Dwie dusze

Maria Cecylia Rajchel

Tajemniczy mężczyzna wyrusza w podróż... Kim jest Leon W. i właściwie dokąd się udaje? Kim jest dziewczyna, którą spotyka w samolocie? Czy Luiza jest naprawdę dziennikarką? Co znajduje się w skrypcie, który przekazuje jej nieznajomy? Dlaczego nagle znajdujemy się w hotelu? Wszystko jest prawdą, nic nie jest prawdziwe." - tym osobliwym mottem M. C. Rajchel zapowiada skomplikowaną fabułę, jak i nietuzinkowy gatunek swojej książki, która nie jest kryminałem, thrillerem, ani romansem. Choć z pozoru tak właśnie można ją odczytać. Autorka w żartobliwym i poważnym tonie opisuje niestereotypowe zachowania i zwyczaje gości oraz pracowników hotelu. Przed tobą zagadkowa i nieoczywista opowieść o sensie życia, funkcjonowaniu świata oraz analizach relacji w związkach. Książka przykuwa uwagę i mocno zapada w pamięć, przypadnie do gustu zwłaszcza tym, którzy lubią dyskusje na tematy społeczne i mają słabość do literatury obyczajowej z tzw. drugim dnem.

Natalie Eurotrip

Emilia Szelest

Natalia, dziewczyna z niebogatego domu, marzy o wyjeździe do Paryża. To ma być wyprawa jej życia! By wyjechać do miasta nad Sekwaną, musi odłożyć sporo pieniędzy. Zatrudnia się więc w jednej z warszawskich naleśnikarni. Trzy miesiące harówki nie idą na marne - pod koniec sierpnia wykupuje wycieczkę! Ma się na nią wybrać z przyjaciółką. Sprawy szybko się komplikują. Przyjaciółka okazuje się zupełnie nie tą osobą, za którą miała ją Natalia. Rozżalona dziewczyna zamiast w samolocie do Paryża ląduje w pociągu do Holandii. Tak się zaczyna jej wielka europejska przygoda. Kogo w jej trakcie spotka? Co się jej przytrafi? Czy wróci do domu, do Polski, by pracować i studiować? A może w stolicy Francji coś ją zatrzyma? Na przykład miłość...

Pettson i Findus. Minuta koguta

Sven Nordqvist

W zagrodzie Pettsona pojawia się kogut - ku wielkiemu niezadowoleniu Findusa. Latem Pettson i Findus wybierają się na biwak, zimą obchodzą Boże Narodzenie Staruszek Pettson i jego kot zawsze mają coś ciekawego do roboty. Druga płyta z przygodami Pettsona i Findusa w znakomitej interpretacji Jerzego Stuhra.

Tami z Krainy Pięknych Koni. Tom 2. Tami z Kapadoclandii (#2)

Renata Klamerus

Kontynuacja urzekającej i porywającej baśni o przygodach Tami i jej przyjaciół! Rozpoczyna się nowy rok szkolny. Tami wyjeżdża do innego miasta, gdzie poza zajęciami w tradycyjnej szkole podejmuje naukę w szkole muzycznej i wytrwale uczy się gry na skrzypcach. Każdy powrót w rodzinne strony owocuje nie tylko przygodami przeżywanymi wraz z przyjaciółmi, ale pozwala również stopniowo poznać tajemnicę przybranej babci Fuoco wiekowej, a wciąż żywotnej staruszki. Kiedy wreszcie przychodzą wakacje przyjaciele znów mogą korzystać z magicznych właściwości zdobytej wcześniej księgi. Dzieci postanawiają zwiedzić grotę zamieszkałą niegdyś przez konie. W trakcie wędrówki mrocznymi tunelami spotykają trzech tajemniczych, wszystkowiedzących jegomości, sprawujących władzę nad światem. Wydarzenie to staje się początkiem pasma porywających przygód, podczas których przyjaciele mają okazję latać dywanem, zwiedzić tajemnicze zakątki Australii czy wyczarować festyn. Idyllę przerywają jednak zdolni do wszystkiego zbójowie. Czy Tami, Kelie i Rume zdołają ich powstrzymać? Renata Klamerus autorka serii książek dla dzieci pod tytułem Tami z Krainy Pięknych Koni.

Bogurodzica

Autor nieznany

Bogurodzica Bogurodzica dziewica, Bogiem sławiena Maryja,  U twego syna Gospodzina matko zwolena, Maryja!  Zyszczy nam, spuści nam.    Kyrieleison.    Twego dziela Krzciciela, bożycze,  Usłysz głosy, napełni myśli człowiecze.  Słysz modlitwe, jąż nosimy,  Oddać raczy, jegoż prosimy:  A na świecie zbożny pobyt,  Po żywocie rajski przebyt.    Kyrieleison.    Nas dla wstał z martwych syn boży.  Wierzyż w to, człowiecze zbożny,  Iż przez trud Bog swoj lud  Odjął diablej strożej.    Przydał nam zdrowia wiecznego,  Starostę skował pkielnego,  Śmierć podjął, wspomionął  Człowieka pirwego.    Jenże trudy cirpiał zawiernie,  Jeszcze był nie prześpiał zaśmiernie,  Aliż sam Bog zmartwychwstał.    Adamie, ty boży kmieciu,  Ty siedzisz u Boga [w] wiecu.  Domieściż twe dzieci,  Gdzież krolują anjeli.    Tegoż nas domieściż, Jezu Kryste miły,  Bychom z tobą byli,  Gdzie sie nam radują szwe niebieskie siły.    Była radość, była miłość, było widzenie tworca  Anjelskie bez końca,  Tuć sie nam zwidziało diable potępienie. [...]Autor nieznanyAutor nieznany - hasło to odnosi się zarówno do utworów plastycznych i literackich, których autor pozostaje bezimienny, choć jest zapewne konkretną osobą, o której można by ustalić jakieś przypuszczalne informacje (jak np. o Gallu Anonimie czy Mistrzu Pięknej Madonny z Wrocławia), jak również do utworów będących najprawdopodobniej dziełem pewnej zbiorowości, np. cechu. W przypadku sztuk wizualnych szczególny rodzaj anonimowości zachowują autorzy tworzący w pracowniach wielkich mistrzów, wykonujący ich polecania, pomniejsze partie większych zamówień. Niemal detektywistyczne technologie, m.in.: badania wieku podłoża, prześwietlenie warstwy malarskiej podczerwienią, pozwalają współcześnie coraz lepiej identyfikować twórców. Czasami jednak można wskazać tylko krąg kulturowy twórcy, centrum artystyczne, pod którego wpływem autor tworzył oraz oszacować czas powstania dzieła. W przypadku literatury do dzieł o autorze zbiorowym zaliczyć można utwory ludowe lub niektóre dzieła starożytne, których powstanie ginie w mrokach dziejów: zrodzone w kulturze oralnej, były powtarzane i zapamiętywane przez kolejnych słuchaczy. Z czasem ktoś zapisywał zapamiętany utwór, niekiedy powstawało kilka niezależnych zapisów. Po epoce antycznej, kiedy twórczość miała zapewniać autorowi indywidualną, ,,imienną" nieśmiertelność - na początku średniowiecza za cnotę twórców uznawano anonimowość. Sztuka miała służyć chwale Boga, religii, kraju - instytucjom trwalszym od znikomego i mało istotnego jednostkowego bytu. Legendy, mity, wiele kronik czy pieśni - teksty ważne dla całych społeczności, to często dzieła, których autorów nie sposób wskazać.Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Życie pełne niespodzianek

Sandra Hendrys

Im bardziej starasz się kontrolować swoje życie, tym większe niespodzianki ci szykuje Nikola Majerczyk prowadzi uporządkowane życie, którego niezmienny rytm wyznacza praca. To właśnie jej dziewczyna poświęca cały swój czas i uwagę, ograniczając kontakty towarzyskie do spontanicznych spotkań z przyjaciółkami. Po nieudanych doświadczeniach z mężczyznami Nikola nie szuka nowych znajomości. Nie planuje zakładania rodziny. Dzieci? To nie dla niej. Ale pewnego dnia w jej poukładanym świecie pojawia się pech budzik dzwoni za późno, niezmienione kapcie kłapią na przechodniów krokodylą szczęką, w służbowy samochód wjeżdża jakiś nieostrożny kierowca, a w drzwiach stają Kacper i Basia dwójka niesfornych dzieci. Od tej pory nic już nie jest takie, jak przedtem Nazywam się Nikola Majerczyk, lecz wszyscy wołają na mnie Niki, tak właśnie wolę. Cieszę się natomiast, że nikt nie zna mojego drugiego imienia, bo wtedy by się dopiero działo (Brunhilda rodzice mieli fantazję). Zacznę jednak od tego, że zawsze myślałam, że moim życiem rządzi rutyna. Wszystko toczy się dzień po dniu, tak samo, według pewnego planu. Lubiłam mieć wszystko poukładane i kiedy chodziło jak w zegarku. Rzeczywistość okazała się jednak przewrotna i pokazała, że nie wszystko jestem w stanie przewidzieć. Sandra Hendrys autorka powieści obyczajowej pod tytułem Życie pełne niespodzianek opublikowanej po raz pierwszy w 2023 roku.

Testament mój

Juliusz Słowacki

Testament mój Żyłem z wami, cierpiałem i płakałem z wami;    Nigdy mi, kto szlachetny, nie był obojętny:  Dziś was rzucam i dalej idę w cień — z duchami,    A jak gdyby tu szczęście było, idę smętny.  Nie zostawiłem tutaj żadnego dziedzica    Ani dla mojej lutni, ani dla imienia:  Imię moje tak przeszło, jako błyskawica,    I będzie, jak dźwięk pusty, trwać przez pokolenia.  Lecz wy, coście mnie znali, w podaniach przekażcie,    Żem dla ojczyzny sterał moje lata młode;  A póki okręt walczył, siedziałem na maszcie,    A gdy tonął, z okrętem poszedłem pod wodę...  Ale kiedyś, o smętnych losach zadumany    Mojej biednej ojczyzny, pozna, kto szlachetny,  Że płaszcz na moim duchu był nie wyżebrany,    Lecz świetnościami moich dawnych przodków świetny. [...]Juliusz SłowackiUr. 4 września 1809 r. w Krzemieńcu Zm. 3 kwietnia 1849 r. w Paryżu Najważniejsze dzieła: Kordian (1834), Anhelli (1838), Balladyna (1839), Lilla Weneda (1840), Beniowski (1840-46), Sen srebrny Salomei (1844), Król-Duch (1845-49); wiersze: Grób Agamemnona (1839), Hymn o zachodzie słońca (1839), Odpowiedź na ?Psalmy przyszłości? (1848) Polski poeta okresu romantyzmu, epistolograf, dramaturg. W swoich utworach (zgodnie z duchem epoki i ówczesną sytuacją Polaków) podejmował problemy związane z walką narodowowyzwoleńczą, przeszłością narodu i przyczynami niewoli. Jego twórczość cechuje kunsztowność języka poetyckiego. W późniejszym, mistycznym okresie stworzył własną odmianę romant. mesjanizmu i kosmogonii (system genezyjski). Studiował prawo w Wilnie, krótko pracował w Warszawie w Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu oraz w Biurze Dyplomatycznym Rządu powstańczego 1831 r. Podróżował po Szwajcarii, Włoszech, Grecji, Egipcie i Palestynie. Osiadł w Paryżu, gdzie zmarł na gruźlicę i został pochowany na cmentarzu Montmartre. W 1927 r. jego prochy złożono w katedrze na Wawelu. autor: Katarzyna Starzycka Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Na zawsze

Karolina Winiarska

Ile razy można się zakochać? Olga rozpoczyna nowy etap w życiu i wyrusza na drugi koniec świata. Zostawiając pensjonat w Bieszczadach, daje się ponieść egzotyce odległej Sri Lanki. Czy odnajdzie to, czego szuka? Na zawsze jest nie tylko kontynuacją powieści Następnym razem" - historii Olgi i Michała. Jest przede wszystkim powieścią o najważniejszej podróży każdego z nas, tej najtrudniejszej i najpiękniejszej jednocześnie: w głąb siebie. Na zawsze" to opowieść, która daje nam nadzieję, że koniec może być również początkiem. Karolina Winiarska po raz kolejny zabiera nas w podróż nie tylko do niezwykłych miejsc, ale i do świata pełnego emocji oraz trudnych dylematów, z którymi każdy z nas musi się mierzyć. Słodko-gorzka historia o bólu, stracie i nadziei. Ciepła i refleksyjna. Wypełniona pozytywnymi emocjami, nie wypuszcza ze swych rąk do samego końca.

Musza Góra

Bohdan Głębocki

Poznań, lata 30. XX wieku. Prywatny detektyw Antoni Kaczmarek, oficer Wojska Polskiego Mieczysław Apfelbaum oraz aspirant policji Andrzej Szubert poszukują grasującego w Poznaniu seryjnego mordercy zwanego "wilkołakiem". W miarę rozwoju akcji okaże się jednak, że intryga dotyczy nie tylko serii zabójstw, a zamieszani w nią będą agenci obcych wywiadów, m.in. Abwehry. W tle tymczasem widać przygotowania do przyszłej wojny, ale wykorzystanie przez polską armię starej żydowskiej magii może odmienić bieg historii... Zaginiony szwajcarski dziedzic, przestępczy półświatek, wątki judaistyczne, pełnokrwiści bohaterowie i wariacje historyczne - kryminał Bohadana Głębockiego poza wciągającą i nie dającą chwili wytchnienia fabułą, pełen jest atrakcyjnych dla czytelnika elementów i motywów, które sprawiają, że trudno oderwać się od lektury. Musza Góra to też powieść znakomicie wpisująca się w nurt kryminałów, których akcja dzieje się w dwudziestoleciu międzywojennym. Literacka moda na czasy międzywojnia zaowocowała m.in. powieściami Piotra Bojarskiego, i sprawiła, że po kryminały sięgają nie tylko miłośnicy gatunku, ale wszyscy, którzy chcą poczuć niesamowity klimat i niepowtarzalny charakter tamtych czasów. 2024 Wydawnictwo Błysk (Audiobook): 9788367739870

Po drugiej stronie rozmiaru

Tadeusz Kupiecki

Rok 2049. Od prawie trzydziestu lat trwa wojna między ludźmi i krasnalami. Zniszczona została cała powierzchnia planety. Jeszcze tylko nieliczne punkty oporu trwają w zrujnowanych miastach i nielicznych skrzatowiskach znajdujących się głęboko pod ziemią. Promieniowanie radioaktywne zamienia ludzi i skrzaty w mutantów. Obie strony przygotowują się do zadania ostatecznego ciosu. Ludziom udaje się skonstruować maszynę minimalizującą człowieka do wielkości skrzata. Pomniejszeni w ten sposób zwiadowcy wyruszają z zadaniem przedarcia się na terytorium wroga. Ale i druga strona przygotowuje dla ludzi niespodziankę... Tymczasem pojawia się trzecia siła nowy, groźny gatunek, chcący wykorzystać trwającą wojnę do własnych celów. Czy ludzie i krasnale będą potrafili zjednoczyć się do wspólnej walki z nowym wrogiem? Tadeusz Kupiecki autor powieści sciene fiction pod tytułem Po drugiej stronie rozmiaru po raz pierwszy wydanej w 2014 roku.

Przyjdź królestwo twoje. Tom II - Przymierze (#2)

Edward H. Gryf

Chrześcijaństwo triumf Boga nad poganami czy największe oszustwo w historii ludzkości? IV w. n.e. Peryferia Imperium Rzymskiego. Konstantyn obserwuje sukcesy Maksencjusza, samozwańczego władcy Rzymu. Trzyma się z dala od rozgrywek pomiędzy cesarzami, jednak długa ręka Maksencjusza sięga po niego. Po śmierci ojca Konstantyn zostaje cesarzem Zachodu. W imię przyszłej nieograniczonej władzy rezygnuje z wielu osobistych pragnień. Sprytem i bezwzględnością osiąga kolejne zwycięstwa. Bez skrupułów dąży do skupienia w swoich rękach całkowitej władzy duchowej i świeckiej. Edward H. Gryf pisarz polskiego pochodzenia, urodzony w Londynie i mieszkający w Wielkiej Brytanii. Absolwent Imperial College London. Autor powieści historycznej pod tytułem Przyjdź królestwo twoje po raz pierwszy wydanej w 2015 roku.

Blisko domu

Lisa Jackson

Elektryzująca powieść ujawniająca ciemną stronę ludzkiej psychiki. Sarah McAdams wraca do domu, by wyremontować starą wiktoriańską rezydencję, w której dorastała. Jej córki - Jade i Gracie - nie są pod wrażeniem zniszczonej posiadłości nad brzegiem rzeki Columbia w Oregonie. Wkrótce Sarę zaczynają dręczyć niespokojnie wspomnienia: o zimnej i wyniosłej matce i przyrodniej siostrze, która zniknęła bez śladu. I o tej nocy, gdy Sarah została znaleziona z gorączką w stanie szoku... Gdy w mieście zaczynają znikać nastolatki, bojąca się o bezpieczeństwo swoich córek Sarah znów czuje się przytłoczona otaczającymi ją ścianami domu. Gdzieś głęboko w jej pamięci jest klucz do bardzo realnego i przerażającego wspomnienia. Stawiając czoła swoim najgorszym lękom, może powstrzymać powracający do jej życia koszmar. Gdzie kryje się prawda? Lisa Jackson - autorka doskonale przyjętych powieści: "Paranoja", "Ta, która przeżyła" oraz "Kłamca, kłamca" kolejny raz udowadnia, że nie bez powodu jej książki zawsze trafiają na listy bestsellerów.

Pielęgniarka - Historia zbrodni, które wstrząsnęły Skandynawią

Kristian Corfixen

True crime, które stało się hitem Netflixa! Wczesnym rankiem w marcu 2015 roku operator policji odbiera telefon. Pielęgniarka ze Szpitala w Nykbing Falster podejrzewa koleżankę z pracy o umyślne doprowadzanie do śmierci pacjentów. Kobieta obawia się, że właśnie doszło do kolejnego morderstwa. Wkrótce coraz więcej potencjalnych świadków zarzuca pielęgniarce podawanie pacjentom substancji zagrażających życiu. Tylko dlaczego przez lata milczeli? Czemu nikt nie zareagował? I skąd wziąć dowody, skoro wszystkie ciała zmarłych zostały poddane kremacji? Pielęgniarka" to wielokrotnie nagrodzony reportaż Kristiana Corfixena. Dziennikarz rekonstruuje wydarzenia z nocnego dyżuru, podczas którego w tajemniczych okolicznościach zmarło troje pacjentów, co zapoczątkowało jedną z najgłośniejszych spraw kryminalnych w historii Danii. Autor przedstawia raporty policyjne, materiały dowodowe oraz dokumentację medyczną i śledczą, by przybliżyć przebieg wydarzeń feralnej nocy oraz ujawnić, co tak naprawdę doprowadziło do skazania pielęgniarki w ramach procesu, który wstrząsnął całą Skandynawią. W Pielęgniarce" zawarte są wypowiedzi kluczowych dla sprawy osób, w tym skazanej Christiny Aistrup Hansen, która do dziś nie przyznaje się do postawionych zarzutów, i świadka koronnego, Pernille Kurzmanna Larsena. Obydwoje po raz pierwszy zabierają publicznie głos na ten temat. Czy proces duńskiej pielęgniarki to wynik plotek i pomówień czy konsekwencja celowego okrucieństwa wobec pacjentów w pogoni za rozgłosem? Idealna dla fanów kultowego dramatu Netflixa "Ratched"!

Dom w górach

Kazimierz Korkozowicz

Powieść kryminalna, której akcja toczy się w Szkocji, o zatwardziałym przestępcy, Patricku Salterze, który (podobno!) postanawia zerwać ze swoim niegodziwym życiem i naprawdę chce zacząć wszystko od nowa. Ponadto bandyta dowiaduje się, że jest chory. Rozgłasza po całej okolicy, że okrutne doświadczenia losowe utwierdzają go w powziętej decyzji. Kupuje dom w górach, a cały swój majątek planuje przeznaczyć na cele dobroczynne. Dlaczego jednak wykonawcami jego ostatniej woli mają być ludzie, którzy przyczynili się do powieszenia jego syna? Czy jest to nowy podstęp Patricka Saltera? Chęć zemsty? Jedno jest pewne: wyjazd ten będzie dla owych ludzi przeżyciem niezapomnianym. Co ich czeka w tym tajemniczym domu? [ula.wojdalska@, biblionetka.pl] Książkę czyta się błyskawicznie i z uwagi na styl pisania, i z uwagi na wciągającą fabułę. Takiego zakończenia się nie spodziewałem, choć w początkowej części powieści jest pewna rozbieżność, a później pewna zgodność, które wytrawnego „kryminałologa” mogą naprowadzić na trop. Ja zwróciłem na nie uwagę, ale nie zrozumiałem ich znaczenia i nie podjąłem tropu, choć może i dobrze wyszło, bo do końca książki nie wiedziałem jak się ona skończy. Książkę tę serdecznie polecam, a sobie samemu polecam innego książki Korkozowicza, których jeszcze nie czytałem. [Robert Żebrowski, KlubMOrd.com] Opis tytułowego domu, który znajdziemy w tej książce: „Dom był piętrowy, zbudowany z kamienia i bierwion, duży, zwalisty, o ciężkich konturach. Dwa kominy sterczały przesadnie wysoko ponad jego stromym dachem. Wąska ścieżka prowadziła do kamiennego ganku o kilku stopniach. Drzwi były zrobione z grubych, dębowych płyt, a obok zwisała rączka staroświeckiej kołatki, w kształcie smoka. Ciemna boazeria pokrywała jego ściany do pół wysokości. Z jednej strony biegły szeregiem jelenie rogi służące za wieszaki, z drugiej znajdowało się dwoje drzwi. Jedne z nich, podwójne, szeroko rozwarte, ukazywały wnętrze dalszego pokoju. Wygodne drewniane schody biegły łukiem ku górze i ginęły za załamaniem muru”. Pierwsze, papierowe wydanie tej książki ukazało się nakładem wydawnictwa Czytelnik (Warszawa 1968) w serii „Z jamnikiem”, w nakładzie 50 280 egz. Książka wznowiona w formie elektronicznej przez Wydawnictwo Estymator w ramach serii: Kryminał z myszką – Tom 40. Nota: przytoczone powyżej opinie są cytowane we fragmentach i zostały poddane redakcji.

Byłam żoną geja

Bożena Stasiak

Żony gejów. Był ślub, jest dramat Bo on tak naprawdę woli mężczyzn. Ale czy związek z gejem zawsze kończy się rozstaniem? Bożena Stasiak towarzyszy swoim bohaterkom w drodze od zaprzeczania do zrozumienia, od radości do szoku, od wściekłości do tolerancji. Związek z gejem wydaje się czymś nie do zaakceptowania. A jednak to się zdarza częściej niż się nam wydaje. I nierzadko powodem, dla którego ona z nim zostaje są ich dzieci.

Tajemnica Ramy

Arthur C. Clarke, Gentry Lee

Zapierająca dech w piersiach. - The New York Times Book Review Poprawione i uzupełnione wydanie czwartego tomu klasycznej serii SF. Bunt Toshia Nakamury w Nowym Edenie pokazał raz jeszcze obecną od zarania dziejów autodestrukcyjną skłonność rodzaju ludzkiego i brak szacunku dla innych istot. Skazana na śmierć Nicole Wakefield ratuje się ucieczką do przebywającego w Nowym Jorku męża. Wkrótce dołącza do nich najbliższa rodzina i wydaje się, że czeka ich spokojne, bezpieczne życie. Kiedy jednak spotykają przebywające na statku tajemnicze oktopająki, muszą zdecydować, czy to potencjalni przyjaciele, czy wrogowie. Tymczasem Rama III kontynuuje swą podróż do Punktu Węzłowego i wielkimi krokami zbliża się wyjaśnienie zagadki tożsamości kierujących nim Ramów.