Odkodowana bliskość. Powieściopisarstwo Enrique Vili-Matasa, Antonia Muñoza Moliny i Alejandra Cuevasa w kontekście prozy polskiej po 1989 roku

Katarzyna Gutkowska-Ociepa

Niniejsza rozprawa stanowi polskojęzyczną, porównawczą interpretację wybranych powieści wydanych po 1989 roku w Hiszpanii i Polsce. Opiera się na przekroju problemowym i strukturalnym tekstów pięciu prozaików z dwóch odmiennych kręgów kulturowych, nie zaś – co najczęściej spotyka się w przypadku dwubiegunowych analiz literaturoznawczych – na kwestiach translatorycznych czy receptywnych. Rozważania interpretacyjno-porównawcze poprzedzone są refleksją na temat statusu komparatystyki jako dziedziny współczesnych badań literaturo- i kulturoznawczych, ze szczególnym uwzględnieniem teorii amerykańskich, hiszpańskich, polskich i niemieckich. Wybór utworów do powieściowych konfrontacji – choć subiektywny – pozwala czytelnikowi dostrzec tendencje rozwojowe w prozie hiszpańskiej i polskiej. Książka skierowana jest do literaturoznawców, kulturoznawców, studentów filologii oraz wszystkich zainteresowanych najnowszą literaturą hiszpańską i polską, a także komparatystyką literacką – zarówno w ujęciu teoretycznym, jak i interpretacyjno-porównawczym.

Anorexia nervosa. W sieci pułapek

Małgorzata Talarczyk

Poszczególne rozdziały w sposób niezwykle interesujący wprowadzają czytelnika w niuanse rozumienia zaburzeń odżywiana w aspekcie nie tylko psychologicznym. Cenne jest połączenie (…) psychologicznych elementów zaburzenia z kontekstem filozoficznym i uwarunkowaniami społecznymi. W Polskiej literaturze przedmiotu jest to próba nowatorska, dotychczas w ten sposób nie publikowana. Prof. zw. dr hab. med. Andrzej Rajewski Specjalista psychiatrii i psychiatrii dzieci i młodzieży W książce odnajdziemy informacje dotyczące leczenia jadłowstrętu psychicznego, w tym bardzo cenne doświadczenia własne Autorki i jej programy autorskie z psychoterapii grupowej, skoncentrowanej na pracy z obrazem własnego ciała, indywidualnej oraz rodzinnej, a także łączenia psychoterapii rodzinnej i indywidualnej. Niemniej istotny jest również fragment dotyczący perspektywy samych pacjentek oraz ich rodzin. Pomimo waloru naukowego, książka jest napisana w sposób jasny i przystępny, stanowi rzetelne źródło wiadomości na temat opisywanego zaburzenia, dlatego polecam ją nie tylko profesjonalistom. Dr hab. n. med. Agnieszka Słopień Specjalista psychiatrii dzieci, młodzieży i dorosłych Certyfikowany psychoterapeuta PTP

The Language-Cognition Interface in Bilinguals: An evaluation of the Conceptual Transfer Hypothesis

Jolanta Latkowska

Książka skierowana jest do studentów i pracowników naukowych filologii obcych, których zainteresowania obejmują psycholingwistyczne zależności pomiędzy umysłowością a językiem w kontekście szeroko pojmowanej dwujęzyczności. Zawiera przegląd współczesnych teorii dotyczących budowy słownika umysłowego osób dwujęzycznych, relacji pomiędzy myślą a językiem oraz dyskusję najnowszych badań przeprowadzonych w ośrodkach krajowych i zagranicznych. Punktem odniesienia w analizie powyższych zagadnień jest hipoteza transferu konceptualnego autorstwa znanych amerykańskich psycholingwistów Anety Pavlenko i Scotta Jarvisa. Niewątpliwym atutem książki jest jej część badawcza przedstawiająca wyniki badań nad dwujęzycznością studentów filologii angielskiej w Polsce oraz polskich emigrantów w Wielkiej Brytanii i Irlandii, które przeprowadzono w latach 2008-2010. Zebrane dane są podstawą oceny zasadności założeń omawianej w pracy hipotezy. Ponadto, pozwalają na porównanie efektywności uczenia się języka drugiego (obcego) w warunkach szkolnych i naturalnych oraz obrazują jak intensywny kontakt z dwoma językami kształtuje rozumienie i użycie znaczeń semantycznych i konstrukcję narracji w obu językach.

Aktualne problemy polskiego i litewskiego prawa konstytucyjnego

Dariusz Górecki

Praca jest poświęcona aktualnym problemom prawa konstytucyjnego w Polsce i na Litwie – stanowi zbiór opracowań naukowców z Uniwersytetów Łódzkiego i Wileńskiego. Zawiera teksty dotyczące: elementów systemu rządów w Konstytucji RP z 1997 r.; recepcji niemieckich rozwiązań ustrojowych w polskim prawie konstytucyjnym oraz realizacji funkcji krajowego organu do spraw równego traktowania w zakresie przeciwdziałania dyskryminacji mniejszości narodowych i etnicznych przez Rzecznika Praw Obywatelskich; nadzoru nad działalnością samorządu terytorialnego w Polsce; granic kompetencji Głównej Komisji Wyborczej Republiki Litewskiej w procesie zmiany Konstytucji Republiki Litewskiej (na przykładzie referendum z 24 czerwca 2014 r.); kwestii, czy ochrona dziedzictwa kulturalnego może usprawiedliwiać ingerencję w prawo własności, rozpatrywanej na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka; aktualnych problemów polskiego prawa wyborczego; przedwczesnej ustawy o budżecie partycypacyjnym; nadania obywatelstwa w trybie wyjątkowym i związanych z tym możliwości prawnych oraz prób obejścia konstytucji; stabilności konstytucji oraz postępowania nowelizacyjnego na przykładzie litewskim; wieczystych postanowień konstytucyjnych, tworzących podstawę demokratycznej tożsamości konstytucyjnej; zasady bezpieczeństwa prawnego w orzecznictwie Sądu Konstytucyjnego Republiki Litewskiej; aspektów konstytucyjnych statusu sądów administracyjnych Litwy i ich sędziów. 

Mara

Małgorzata Kuźmińska, Michał Kuźmiński

Zatuszowane zabójstwo. Wyparta wojenna przeszłość. I szkielet pod twoim domem. Dąbrowa Tarnowska. Przed wojną połowę jej mieszkańców stanowili Żydzi. To tu, do pustego rodzinnego domu wraca dziennikarz po przejściach Sebastian Strzygoń, szukając równowagi. Ale nic z tego w sadzie jego dziadków budowlańcy odkopują szkielet. Czy, jak podejrzewa doktor Anna Serafin, są to kości ofiary Judenjagd polowania na ukrywających się w czasie wojny Żydów? Równocześnie śmiertelny wypadek na peryferiach Dąbrowy okazuje się zabójstwem. A na synagodze i grobie ofiary pojawiają się antysemickie graffiti. Bastian mierzy się z przeszłością miasteczka i własnej rodziny. Ale jak dotrzeć do prawdy, gdy świadkowie wydarzeń nic nie pamiętają, nic nie wiedzą? Albo tylko tak twierdzą? Czy można żądać wyjaśnień, gdy to pod twoim domem leży szkielet? Czy da się żyć pod jednym dachem z marą? I czy to pytanie tylko do Bastiana?

Rytmika Emila Jaques-Dalcroze'a w edukacji i terapii dzieci z symptomami nadpobudliwości psychoruchowej

Ewa Bogdanowicz

Głównym problemem większości dzieci z ADHD są deficyty uwagi oraz zakłócenia hamowania swojego zachowania (Barkley, Borkowska, Kołakowski). Na konieczność wczesnej diagnozy oraz leczenia dzieci z tym rzeczywistym zaburzeniem rozwojowym zwraca uwagę wielu badaczy i specjalistów (Barkley, Kołakowski, Kajka, Szymona). Są oni zgodni co do konieczności wykorzystywania wieloaspektowego, wielokierunkowego wspomagania i usprawniania rozwoju tych dzieci, z uwzględnieniem ich potrzeb, możliwości oraz deficytów w zakresie poszczególnych sfer rozwojowych. Jedną z głównych zalet – umiejscowionej w pedagogiczno-artystycznym obszarze – metody rytmiki E. Jaques-Dalcroze’a jest jej integralność, która rozumiana jest zarówno w kontekście założeń odnoszących się m.in. do psychologii, np. koncepcji rozwoju poznawczego J. Piageta oraz dziedzin sztuki (taniec, teatr), jak i w kontekście metodycznych zasad oraz wykorzystywanych zadań, które angażują jednocześnie umysł i ciało, uaktywniają wszystkie zmysły i wspomagają rozwój każdej ze sfer rozwojowych. Te nieocenione zalety, które obserwują w praktyce nauczyciele i terapeuci zajmujący się tą metodą skłaniają jednocześnie do zwrócenia szczególnej uwagi na konieczność sprawdzania skuteczności zintegrowanych oddziaływań muzyczno-ruchowych w korygowaniu zaburzonych funkcji dzieci nadpobudliwych psychoruchowo w zakresie poprawy kontroli aktywności ruchowej, usprawnianiu procesów poznawczych oraz poprawy funkcjonowania społecznego. Niniejsza publikacja prezentuje wyniki przeprowadzonych badań własnych w zakresie oddziaływania na dzieci sześcioletnie wykazujące symptomy nadpobudliwości psychoruchowej poprzez zintegrowane oddziaływania muzyczno-ruchowe, jakie oferuje stosowanie metody Jaques-Dalcroze’a. Publikacja adresowana jest do nauczycieli edukacji powszechnej, jak i muzycznej, terapeutów oraz wszystkich osób zajmujących się edukacją dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.

"Theory and Practice of Second Language Acquisition" 2016. Vol. 2 (2)

red. Danuta Gabryś-Barker, red. Adam Wojtaszek

Theory and Practice of Second Language Acquisition, Volume 2, Issue 2 to trzeci numer nowopowstałego czasopisma (półrocznik) poświęconego pracom teoretycznym oraz badaniom empirycznym zajmującym się przyswajaniem języka drugiego oraz uczeniem się języka obcego. Jest czasopismem o zasięgu międzynarodowym, gromadzi bowiem Autorów z wielu środowisk akademickich poza Polską. Tegoroczny drugi numer koncentruje się na czynnikach kształtujących motywację do nauki języka obcego, roli blogów w promowaniu wielojęzyczności, przeplataniu się świata wirtualnego z rzeczywistym w kontekście nauczania języka obcego, problemu selektywnego mutyzmu wśród dzieci imigrantów, zmieniającej się roli native speaker’a we współczesnej glottodydaktyce oraz na wykształcaniu specjalistycznych umiejętności w ramach przyswajanego języka obcego. Tak jak poprzednie, obecny numer kierowany jest zarówno do badaczy procesów przyswajania języków, jak i do praktykujących glottodydaktyków.

Ptaki Polski_160

Karolina Matoga

W pędzie życia często nie dostrzegamy wspaniałych spektaklów natury z udziałem ptaków. W albumie zebrano fotografie najpiękniejszych gatunków tych zwierząt, które zachwycają swoim śpiewem w poszczególnych porach roku. Zdjęcia zostały opatrzone ciekawymi informacjami na temat terminów i miejsc pojawienia się najciekawszych gatunków w naszym kraju.

Opcja niemiecka. O problemach z tożsamością i historią w literaturze polskiej i niemieckiej po 1989 roku

Marcus Joch, Red. Wojciech Browarny, Monika Wolting

 Kiedy przystępowałem do lektury tekstów składających się na ten zbiór, przypomniałem sobie słowa jednego z trzech dziewiętnastowiecznych tłumaczy Pana Tadeusza, Alberta Weissa, który wypowiedział je pod koniec życia: „Nie bacząc na – jak się wydaje – wręcz niemożliwe do wykorzenienia uprzedzenia płynące z narodowościowej niechęci i nienawiści panującej między Polakami i Niemcami, głównie z zamiarem torowania przy pomocy sztuki słowa drogi porozumienia, starałem się lata całe przekazywać czytelnikowi niemieckiemu skarby piśmiennictwa słowiańszczyzny”. Zebrane tu artykuły polskich i niemieckich historyków literatury, podobnie jak kiedyś działalność translatorska Weissa, mogą wnieść istotny wkład do dzieła porozumienia między Polakami i Niemcami. Sygnalizowana w tytule „opcja niemiecka”, rozumiana tutaj metaforycznie, to postawa sprzyjająca wzbogacaniu tożsamości dzisiejszych mieszkańców Śląska, Pomorza, Warmii i Mazur poprzez specyficzny rodzaj „zawłaszczania” dorobku kulturowego dawnych mieszkańców tych prowincji, postawa sprzyjająca upowszechnianiu pozytywnego wizerunku sąsiada zza Odry i intensyfikacji dialogu, który ciągle jeszcze jest najważniejszym dezyderatem w polityce zbliżania Polaków i Niemców.   prof. dr hab. Edward Białek

Kredytowanie przedsiębiorców indywidualnych - Specyfika, procesy, polityka

Agnieszka Czajkowska

Problematyka pracy dr Agnieszki Czajkowskiej jest bez wątpienia aktualna, ważna, a przy tym interesująca zarówno z poznawczego, jak i głównie praktycznego punktu widzenia. Autorka próbuje przeanalizować z różnych punktów widzenia problematykę kredytowania przedsiębiorców indywidualnych w kontekście doświadczenia banków oraz przedsiębiorców. Praca adresowana jest głównie do środowiska akademickiego, ale i do praktyków, przede wszystkim związanych z sektorem bankowo-finansowym.

Terytorialne uwarunkowania rozwoju przedsiębiorstw. Terytorium - kapitał społeczny - governance

Monika Słupińska

Przyjęcie terytorialnego paradygmatu rozwoju za podstawę analiz procesów rozwojowych stawia w nowym świetle pytanie o współczesne uwarunkowania dla funkcjonowania i rozwoju przedsiębiorstw. Terytorium w jego nowym rozumieniu to specyficzna konstrukcja społeczna, oparta na relacjach pomiędzy aktorami lokalnymi. Relacje te, będące wynikiem wspólnych doświadczeń, wartości i zaufania, przyczyniają się do budowania przestrzeni społeczno-gospodarczej, w której wszyscy zainteresowani uczestniczą w tworzeniu i wdrażaniu polityk rozwoju. Niniejsza publikacja w sposób szczególny koncentruje się na roli, jaką w tym kontekście pełni kapitał społeczny, oraz na współczesnych metodach sterowania procesem rozwoju terytorium (governance). Publikacja adresowana jest do środowisk akademickich zainteresowanych problematyką dotyczącą terytorium, jego istoty, specyfiki, czynników mających wpływ na jego tworzenie i roli, jaką odgrywają czynniki terytorialne w rozwoju przedsiębiorstw. Odbiorcami książki mogą być także instytucje odpowiedzialne za kształtowanie i wdrażanie polityk rozwojowych, w realizację których mogłyby w większym stopniu być zaangażowane podmioty regionalne i lokalne.  

Śmiertelne oczyszczenie

Agata Polte

Jeśli sądzisz, że walka się skończyła, nawet nie wiesz, jak bardzo się mylisz. Wynalezieniu serum przyświecał jeden cel: wygrać wojnę. Eksperymenty zakończyły się jednak inaczej, niż przewidywano - oprócz dodania szybkości, zręczności i siły, poddane działaniu serum osoby zaczęły wykazywać inne, o wiele bardziej wyjątkowe zdolności. Kilkadziesiąt lat później niektórzy nadal nie pogodzili się z tym, że światem rządzą obdarzeni. Pomiędzy skrajnymi grupami przeciwników wszystkiego, co nadprzyrodzone, oraz terrorystów istnieją organizacje takie jak Gang Żmij. Ich przywódca, Lucan Viper, jest potężnym i wpływowym telepatą, a same Żmije to świetnie wytrenowane osoby o niezwykłych talentach. Są wśród nich między innymi zadziorna Kai i bliźniacy Orion i Eran. Wydaje się, że nikt nie odważy się zadzierać ze Żmijami, aż do czasu, gdy przyjaciółka ich przywódcy zostaje brutalnie zamordowana. Grupa Żmij za wszelką cenę stara się odkryć, kto był na tyle silny, aby ich zaatakować. I dlaczego.

Prawo jako narzędzie sprawiedliwej kooperacji w społeczeństwie demokratycznym. Filozofia polityczna Johna Rawlsa z perspektywy prawniczej

Michał Rupniewski

 Zastosowanie kategorii filozofii politycznej do zagadnień filozofii prawa jest propozycją niezwykle koncepcyjnie śmiałą. Nie mniej śmiała jest skala tego zabiegu, zawarta w książce, gdyż obejmuje zręby całego porządku prawnego, a nie tylko jego poszczególne instytucje. Osiągnięcia te nie tylko metodologicznie imponują, ale też wskazują na ich unikatowy charakter, gdyż w literaturze przedmiotu łatwo wskazać na celowe i świadome oddzielanie filozofii politycznej i filozofii prawa, trudno natomiast znaleźć propozycję zatarcia ich granicy. Przedmiotem rozprawy jest filozofia polityczna Johna Rawlsa (1921–2002), słynnego XX-wiecznego filozofa, który do dzisiaj inspiruje badaczy na całym świecie. Autor docieka, jakiego rodzaju koncepcję prawa można zrekonstruować zarówno z wczesnej, jak i późnej doktryny Rawlsa. W centrum rozważań znajduje się problem instytucji pluralistycznego społeczeństwa demokratycznego, co czyni niniejszą pozycję ważną dla filozofów polityki czy prawa, a także dla praktyków – prawników i polityków.

Geopoetyka. Związki literatury i środowiska. Wydanie drugie uzupełnione

Anna Kronenberg

Książka jest drugim uzupełnionym wydaniem publikacji z 2014 r., która ukazała się pod tym samym tytułem. Zawarto w niej pytania, które stawiają sobie od lat 70. XX w. prekursorzy i prekursorki humanistyki ekologicznej, m.in: ekofilozofowie i ekofilozofki, ekokrytyczki i ekokrytycy, ekofeministki oraz twórca geopoetyki, Kenneth White. Badania dotyczące tego tematu od lat 90. XX w. zdobywają coraz większą popularność (zwłaszcza na uczelniach amerykańskich, australijskich i angielskich). Geopoetyka jest tu opisana nie tylko jako kierunek badań nad literaturą (zielone czytanie), ale także jako strategia twórczego pisania (zielone pisanie). W książce zawarto również opis warsztatów geopoetyckich. Geopoetyka w zamierzeniu Kennetha White’a jest także praktyką egzystencjalną – edukacyjną oraz aktywizmem na rzecz środowiska przyrodniczego (zielone działanie). Najważniejszym celem geopoetyki jest kształtowanie przyjaznego i odpowiedzialnego stosunku człowieka do środowiska przyrodniczego. Cel ten może być realizowany poprzez krytykę literacką, badania literaturoznawcze, warsztaty geopoetyki i geosztuki, uprawianie twórczości geopoetyckiej oraz geopoetyckie wędrówki, podczas których następuje otwieranie świata/zakorzenianie się w świecie/ugruntowywanie. Włączenie tych zagadnień do krajowej refleksji literaturoznawczej poświęconej geopoetyce pozwoli rozszerzyć ją na nowe obszary badań (literatura i środowisko) będzie zgodne z zamierzeniem twórcy tej koncepcji.  

Reprezentatywna mikroskala? Rozważania o tożsamości lokalnej mieszkańców Czeladzi z racji udziału ich przedstawicieli w bitwie o Monte Cassino

red. Małgorzata Krakowiak, Aleksandra Dębska-Kossakowska

Autorzy interdyscyplinarnej monografii obszarem swoich badań uczynili Czeladź – niewielkie miasto leżące w województwie śląskim, a ściślej, w Zagłębiu Dąbrowskim – i postanowili sprawdzić, czy może być ono reprezentatywne dla… całej Polski. Tak powstał tytuł: Reprezentatywna mikroskala? Opatrzono go znakiem zapytania z dwóch powodów. Po pierwsze, być może nie wszyscy czytelnicy zostaną przekonani, że opisywane miejsce wraz z jego historią i obrazem społecznych, światopoglądowych, politycznych tendencji reprezentuje losy charakterystyczne dla całego kraju. Po drugie zaś – niektórzy z nich prawdopodobnie uznają, że ukazane wybory czeladzian absolutnie nie reprezentują takiej wizji świata i człowieka, która – ich zdaniem – jest reprezentatywna i prawdziwa. Wkraczamy tu w obszar interpretacji – proponujemy zastanowienie się nad tym, co i dlaczego chcą pamiętać bądź przemilczać zarówno czeladzianie, jak i przyglądający się im mieszkańcy innych miejsc. Książka jest refleksją nad świadomością lokalnej tradycji i zarazem pytaniem o jej trwałość; jest pytaniem o lokalną tożsamość. Bezpośredni powód jej powstania ujawniono w podtytule: z okazji 70. rocznicy bitwy o Monte Cassino przypomniano postaci – do tej pory udokumentowano biografie 16 żołnierzy – uczestników bitwy pochodzących z Czeladzi. Każdy z nich związany był ze swoją małą ojczyzną. Do armii Andersa wiodły ich różne szlaki. Mimo zindywidualizowanych losów tworzyli wspólnotę. W przeważającej większości zdecydowali się powrócić do miasta po II wojnie światowej. Niezależnie od miejsca, w którym przebywali, nie nazywając tego wprost, byli pewni własnej tożsamości kulturowej. Symboliczny wymiar samej bitwy, dróg wiodących do Włoch oraz szlaku powrotów potraktowano tu jako pars pro toto losów Polaków w XX stuleciu, a współczesną świadomość mitów kulturowych poddano weryfikacji.

Bogactwo polszczyzny w świetle jej historii. T. 6

red. Joanna Przyklenk, Wioletta Wilczek

Szósty tom cieszącej się dużym zainteresowaniem serii Bogactwo polszczyzny w świetle jej historii jest publikacją, która przedstawia dorobek ogólnopolskiej konferencji naukowej studentów, doktorantów i młodych doktorów (Katowice, 6 XI 2014). Autorki zgromadzonych w tomie artykułów skupiały się zwykle na takich kwestiach, jak: 1) opis leksyki dawnej (też współczesnej) zorientowany słowotwórczo, semantycznie czy etymologicznie; 2) problemy nominacji w historii polszczyzny – zarówno nominacji prioprialnej, jak i apelatywnej; 3) konceptualizacja pojęć w języku, a co za tym idzie – w kulturze. Wskazane kręgi tematyczne stały się podstawą podziału niniejszej książki na trzy części. Na pierwszą z nich (Wokół wyrazów i znaczeń) złożyły się prace poświęcone analizom słownictwa, a zatem: leksemom autosemantycznym współrdzennym w czystopisach piętnastowiecznych rot kościańskich, znaczeniu czasownika dotknąć w jego metaforycznych rozszerzeniach, przeobrażeniom semantycznym słownictwa związanego ze sferą mentalną, analizie rozwoju znaczeniowego leksemu duży oraz kręgowi semantycznemu leksemów rok i god. W drugiej części (Z problemów nominacji) znalazły się artykuły, w których autorki podjęły się analizy zagadnień nazewniczych i onomastycznych, np. we wczesnej twórczości Kazimierza Wierzyńskiego. Omówiono też historycznie zmienną konceptualizację pojęć na przykładzie kamienia piorunowego oraz przedstawiono bogactwo nazewnicze polszczyzny dawnej, prezentując nazwy złodzieja. W zamykającej tom części trzeciej (W świetle słów i tekstów – o konceptualizacji w języku i kulturze) zwrócono uwagę na takie zjawiska językowe, jak: element leksyki ekspresywnej dialektu górnośląskiego, czyli leksem pieron; ujęte diachronicznie zagadnienie puryzmu językowego; problem definiowania kobiecości w wybranych opowiadaniach Julii Fiedorczuk. Autorki zebranych w tej publikacji prac udowodniły po raz kolejny, że historia języka polskiego jest zajmującą dziedziną wiedzy, której rozpoznanie przybliża nas do zrozumienia nie tylko epok minionych, ale także współczesnych tendencji rozwojowych polszczyzny i polskiej kultury. Tom jest adresowany do wszystkich osób zainteresowanych historią języka polskiego – językoznawców, studentów kierunków humanistycznych (zwłaszcza filologicznych) oraz licealistów. Szczegółowe ustalenia i proponowane rozwiązania dyskutowanych problemów, jakie znajdujemy w kolejnych artykułach publikacji, mogą zostać wykorzystane w dalszych badaniach nad językiem, kulturą i człowiekiem.