Przedświt

Hugo von Hofmannsthal

Przedświt Spoczywa oto na sinej krawędzi  Niebiosów burza i drga nawałnica,  Skulona w sobie. Oto chory duma:  «Dzień, teraz będę spać!» Gorące zwiera  Powieki. Oto jałówka w oborze  Wysuwa nozdrza ku woni poranku  Chłodnej. Włóczęga oto w niemym lesie,  Niemyty, dźwiga się z posłania liści,  Które szeleszczą, i zuchwałą dłonią  Ciska głaz pierwszy lepszy, by ugodzić  Turkawkę, ze snu ociężałym lotem  Przelatującą, i w grozie zamiera,  Gdy kamień głucho uderza i ciężko  O ziemię. [...]Hugo von HofmannsthalUr. 1 lutego 1874 w Wiedniu Zm. 15 lipca 1929 w Rodaun koło Wiednia Najważniejsze dzieła: Der Tod des Tizian (Śmierć Tycjana), Erlebnis des Marschalls von Bassompierre (Przygoda marszałka von Bassompierre), Die Frau ohne Schatten (Kobieta bez cienia), Jedermann (Everyman) Austriacki pisarz, poeta i dramaturg. Pochodził ze zubożałej rodziny szlacheckiej o częściowo żydowskich korzeniach. Pierwsze wiersze opublikował w wieku 16 lat. Od 1892 r. studiował prawo, a następnie języki romańskie na uniwersytecie w Wiedniu. W tym czasie wydał dramat Śmierć Tycjana, potem Szaleniec i śmierć. Napisał rozprawę na temat pisarstwa Victora Hugo, ale nie obronił jej, ponieważ postanowił poświęcić się własnej twórczości. Przeżył fascynację psychoanalizą Freuda i ideami Nietzschego. Od 1909 r. współpracował z Richardem Straussem, pisząc libretta do jego oper. W 1920 r. wraz z Maksem Reinhardtem wznowił tradycję festiwalu muzyki i teatru w Salzburgu. Zmarł w swoim domu pod Wiedniem w dniu pogrzebu swojego młodszego syna, Franza, który zginął śmiercią samobójczą kilka dni wcześniej.Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Palestra staropolska

Henryk Rzewuski

Henryk Rzewuski Pamiątki Soplicy Palestra staropolska Odkąd ludzie żyją, nigdy nie było takich przemian w tak krótkim czasie, jak jest życie moje. Wszystko się albowiem odmieniło; stan, obyczaje, wiara, ludzie, tak, że gdyby człowiek dzisiejszego wieku mógł mieć przed oczyma obraz dawnych czasów, nie poznałby swojej ojczyzny, a jeszcze mniej by ją poznał wskrzeszony starzec, co przeżywszy panowanie dwóch Sasów, w pierwszej połowie królowania Stanisława Augusta rozsta... Henryk Rzewuski Ur. 3 maja 1791 w Sławucie na Wołyniu Zm. 28 lutego 1866 w Cudnowie na Wołyniu Najważniejsze dzieła: Pamiątki Soplicy (pierwotny tytuł: ,Pamiątki JPana Seweryna Soplicy, cześnika parnawskiego), Mieszaniny obyczajowe, Listopad, Wędrówki umysłowe Polski pisarz, ojciec gawędy szlacheckiej jako gatunku literackiego; publikował także pod pseudonimem Jarosz Bejła. Swoimi barwnymi opowieściami o obyczajach w dawnej Rzeczpospolitej pobudził wyobraźnię Mickiewicza, z którym spotkał się w Odessie, podczas podróży poety na Krym, a później w Rzymie. Mickiewicz zachęcił Rzewuskiego do opublikowania jego gawęd, którymi zwykł umilać spotkania towarzyskie, a które złożyły się na tom Pamiątki Soplicy (1839). Styl narracji Rzewuskiego, jak również przekazane przez niego niektóre szczegóły obyczajowe i światopoglądowe wpłynęły na obraz rzeczpospolitej szlacheckiej w ,Panu Tadeuszu, a następnie w trylogii Sienkiewicza. Rzewuski był z przekonań skrajnym konserwatystą, ideologiem ugodowej wobec rządu carskiego koterii petersburskiej, przeciwnikiem powstania listopadowego jako ,,rewolucji", negatywnie oceniał dokonania obozu oświeceniowego w Polsce. Publikował w ,,Tygodniku petersburskim". Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Mnich

Juliusz Słowacki

MnichPowieść wschodnia Jeden z braciszków zakonu w klasztorze na górze Sinai w Arabii, trudniący się zwyczajem średnich wieków przepisywaniem dzieł starożytnych pisarzy, na ostatniej karcie przepisanej księgi dodaje następujące słowa. W samotnej celi w Sinaju klasztorze  Czekam posępny, aż wiek mój przeminie.  Modlę się, patrząc na Czerwone Morze,  Albo na skwarne Arabów pustynie.  Oto jest owoc pracy zakonnika;  Oto na białym księgi pargaminie,  Co się na klamry srebrzyste zamyka,  Są dzieje Rzymian, są dumania Greków,  Wskrzeszone myśli, które się zatarły,  Wskrzeszona pamięć dawnych wielkich wieków,  Które bez pisma jak ludzie pomarły. [...]Juliusz SłowackiUr. 4 września 1809 r. w Krzemieńcu Zm. 3 kwietnia 1849 r. w Paryżu Najważniejsze dzieła: Kordian (1834), Anhelli (1838), Balladyna (1839), Lilla Weneda (1840), Beniowski (1840-46), Sen srebrny Salomei (1844), Król-Duch (1845-49); wiersze: Grób Agamemnona (1839), Hymn o zachodzie słońca (1839), Odpowiedź na ?Psalmy przyszłości? (1848) Polski poeta okresu romantyzmu, epistolograf, dramaturg. W swoich utworach (zgodnie z duchem epoki i ówczesną sytuacją Polaków) podejmował problemy związane z walką narodowowyzwoleńczą, przeszłością narodu i przyczynami niewoli. Jego twórczość cechuje kunsztowność języka poetyckiego. W późniejszym, mistycznym okresie stworzył własną odmianę romant. mesjanizmu i kosmogonii (system genezyjski). Studiował prawo w Wilnie, krótko pracował w Warszawie w Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu oraz w Biurze Dyplomatycznym Rządu powstańczego 1831 r. Podróżował po Szwajcarii, Włoszech, Grecji, Egipcie i Palestynie. Osiadł w Paryżu, gdzie zmarł na gruźlicę i został pochowany na cmentarzu Montmartre. W 1927 r. jego prochy złożono w katedrze na Wawelu. autor: Katarzyna Starzycka Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Czarne kwiaty

Cyprian Kamil Norwid

Czar­ne kwia­ty ...Moż­na by cie­ka­we w tym wzglę­dzie rze­czy tu za­pi­sać, ale za­raz wstręt co­fa pió­ro i przy­cho­dzi na myśl za­py­ta­nie: ,,czy war­to!..." Przy po­ję­ciach al­bo­wiem współ­cze­snych o czy­tel­nic­twie i o twór­czo­ści pi­śmien­nej za­tra­co­ne jest pra­wie uczu­cie, kie­dy pi­sarz sta­ra się unik­nąć sty­lu przez usza­no­wa­nie dla rze­czy opi­sy­wa­nej a z sie­bie sa­mej zu­peł­nej i zaj­mu­ją­cej, kie­dy zaś, prze­ciw­nie, nie do­pra­co­waw­szy for­my, styl za­nie­dbu­je... Kie­dy cho­dzi po zie­mi, oka­zu­jąc, jak ni­sko zstą­pić po­tra­fił? -- kie­dy zaś rów­nież ni­sko stą­pa, prze­to iż wznieść się wy­żej nie mógł? [...]Cyprian Kamil NorwidUr. 24 września 1821 w Laskowie-Głuchach Zm. 23 maja 1883 w Paryżu Najważniejsze dzieła: Vade-mecum (1858-1866), Promethidion. Rzecz w dwóch dialogach z epilogiem (1851), Bema pamięci żałobny rapsod (1851), Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie (styczeń 1856), Do obywatela Johna Brown (1859), Wanda (1851), Krakus. Książę nieznany (1851), Czarne kwiaty (1856), Białe kwiaty (1856), Quidam. Przypowieść (1855-1857), Cywilizacja. Legenda (1861), Archeologia (1866), Rzecz o wolności słowa (1869), Pierścień Wielkiej Damy, czyli Ex-machina Durejko (1872), Ad leones! (1883) Polski poeta, prozaik, dramatopisarz, eseista, tworzył także prace plastyczne. Jego edukacja miała charakter niesystematyczny, można więc powiedzieć, że we wszystkich uprawianych dziedzinach sztuki był samoukiem. Będąc żarliwym miłośnikiem piękna, służył mu nie tylko jako poeta, ale także jako rysownik, akwarelista, medalier i rzeźbiarz. Zaliczany jest do grona największych polskich romantycznych poetów emigracyjnych: utrzymywał nie tylko osobiste kontakty, ale również literacką wymianę zdań z najwybitniejszymi postaciami z tego kręgu - Z. Krasińskim, A. Mickiewiczem, J. Słowackim, F. Chopinem. Jednakże charakter twórczości Norwida każe historykom literatury łączyć go z nurtem klasycyzmu i parnasizmu. W swojej twórczości stworzył i ukształtował na nowo takie środki stylistycznie jak: przemilczenie, przybliżenie, zamierzona wieloznaczność, swoiste wykorzystanie aluzji, alegorii i symbolu. Teksty Norwida nasycone są refleksją filozoficzną. Jeśli chodzi o postawę ideową, Norwid był tradycjonalistą, ale zarazem wrogiem wszystkiego, co nazywano nieoświeconym konserwatyzmem. Początkowo związany z warszawskim środowiskiem literackim (m. in. z Cyganerią Warszawską), większość swego życia spędził poza krajem. Przebywał w wielu miastach europejskich: Dreźnie, Wenecji, Florencji, Rzymie (podczas Wiosny Ludów), Berlinie, Paryżu, a w 1853 r. udał się do Stanów Zjednoczonych. Zza oceanu wrócił jednak na wieść o wojnie krymskiej (później jeszcze wielkie ożywienie poety wywołał wybuch powstania 1863r.), by zamieszkać w Londynie, a następnie ponownie w Paryżu. Tu też zmarł w nędzy, w przytułku, w Domu św. Kazimierza i został pochowany na cmentarzu w Montmorency. Żył nader skromnie, cierpiał z powodu nasilającej się stopniowo głuchoty i ślepoty, chorował na gruźlicę. Za życia zdołał niewiele ze swych utworów wydać, był twórcą niezrozumianym i niedocenianym, stał się wielkim odkryciem dopiero w okresie Młodej Polski za sprawą obszernej publikacji pism poety przygotowanej przez Z. Przesmyckiego (pseud. Miriam), redaktora Chimery w latach 1901-1907. Wielkie zasługi dla przywrócenia Norwida literaturze polskiej uczynił autor wydania krytycznego Pism wszystkich (1971-1976) J. W. Gomulicki. autor: Marta KwiatekKupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Część III

Adam Wiedemann

Adam Wiedemann ur. 24 grudnia 1967 Najważniejsze dzieła: Samczyk (1996), Kalipso (2005), Pensum (2007), Filtry (2009), Dywan (2010), Z ruchem (2015) Poeta, prozaik, tłumacz, krytyk literacki i muzyczny. Absolwent filologii polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Był trzykrotnie nominowany do Nagrody Literackiej Nike. W 1999 został laureatem Nagrody Kościelskich, a w 2008 Nagrody Literackiej Gdynia za tom Pensum. Stylistyka jego wierszy to pozorna niedbałość, skrywająca wyrafinowanie. Wojciech Kuczok z kolei nazwał tę twórczość sure-realizmem, zwracając uwagę na umiejętność pisania tak, jakby to, co się pisze, było oczywiste. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Słowik

Hans Christian Andersen

Słowik Wiele lat upłynęło od zdarzenia, które wam chcę opowiedzieć, więc posłuchajcie, zanim ludzie całkiem o nim zapomną. Wiecie zapewne, że cesarz chiński jest Chińczykiem, zarówno jak jego doradcy i w ogóle wszyscy mieszkańcy tego kraju. Otóż pałac tego cesarza należy do najpiękniejszych gmachów w całym świecie: olbrzymi, wspaniały i z najcieńszej porcelany, tak kruchej i delikatnej, że prawie dotknąć się jej nie można. Dokoła pałacu rozciąga się ogród, pełen najrzadszych, najpiękniejszych kwiatów. [...]Hans Christian AndersenUr. 3 kwietnia 1805 r. w Odense na wyspie Fionii Zm. 4 sierpnia 1875 r. w Rolighed koło Kopenhagi Najważniejsze dzieła: baśnie: Brzydkie kaczątko, Calineczka, Dziewczynka z zapałkami, Dzielny ołowiany żołnierz, Królowa Śniegu, Księżniczka na ziarnku grochu, Krzesiwo, Mała Syrena, Nowe szaty cesarza, Słowik, Świniopas; powieści: Improwizator (1835), O.T. (1836), Tylko grajek (1837) Duński baśniopisarz i poeta. Po śmierci ojca, ubogiego szewca, który dla zarobku wziął udział w kampanii napoleońskiej, 14-letni Hans Christian opuścił dom i ruszył do Kopenhagi. Marzył o teatrze, lecz ani jego występy aktorskie, ani dzieła sceniczne (debiut 1829 r. Miłość na Wieży Mikołaja) nie zyskały uznania. Dzięki stypendium królewskiemu (1822) i wsparciu życzliwych ludzi skończył szkołę i został sławnym autorem. W uznaniu zasług otrzymał tytuł profesora (1851) i radcy (1874). Przyjaźnił się m.in. z Dickensem i braćmi Grimm. Andersen podkreślał, że jego baśnie są utworami poważnymi, nie tylko dla dzieci, ale i dla dorosłych. autor: Kamil Jackowicz Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

o potrzebie ponowoczesnej pieśni religijnej

Szczepan Kopyt

Szczepan Kopyt sale sale sale o potrzebie ponowoczesnej pieśni religijnej odtwarza debaty których nie ma i właśnie to powinno was zawstydzać poziom sztuki słowa to papierek lakmusowy naszej mózgowiny czy ona rzeczywiście nie nadąża za tym co możemy doznawać wzrokiem albo słuchem czy miasta stłoczyły nas jak bydło i nasze bezdotykowe trwanie wśród innych domaga się nowych słów milionów i milionów tak domaga się od nas precyzji taki tramwaj który in... Szczepan Kopyt ur. 1983 Najważniejsze dzieła:Yass 2005, Sale sale sale 2009, Buch 2011, Kir 2013 Poeta i muzyk, absolwent filozofii. Laureat Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im. Jacka Bierezina (2004). Nominowany do Paszportu Polityki (2011) oraz dwukrotnie do Nagrody Literackiej Gdynia (w 2010 i 2014). Jeden z głównych autorów nurtu poezji zaangażowanej. Nagrał dwa albumy z zespołem Yazzbot Mazzut, kolejne dwa w duecie z perkusistą Piotrem Kowalskim. Najbardziej znana piosenka tego duetu to wykonanie wiersza Kto zabił Jolantę Brzeską. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Warkocz

Bolesław Leśmian

War­kocz Zno­wu nę­dza do ucha nam śpie­wa,  I tej śpiew­ki słu­cha­my bez­rad­nie.  W pie­cu resz­ta do­pa­la się drze­wa, --  A co ju­tro uczy­nić wy­pad­nie?    Mó­wię do cie­bie z ko­śla­wym uśmie­chem:  -- Mam ja trą­by, fu­ja­ry, or­ga­ny,  Śpie­wak ze mnie, co kup­czy swym echem, --  Gdzież mam echu usta­wić stra­ga­ny?    Z bez­myśl­ne­go wy­ra­zem sku­pie­nia  Dzie­ci na­sze w nas pa­trzą cie­ka­wie.  Ty mi ru­chem wska­zu­jesz ra­mie­nia  Bo­se no­gi, zwie­szo­ne na ła­wie.    Ból się skrzęt­ny w twych war­gach trze­po­cze  Aż myśl zbaw­cza w tym bó­lu ura­sta:  -- Wiem, co zro­bię! [...]Bolesław LeśmianUr. 22 stycznia 1878 r. w Warszawie Zm. 7 listopada 1937 r. w Warszawie Najważniejsze dzieła: zbiory wierszy: Sad rozstajny (1912), Łąka (1920), Napój cienisty (1936), Dziejba leśna (1938); zbiory baśni prozą: Klechdy sezamowe (1913), Przygody Sindbada Żeglarza (1913) i Klechdy polskie Wybitny polski poeta, eseista, prozaik i tłumacz tworzący w Młodej Polsce i dwudziestoleciu międzywojennym. Pochodził ze spolszczonej inteligenckiej rodziny Lesmanów. Spokrewniony z A. Langem i J. Brzechwą. Ukończył studia prawnicze w Kijowie. Współtworzył ?Chimerę? i Teatr Artystyczny w Warszawie. Jego poezję cechował symbolizm, sensualizm, mistycyzm, spirytyzm, zainteresowanie paranormalnością, postulowanie powrotu do natury (poeta jako ?człowiek pierwotny?), poszukiwanie miejsca Boga w świecie, ale i egzystencjalne spory ze stwórcą. Nawiązywał do ludowości (tworząc neologizmy oraz własne mity i postaci), stylistycznie do baroku i romantyzmu, ideowo do filozofii Nietzschego i Bergsona. Mistrz wiersza sylabotonicznego. W 1933 r. został członkiem Polskiej Akademii Literatury. autor: Alicja Szulkowska Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Dama Kameliowa

Aleksander Dumas (syn)

Dama KameliowaDramat w 5 aktach Od tłumacza Nazywała się Alfonsyna Plessis i pasła gęsi. Była jeszcze dzieckiem, kiedy kwiatek jej cnoty przypiął sobie do kożucha jakiś pastuch. Miała lat piętnaście, kiedy w sabotach i zgrzebnej koszuli dostała się do Paryża. Z posługaczki zostaje gryzetką, to strojna tanim kosztem i błyszcząca na studenckich balach, to znów w nędzy, brudna, obdarta, włócząca się po Paryżu. Potem... gorzej jeszcze — aż wreszcie uroda jej znajduje „poważnie myślącego” nabywcę; a po tym mieszczuchu nadchodzi wreszcie ten, który wprowadzi ją w sfery wysokiej „galanterii”: jest nim młody i świetny hr. [...]Aleksander Dumas (syn)Ur. 27 lipca 1824 w Paryżu Zm. 27 listopada 1895 w Marly-le-Roi Najważniejsze dzieła: Dama kameliowa, Sprawa Clémenceau, Półświatek, Cudzoziemka Pisarz i dramaturg francuski, autor powieści obyczajowych, z których najsławniejszą jest Dama kameliowa - zręcznie przerobiona na dramat, przyniosła autorowi wielki sukces i stała się inspiracją do powstania jednej z największych światowych oper, ,,Traviaty" Verdiego. W pisanych później licznych komediach, adaptacjach teatralnych (m.in. kilka stworzył wspólnie z George Sand i Aleksandrem Dumasem ojcem), artykułach i felietonach, poruszał chętnie tematykę obyczajową, zwykle obarczając ją moralizatorstwem. W ciekawy wątek splatają się powracające u Dumasa-syna kwestie związane z tzw. nieślubnymi dziećmi (sztuka Syn naturalny 1858, artykuł Dochodzenie ojcostwa 1883 i in.), dotyczące go osobiście, ponieważ był synem naturalnym Aleksandra Dumasa - ojca, sławnego autora romansów historycznych, który uznał go i legalizował dopiero w roku 1831, po czym trud wychowania dziecka pozostawił nadal jego matce, Marie Catherine Labay. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

(Gdy za powietrza zasłoną...)

Krzysztof Kamil Baczyński

(Gdy za po­wie­trza za­sło­ną...) Gdy za po­wie­trza za­sło­ną dłoń po­cznie kształ­ty fał­do­wać  i czu­je się wiel­kie pta­ki ro­sną­ce za chmur kwia­ta­mi,  zmierzch scho­dzi lek­ko. A ona świe­ci u okna gło­wą  ja­sną jak li­stek świa­tła i śpie­wa pio­sen­kę ci­szy.    Dłu­gą, wi­ją­cą się wstę­gą głos cie­pły w po­wie­trzu sty­gnie,  aż je­go do­się­gnie w zmro­ku i szept przy ustach usły­szy.  Ko­cha­ny -- szu­mi pio­sen­ka i gło­wę owi­ja mu, dzwo­ni  jak wło­sów mięk­kich smu­ga, li­lie z niej pach­ną tak moc­no,  że on, po­chy­lo­ny nad śmier­cią, za­ci­ska pal­ce na bro­ni,  wsta­je i jesz­cze czar­ny od py­łu bi­twy -- czu­je,  że skrzyp­ce gra­ją w nim ci­cho, więc idzie ostroż­nie, po­wo­li,  jak­by po ni­ci świa­tła, przez mo­rze szu­mią­ce zmro­ku  i co­raz bliż­sza jest mięk­kość po­dob­na do bia­łych ob­ło­ków,  aż się do­peł­nia prze­strzeń i czu­je jej gło­sik mięk­ki  sto­ją­cy w ci­szy ol­brzy­miej na wy­cią­gnię­cie rę­ki. [...]Krzysztof Kamil BaczyńskiUr. 22 stycznia 1921 r. w Warszawie Zm. 4 sierpnia 1944 r. w Warszawie Najważniejsze dzieła: Pokolenie, Historia, Bez imienia, Dwie miłości, Z głową na karabinie Poeta, rysownik. Twórczość poetycką rozpoczął już jako uczeń gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie, gdzie w 1939 r. zdał maturę. Związany ze środowiskiem młodzieży lewicowej, m.in. z organizacją Spartakus działającą półlegalnie w szkołach średnich. W czasie okupacji niemieckiej zbliżył się do ugrupowań socjalistycznych, wydających podziemne pisma ?Płomienie? i ?Droga?. Od 1943 r. uczestniczył w tajnych kompletach polonistycznych, w tymże roku wstąpił do Harcerskich Grup Szturmowych, które stały się zalążkiem batalionu AK ?Zośka? oraz ukończył konspiracyjną szkołę podchorążych rezerwy. Uczestnik powstania warszawskiego; poległ w walce przy Placu Teatralnym (Pałac Blanka); w parę tygodni później zginęła w powstaniu żona poety Barbara, którą poślubił w 1942 r. Nie licząc dwóch zbiorków odbitych na hektografie w 7 egzemplarzach w 1940 r. i kilku wierszy w antologiach Pieśń niepodległa i Słowo prawdziwe, zdążył ogłosić, pod pseudonimem Jan Bugaj, dwa konspiracyjne zbiory: Wiersze wybrane (1942) i Arkusz poetycki (1944) wydane nakładem ?Drogi?. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Jabłoń i chłopczyk

Stanisław Jachowicz

Stanisław Jachowicz Bajki i powiastki Jabłoń i chłopczyk Wszedł chłopczyk do ogrodu, stanął przy jabłoni, I tak przemawia do niej: Moja ty jabłoneczko, drzewko ukochane; O jakież ty masz śliczne jabłuszka rumiane! Patrząc na twoje szczęście, serce się rozpływa. Na to jabłoń odpowie: Tak, jestem szczęśliwa Alem ja nie odrazu taką jak dziś była: Najprzód mnie ręka Boska ziarnkiem utworzyła. Byłam bardzo maleńką, kiedym wyszła z ziemi, Ledwie mnie kto mógł dojrzeć z... Stanisław Jachowicz Ur. 17 kwietnia 1796 w Dzikowie (dziś dzielnica Tarnobrzega) Zm. 24 grudnia 1857 w Warszawie Najważniejsze dzieła: Rozmowy mamy z Józią służące za wstęp do wszelkich nauk, a mianowicie do gramatyki, ułożone dla pożytku młodzieży, Pisma różne wierszem Stanisława Jachowicza, Śpiewy dla dzieci, Rady wuja dla siostrzenic: (upominek dla młodych panien), Pomysły do poznania zasad języka polskiego, Ćwiczenia pobożne dla dzieci, rozwijające myśl, Podarek dziatkom polskim: z pozostałych pism ś. p. Stanisława Jachowicza, Upominek z prac Stanisława Jachowicza: bajki, nauczki, opisy, powiastki i różne wierszyki Poeta, bajkopisarz, pedagog, działacz charytatywny. Ukończył szkołę pijarów w Rzeszowie oraz gimnazjum w Stanisławowie. Studiował na wydziale filozoficznym na Uniwersytecie we Lwowie. Na studiach był współzałożycielem i wpływowym członkiem tajnego Towarzystwa Ćwiczącej się Młodzieży w Literaturze Ojczystej, a także inspiratorem i prezesem Towarzystwa Studenckiego Koła Literacko-Naukowego. Po studiach zamieszkał w Warszawie, gdzie objął posadę kancelisty w Prokuratorii Generalnej Królestwa Polskiego. Przystąpił do Związku Wolnych Polaków, po wykryciu którego otrzymał zakaz zajmowania posad rządowych. Wobec tego jego głównym zajęciem była praca pedagogiczna jako nauczyciela języka polskiego w domach i na prywatnych stancjach dla dziewcząt. Debiut literacki Jachowicza miał miejsce w 1818 r. w Pamiętniku lwowskim, gdzie opublikował bajki. Pierwszą książkę wydał w 1824 r. - zbiór bajek i powiastek pt. Bajki i powieści. Przez cztery kolejne lata ukazywały się rozszerzone wydania tego zbioru pod tym samym tytułem; w 1829 r. zbiór zawierał już 113 utworów. Jest autorem kilkuset wierszyków i powiastek dydaktyczno-moralizatorskich. Publikował również w periodykach pod własnym nazwiskiem lub pod pseudonimem Stanisław z Dzikowa. W 1829 r. redagował przez rok Tygodnik dla Dzieci. W W 1830 r. przy współudziale Ignacego Chrzanowskiego zaczął wydawać pierwsze w Europie codzienne pismo dla dzieci - Dziennik dla Dzieci. Publikowane przez niego gazety i książki miały wychowywać, ale też uczyć czytania, liczenia i historii. Zajmował się również opieką społeczną nad dziećmi. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Trzy wiersze z bliskiej północy

Andrzej Sosnowski

Andrzej Sosnowski ur. 29 maja 1959 Najważniejsze dzieła: Życie na Korei (1992), Stancje (1998), Po tęczy (2007), Najryzykowniej (2007), Sylwetki i cienie (2012) Poeta, eseista i tłumacz. Przekładał dzieła takich autorów jak Ezra Pound, John Ashbery, Elizabeth Bishop, John Cage, Ronald Firbank, czy Harry Mathews. Laureat Nagrody Poetyckiej Silesius i Nagrody Osobnej - specjalnego wyróżnienia Nagrody Literackiej Gdynia, nominowany także do Nagrody Literackiej Nike. W swojej poezji odwołuje się do tradycji literatury anglosaskiej, pisząc erudycyjne, skomplikowane wiersze, niekiedy oparte o ukryte reguły konstrukcyjne w stylu Raymonda Roussela, kiedy indziej iskrzące się od ironii. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Juliuszowi Mien

Adam Asnyk

Ju­liu­szo­wi Mien Omdla­ły rą­cze fan­ta­zyi lo­ty:  Już na szczę­śli­we wy­spy nie pły­nie,  Aby od­no­wić lu­dziom wiek zło­ty    W cza­rów kra­inie.    Dzi­siaj myśl ludz­ka scho­dzi pod zie­mię,  Z tru­dem ka­mien­ne żło­bi ko­ry­to,  By wy­drzeć mo­cy, któ­ra tam drze­mie,    Zdo­bycz ukry­tą.    Przy­ga­sło dum­nych pra­gnień za­rze­wie,  Sny bo­ha­ter­stwa, ma­rze­nia chwa­ły,  Wiel­kie na­tchnie­nia, w ży­ciu i śpie­wie    Zwol­na prze­brzmia­ły.    Dziś ludz­kość trwoż­nie pa­trzy przed sie­bie,  Szu­ka­jąc no­wej gwiaz­dy prze­wod­niej,  I o co­dzien­nym roz­my­śla chle­bie    Dla tych, co głod­ni!    Żal nam stu­barw­nej tę­czy, co bled­nie,  Cu­dow­nych ma­rzeń, co blask swój tra­cą,  Lecz lu­dzie mu­szą praw­dy po­wsze­dnie    Zdo­by­wać pra­cą. [...]Adam AsnykUr. 11 listopada 1838 r. w Kaliszu Zm. 2 sierpnia 1897 r. w Krakowie Najważniejsze dzieła: Pijąc Falerno, Piosnka pijacka, Między nami nic nie było, Gdybym był młodszy, Jednego serca..., Nad głębiami (cykl sonetów), Daremne żale, Do młodych Poeta, epigon romantyzmu tworzący w epoce pozytywizmu i Młodej Polski, autor dramatów i opowiadań. Syn powstańca 1831 r., zesłańca. Podejmował różne kierunki studiów (rolnicze, medyczne, nauki społeczne), prowadząc działalność spiskową. Był więziony w Cytadeli (1860). W powstaniu styczniowym zaangażowany po stronie ?czerwonych?, był członkiem rządu wrześniowego. Po upadku zrywu uzyskał stopień dra filozofii w Heidelbergu (1866), zaczął wydawać pierwsze utwory w prasie lwowskiej (1864-65). W 1870 r. osiadł w Krakowie, brał czynny udział w życiu samorządowym, był posłem na Sejm Krajowy z ramienia demokratów (1889). Amator Tatr, wiele podróżował (Włochy, Tunezja, Algieria, Cejlon, Indie). Pochowany na Skałce. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Puchacze

Ignacy Krasicki

Ignacy Krasicki Bajki nowe Puchacze Małżonka puchaczowa, męża swego godna, A więc płodna, Urodziła sześć sowiąt, puchaczków też nieco; Zrazu słabe, dalej lecą. Raz, gdy na zwykłe igrzyska Ponad puste stanowiska Nabujawszy się do sytu, Wróciły do swego bytu, To jest w dziurę przy kominie, Pani matka w córce, synie, Wnukach, wnuczkach spoważniona. Przyjmując do swego łona, Jak to zawsze panie matki, Rzekła: Cóż tam, moje dziatki? Cóż tam słychać? A więc w... Ignacy Krasicki Ur. 3 lutego 1735 r. w Dubiecku (Sanockie) Zm. 14 marca 1801 r. w Berlinie Najważniejsze dzieła: Myszeida (1775), Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki (1776), Monachomachia (1778), Pan Podstoli (1778 i 1784), Bajki i przypowieści (1779), Satyry (1779 i 1782), Antymonachomachia (1779), Wojna chocimska (1780) Wybitny polski poeta, prozaik, komediopisarz i publicysta. Kasztelanic chełmski, hrabia, przeznaczony do stanu duchownego ze względu na trudną sytuację materialną rodziny. Od 1766 r. biskup warmiński. Blisko współpracował z królem Stanisławem Augustem w dziele kulturalnego ożywienia kraju. Tworzył w duchu oświecenia (m.in. napisał w latach 1781-83 dwutomową encyklopedię Zbiór potrzebniejszych wiadomości, był twórcą pierwszego pol. czasopisma, (Monitor), ale jego Hymn do miłości ojczyzny (1774) oraz przekład Pieśni Osjana odegrały znaczącą rolę w kształtowaniu polskiego romantyzmu. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Mahler forever

Edward Pasewicz

Edward Pasewicz Dolna Wilda Mahler forever O Röschen roth! Tak mistrzowie posługują się cytatem. Stoję na progu i myślę jak dźwięk przenika twoje ciało. Czy jest jak niebieskawe płomyki gazu? Jak ta pianka na wodzie, gdy pod ciśnieniem wypływa z kranu? Boję się myśleć o mgle wśród żerdzi, na których opierają się krzaki pomidorów; czy dźwięk jest jak ona, czy może jak te krz... Edward Pasewicz ur.9 czerwca 1971 Najważniejsze dzieła:Dolna Wilda (2001), Henry Berryman Pięśni (2006), Drobne! Drobne! (2008), Pałacyk Bertolta Brechta (2011), Och, Mitochondria (2016) Poeta, pisarz, dramaturg i kompozytor. Absolwent filozofii. Wielokrotnie nominowany do najważniejszych nagród literackich w Polsce i wielokrotnie tłumaczony. Identyfikuje się jako buddysta oraz gej, a w wierszach często odwołuje się do tych rzeczywistości. Justyna Sobolewska zwraca też uwagę na fakt, że w jego twórczości często pojawiają się katalogi rzeczy codziennych. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Dzwon

Ignacy Krasicki

Ignacy Krasicki Bajki i przypowieści Dzwon Częstokroć samochwalcy przykrości doznają. Mówił dzwon: Gdy ja wołam, wszyscy mnie słuchają, Prawda rzekł mu ktoś z boku ale przydaj i to: Nigdy byś nie zadzwonił, gdyby cię nie bito. ----- Ta lektura, podobnie jak tysiące inny... Ignacy Krasicki Ur. 3 lutego 1735 r. w Dubiecku (Sanockie) Zm. 14 marca 1801 r. w Berlinie Najważniejsze dzieła: Myszeida (1775), Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki (1776), Monachomachia (1778), Pan Podstoli (1778 i 1784), Bajki i przypowieści (1779), Satyry (1779 i 1782), Antymonachomachia (1779), Wojna chocimska (1780) Wybitny polski poeta, prozaik, komediopisarz i publicysta. Kasztelanic chełmski, hrabia, przeznaczony do stanu duchownego ze względu na trudną sytuację materialną rodziny. Od 1766 r. biskup warmiński. Blisko współpracował z królem Stanisławem Augustem w dziele kulturalnego ożywienia kraju. Tworzył w duchu oświecenia (m.in. napisał w latach 1781-83 dwutomową encyklopedię Zbiór potrzebniejszych wiadomości, był twórcą pierwszego pol. czasopisma, (Monitor), ale jego Hymn do miłości ojczyzny (1774) oraz przekład Pieśni Osjana odegrały znaczącą rolę w kształtowaniu polskiego romantyzmu. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.