Pod klątwą. Społeczny portret pogromu kieleckiego (tom 2)

prof. Joanna Tokarska-Bakir

Pogrom kielecki wciąż stanowi ważny przedmiot debaty publicznej w Polsce. Dotyczyły go dwa śledztwa, prowadzone przez polskie władze powojenne. W pierwszym, które władze komunistyczne rozpoczęły natychmiast po masakrze, usiłowano dowieść, że była ona akcją zbrojnego podziemia. Pod koniec dochodzenia drugiego, prowadzonego po roku 1989, forsowano przede wszystkim hipotezę, że przyczyną pogromu była ubecka prowokacja. Niniejsza książka, oparta na rozległej kwerendzie w Instytucie Pamięci Narodowej w latach 2013-2017 i innych archiwach, stanowi szczegółowy audyt obu tych postępowań. Było to również możliwe, ponieważ po śmierci Michała Chęcińskiego, świadka w śledztwie z lat 90., który był zwolennikiem tezy o radzieckiej prowokacji, autorce książki udostępniono jego archiwum domowe. "Pod klątwą. Portret społeczny pogromu kieleckiego" to mikrohistoryczny fresk, odsłaniający wiele zupełnie nieznanych aspektów pogromu. Książka stawia sobie dwa główne cele. Zadaniem tomu pierwszego, zawierającego szczegółową analizę pogromu, jest prezentacja społecznego kontekstu, w którym stał się on możliwy: nastrojów, przekonań, światopoglądów, ścierających się w kieleckim życiu codziennym w drugim roku po wojnie. Celem tomu drugiego było skompletowanie najważniejszych źródeł dokumentujących to zdarzenie, w tym wielu niepublikowanych zeznań Żydów ocalałych z pogromu. Pozwoliły one na zrekonstruowanie doświadczenia ofiar oblężonych w domu przy ul. Planty 7. W dalszej perspektywie zgromadzona w tomie dokumentacja umożliwiła skorygowanie dotychczasowych list ofiar, z których aż 17 pozostało bez identyfikacji. Przyczynkiem do fenomenu świadectwa jest też zestawienie zeznań sprawców i ofiar, które dzieli pięć dekad pomiędzy śledztwami. Dzieki protokołom przesłuchań z lat czterdziestych i dziewięćdziesiątych, dokumentom osobistym, prasowym i notarialnym, w książce zarysowano sylwetki osób składających się - z jednej strony - na kielecki tłum pogromowy, z drugiej na ówczesne instytucje władzy (Milicja Obywatelska, Wojsko Polskie, Urząd Bezpieczeństwa, Urząd Wojewódzki). Instytucje te, rekrutujące się z tego samego społeczeństwa, którego bezpieczeństwa strzegły, nie tylko nie opanowały krytycznej sytuacji, ale same włączyły się do pogromu. Analiza biografii aktorów zdarzenia odsłania zupełnie nieznaną nieideologiczną historię Polski oglądaną z perspektywy Kielc.

Trylogia Profanum (tom 1). Przeciwko bratu

Marcin Dudziński

W Częstochowie od wielu dni pada rzęsisty deszcz. W mieście rządzą dwaj bracia biskup Stanisław Walter oraz Jerzy Walter komendant policji. Obaj mają za sobą trudną przeszłość. Teraz ich losy splotą się w tajemniczej transakcji finansowej i pełnej kłamstw intrydze. Każdy z nich będzie musiał podjąć trudne decyzje. Czy zdecydują się stanąć przeciwko sobie?

Rozmowy z psychopatami. Podróż w głąb umysłów potworów

Christopher Berry-Dee

Christopher Berry-Dee, kryminolog i autor bestsellerów, ukazuje czytelnikom mroczne zakamarki psychiki najbardziej bezlitosnych i niebezpiecznych morderców na świecie. Przez wiele lat prowadził wywiady z przestępcami przebywającymi w więzieniach w tym osławionymi seryjnymi zabójcami i odkrył, że okazywany przez nich brak wyrzutów sumienia jest często jeszcze bardziej przerażający od popełnionych zbrodni. Rozmowy z psychopatami niewątpliwie zmienią poglądy czytelników na to, kim są ludzie zdolni do najbrutalniejszych zabójstw, a poza tym stanowią dowód, że horror może być bliższy, niż sądzimy.

Millennium (tom 5). Mężczyzna, który gonił swój cień

David Lagercrantz

Lisbeth Salander, dziewczyna, która igrała z ogniem, nigdy w pełni nie odkryła, kto stał za koszmarem jej dzieciństwa. Gdy Holger Palmgren opowiada jej o starych dokumentach, Lisbeth czuje, że nareszcie ma szansę poznać całą prawdę o machinie, która zniszczyła jej rodzinę. Jednak im bliżej jest rozwiązania tajemnicy, tym większe grozi jej niebezpieczeństwo. Wraz z Mikaelem Blomkvistem dotrze tam, gdzie szaleństwo naukowca i brutalne nadużycia władzy splotły się w jedno. Nie wszyscy wyjdą z tego cało. Mężczyzna, który gonił swój cień, piąta książka w serii Millennium, to złożona i wciągająca powieść osnuta wokół kwestii honoru, tajemnic badań genetycznych i zaawansowanych ataków hakerskich współczesnego sposobu prowadzenia wojny. To także wyjaśnienie zagadki, skąd się wziął i co oznacza słynny tatuaż ze smokiem.

Duchowość ciała. Bioenergetyka w terapii ciała i duszy

Alexander Lowen

Współczesna medycyna pozostaje bezradna wobec pierwotnych przyczyn wielu schorzeń, bezskutecznie poszukując ich źródła. Tymczasem podstawowe funkcje organizmu, takie jak oddychanie, poruszanie się, odżywianie czy seksualność, związane są z naszą duchowością o wiele bardziej niż sądzimy. Niewidoczny duch i obserwowalna cielesna materia łączą się w pojęciu danej nam z góry łaski, którą można określić "boskim duchem" działającym w ciele człowieka. Tak więc istnienie ludzkie to stan pewnej świętości, kompletności, jedności ziemskiego życia z tym, co boskie. Świętość owa i kompletność, czyli po prostu - zdrowie - najwidoczniej i najpewniej przejawia się we wdzięku ruchów, w cielesnym "blasku" i w żywotności, "przygaszenie" zaś i toporność ruchów mogą oznaczać nawet śmiertelną chorobę.

Pod klątwą. Społeczny portret pogromu kieleckiego (tom 1)

prof. Joanna Tokarska-Bakir

Uwaga! E-book w wersji uproszczonej. Linki do przypisów są nieaktywne. Pogrom kielecki wciąż stanowi ważny przedmiot debaty publicznej w Polsce. Dotyczyły go dwa śledztwa, prowadzone przez polskie władze powojenne. W pierwszym, które władze komunistyczne rozpoczęły natychmiast po masakrze, usiłowano dowieść, że była ona akcją zbrojnego podziemia. Pod koniec dochodzenia drugiego, prowadzonego po roku 1989, forsowano przede wszystkim hipotezę, że przyczyną pogromu była ubecka prowokacja. Niniejsza książka, oparta na rozległej kwerendzie w Instytucie Pamięci Narodowej w latach 2013-2017 i innych archiwach, stanowi szczegółowy audyt obu tych postępowań. Było to również możliwe, ponieważ po śmierci Michała Chęcińskiego, świadka w śledztwie z lat 90., który był zwolennikiem tezy o radzieckiej prowokacji, autorce książki udostępniono jego archiwum domowe. "Pod klątwą. Portret społeczny pogromu kieleckiego" to mikrohistoryczny fresk, odsłaniający wiele zupełnie nieznanych aspektów pogromu. Książka stawia sobie dwa główne cele. Zadaniem tomu pierwszego, zawierającego szczegółową analizę pogromu, jest prezentacja społecznego kontekstu, w którym stał się on możliwy: nastrojów, przekonań, światopoglądów, ścierających się w kieleckim życiu codziennym w drugim roku po wojnie. Celem tomu drugiego było skompletowanie najważniejszych źródeł dokumentujących to zdarzenie, w tym wielu niepublikowanych zeznań Żydów ocalałych z pogromu. Pozwoliły one na zrekonstruowanie doświadczenia ofiar oblężonych w domu przy ul. Planty 7. W dalszej perspektywie zgromadzona w tomie dokumentacja umożliwiła skorygowanie dotychczasowych list ofiar, z których aż 17 pozostało bez identyfikacji. Przyczynkiem do fenomenu świadectwa jest też zestawienie zeznań sprawców i ofiar, które dzieli pięć dekad pomiędzy śledztwami. Dzieki protokołom przesłuchań z lat czterdziestych i dziewięćdziesiątych, dokumentom osobistym, prasowym i notarialnym, w książce zarysowano sylwetki osób składających się - z jednej strony - na kielecki tłum pogromowy, z drugiej na ówczesne instytucje władzy (Milicja Obywatelska, Wojsko Polskie, Urząd Bezpieczeństwa, Urząd Wojewódzki). Instytucje te, rekrutujące się z tego samego społeczeństwa, którego bezpieczeństwa strzegły, nie tylko nie opanowały krytycznej sytuacji, ale same włączyły się do pogromu. Analiza biografii aktorów zdarzenia odsłania zupełnie nieznaną nieideologiczną historię Polski oglądaną z perspektywy Kielc.

Intuicja. Uwolnij jej siłę. Proste medytacje i praktyczne ćwiczenia, które pomogą Ci korzystać z intuicji na co dzień

Cate Howell

Intuicja to coś, czego w jakiś sposób doświadcza każdy z nas: przeczucie, głos wewnętrzny czy szósty zmysł. To instynkt, niezależny od racjonalnej analizy czy myślenia dedukcyjnego. Ale czy możemy aktywnie rozwijać naszą intuicję i uczyć się, jak ją lepiej wykorzystać? Cate Howell wierzy, że tak, i chce pokazać, w jaki sposób. W tej fascynującej książce autorka bada, jak intuicja była częścią filozofii, psychologii, religii i duchowości, od czasów starożytnych do współczesności. Przygląda się także nauce, jaka za tym stoi, i jak nasze doświadczenie w tym zakresie może być opisane w kontekście funkcji mózgu. Przygotowuje również praktyczny siedmiostopniowy program rozwijania intuicji i używania jej do ulepszania codziennego życia, dzięki czemu możemy doświadczyć wzrastającego poczucia piękna, celu i radości. Książka zawiera zestaw praktycznych ćwiczeń i medytacji, które otwierają drzwi do naszego własnego ogrodu intuicji i pozwalają mu zakwitnąć.

Związek bez gniewu. Jak przerwać błędne koło kłótni, dąsów i cichych dni

W. Robert Nay

Twój związek zamienił się w pole walki? Sarkazm, drażliwość i wrogie nastawienie partnera sprawiają, że zachodzisz w głowę, co się stało z waszą bliskością i zaufaniem? Ciekawe, ile jeszcze potraficie znieść. Jeżeli gniew zatruwa twój związek, ta książka zawiera odtrutkę. W. Robert Nay proponuje ci proste i praktyczne techniki, dzięki którym skutecznie opanujesz gniew. Dowiesz się, jak gniew rodzi się w relacjach między partnerami, dlaczego możesz bezwiednie powodować negatywne reakcje i jak postępować, by trwale coś zmienić. Testy i sugestie pomagające stopniowo radzić sobie z różnymi rodzajami złości poparte są przykładami zaczerpniętymi z życia. Oparte na psychologii strategie, które znajdziesz w tej książce, są proste, lecz zaskakująco skuteczne. Wykorzystaj je dla siebie i dla osoby, którą kochasz. Jedna z najlepszych książek na temat przezwyciężania destruktywnych wzorców komunikacji w związkach partnerskich. Praktyczne rady doktora Naya wcielane w życie krok po kroku zapewniają stabilne wsparcie osobom, które chcą uchronić przed zgubnym wpływem konfliktów swoje uczucia i zaangażowanie. Książka ta wywarła na mnie wielkie wrażenie. Dr Pepper Schwartz, autorka Love Between Equals Oto mądry i praktyczny przewodnik traktujący o jednym z najbardziej bolesnych problemów, z jakimi borykają się związki. Doktor Nay pokazuje, jak zmienić własne reakcje na gniew partnera i poczuć się lepiej z samym sobą. Dr William J. Doherty, autor Take Back Your Marriage Dr W. Robert Nay jest psychologiem klinicznym oraz wykładowcą w katedrze medycyny uniwersytetu w Georgetown. Wyszkolił tysiące specjalistów w dziedzinie zdrowia psychicznego, przygotowując ich do pracy z pacjentami, którzy w swoich związkach mają problem z opanowaniem gniewu. Jest autorem książki Taking Charge of Anger (Poskramianie gniewu).

Monidło. Życie po Kato-tacie

Halszka Opfer

Dramatyczna opowieść kobiety molestowanej w dzieciństwie. Kontynuacja bestselleru Kato-tata. Monidło to dalszy ciąg autentycznych wspomnień autorki przedstawionych w książce Kato-tata. Nie-pamiętnik. Jak wpłynęło molestowanie małej dziewczynki przez ojca i horror, jaki przeżyła w rodzinnym domu na jej dorosłe życie? Ile upokorzeń i złego traktowania od męża, teściów, rodziców i innych musiała jeszcze doznać? Historia mrocznego dzieciństwa się powtórzyła, gdyż jak twierdzi Halszka: Ofiara jest zawsze ta sama, tylko kaci się zmieniają.

Splot słoneczny

Tomasz Jastrun

Zbiór 49 krótkich i bardzo krótkich opowiadań. Świat widziany jest oczami dorosłych, ale też dzieci i nastolatków. W tej plątaninie ludzkich losów współczesność miesza się z przeszłością, a fikcja z literackim wspomnieniem. Język opowieści jest prosty, czasami poetycki, a ironia i dyskretny dowcip są siłą tej prozy. Absurdalne sytuacje wypełniają ten świat i sprawiają, że śmiejemy się przez łzy. To książka do czytania w łóżku przed zaśnięciem, ale też w biegu, choćby w autobusie między przystankami. Tomasz Jastrun poeta, prozaik, dziennikarz, od 1977 roku związany był z drugim obiegiem. W stanie wojennym redaktor podziemnego pisma literackiego Wezwanie, autor książek wydanych przez niezależne wydawnictwa. Od 1986 stały publicysta paryskiej Kultury, cyklu Dziennik zewnętrzny oraz Z ukosa. W latach 19901994 dyrektor Instytutu Polskiego w Sztokholmie i attaché kulturalny w Szwecji. Przez lata felietonista miesięczników Twój Styl, Res Publica Architektura, Rzeczpospolita (dodatek Plus-Minus), tygodnika Newsweek i Wprost. Obecnie pisze felietony dla tygodnika Przegląd i miesięcznika Zwierciadło. Autor kilku powieści i wielu tomów wierszy. Ostatnio opublikował opowiadania dla dzieci Antoś i jeszcze ktoś, poradnik Osobisty przewodnik po depresji, powieści Kolonia karna, Wyszedł z siebie nie wrócił i tomik wierszy Naprzeciw siebie.

Głos wnętrza. Jak ciało uwalnia się od traumy i odzyskuje zdrowie

Peter A. Levine

Obudziliście w sobie tygrysa? Pora na zrozumienie wagi komunikacji, która odbywa się bez słów. Trauma najczęściej kojarzy się z zaburzeniem psychicznym. Peter Levine po raz kolejny wyprowadza nas z błędu. Udowadnia, że ciało jest główną ofiarą traumy. Psycholog uczy, jak odzyskać naturalną odporność organizmu. Autor w obrazowy sposób wyjaśnia wrodzone reakcje systemu nerwowego na głębokie psychiczne rany i przebieg procesów terapeutycznych. W swojej książce opiera się na najnowszych osiągnięciach w dziedzinie biologii, neurobiologii i psychoterapii zorientowanej na ciele. Peter A. Levine (ur. 1942), wybitny amerykański psycholog, od 50 lat zajmuje się stresem i traumą. Jest twórcą Somatic Experiencing (Doświadczania Somatycznego), oryginalnej metody leczenia traumy odwołującej się do mądrości ciała. Był konsultantem do spraw stresu dla NASA. Szkolił i prowadził terapię w wielu klinikach, szpitalach i ośrodkach terapeutycznych na całym świecie. Działał w grupie roboczej zajmującej się reagowaniem na wielkie katastrofy i konflikty etniczno-polityczne. Opublikował wiele książek, w tym dwie na temat zapobiegania i leczenia traumy u dzieci. W serii Terapia Traumy ukazały się dotychczas: Uleczyć traumę Obudźcie tygrysa Uwolnić się od bólu. Program leczenia bólu oparty na świadomości ciała Trauma. Od przemocy domowej do terroru politycznego Symbioza i autonomia. Trauma symbiotyczna i miłość bez uwikłań Oblicza lęku. Skąd się bierze i jak sobie z nim radzić Strach ucieleśniony Rozmowy o miłości na skraju przepaści Trauma i pamięć

Major Łodyna (tom 1). Operacja Rafael

Marcin Faliński, Marek Kozubal

"Wciągająca powieść szpiegowska z bezcennym obrazem w tle." Vincent V. Severski Oficer polskiego wywiadu, major Łodyna, zostaje wysłany do Bagdadu, by zweryfikować informacje na temat potencjalnej lokalizacji Portretu młodzieńca Rafaela Santi. Zaginione arcydzieło, wywiezione z Polski w trakcie II wojny światowej, miało zostać skradzione w 1990 roku przez irackich żołnierzy. Na miejscu bardzo szybko okazuje się, że informator nie żyje, a Łodyna trafia w sam środek wywiadowczej rozgrywki toczącej się na Bliskim Wschodzie. Oprócz wątpliwych sprzymierzeńców i kruchych sojuszy Łodyna ma do dyspozycji jeszcze jedno trop, o którym nie wiedzą pozostali. To stary list Mieczysława Kleinera, niedoszłego artysty, byłego przemytnika i współpracownika wywiadu II RP, który w trakcie wojny otrzymał tajną misję. Umykając śmierci i wrogim oddziałom, Kleiner z tajemniczym pakunkiem przedzierał się z Krakowa do samego Iraku Marcin Faliński absolwent Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, dziennikarz Życia Warszawy a od 1993 roku funkcjonariusz Urzędu Ochrony Państwa. Od 1996 roku oficer Zarządu Wywiadu. W roku 1997 ukończył kurs oficerski w Ośrodku Kształcenia Kadr Wywiadowczych. Od 2002 roku oficer Agencji Wywiadu. Uczestnik wielu operacji wywiadowczych za granicą. W 2017 roku, w stopniu podpułkownika, odszedł na emeryturę. Marek Kozubal z wykształcenia politolog, absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, z zawodu dziennikarz. Pracował m.in. w Głosie Nauczycielskim, Życiu Warszawy, Gazecie Wyborczej. Od kilkunastu lat publicysta Rzeczpospolitej. Przez kilka lat zajmował się tematyką kryminalną m.in. przestępczością zorganizowaną. Pasjonuje się historią i wojskowością, a przede wszystkim poszukiwaniem zaginionych dzieł sztuki. Audiobook w interpretacji Wojciecha Żołądkowicza

Głos przeszłości

Zbigniew Zborowski

Dwie Warszawy ta z czasów wojny i współczesna. Łączy je miłość, zagadka i zbrodnia. W warszawskim getcie giną młode kobiety. Nikt nie był zainteresowany szukaniem Golema brutalnego mordercy. Przemierzając szmuglerskie meliny i skorumpowane urzędy, tropem zbrodni podąża były funkcjonariusz polskiej Policji Państwowej, Żyd, ojciec młodej Cyli Andrzej Bartycki. W tym samym czasie do getta wkracza z tajną misją podoficer oddziału AK Jerzy Popławski zadeklarowany antysemita. Mimo swoich przekonań, mężczyzna zakochuje się w Cyli, a ich miłość przetrwa wszelkie przeciwności. Warszawa rok 2017. Piotr Hamer, recydywista, który stara się zostać uczciwym człowiekiem. Pracuje w hospicjum, gdzie zaprzyjaźnia się z Lusią, młodą dziewczyną z dobrego domu. Na skutek splotu zdarzeń oboje wchodzą w drogę czyścicielom kamienic, lecz to nie oni są największym problemem. W cieniu czai się Golem - morderca sprzed ponad pół wieku! Pasjonująca zagadka i miłość przekraczająca granice w wiernie odmalowanym klimacie okupacyjnej Warszawy. Skrupulatnie przedstawione ówczesne realia, napięcia i gusta żyjących wtedy ludzi oraz wątek współczesny napędzany warszawską aferą reprywatyzacyjną. Zbigniew Zborowski dziennikarz i autor sześciu książek cieszących się powodzeniem. Laureat wyróżnienia w literackim konkursie miesięcznika Fantastyka, absolwent Studium Scenariuszowego przy Łódzkiej Szkole Filmowej.

Wyszedł z siebie i nie wrócił

Tomasz Jastrun

Oto literackie świadectwo naszego czasu. Powieść niewielka, ale gęsta, dużo się w niej dzieje. Bohater ma na imię Franciszek i jest malarzem. Zaczyna się starzeć, przeżywa artystyczny kryzys, nęka go dramat upływu czasu i problemy ze zdrowiem. Jego małżeństwo jest w ruinie, a wokół trwa zimna wojna domowa. Temat zatem nie wydaje się wesoły, mimo to książka pełna jest ironii i serdecznej kpiny. Bo też ironia i sztuka są jak modlitwa nie tylko dla bohatera powieści, lecz także dla autora. We współczesność czasami wkrada się przeszłość, kiedy Franciszek wspomina swoją działalność opozycyjną, zastanawiając się, czy to wszystko nie zostało zmarnowane. Sprawy osobiste mieszają się z publicznymi. W efekcie otrzymujemy zapis odczuć polskiego inteligenta w chwili, kiedy kończy się jego świat, a on sam atakowany jest przez samotność, komercję i obłęd polityczny.

Odwet

Vincent V. Severski

Kontynuacja powieści Zamęt. Waldemar Zenonik, oficer polskiego wywiadu, ginie w Algierze, wykonując misję związaną z kontraktem Polskiego Koncernu Zbrojeniowego. Ślady wskazują na Al-Kaidę. W tym samym czasie w Baku inny oficer wywiadu, Robert Kunicki, spotyka się z Jewgienijem Morozowem dziennikarzem i rosyjskim szpiegiem. Wkrótce po rozmowie umiera na atak serca. Tajemnicze śmierci polskich agentów wzbudzają zainteresowanie Rosjan. Pułkownik GRU Arsen Fiedotow bacznie śledzi sytuację na polskiej scenie politycznej. Stawka jest szczególnie wysoka zbliżają się wybory parlamentarne. Sekcja Romana Leskiego otrzymuje zadanie specjalne - prześwietlenie bohatera z Iraku, Olgierda Rubeckiego, który startuje w wyborach i zagraża partii rządzącej. Okazuje się, że w sprawach Rubeckiego i oficerów pojawiają się te same nazwiska. Członkowie tajnej komórki Agencji Wywiadu znowu w akcji!

Fjällbacka (tom 5). Niemiecki bękart

Camilla Läckberg

Jakie tajemnice z przeszłości mogą tłumaczyć dzisiejsze złe postępki? Dlaczego matka Eriki Falck wśród rupieci na strychu zachowała hitlerowski medal? To pytanie nie daje spokoju Erice, która postanawia odwiedzić emerytowanego nauczyciela historii, aby dowiedzieć się czegoś więcej o tym medalu. Jednak mężczyzna zachowuje się dziwnie, nie potrafi odpowiedzieć na jej pytania, a dwa dni później zostaje zamordowany. Camilla Läckberg zręcznie splata współczesne wydarzenia z przejmującą opowieścią o losach młodej Szwedki żyjącej w pierwszej połowie lat czterdziestych ubiegłego stulecia. Szwecji udało się uniknąć losu sąsiedniej, okupowanej Norwegii, a społeczeństwo szwedzkie było podzielone na tych, którzy pomagali swoim pobratymcom, i tych, którzy sprzyjali niemieckim okupantom. Saga kryminalna Camilli Läckberg osiągnęła światowy sukces czytelniczy. To nie tylko mroczne thrillery, ale również doskonałe powieści obyczajowe, znakomicie oddające klimat współczesnej szwedzkiej prowincji. Od lat zajmują czołowe miejsca na europejskich listach bestsellerów. Książki Läckberg przetłumaczono na ponad 35 języków. Jesienią 2011 roku rozpoczęły się zdjęcia do międzynarodowej produkcji filmowej Morderstwa we Fjällbace, osnutej na kanwie jej powieści. Camilla Läckberg, jedna z najciekawszych szwedzkich pisarek, uznawana za mistrzynię skandynawskiego kryminału. Jest także autorką książeczki dla dzieci i dwóch książek kulinarnych.