Kultura książki i informacji. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Elżbiecie Gondek

red. Arkadiusz Pulikowski

Tom przygotowany został z okazji jubileuszu pracy naukowej i dydaktycznej Profesor Elżbiety Gondek – wieloletniego Dyrektora Instytutu Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Śląskiego. 27 tekstów, ofiarowanych przez przyjaciół, współpracowników i uczniów Jubilatki, zgrupowano w trzech rozdziałach: I. Kultura książki, II. Ludzie książki, III. Kultura informacji. Różnorodność tematyczna i metodologiczna podejmowanej przez autorów problematyki stanowi o wartości Księgi. Praca adresowana jest do szerokiego grona odbiorców – pracowników naukowych, bibliotekarzy, studentów, zainteresowanych badaniami z zakresu bibliologii i informatologii. Publikacja stanowi ważną pozycję w literaturze naukowej tego obszaru.

Znak kukułki

Anna Bichalska

Dawno, dawno temu znaleziono mnie na skraju lasu. Nikt nie wiedział, skąd się tam wzięłam. Nikt nie wiedział, kim jestem Alina od lat cierpi na zaburzenia snu. Jako dziecko została adoptowana, ale nie wie, kim była wcześniej. Przybrany ojciec Aliny, dawniej dziennikarz, przed śmiercią zostawia list i artykuły związane z jej odnalezieniem ponad dwadzieścia lat temu. Okazuje się, że przed laty zajmował się sprawą dziwnych zaginięć dzieci. W rozwikłaniu zagadki własnej przeszłości Alinie towarzyszy jej nowa lokatorka tajemnicza Greta. Kim jest? Jakie skrywa tajemnice? I co łączy Alinę, Gretę, małą dziewczynkę o wielkiej wyobraźni, znanego współczesnego reżysera i pewną zapomnianą międzywojenną pisarkę? Znak kukułki to opowieść o odmienności i poszukiwaniu własnej tożsamości. O wychodzeniu z traumy i samoakceptacji. I o opowieściach, które potrafią ocalać.

Rośliny cebulowe

Agnieszka Gawłowska

Rośliny cebulowe to niewątpliwie lubiana i wdzięczna grupa kwiatów. Prezentowany poradnik to doskonała propozycja dla osób, które chciałaby zająć się ich uprawą i pielęgnacją przez cały rok. Zawarte w książce informacje podpowiedzą, jak rozmnażać rośliny, jak je przezimować. Autorka szczegółowo opisuje terminy kwitnienia poszczególnych gatunków, sposoby odchwaszczania, ściółkowania i ewentualne szkodniki mogące niszczyć rośliny. Instruktażowe rysunki, kolorowe fotografie i rzetelne opracowanie to z pewnością atuty poradnika.

Europa swoich, Europa obcych. Stereotypy, zderzenia kultur i dyskursy tożsamościowe

Magdalena Żakowska, Agata Dąbrowska, Jakub Parnes

Autorzy tekstów nie stawiają sobie za cel jednoznacznej oceny opisywanych zjawisk. Z uwagą natomiast śledzą je w ramach interdyscyplinarnych analiz, w których łączą różne perspektywy badawcze wywiedzione z nauk społecznych i humanistycznych, obejmujących politologię, kulturoznawstwo, prasoznawstwo, nauki filologiczne, socjologię i historię. Współczesne ruchy narodowo-etniczne warto doceniać za przywracanie lub utrwalanie ducha wspólnoty, walkę o historyczną pamięć i prawdę oraz za hasła powrotu do korzeni. Równocześnie zaś można je potępiać za wyolbrzymianie znaczenia kulturowych i narodowych różnic, a także petryfikowanie poczucia „odwiecznej” inności, wyższości lub krzywdy własnej grupy czy narodu, co w efekcie może prowadzić do zaściankowości, nacjonalizmu i ksenofobii. W publikacji usystematyzowano wieloaspektowe spektrum zagadnień związanych z nacjonalizmem, przemianami polityczno-kulturowymi, mitami, stereotypami i uprzedzeniami w relacjach międzyetnicznych na obszarze postradzieckim oraz w Zachodniej i Środkowej Europie.

Stanisław Brzozowski. Nowoczesność

Maciej Urbanowski

Jak pojmował Brzozowski kategorię nowoczesności, skoro marzył o unowocześnieniu Polaków i Polski, był entuzjastą literatury, w którą wpisany jest projekt człowieka świadomie stwarzającego swój świat i historię, a jednocześnie oświadczał, że nowoczesność go przeraża i nie jest w stanie znieść „całego mnóstwa nowoczesnych idei”? Czytelnik znajdzie w tej książce zapis własnego, krytycznego czytania Brzozowskiego przez badacza, który zajmuje się tym autorem od lat. W poszczególnych rozdziałach, stanowiących szkice literackie, Urbanowski przywołuje także liczne wątki biograficzne, mające wpływ na dzieło pisarza: chorobę, nieudowodnione oskarżenia o współpracę z carską ochraną, które wykluczyły go ze środowiska, emigrację, małżeństwo z Antoniną Kolbergówną, fascynację lekturami Newmana i nawrócenie. Czy Brzozowski nie unieważnia się pomimo stulecia, które nas od niego dzieli? Maciej Urbanowski udowadnia, że wielkich pisarzy trzeba czytać zawsze – migotliwość myśli Brzozowskiego odpowiada współczesności, a on sam może stać się patronem wszystkich, którzy próbują krytycznie zmierzyć się z „gotowym” światem, jaki zastali.

Islam i muzułmanie w kulturze, literaturze i językach Słowian Południowych

Anetta Buras-Marciniak

Prace opublikowane w tym zbiorze są pokłosiem międzynarodowej konferencji naukowej Islam i muzułmanie w kulturze, literaturze i językach Słowian Południowych zorganizowanej w Uniwersytecie Łódzkim przez Katedrę Filologii Słowiańskiej, Katedrę Bliskiego Wschodu i Północnej Afryki oraz Centrum Badań nad Historią i Kulturą Basenu Morza śródziemnego i Europy Południowo-Wschodniej im. prof. Waldemara Cerana, Ceraneum w dniach 18-19.02.2016 r. Autorzy zajęli się kwestiami wzajemnych wpływów kultury islamu i kultur krajów południowo-słowiańskich, udokumentowanych w literaturze ludowej i artystycznej, źródłach historycznych oraz językoznawczych obejmujących okres od czasów starożytnych do współczesnych.

Vade-mecum. Transliteracja autografu

Cyprian Norwid

Publikacja stanowi transliterację wszystkich rękopisów wierszy wchodzących w skład Vade-mecum Cypriana Norwida. Jest to pierwsza próba wydania Norwidowskiego dzieła z uwzględnieniem wszystkich elementów autorskiego zapisu, tym samym ukazująca często nieznane redakcje jego najbardziej cenionych liryków. Dzięki temu może służyć jako znakomita baza materiałowa do badań z zakresu tekstologii. "Dzieło ma walor pełnej oryginalnej dokumentacji tekstologicznej jako pierwsza kompletna transliteracja autografu Vade-mecum, należącego do najważniejszych pozycji literatury polskiej. Rzecz została wykonana bardzo skrupulatnie i odpowiedzialnie. To ważna pomoc naukowa w badaniach nad dziełem Norwida." Z recenzji prof.dr.hab. Józefa Ferta (KUL)

VNDIQVE VICTORES. Wizja rzymskiego władztwa nad światem w mennictwie złotego wieku Antoninów i doby kryzysu III wieku - studium porównawcze

Agata Aleksandra Kluczek

Książka opowiada o odzwierciedleniu rzymskiej idei panowania nad światem w mennictwie władców rzymskich „złotego wieku Antoninów” (96–192) oraz „kryzysu III wieku” (235–284). Zgodnie z przyjętymi założeniami badawczymi kluczem do poznania owej idei imperialnej stają się ikonografia i legendy namonetne. Te środki przekazu informacji, samodzielnie albo łącznie, dostarczają do analizy rozmaitych odsłon tytułowego zagadnienia w jego oficjalnej interpretacji. Składają się na nie następujące wątki: granice i budowa świata rzymskiego, struktura świata barbarzyńskiego, relacje Imperium – sąsiedzi, a porządkuje je umieszczenie ich w pryzmacie działań i roszczeń cesarza rzymskiego. Temat władztwa nad światem – kategorii bądź symbolicznej, bądź praktycznej – odczytywany jest w jego podstawowym, czyli przestrzennym, sensie. Dlatego w książce dominuje problematyka „militarna” i „tryumfalna”. Z wyobrażeń i napisów zamieszczanych w mennictwie cesarskim odczytać można przesłanie, że to wojna porządkuje świat i to właśnie wojna zwycięska czyni Rzymian panami świata. Będąc zwycięzcami nad wrogami „z zewsząd”, Rzymianie zwać się mogą: undique victores. Analiza poszczególnych typów i wariantów monet cesarskich oraz medalionów, a także ich systematyzacja pozwoliły na skonstruowanie globalnej wizji rzymskiego władztwa nad światem w dwóch epokach. Dostrzec w nich można spójne interpretacje tematu rzymskiej dominacji w świecie. W ramach przyjętej w badaniach strategii porównawczej odnaleźć można w ich mennictwie wspólne rozwiązania wątków składających się na omawianą ideę, ale też wskazać można w każdej z nich różne motywy namonetne, będące efektem oddziaływania odmiennej rzeczywistości w owych epokach.

Powieść graficzna. Studium gatunku w perspektywie kognitywistycznej

Michał Wróblewski

W publikacji dokonano analizy powieści graficznej jako gatunku o znamionach literackości przy zastosowaniu metodologii kognitywnej. Czytelnik zostaje zapoznany z podstawowymi założeniami poetyki kognitywnej, ze szczególnym zwróceniem uwagi na mechanizmy stojące za tekstem, w tym na te związane z procesem lektury. Autor sytuuje powieść graficzną w perspektywie historycznej, ale przede wszystkim podejmuje próbę gatunkowego wyróżnienia jej z dziedziny komiksu. Rozważa przy tym teoretyczne zagadnienia związane ze sposobem badania gatunków hybrydycznych i wieloznakowych w obliczu kryzysu genologii esencjalnej, dowodząc, że komiks i powieść graficzna zasługują na włączenie ich w sferę zainteresowań (nowej) genologii.

"Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa". T. 4

red. Andrzej Górny, red. Justyna Kijonka, red. Agata Zygmunt

Tematyka czwartego tomu "Górnośląskich Studiów Socjologicznych. Seria Nowa" nawiązuje do zagadnień poruszanych w "Górnośląskich Studiach Socjologicznych", wydawanych niegdyś przez nieistniejący już Śląski Instytut Naukowy. W tomie zaprezentowane zostały między innymi wyniki badań i naukowe dociekania "młodych naukowców" – doktorantów i doktorów, dotyczące wciąż obecnych i wzbudzających wiele dyskusji problemów kształtowania się tożsamości mieszkańców Górnego Śląska. Tożsamość ujmowana zarówno w perspektywie kulturowej, charakterystycznej dla zbiorowości narodowych, regionalnych, religijnych czy innych, jak i w perspektywie osobowości jednostkowej należy współcześnie do najczęściej podejmowanych tematów badawczych socjologii. Jest jednym z modnych tematów badań, wskazujących, że w świecie globalizacji i aksjologicznej wichrowatości kultury nie zniknęły pytania o doświadczenie ciągłości i trwania pamięci zbiorowej, społecznej odpowiedzialności za dziedzictwo przeszłych pokoleń, emocjonalnych zobowiązań wobec ojczyzny prywatnej czy ideologicznej, o kształty przyszłości niewyobcowanej z bogactwa kulturowej tradycji.

Panaceum

Agnieszka Sudomir

Z nieba leje się żar, Łódź dusi się w kurzu, a komisarz Blattner walczy z własnymi demonami. W takich warunkach przychodzi mu prowadzić kolejne trudne śledztwo. W jednym z apartamentowców policja odkrywa ciało pięknej młodej kobiety - uzdolnionej lekarki, której życie przypominało bajkę. W trakcie dochodzenia Blattner musi przyjrzeć się środowisku neurochirurgów. Światek wybitnych specjalistów okazuje się jednak bardziej hermetyczny, niż komisarz się spodziewał. Czy to specyfika zawodu, czy też pracownicy szpitala coś ukrywają? Pojawiają się kolejne ofiary, a ślady zdają się prowadzić do znanego neurochirurga, niepodważalnego autorytetu w swojej dziedzinie. Nic tu jednak nie jest proste ani oczywiste. Rozwiązanie sprawy zaskakuje nie tylko śledczych, ale także środowisko medyków.

Jakie oświetlenie należy stosować na terenie budowy

Janusz Strzyżewski

Instalacje oświetleniowe na terenie budowy mają charakter tymczasowy. Zapomina się często, że powinny spełniać takie same wymogi jak oświetlenie miejsc pracy o charakterze stałym. Z e-booka dowiecie się Państwo, co mówią przepisy o oświetleniu terenu budowy. Na podstawie Polskich Norm autor zestawia też wymogi dotyczące średniego natężenia oświetlenia, dopuszczalnej wartości olśnienia, równomierności oświetlenia oraz wskaźnika oddawania barwy światła w różnych miejscach pracy (i przy różnych czynnościach) na budowie.

Atlas myśliwski

Piotr Gawin, Dorota Durbas-Nowak

Prezentowany atlas to poradnik skierowany do myśliwych. Zawiera obszerne opisy zwierzyny łownej w Polsce omawiające wygląd i behawior, szczegóły polowania na konkretny gatunek, zasady selekcji oraz wskazówki do określenia płci oraz wieku zwierzyny. Dodatkowo w książce znajdują się informacje o reakcjach zwierzyny na strzał, sposobach poszukiwania postrzałków i zasadach postępowania z ustrzeloną zwierzyną. Liczne zdjęcia i rysunki to niewątpliwy atut publikacji.

Górny Śląsk i Zagłębie Dąbrowskie. Szkice o dwudziestowiecznej kulturze literackiej regionów

Paweł Majerski

Książka zawiera interpretacje utworów ludzi pióra związanych z Górnym Śląskiem i Zagłębiem Dąbrowskim. Znalazły się tutaj szkice poświęcone poezji (m.in. Lecha Piwowara, Stanisława Wygodzkiego, Wacława Stacherskiego, Stanisława Krawczyka), powieści Edwarda Kudelskiego Sosnowiec jest takim miastem jak Londyn, Paryż, Wiedeń..., ale również rozpoznaniom badaczy literatury i - jak w przypadku Jana Pierzchały – mechanizmów funkcjonowania najszerzej pojętej "pamięci miejsc". Autora interesuje poetyka tekstów, ich miejsce w dwudziestowiecznej kulturze literackiej – w ujęciach szczegółowych i panoramicznych uwzględnia więc nie tylko ściśle regionalne konteksty historyczne. Książka może zainteresować tak czytelników związanych z Górnym Śląskiem i Zagłębiem Dąbrowskim, jak i obserwatorów artystycznych wydarzeń z innych "okolic", podejmujących próby scalenia różnych doświadczeń naszej literatury współczesnej.

Porwane. Boko Haram i terror w sercu Afryki

Wolfgang Bauer

O Boko Haram wiadomo mniej niż o reżimie Północnej Korei, choć to jedna z najbardziej okrutnych organizacji terrorystycznych na świecie, a na jej czele stoi znany z fanatyzmu Abubakar Shekau. Kierując się prawem szariatu, sekta walczy o utworzenie w Nigerii kalifatu, współpracuje z Al-Kaidą i przysięgła wierność Państwu Islamskiemu. O jej istnieniu Zachód dowiedział się w kwietniu 2014 roku, gdy krzyczący Allah Akbar żołnierze Boko Haram porwali z internatu w niewielkim mieście Chibok dwieście siedemdziesiąt sześć dziewcząt. Miliony internautów, aktywiści, politycy, w tym Michelle Obama, zjednoczyli się pod hasłem #BringBackOurGirls. Bauer dotarł do części dziewcząt, którym cudem udało się uciec z niewoli na bagnach Sambisy. Przerażone opowiedziały mu o koszmarze i przemocy pod sztandarem Koranu. Ich relacje dokumentują zbrodnie i dają wgląd w strukturę organizacji, która w ostatnich latach zamordowała więcej ludzi niż Państwo Islamskie. To wielka zasługa Wolfganga Bauera, że wysłuchał porwanych. I równie wielka, że tego samego wymaga od nas. Deutschlandfunk To bolesna książka. Powinna sprawić, że my, ludzie Zachodu, zaczniemy nasłuchiwać. Martina Häusler Ta książka jest dojmująca []. Cieszę się, że istnieje, że Wolfgang Bauer, który daje tym kobietom głos. Przeczytajcie. Bianca Schwarz Bauer wciąga nas w przerażający świat i próbuje go wytłumaczyć. A dzięki otwartej głowie, wyostrzonym zmysłom i eleganckiemu stylowi jego opowieść znacznie przewyższa wszystkie ruchome obrazy wojny i katastrof, które oglądamy w telewizji. Roland Müller

Nakarmię cię miłością

Anna Dąbrowska

 Miałaś przeminąć jak jedna z pór roku... Dla kilku przyjaciółek wieczór panieński ma być przede wszystkim dobrą zabawą i odskocznią od codzienności. Warszawski klub, muzyka, alkohol i dodatkowa atrakcja losowanie zadań, które ma wykonać każda z uczestniczek. To, które przypadnie w udziale Laurze, przykładnej pracownicy banku, okazuje się wyzwaniem równie trudnym, co ekscytującym. Pocałunek z przystojnym nieznajomym W ten sposób dziewczyna poznaje Tobiasza, charyzmatycznego muzyka. Wypełnienie zadania doprowadza do niezwykle zaskakującego poranka, a kiepski dowcip Tobiasza wywołuje nieprzewidziane skutki.