którą jest językoznawstwo, Autor zdecydował się na to, by swą refleksję translatologiczną skierować w stronę stylistyki, co od razu okazało się gestem śmiałym i nowatorskim - na tle współczesnych nam badań nad przekładem, inspirowanych tzw. "zwrotem kulturowym". Sformułowana przez Tomasza Żurawlewa translatologiczna koncepcja stylu artystycznego wydaje się inspirująca i ciekawa - na nowo osadza badania przekładoznawcze w obszarze filologii i nowocześnie pojmowanej pracy z tekstem oraz dobrze łączy różne tradycje badań nad przekładem. Autor od pierwszych stron prezentuje się nam jako biegły norwidolog i znawca problematyki stylu, ogarniający swym spojrzeniem zarówno polskie, jak i niemieckie prace z tego zakresu. Co więcej: proponuje innowacyjne sposoby badania relacji pomiędzy stylem oryginału i przekładu, pokazując - w drugiej części rozprawy - praktyczne zastosowanie wypracowanych przez siebie narzędzi badawczych. Otrzymaliśmy pracę znakomitą - nie tylko rzetelną, ale i nowatorską - dotyczącą sposobów przenoszenia w obszar języka i kultury niemieckiej dzieł jednego z najwybitniejszych polskich poetów. Z recenzji prof. dr. hab. Wojciecha Kudyby Tomasz Żurawlew - językoznawca i germanista, adiunkt afiliowany przy Instytucie Językoznawstwa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. Członek Komisji Etyki Komunikacji Polskiej Akademii Umiejętności, Stowarzyszenia Germanistów Środkowej Europy oraz rady naukowej serii Religion - Kultur - Wissenschaft w wydawnictwie PETER LANG. Prowadzi badania z zakresu idiolektu pisarzy, językowego obrazu świata w poezji i frazeologii, etyki słowa oraz przekładu literackiego.

Potęga ornamentu. Europejska ceramika artystyczna w budownictwie z lat 1840-1939 i jej przykłady w obiektach architektury Krakowa

Agnieszka Partridge

Omawiana książka jest obszernym studium z dziedziny historii techniki przełomu XIX i XX wieku, które z uwagi na to, iż epoka przemysłowa, industrialna w zasadzie bezpowrotnie przeminęła, a pozostały po niej rudymenty estetyczno-artystyczne, które zaledwie kilkanaście lat temu nosiły zalety, czy cechy, pamiątek bądź zabytków, dziś noszą znamiona dzieł sztuki. Przedmiotowa monografia na temat europejskiej ceramiki artystycznej ma nie tylko taki właśnie charakter, ale stanowi również przekrój zagadnień ilustrujących niebagatelny fragment socjo-kulturowego dziedzictwa przełomu stuleci. Odcisnęły także piętno na sztuce użytkowej, która obecnie jest przedmiotem licznych badań i studiów nad mariażem między ówczesną techniką i sztuką zdobniczą. Tworzyły wspólny i niepowtarzalny krajobraz epoki, a jego emanacją było budownictwo i architektura owych czasów, kreowana przez osobliwy etos i estetykę „czasu przeszłego dokonanego. (...) Nie można cofnąć, czy też zawrócić przysłowiowego koła historii, atoli można i należy czynić wszystko, co możliwe, aby nie uronić nic z tego, co zostało nam z owych dawnych przecież lat, albowiem mimo postępu nadal jest aktualna paremia św. Tomasza z Akwinu, iż: conservatio est continua creatio. Praca ta nie jest dziełem mającym charakter studium konserwatorskiego, aliści jest opracowaniem bezcennym dla konserwatorów i takichż specjalistów w zakresie rewaloryzacji czy restauracji, a zwłaszcza zachowania detalu architektonicznego w budynkach mieszkalnych i przemysłowych. Wyjątkowy jest przeto ogromny wysiłek dokonany przez Autorkę w zakresie zebrania bezcennej dokumentacji w przedmiocie zachowania i ochrony detalu architektonicznego w postaci, czasem cudem ocalałego, fragmentu wystroju takiego właśnie budownictwa. Podstawowym walorem książki jest ważki przyczynek do dziejów cywilizacji przemysłowej i jej ówczesnej kultury artystycznej, dlatego też praca Pani dr Agnieszki Partridge jest dziełem pionierskim, niemającym w omawianej dziedzinie stosownego precedensu. Prof. dr hab. Zdzisława Tołłoczko