Psychologia szefa 3. Zrozumieć zespół. Fenomen małej grupy

Wojciech Haman, Jerzy Gut

Każdy szef spotyka się z trudnymi zachowaniami zespołu, którym kieruje. Podczas zebrań grupa podwładnych zaskakuje go swoimi reakcjami: milczy, rozrabia, narzeka, a czasem nawet atakuje przełożonego szefa. W takich sytuacjach lider formalny najczęściej przypisuje podwładnym złe intencje, wpadając w pułapkę negatywnych projekcji. Zaczyna wierzyć, że jego pracownicy są leniwi i niezaangażowani, że go lekceważą i podważają jego autorytet, a nawet że jest złym szefem, którego trzeba się pozbyć. Ulegając tym wyobrażeniom, szef zaczyna traktować swój zespół zgodnie z "odruchem dinozaura": uciekaj albo walcz. A to powoduje wiele komplikacji. Autorzy tej interesującej i pełnej anegdot książki podpowiadają, jak unikać takich zagrożeń, oraz przypominają, jakie są prawdziwe źródła trudnych dla szefa zachowań jego zespołu. Przedstawiają również konkretne narzędzia i techniki działania, których szef może użyć, aby wykorzystać potencjał zespołu oraz stawiać adekwatne wymagania w każdej fazie rozwoju grupy pracowników. To nie jest kolejna książka o zarządzaniu. Porusza ona mało znane zjawisko procesu grupowego i opisuje fazy rozwoju, którym nieuchronnie podlega każdy zespół ze swoim formalnym liderem. Fenomen małej grupy eksplorowany jest przez autorów tej książki już od ponad trzydziestu lat i ciągle jest obiektem ich wielkiej fascynacji. Proces grupowy. Fenomen małej grupy stanowi dopełnienie menedżerskiej trylogii Psychologia szefa, której poprzednie części noszą tytuły: Szef to zawód oraz Coaching narzędziowy. Ta publikacja zamyka ów cykl, pozwalając zrozumieć i wykorzystać mechanizmy procesu grupowego w budowaniu postawy odpowiedzialności u podwładnych. Wojciech Haman i Jerzy Gut po raz kolejny przedstawiają ważne motto pracy każdego lidera zespołu: Szef jest od definiowania problemów, a nie od ich rozwiązywania! Z tej książki dowiesz się między innymi: Jakie są etapy rozwoju każdej grupy Jak rozpoznawać ważne potrzeby zespołu Jak radzić sobie z trudnymi zachowaniami zespołu, a zwłaszcza z marudzeniem i narzekaniem Jak budować samodzielność i odpowiedzialność w zespole oraz prowadzić go do pola wpływu

Szaławiła

Marta Kisiel

Po śmierci matki Oda Kręciszewska, rodzinna szaławiła, postanawia wreszcie zapuścić korzenie i postawić nowy dom na miejscu innego, przed laty strawionego przez pożar. Jej obecność tutaj, na cichej polanie pośrodku lasu, nieoczekiwanie budzi siły nie z tego świata - zarówno w starych fundamentach, jak i w niej samej. Opowiadanie zostało opublikowane w wydaniu II (2023) Oczu urocznych, a poprzednio w wydaniu II (2017) Dożywocia.

Wiedza

Bolesław Leśmian

Bolesław Leśmian Napój cienisty Wiedza Byłem przed chwilą w bezkresie! Blask się potykał z mym ciałem To ja tak złocę się w lesie Wiedziałem o czymś, wiedziałem! Lecz motyl mignął szkarłatnie Pomiędzy mną a modrzewiem Sny moje, sny przedostatnie! Już znikły! Znowu nic nie wiem Pobiegnę w chabry niezn... Bolesław Leśmian Ur. 22 stycznia 1878 r. w Warszawie Zm. 7 listopada 1937 r. w Warszawie Najważniejsze dzieła: zbiory wierszy: Sad rozstajny (1912), Łąka (1920), Napój cienisty (1936), Dziejba leśna (1938); zbiory baśni prozą: Klechdy sezamowe (1913), Przygody Sindbada Żeglarza (1913) i Klechdy polskie Wybitny polski poeta, eseista, prozaik i tłumacz tworzący w Młodej Polsce i dwudziestoleciu międzywojennym. Pochodził ze spolszczonej inteligenckiej rodziny Lesmanów. Spokrewniony z A. Langem i J. Brzechwą. Ukończył studia prawnicze w Kijowie. Współtworzył Chimerę i Teatr Artystyczny w Warszawie. Jego poezję cechował symbolizm, sensualizm, mistycyzm, spirytyzm, zainteresowanie paranormalnością, postulowanie powrotu do natury (poeta jako człowiek pierwotny), poszukiwanie miejsca Boga w świecie, ale i egzystencjalne spory ze stwórcą. Nawiązywał do ludowości (tworząc neologizmy oraz własne mity i postaci), stylistycznie do baroku i romantyzmu, ideowo do filozofii Nietzschego i Bergsona. Mistrz wiersza sylabotonicznego. W 1933 r. został członkiem Polskiej Akademii Literatury. autor: Alicja Szulkowska Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Do matki (Zadrży ci nieraz serce, miła matko moja...)

Juliusz Słowacki

Do Matki Zadrży ci nieraz serce, miła matko moja,    Widząc powracających i ułaskawionych.  Kląć będziesz, że tak twarda była na mnie zbroja    I tak wielkie wytrwanie w zamiarach szalonych.  Wiem, żebym ci wróceniem mojem lat przysporzył;    Mów, kiedy cię spytają, czy twój syn powraca,  Że syn twój na sztandarach, jak pies, się położył    I choć wołasz, nie idzie — oczy tylko zwraca,  Oczy zwraca ku tobie. [...]Juliusz SłowackiUr. 4 września 1809 r. w Krzemieńcu Zm. 3 kwietnia 1849 r. w Paryżu Najważniejsze dzieła: Kordian (1834), Anhelli (1838), Balladyna (1839), Lilla Weneda (1840), Beniowski (1840-46), Sen srebrny Salomei (1844), Król-Duch (1845-49); wiersze: Grób Agamemnona (1839), Hymn o zachodzie słońca (1839), Odpowiedź na ?Psalmy przyszłości? (1848) Polski poeta okresu romantyzmu, epistolograf, dramaturg. W swoich utworach (zgodnie z duchem epoki i ówczesną sytuacją Polaków) podejmował problemy związane z walką narodowowyzwoleńczą, przeszłością narodu i przyczynami niewoli. Jego twórczość cechuje kunsztowność języka poetyckiego. W późniejszym, mistycznym okresie stworzył własną odmianę romant. mesjanizmu i kosmogonii (system genezyjski). Studiował prawo w Wilnie, krótko pracował w Warszawie w Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu oraz w Biurze Dyplomatycznym Rządu powstańczego 1831 r. Podróżował po Szwajcarii, Włoszech, Grecji, Egipcie i Palestynie. Osiadł w Paryżu, gdzie zmarł na gruźlicę i został pochowany na cmentarzu Montmartre. W 1927 r. jego prochy złożono w katedrze na Wawelu. autor: Katarzyna Starzycka Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Bladość powłok

Marcin Pełka

Przyszłość może przynieść niespodzianki, o których nawet nie śniłeś. Reforma służby zdrowia wreszcie zakończyła się sukcesem! Niekończące się kolejki zniknęły niczym zły sen, a procesy diagnozowania i leczenia bez udziału lekarzy oraz pielęgniarek przebiegają szybko i sprawnie. Pacjenci są zadowoleni, choć wyglądają nieco blado... Ziemia w niedalekiej przyszłości walczy z nasilającym się efektem cieplarnianym, a poza tym obcy są wśród nas. Czasami mają wrogie nastawienie, innym razem są przyjaźni, a jeszcze innym traktują nas jak zgraję półgłówków. Taką właśnie, trochę śmieszną, a trochę straszną wizję przyszłości znajdziecie w opowiadaniach ze zbioru Bladość powłok". Szalone, ironiczne, prześmiewcze, a jednocześnie skłaniające do zadumy nad tym, dokąd zmierza nasza cywilizacja od tej lektury nie sposób się oderwać!

Rozkwit. Faza 1. Bitter

Katarzyna Barlińska vel P.S. HERYTIERA - "Pizgacz"

Skrupulatnie obmyślony plan Victorii Clark nabiera rozpędu. Dziewczyna zobowiązała się do rzeczy trudnych, niekiedy niemożliwych - wszystko po to, aby przekonać własną matkę, upartą Joseline Clark, że się zmieniła. Jednym z takich zobowiązań jest znoszenie obecności Nathaniela Sheya. Relacje między dwojgiem młodych dorosłych nie są najlepsze. Przyzwyczajeni do kłótni Victoria i Nathaniel muszą zaprezentować się mieszkańcom Naperville i przede wszystkim swoim rodzicom jako para przyjaciół. A to nie takie proste, skoro problem stanowi nawet oddychanie tym samym powietrzem. Ponieważ jednak są nieposkromieni i oboje zdecydowani doprowadzić plan do końca, spędzają razem sporo czasu, dzięki czemu coraz częściej wdają się w niewygodne dyskusje, jeszcze więcej się kłócą i przekraczają kolejne granice. Relacja z księciem Naperville znalazła się w pierwszej fazie rozkwitu i staje się dla Victorii mocno kłopotliwa. Dziewczyna zaczyna doświadczać tego, czego za wszelką cenę starała się unikać - wychodzi z cienia i wzbudza zainteresowanie kilku pozornie niezwiązanych ze sobą osób. Tymczasem problemy wciąż się piętrzą. Nathaniel musi ćwiczyć swoją pewność siebie. Victoria wie, że najlepszym sposobem na to będą randki. Udawane randki, dzięki którym trzeci dziedzic imperium Mitchellów wyzbędzie się stresu. Pozostaje tylko jeden kłopot... Kto będzie jego partnerką?

Sonata marymoncka

Marek Hłasko

Świetnie napisana powieść o młodym chłopaku, bystrym i fajnym ale pogubionym, bo urodzonym w nieciekawym środowisku - lewe interesy, porachunki, bieda, alkohol, bójki. Ale jest dla niego szansa, bo nadszedł czas powojenny i na zgliszczach Warszawy rodzi się nowy ustrój, tylko czy dobry? Książka propagandowa, to czuć na kilometr, ale także ponadczasowa - czytając ją wchodziłam w dylematy życiowe Ryśka jak w swoje własne. [Patrycja Perzyna, lubimyczytac.pl] Nie jest to zwykły produkcyjniak, sławiący ciężką pracę dzielnych kierowców w odradzającej się po wojnie stolicy. Choć ta opowieść skrzy się ideologicznymi hasłami z tamtego okresu, nie odbiera się tego jako nachalnej propagandy, ale raczej jako wyraz szczerej wiary młodego człowieka tamtej epoki. Człowieka, którego życie nie rozpieszczało, o którego dzieciństwie można by powiedzieć wiele, ale na pewno nie to, że było szczęśliwe - z awanturującym się ojcem-pijakiem, bijącym matkę, z nędzą, głodem i beznadzieją. W tej opowieści o młodym Lewandowskim - cwaniaku z Marymontu, który na kilka lat znalazł sobie zajęcie jako kierowca w bazie transportowej - widać przede wszystkim dramatyczną skargę i problem z odnalezieniem samego siebie, swojego własnego pomysłu na życie. U Hłaski z pomocą przyszedł komunizm - który, nawiasem mówiąc, rzeczywiście w tym półświatku kanciarzy i pijaków jawił się jako promyk światła. W czasie, gdy religia przestała przynosić ukojenie, przestała być wyznacznikiem moralności, chyba rzeczywiście nie było wówczas nic innego. Ale nie chodzi tak naprawdę o ideologię, która w tamtym czasie zwyciężyła. Chodzi o te targające młodym człowiekiem rozterki, o rozbrat między marzeniami a rzeczywistością, o niegodzenie się z nędzą życia. Te problemy nie skończyły się z upadkiem komunizmu, są uniwersalne dla całego naszego kręgu kulturowego. I chyba właśnie to sprawia, że mimo tego socrealistycznego posmaku, daje się tego wczesnego Hłaskę czytać. [goskrzys, lubimyczytac.pl] Hłasko ukończył "Sonatę marymoncką" w roku 1953 (miał wtedy 19 lat) lecz ukazała się ona drukiem dopiero w roku 1982, już po jego śmierci (w roku 1951 został jedynie opublikowany jej fragment - opowiadanie "Baza Sokołowska"). Co ciekawe Hłasko, zapewne niezadowolony z efektu swojej pracy, dokonał jej przeróbki - przenosząc akcję "Sonaty" w realia przedwojenne. Powstała w ten sposób powieść "Wilk" - będąca wersją alternatywną "Sonaty" i jej swoistym prequelem. "Wilk" został wydany z jeszcze większym opóźnieniem, bo dopiero w roku 2015, dzięki dociekliwości ówczesnego studenta polonistyki, Radosława Młynarczyka. Hłasko w swoich późniejszych wypowiedziach lekceważąco wyrażał się o "Sonacie". Nie zmienia to jednak faktu, że zaprezentował w niej wybitny talent literacki. [Jacek Chołoniewski, Wyd. Estymator] FILM "SONATA MARYMONCKA": Książka została sfilmowana przez Jerzego Ridana. Premiera odbyła się w roku 1988. W filmie tym wystąpili m.in.: Olaf Lubaszenko, Henryk Bista, Bronisław Pawlik, Jerzy Kryszak, Witold Pyrkosz. Producent: Iluzjon. Opinie o filmie: - To film nastroju, który w sposób cudowny oddaje klimat książki. Myślę, że młodzi obecnie żyjący ludzie odnajdą w tym filmie także swój los, a niekiedy tragiczną bezsilność. I to jest największa wartość ekranowej "Sonaty". Wierzę w dobroczynną rolę sztuki. "Sonatę" wyświetlać trzeba jak najczęściej, a życie, być może, stanie się łaskawsze i mniej uciążliwe. [Maria Hłasko - matka pisarza] - Mimo że w swoim filmie Jerzy Ridan portretuje środowisko twardych, szorstkich i prostych mężczyzn, to jednak nie epatuje przy tym wulgaryzmami ani scenami alkoholowych libacji. Sporo jest za to poezji czy operowania nastrojem w pokazanym przez reżysera obrazie. Bardzo mu w tym pomogli znakomici aktorzy, którzy zagrali w niewielkich, lecz ważnych epizodach. Wielu z nich przyciągnęło do filmu samo nazwisko Marka Hłaski. Czego by bowiem nie mówić, "Sonata marymoncka" doskonale oddaje klimat prozy Hłaski - z jej światem twardych mężczyzn, podstawowych konfliktów moralnych i podszytą liryzmem brutalnością. [Jarosław Hebel, mojaprzestrzenkultury.pl] TŁUMACZENIA: Marek Hłasko to jeden z najbardziej znanych polskich pisarzy w skali światowej. Jego książki zostały przetłumaczone m.in. na angielski, niemiecki, francuski, hiszpański, holenderski, włoski, duński, węgierski, hebrajski, fiński, koreański i esperanto. Nota: przytoczone powyżej opinie są cytowane we fragmentach i zostały poddane redakcji. Tekst: PIW, Warszawa 1982 (pierwsze wydanie). Projekt okładki: Olga Bołdok.

LUST. Przypływ żądzy - 10 gorących i podniecających opowiadań erotycznych B. J. Hermanssona

B. J. Hermansson

10 gorących i podniecających opowiadań erotycznych B. J. Hermanssona: Walentynki: Amanda - Fuckboy - Rodzeństwo - Przypływ żądzy - Velvet - Wolna kobieta - Eros - Kochankowie - Łazarz - Sen nocy letniej.

Więcej łaski, więcej przychylności

Andrew Wommack

Boża droga do sukcesu jest odwrócona do góry nogami. Wszyscy najwięksi bohaterowie Biblii posiadali jedną wspólną cechą: pokorę. W oczach Boga pokora kwalifikuje człowieka do większej łaski i przychylności. W książce "Więcej łaski, więcej przychylności" autor bestsellerów i nauczyciel Andrew Wommack dzieli się zmieniającymi życie spostrzeżeniami na temat biblijnego związku między pokorą a błogosławieństwem. Rzuca nowe światło na Bożą odwróconą do góry nogami drogę do sukcesu i oferuje praktyczne nauczanie, jak praktykować pokorę w codziennym życiu. W tym ważnym przesłaniu Andrew dzieli się tym, w jaki sposób ta niedoceniana cnota... - przygotuje cię na przyjmowanie od Boga - zwiększy łaskę, dobroć i namaszczenie w twoim życiu - poprawi twoją relację z Bogiem i ludźmi Doświadcz niesamowitej transformacji, jakiej pokora dokona w twoim życiu - i zbieraj niesamowite rezultaty przychylności pochodzącej od Pana! Andrew Wommack 2025 Wydawnictwo Błysk (Audiobook): 9788397590236 Tłumaczenie: Agata Pietrzak

Jądro ciemności

Joseph Conrad

Arcydzieło literatury światowej w interpretacji jednego z najlepszych polskich lektorów. „Jądro ciemności” to opowieść o podróży do kresu cywilizowanego świata i granicach własnej wyobraźni. Marlow, główny bohater powieści, tak jak sam Conrad przed laty, podróżuje rzeką niewielkim parostatkiem przez ogromną i pełną niebezpieczeństw afrykańską dżunglę, by dotrzeć do legendarnego agenta kolonii, Kurtza. Im bliżej celu, tym świat staje się mroczniejszy, wydarzenia coraz mnie zrozumiałe, a zło bliższe i niepokojąco wytłumaczalne. Podróż do serca dżungli, pełna okrutnych epizodów nieodwracalnie zmienia bohatera, stając się w istocie wyprawą do najmroczniejszych zakątków własnej duszy. A spotkanie z umierającym Kurtzem kończy się obłędem, zbliżając bohatera do tytułowego jądra ciemności.

Jeszcze raz zaufaj

Aleksandra Muraszka

Z demonami przeszłości łatwiej walczy się we dwoje Ellie z zamkniętymi oczami wskazuje na mapie punkt, który ma się stać jej nowym początkiem. Jednak demony przeszłości nawiedzają ją na każdym kroku, boleśnie przypominając o sobie przez ataki paniki, które dodatkowo utrudniają jej funkcjonowanie. Dziewczyna skrywa tajemnicę, która wyniszcza ją od środka. Nie chciała jej nikomu zdradzić, a już na pewno nie jemu, Asherowi. Tyle że życie przygotowało dla niej inny scenariusz. Czy Ellie zaufa po raz kolejny? Czy ten krok okaże się ogromnym błędem? Asher od lat zmaga się z konsekwencjami fatalnych wyborów swoich rodziców: matki, która porzuciła rodzinę, i zapijającego się na śmierć ojca. Zbyt szybko musiał dorosnąć, co odbija się na nim każdego dnia. Chłopak stracił wiarę i nadzieję dawno temu, ale gdy w jego życiu pojawia się Ellie, szara rzeczywistość zdaje się nabierać kolorów. Dzięki tej dziewczynie odżywają w nim od dawna skrywane uczucia. Czy Asher otworzy się przed nią i pozwoli jej się dostać do swojego poranionego serca? Czy tych dwoje pokaleczonych przez los młodych ludzi zdoła sobie nawzajem pomóc? Czy jeszcze raz... to za dużo? Pierwsza część trylogii Jeszcze raz Posłuchaj audiobooka:

Obietnice Jezusa i Maryi. łaski przyrzeczone światu

Henryk Bejda

Oto zebrane w jednym wydaniu obietnice, jakie na kartach Pisma Świętego zostały przyrzeczone ludziom przez Boga, a także te, które Jezus czy Maryja złożyli w objawieniach prywatnych mistykom i ludziom całym sercem oddanym Bogu i Kościołowi. Książka wspomina również o konkretnych narzędziach w postaci sakramentaliów lub nabożeństw, których noszenie z wiarą lub praktykowanie może wypełnić obietnice i przyczynić się do wyproszenia wielu łask, na co w swoich orędziach wskazywali Jezus i Maryja. Warto zapoznać się z tą pełną nadziei publikacją, pamiętając, że Bóg niezawodnie dotrzymuje złożonych obietnic i nie opuszcza tych, którzy wypełniają Jego wolę. Odmawiaj nieustannie tę koronkę, której cię nauczyłem. Ktokolwiek będzie ją odmawiał, dostąpi wielkiego miłosierdzia w godzinę śmierci. Kapłani będą podawać grzesznikom, jako ostatnią deskę ratunku; chociażby był grzesznik najzatwardzialszy, jeżeli raz tylko zmówi tę koronkę, dostąpi łaski z nieskończonego miłosierdzia Mojego. Pragnę, aby poznał świat cały miłosierdzie Moje. Niepojętych łask pragnę udzielać duszom, które ufają Mojemu miłosierdziu (Dz. 687). Odmawiajcie codziennie różaniec, aby uzyskać pokój dla świata i koniec wojny! (słowa Matki Bożej podczas pierwszego objawienia, 13 maja 1917 r.)

Ta druga

Marta Ziółkowska

Wzruszająca historia siostrzanej miłości, której nie pokonała śmierć. Amelia i Anastazja są jak ogień i woda, a światy, w których żyją, to galaktyki odległe o lata świetlne. Pierwsza to spokojna, obowiązkowa lekarka i dobra żona szanowanego prawnika. Druga postrzelona artystyczna dusza, znana i ceniona pisarka, wieczna singielka. Siostry bliźniaczki. Pierwszą uwielbiają rodzice, ponieważ spełnia wszystkie ich oczekiwania. Druga jest czarną owcą w rodzinie, a matka nazywa ją nieudacznicą bez wykształcenia i zawodu. Pewnego dnia te dwie młode dziewczyny postanawiają zamienić się miejscami. Niedługo potem jedna z nich umiera, a druga próbuje nadal żyć jej życiem... Ale czy to możliwe, by na stałe zająć czyjeś miejsce? Co się stanie, gdy od dawna skrywane tajemnice w końcu wyjdą na jaw?

Szef, który myśli, bo warto i się opłaca

Andrzej Jeznach

Autor, będący od ponad 25 lat przedsiębiorcą i menedżerem, w tym z wieloletnim doświadczeniem w tzw. "turkusowym" zarządzaniu, przedstawia swoje doświadczenia i rozumienie tego często zbytnio ideologicznie przedstawianego nurtu: podstawa zarządzania XXI wieku to rzetelne refleksyjne myślenie. Filozofia i ideologia różnią się celem - podczas gdy ideologia służy przekonywaniu, usprawiedliwianiu i motywowaniu do konkretnego działania, filozofia realizuje przede wszystkim cele poznawcze. Teorie zarządzania wypracowane w poprzednim stuleciu okazują się często bezradne w konfrontacji z wyzwaniami, jakie stawia przed nami współczesność. Warto wówczas sięgnąć do źródeł ludzkiej cywilizacji, czyli do filozofów. Bo "dzisiaj już nawet przyszłość nie jest taka jak kiedyś". A to właśnie niejasna przyszłość w błyskawicznie zmieniającym się świecie budzi w ludziach największy niepokój.

Spotkanie po latach 1 opowiadanie erotyczne

SheWolf

Pierwsza część z cyklu Spotkanie po latach" autorstwa SheWolf. Przychodziła do tej kawiarni wielokrotnie, by popracować. Tego dnia nie spodziewała się spotkania z przeszłością. Jan zjawił się nagle, burząc pieczołowicie budowaną harmonię w obecnym związku. Obudził w niej na powrót silnie skrywane emocje. I złożył propozycję nie do odrzucenia. Jakich decyzji dokona Joanna? Czy zaufa ponownie Janowi?

Tajemnice sztucznych zwierząt

Krzysztof Boruń

Autor opisuje przypadki konstruowanych w XX wieku sztucznych zwierząt. Pierwszy elektryczny pies Philidog został zaprezentowany na Międzynarodowej Wystawie w Paryżu w 1929 roku. Potrafił on "tropić" światło, czyli podążać za jego źródłem. To dość prosta umiejętność, jednak ostatnie opisane przez autora zwierzęta wykazują znacznie bardziej skomplikowane działania - przy ich budowie zastosowano techniki maszynowego modelowania zjawisk i procesów psychicznych.