Видавець: 9
56961
Eлектронна книга

Napoleon

Lucas Hugo Pavetto, Giancarlo Villa

Mówić o Napoleonie oznacza konfrontację z gigantem. Jak zwykły nastolatek pochodzący z Korsyki, niski, wątły, bardzo zwyczajny pod względem fizycznym, w ciągu dwóch dekad, mógł zostać najpierw konsulem, potem cesarzem Francji, a następnie postrachem całej Europy? Używając słów Manzoniego, od Alp po piramidy, od Manzanares po Ren, dominacja Napoleona Bonaparte była naprawdę niepowtarzalna. Będąc przywódcą Francji, reszta Europy jednoczyła się przeciwko niemu wiele razy, w niezliczonych koalicjach, przerażonych łatwością, z jaką ten człowiek był w stanie unicestwić wrogie armie, wyśmiać strategie przeciwnika, zaburzyć równowagę całego kontynentu. Nawet porażka w Lipsku i pierwsze wygnanie nie zdołały złamać jego charakteru. Napoleon był prawdziwym geniuszem wojskowym, być może jako jedyny w historii ludzkości, a na polach bitew Marengo lub Austerlitz zapisał nieścieralne karty historii, których przeznaczeniem była nieśmiertelność. Ale był również człowiekiem, który właśnie dążąc do zdobycia chwały, poświęcił setki tysięcy europejskich żołnierzy, plamiąc krwią cały kontynent, jak nikt nigdy dotąd w historii ludzkości.

56962
Eлектронна книга

Zgromadzenie żeńskie z Diuny

Brian Herbert, Kevin J. Anderson

Pierwszy tom nowej trylogii uzupełniającej cykl Kroniki Diuny Serial Diuna. Proroctwo inspirowany powieścią Zgromadzenie żeńskie z Diuny już jesienią na HBO i platformie Max. Od bitwy pod Corrinem i zwycięstwa ludzi nad myślącymi maszynami minęło nieco ponad osiemdziesiąt lat. Nowe Imperium już okrzepło, skupiwszy kilkanaście tysięcy światów, ale to nadal pełen fermentu okres. Wciąż żywa jest nienawiść do zaawansowanych technologii, którą wykorzystuje ruch butlerowców pod przewodnictwem Manforda Torondo, okaleczonego następcy Rayny Butler. W takiej niespokojnej atmosferze powstają i usiłują się umocnić najważniejsze szkoły: mentaci, Akademia Suka, mistrzowie miecza z Ginaza i zgromadzenie żeńskie. To ostatnie może wywrzeć znaczący wpływ na losy Imperium, ale od początku targane konfliktami wewnętrznymi musi walczyć o przetrwanie, zwłaszcza że szybko wychodzi na jaw, iż podwładne matki wielebnej Raquelli Berto-Anirul wykorzystują w swoim programie eugenicznym zakazane komputery...  

56963
Eлектронна книга

Puszcza Knyszyńska. Opowieści o lesunach, zwierzętach i królewskim lesie, a także o tajemnicach w głębi lasu skrywanych

Paweł Średziński

Czy krajobraz może być wesoły? Taka właśnie jest, zdaniem autora, Knyszyńska. Puszcza pełna strumieni, pagórków, mokradeł i niecek, w których stoi woda. Różnorodne są również głosy, które Średziński zebrał na potrzeby tej książki. O puszczę pytał między innymi archeologów, historyków, przyrodników oraz ludzi, którzy w śródleśnych osadach zapuścili korzenie. Każdy z wątków jego opowieści to drzewo, wszystkie razem stanowią las. I to taki, z którego nie chce się wychodzić. Adam Robiński, dziennikarz, autor reporterskich książek, m.in. Pałace na wodzie. Tropem polskich bobrów Jest taka puszcza, wciśnięta między Puszczę Białowieską a Puszczę Augustowską, która przez kilka wieków pozostawała w cieniu tej pierwszej. Jest to las wyjątkowy, jeden z największych zwartych kompleksów leśnych w Polsce, gdzie znajdziemy "góry", bagna i dzikość pod okapem starych drzew. Nie bez powodu Jacek Bromski wybrał to miejsce, osadzając w nim akcję filmów z cyklu "U Pana Boga". Niedaleko stąd do Warszawy, Grodna i Wilna. Jeszcze bliżej do Białegostoku, z którego pochodzę. Postanowiłem o tej puszczy napisać. Skradła mi serce już w dzieciństwie i do dziś ta miłość trwa. Ta książka to owoc tej miłości. Puszcza Knyszyńska na nią zasługuje. I na Twoją uwagę też. Przeczytaj i przyjedź, a odkryjesz znacznie więcej niż byłbym w stanie o tym lesie napisać. Paweł Średziński Czy w Puszczy Knyszyńskiej praktykowane były obrzędy szamańskie? Czy zamieszkiwali ją Jaćwingowie? Którędy przez puszczę wędrowali powstańcy? Czy woda z puszczańskich źródlisk jest zdatna do picia? Które fragmenty puszczy przypominają lasy tropikalne? Ile rzek płynie przez puszczę? Ile gatunków grzybów w niej rośnie? Jak grube jest najgrubsze puszczańskie drzewo? Kim jest borodziej próchnik, a kim dostojka eunomia? I gdzie szukać puszczy w Puszczy Knyszyńskiej? Na te i wiele innych pytań znaleźć można odpowiedź w tej niezwykłej książce. O AUTORZE: Paweł Średziński, miłośnik przyrody, dziennikarz i historyk, doktor nauk humanistycznych. Pasjonat łosi, borsuków i wombatów. Przez 11 lat działał w międzynarodowych organizacjach ekologicznych. Obecnie wspiera Fundację Dziedzictwo Przyrodnicze. Pisze o przyrodzie, ludziach i świecie. Autor książek Syria. Przewodnik po kraju, którego nie ma i (wspólnie z Piotrem Dombrowskim) Łoś. Opowieści o gapiszonach z krainy Biebrzy.

56964
Eлектронна книга

Testament

Papież Leon XIII

Testament Leona XIII to bardzo ważny dokument, w którym papież z troską pochyla się nad tym, co w epoce, w której żyć mu przypadło i w epoce nadchodzącej, spotyka i spotykać będzie Kościół. W znakomity sposób odczytuje znaki czasu i będąc przygotowanym na nadchodzące coraz poważniejsze trudności i prześladowania, w dokumencie przekazuje wierzącym nadzieję, pisząc tak oto: Nie życzylibyśmy sobie, aby obraz obecnego bolesnego położenia miał osłabić zupełną ufność w pomoc Boską, która spowoduje ostateczny tryumf w odpowiednim czasie i w sposób sobie właściwy. W głębi ducha żywimy smutek głęboki, lecz o nieśmiertelne istnienie Kościoła lęk Nas nie bierze. Prześladowanie jest jak powiedzieliśmy na początku dziedzictwem Kościoła, gdyż Bóg, doświadczając i oczyszczając swoje dzieci, wyprowadza wyższe i bardziej wartościowe dobra. A dopuszczając do zwalczania przeciwności, objawia również swoją Boską pomoc, która udziela nowych i nieprzeczuwanych środków dla utrzymania i wzrostu jego dzieła, którego nie pokonają siły, sprzysiężone na szkodę jego. Dziewiętnaście wieków istnienia wśród różnych kolei ludzkości poucza, iż burze nie docierają do podstawy, lecz przechodzą. Czy tak samo powinni myśleć katolicy również i w obecnej dobie będąc świadkami nieprawdopodobnego wręcz i powszechnego upadku duchowego?

56965
Eлектронна книга

Ćwiczenia z metod obliczeniowych w budownictwie zrównoważonym

Robert Gajewski

Preskrypt - publikacja na prawach rękopisu Preskrypt jest podzielony na trzy części. W pierwszej, poświęconej konstrukcjom prętowym, przedstawiona jest bezpośrednia metoda sztywności (Direct Stiffness Method). W drugiej części zostały zaprezentowane rozwiązania problemów stacjonarnego przepływu ciepła, a w ostatniej omówiono podstawy optymalnego projektowania. Preskrypt może być wykorzystany na wszystkich wydziałach prowadzących studia na kierunkach budowlanych.

56966
Eлектронна книга

Wszystko będzie dobrze

Agata Szymańska

Ewa zakochuje się w Adamie w wieku dwunastu lat. Adam, wychowywany przez chłodną i obojętną matkę, w domu Ewy szuka ciepła i ukojenia. Świat nie zawsze im sprzyja, ale oboje marzą, by ich historia doczekała się szczęśliwego zakończenia. Po kilku burzliwych latach związek się rozpada, a Ewa znajduje wytchnienie w ramionach Norberta. Szybko okazuje się, że to dopiero początek życiowych wyzwań, z którymi będzie musiała się mierzyć, raz po raz tracąc wiarę, że wszystko będzie dobrze.

56967
Eлектронна книга

Egzamin zawodowy. Technik żywienia i usług gastronomicznych oraz kucharz

Anna Skrzypek

Książka Egzamin zawodowy. Technik żywienia i usług gastronomicznych oraz kucharz to kompendium wiedzy, które pozwala bez wysiłku i stresu przygotować się do pisemnego egzaminu zawodowego w kwalifikacji HGT.02. Przygotowanie i wydawanie dań. Publikacja stanowi nieocenioną pomoc w porządkowaniu wiedzy dla uczniów kierunków technik żywienia i usług gastronomicznych oraz kucharz. Książka została podzielona na rozdziały tożsame z efektami kształcenia zawartymi w podstawie programowej z 2019 roku. Cennym uzupełnieniem są umieszczone po każdym rozdziale przykładowe zadania z odpowiedziami ułatwiające utrwalanie wiedzy.

56968
Eлектронна книга

LUST. Bohema - opowiadanie erotyczne

B. J. Hermansson

On wie równie dobrze jak ona, że to jest jej ulubiona pieszczota. Dziewczyna wślizguje się do kabiny prysznicowej i opiera się o ścianę. Poddaje się strumieniowi wody. Nie musi niczego mówić. On od razu przed nią kuca i pewnym ruchem wsuwa w nią język". W domu artysty nie ma żadnych zasad. Nikt do nikogo nie należy. Nikt nie ma do siebie wyłącznego prawa. Nawet małżonkowie dzielą się sobą z innymi. Kobieta może pocałować mężczyznę, a mężczyzna kobietę. Do łóżka mogą pójść dwie kobiety. Albo trzej mężczyźni. Wszyscy kochają ten brak zasad i ludzi, z którymi spędzają czas. Bohema" to opowiadanie erotyczne, którego akcja rozgrywa się na przedmieściach Berlina. To opis społeczności żyjącej w otwartych związkach, której nie ograniczają żadne normy.

56969
Aудіокнига

My Little Pony - Nowe pokolenie Książka na podstawie filmu

Hasbro France SAS

Harmonia w Equestrii została zburzona ziemskie kucyki, jednorożce i pegazy przestają sobie ufać, a co gorsza, na świecie nie ma już magii. Sunny jest jedynym kucykiem w Zatoce Grzyw, który nie boi się obcych. Kiedy więc w mieście nagle pojawia się jednorożec o imieniu Izzy Moonbow, szybko stają się przyjaciółkami. Muszą teraz wyruszyć na wielką przygodę, aby odzyskać magię i przywrócić harmonię w Equestrii! My Little Pony - Nowe pokolenie Nadszedł czas na nowe opowieści, nowych przyjaciół i zupełnie nowe przygody nowego pokolenia kucyków! Poznaj Sunny Starscout, Hitch Trailblazer, Izzy Moonbow, Zipp Storm i Pipp Petals oraz wiele innych fantastycznych kucyków. Zanurz się w cudownej krainie Equestrii i razem z nowymi bohaterami poczuj magię świata My Little Pony! Hasbro. All rights reserved. Poznaj nowe pokolenie kucyków! Rozgrywająca się wiele lat po serii "Przyjaźń to magia" opowieść o świecie My Little Pony jest pełna nowych i ekscytujących przygód w krainie Equestrii! Przyjdź i poznaj nową piątkę: Sunny Starscout, Hitch Trailblazer, Izzy Moonbow, Zipp Storm i Pipp Petals i wiele innych! Dołącz do zabawy z kucykami!

56970
Eлектронна книга

Kroniki Diuny (#5). Heretycy Diuny

Frank Herbert

ARCYDZIEŁO LITERATURY SF. Blisko półtora tysiąca lat po śmierci Boga Imperatora we wszechświecie dużo się zmieniło, jednak Tleilaxanie, Ixanie i Bene Gesserit pozostali na scenie, a nieżyjący Leto II wciąż kładzie się cieniem na ich przeszłości. Walcząc o supremację, a zarazem usiłując ocalić zgromadzenie przed napływającymi z Rozproszenia dostojnymi matronami, Bene Gesserit układają diaboliczny plan. W jego centrum tkwią kolejny ghola Duncana Idaho i żyjąca na Rakis dziewczyna, która rozkazuje czerwiom. Oszałamiające połączenie przygody oraz mistycyzmu, ekologii i polityki. Dom Wydawniczy REBIS oddaje czytelnikom nowe, poprawione wydanie cyklu Kroniki Diuny, który tworzą: Diuna, Mesjasz Diuny, Dzieci Diuny, Bóg Imperator Diuny, Heretycy Diuny i Kapitularz Diuną. Najnowszą ekranizację Diuny wyreżyserował Denis Villeneuve (Blade Runner 2049, Sicario). Autorami scenariusza są Eric Roth (Forrest Gump), Jon Spaihts (Doktor Strange) i Denis Villeneuve, a muzyki Hans Zimmer (Gladiator, Incepcja, Dunkierka). W obsadzie znalazły się takie gwiazdy światowego kina, jak Timothée Chalamet, Rebecca Ferguson, Stellan Skarsgard, Jason Momoa, Charlotte Rampling, Javier Bardem, Josh Brolin, Zendaya i Oscar Isaac.

56971
Eлектронна книга

[1942, 1943, 1944 - Motto i dedykacja]

Krzysztof Kamil Baczyński

Krzysztof Kamil Baczyński [Motto i dedykacja] A nie bójcie się tych, którzy zabijają ciało, a duszy zabić nie mogą, (Mat 10, 28:) Doskonałemu poecie, najlepszemu synowi, radości moich oczu, chlubie mego serca, który mimo to jest krwią z krwi i kością z kości mnie niedoskonałej tę rzecz ... Krzysztof Kamil Baczyński Ur. 22 stycznia 1921 r. w Warszawie Zm. 4 sierpnia 1944 r. w Warszawie Najważniejsze dzieła: Pokolenie, Historia, Bez imienia, Dwie miłości, Z głową na karabinie Poeta, rysownik. Twórczość poetycką rozpoczął już jako uczeń gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie, gdzie w 1939 r. zdał maturę. Związany ze środowiskiem młodzieży lewicowej, m.in. z organizacją Spartakus działającą półlegalnie w szkołach średnich. W czasie okupacji niemieckiej zbliżył się do ugrupowań socjalistycznych, wydających podziemne pisma Płomienie i Droga. Od 1943 r. uczestniczył w tajnych kompletach polonistycznych, w tymże roku wstąpił do Harcerskich Grup Szturmowych, które stały się zalążkiem batalionu AK Zośka oraz ukończył konspiracyjną szkołę podchorążych rezerwy. Uczestnik powstania warszawskiego; poległ w walce przy Placu Teatralnym (Pałac Blanka); w parę tygodni później zginęła w powstaniu żona poety Barbara, którą poślubił w 1942 r. Nie licząc dwóch zbiorków odbitych na hektografie w 7 egzemplarzach w 1940 r. i kilku wierszy w antologiach Pieśń niepodległa i Słowo prawdziwe, zdążył ogłosić, pod pseudonimem Jan Bugaj, dwa konspiracyjne zbiory: Wiersze wybrane (1942) i Arkusz poetycki (1944) wydane nakładem Drogi. W 2018 roku został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

56972
Eлектронна книга

Heteroseksualność i monogamiczność małżeństwa jako stosunku prawnego

Małgorzata Łączkowska-Porawska

Małżeństwo to instytucja uniwersalna występująca w zasadzie we wszystkich systemach prawnych i kulturach1. Pozostaje ona w silnym związku z życiem społecznym, religijnym, a także z lokalnymi obyczajami, co wywołuje różnice w przyjętych rozwiązaniach, szczególnie w zakresie ceremonii zawarcia, sposo- bu doboru małżonków czy skutków omawianej relacji. W każdym przypadku jednak związek ten służyć ma prokreacji oraz wychowaniu potomstwa, a także przekazaniu dorobku materialnego i kulturowego następnemu pokoleniu. Pełni on także funkcję porządkującą relacje rodzinne, na których opiera się wzajemna odpowiedzialność członków rodziny (pomoc i dostarczanie środków utrzymania) i z którymi wiążą się określone skutki (np. w zakresie dziedziczenia majątku). Małżeństwo nie jest jedynie zjawiskiem społecznym, lecz także stosunkiem prawnym podlegającym regulacji prawnej. Jednostki decydując się na związek małżeński, godzą się na to, że ich relacja spowoduje powstanie wzajemnych praw i obowiązków, a także wywoła konsekwencje w stosunkach z osobami trzecimi. W ręce organów państwowych małżonkowie oddają także możliwość rozwiązania łączącej ich więzi, akceptując tym samym jej trwałość. Celem pracy jest ukazanie ścisłego związku pomiędzy ukształtowaną przed wiekami, mającą swoje korzenie w rzeczywistości pozaprawnej, relacją społeczną pomiędzy kobietą i mężczyzną a zasadnością objęcia jej statusem prawnym. Służyć temu ma wskazanie spójnej koncepcji małżeństwa jako stosunku prawnego o określonych funkcjach, których realizacja odgrywa istotną rolę zarówno dla społeczeństwa, jak i państwa. Podstawę przeprowadzonych badań stanowią międzynarodowe regulacje praw człowieka, rozwiązania obowiązujące w różnych państwach europejskich oraz prawo polskie. W wielu miejscach przywołano także zjawiska społeczne występujące w praktyce, a mogące mieć w przyszłości wpływ na podejmowanie dalszych prób redefinicji małżeństwa.

56973
Eлектронна книга

Geodezyjne pomiary szczegółowe. Klasyczne metody pomiarowe sieci geodezyjnych

Ryszard Malarski

Podręcznik przeznaczony jest dla studentów geodezyjnych studiów I i II stopnia. Może być także przydatny dla inżynierów i techników geodetów oraz specjalistów z dziedzin pokrewnych. Opracowanie w podstawowej części obejmuje zakres wykładów z geodezyjnych pomiarów szczegółowych nauczanych na wydziałach geodezyjnych wyższych uczelni technicznych. Przy omawianiu poszczególnych zagadnień starano się uwzględniać wymogi nowych technologii pomiarowych, jednak główny nacisk położono na zagadnienia z zakresu metod klasycznych, dostosowane do obowiązujących w geodezji nowych instrukcji i standardów technicznych. Celem opracowania nie jest więc zastąpienie obowiązujących standardów technicznych, a jedynie uzupełnienie procesu dydaktycznego o współczesne treści.   Ze względu na szeroką tematykę przedmiotu zagadnienia związane z pomiarami sytuacyjno-wysokościowymi metodą tachimetryczną oraz zastosowaniem satelitarnych technik pomiarowych i naziemnego skaningu laserowego w pomiarach szczegółowych będą omówione w odrębnym podręczniku.

56974
Eлектронна книга

Urwany ślad

Kazimierz Korkozowicz

Powieść kryminalna rozgrywająca się we wczesnych, burzliwych latach 90., ale sięgająca też okresu sprzed transformacji ustrojowej. Kawał dobrego kryminału! Ginie emerytowany prokurator Duktowicz, który zamierzał opublikować swoje pamiętniki. Zakończenie jest dość zaskakujące. Zachęcam gorąco do lektury! [Mamut, lubimycztac.pl] Jest awantura, kryminał, pieniądze, kobiety. Lektura szybka, konkretna i przyjemna. Dobrze się czyta. [LeszE30k, lubimyczytac.pl] Intryga kryminalna osnuta na wątkach politycznych, trochę seksu i bezkompromisowe śledztwo odnowionych policjantów, którzy jednak przestają  być bezkompromisowi, gdy w grę wchodzi polityka. Takie czasy. Osią całej intrygi i rozgrywających się wydarzeń są pamiętniki emerytowanego prokuratora Duktowicza, który przymusowo musiał skorzystać z dobrodziejstw wcześniejszej  emerytury ponieważ zbyt głęboko drążył sprawę tajemniczych 100 milionów dolarów, wyprowadzonych podobno z Polski jeszcze przed obradami „okrągłego stołu”. Wszystko pachnie wielką polityką, ale tak pachnie, jakby śmierdziało. Teraz ex-prokuratorowi przestało zależeć i postanowił wszystko ujawnić w swoich pamiętnikach, które podobno pisał od lat kilkudziesięciu. Jest istotne, że prokurator mieszka na parterze niedużej willi, której piętro zajmuje jego stary przyjaciel i właściciel posiadłości – artysta malarz o wdzięcznym nazwisku Ksawery Ćmiel wraz z córką Anitą. [Marzena Pustułka, KlubMOrd.com] Pierwsze, papierowe wydanie tej książki ukazało się nakładem Oficyny Wydawniczej KOM-PAKT (Warszawa 1993). Książka wznowiona w formie elektronicznej przez Wydawnictwo Estymator w ramach serii: Kryminał z myszką – Tom 49. Nota: przytoczone powyżej opinie są cytowane we fragmentach i zostały poddane redakcji.

56975
Eлектронна книга

Dialogi o wierze

Martin Scorsese, Antonio Spadaro SJ

W świecie, gdzie wiara i sztuka często idą oddzielnymi ścieżkami, spotkanie dwóch wielkich osobowości - jezuity Antonia Spadaro i legendarnego reżysera Martina Scorsese - jest wydarzeniem niezwykłym. "Dialogi o wierze", owoc ich prowadzonych od 2016 roku rozmów, dają wgląd w głęboko osobiste przemyślenia artysty, stojące za powstaniem filmów "Milczenie" i "Ostatnie kuszenie Chrystusa". Z właściwą sobie wrażliwością na tajemnicę autorzy dotykają tematów duchowości, łaski i zbawienia. Scorsese, wspominając swoje młodzieńcze wyczulenie na sacrum oraz czas, gdy myślał o tym, by zostać księdzem, analizuje odczuwane wtedy pragnienie ucieczki przed zranieniami i ukrycia się przed światem. Przedstawia też problemy nurtujące go dzisiaj, pyta między innymi o zło drzemiące w każdym z nas i o możliwość spotkania Jezusa jako Kogoś bliskiego, obecnego w codzienności. Jak zaznacza reżyser, właśnie takiego Jezusa - dostępnego tutaj i teraz - chce pokazać w najnowszym filmie, powstającym w odpowiedzi na apel papieża Franciszka do artystów, aby ukazali Jego postać, korzystając z nowego języka i historii pełnych mocy. Obok rozmowy książka zawiera pierwszą wersję scenariusza tego wyczekiwanego filmu. Współwydawca: Wydawnictwo WAM

56976
Eлектронна книга

Głód

Knut Hamsun

Wstrząsające studium o głodzie i samotności. Główny bohater literat, którego imienia czytelnik nie poznaje przemierza ulice, parki, cmentarze i rozmaite zaułki dziewiętnastowiecznej Christianii. Nie może znaleźć stałej pracy, zalega z czynszem. Nie je od kilku dni, ledwo trzyma się na nogach. Jego cierpienia dodatkowo potęgują wrodzona duma i wstyd. Uwaga Hamsuna koncentruje się przede wszystkim na odczuciu głodu, braku nadziei i wynikających z nich konsekwencji zarówno fizycznych, jak i psychicznych. Fascynujący monolog wewnętrzny z opisami marzeń, urojeń i obsesji doskonale obrazuje odmienny stan świadomości człowieka, którego każdy dzień sprowadza się do wegetacji na granicy życia i śmierci.  Głód jest jedną z najwybitniejszych powieści w dorobku laureata Nagrody Nobla Knuta Hamsuna. Ten prekursor modernistycznej powieści psychologicznej zawarł w niej wątki autobiograficzne, nawiązując do swoich niełatwych dziennikarskich początków w stolicy Norwegii. Głód jest zapowiedzią literatury nadchodzącego XX wieku.