Filmowe spotkania z psychologią

red. Justyna Lipka, Michał Brol, Agnieszka Skorupa

Czy tylko dr Cal Lightman z „Magii kłamstwa” potrafi skutecznie wykryć kłamstwo? Czy każdy nastolatek ma tak silną potrzebę określenia swojej tożsamości jak Lady Bird? Czy „Sala samobójców” może nas uwrażliwić na syndrom presuicydalny? “Filmowe spotkania z psychologią” są zaproszeniem do poszukiwania odpowiedzi na te i wiele innych pytań, które pojawiają się na styku psychologii i filmu. W czternastu rozdziałach analizujemy filmy ukazujące funkcjonowanie rodziny w kryzysie, rozwój człowieka na przestrzeni życia, bliskie związki, czy choroby i zaburzenia. Dzieło filmowe staje się ilustracją zjawisk psychologicznych, które tłumaczone są w sposób bardzo przystępny, a jednocześnie zgodny z najnowszą wiedzą naukową z dziedziny. Książka dedykowana jest wszystkim osobom pracującym z filmem, nauczycielom chcącym pogłębić wiedzę własną lub przybliżyć uczniom zjawiska psychologiczne, studentom różnych kierunków jako uzupełnienie kursu z psychologii, a przede wszystkim każdemu, kto jest zainteresowany filmem i psychologią. Każde „spotkanie” jest okazją do analizy zjawisk psychologicznych na przykładzie konkretnego filmu, przytaczane są dialogi i opisy konkretnych scen. Na koniec znajduje się zestawienie innych polecanych filmów, do których czytelnik może sięgnąć samodzielnie.

Wielowymiarowość dobrostanu człowieka i społeczeństw, czyli o tym, jak szlachetne jest zdrowie. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Ewie Syrek

red. Ewa Jarosz

Tom gromadzi refleksje i analizy dotyczące szerokiego ujęcia i rozumienia interdyscyplinarnych już dzisiaj terminów takich, jak dobrostan i zdrowie. Rozważania podjęto z perspektywy pedagogicznej i odniesiono do kontekstów indywidualnych i zbiorowych – społecznych. Do tomu swoje wypowiedzi złożyli zarówno główni reprezentanci polskiej pedagogiki, zwłaszcza pedagogiki społecznej, jak i początkujący badacze. W prezentowanych treściach konteksty zdrowia, dobrostanu i ich uwarunkowań rozpatrywane są na poziomie metaspołecznym oraz w świetle mniejszych struktur społecznych (rodzina, środowisko lokalne), a także w pryzmacie indywidualnych biografii i konkretnych wzorów osobowych. Zbiór jest dedykowany jako akademicki hołd profesor Ewie Syrek, jednej z czołowych postaci pedagogiki społecznej i pedagogiki zdrowia w Polsce.

Jakość w kształceniu językowym. Rozważania teoretyczne i praktyczne rozwiązania

red. Danuta Gabryś-Barker, Ryszard Kalamarz

Niniejsza monografia składa się z tekstów teoretycznych, dotyczących pojęcia jakości kształcenia językowego w szczególności, oraz praktycznych wspomagających jakość kształcenia. Tom otwiera artykuł H. Komorowskiej Ocenianie kształtujące a jakość edukacji nie tylko językowej, który stanowi wprowadzenie do pojęcia oceniania kształtującego i przedstawia formy oceniania z perspektywy nauczycieli, uczniów i rodziców. J. Sujecka-Zając w tekście O jakości edukacyjnej à rebours: obszary rozwoju w kształceniu językowym, przedstawia zakresy kompetencji i niekompetencji nauczyciela widziane oczami samego nauczyciela. Z kolei, Magdalena Nowacka w swoim artykule pt. Akredytacje zewnętrzne jako efektywne narzędzie zapewnienia jakości kształcenia językowego w uczelniach wyższych, odnosi się do roli oceny akredytacyjnej uczelni przez komisję PKA w odniesieniu do podnoszenia jakości kształcenia. Artykuł Doroty Pudo pt. Jakość kształcenia językowego widziana oczami przyszłych nauczycieli,  studentów romanistyki, to próba diagnozy rozumienia pojęcia jakości kształcenia językowego w grupie przyszłych nauczycieli języka francuskiego jako obcego. A. Szymańska-Tworek i J. Makowska-Songin, autorki tekstu pt. Teacher quality as a prerequisite for quality education: needs and expectations of ESP teachers towards professional development in Polish tertiary education context  opisują na podstawie wyników badania empirycznego przeprowadzonego wśród nauczycieli języka specjalistycznego,  ich doświadczenia oraz oczekiwania związane z własnym rozwojem zawodowym. M. Horyśniak w artykule Wpływ wybranych czynników na jakość procesu uczenia się języka obcego w opinii uczących się omawia czynniki wewnętrzne i zewnętrzne determinujące poziom jakości kształcenia i pokazuje ich rozumienie w odrębnych grupach wiekowych. Kolejny artykuł pt. Jakość kształcenia na lektoratach w uniwersytecie ekonomicznym a rozwój kompetencji komunikacji międzykulturowej A. Piwowarczyk poświęcony jest roli międzykulturowej kompetencji komunikacyjnej w podnoszeniu jakości kształcenia językowego. W kolejnym tekście  Elementy glottodydaktyki specjalistycznej w programach kształcenia tłumaczy M. Szwed  podkreśla ogromną potrzebę nauczania tłumaczenia w celu kształcenia specjalistycznego tłumaczy. Również artykuł B. Czwartos zatytułowany Efektywność kształcenia językowego a planowanie wybranych faz lekcji stanowić może źródło pomysłów w odniesieniu do  praktyki dydaktycznej dla nauczycieli języka obcego, chcących, by ich uczniowie byli bardziej zmotywowani i zaangażowani. J. Drążek kontynuuje tematykę poprzedniego artykułu w tekście Efektywne nauczanie języka obcego w rzeczywistości szkolnej: założenia dobrych praktyk, prezentując własną metodę nauczania języka obcego. I. Nowak w tekście Drewniany język, czyli o trudnościach w opanowaniu prawidłowej wymowy rosyjskiej uwypukla problem nieefektywnego nauczania fonetyki, co wynika ze sposobu „organizacji materiału w podręcznikach. Autorzy i redaktorzy mają  nadzieję, że teksty w tym tomie przeznaczone są dla nauczycieli glottodydaktyków na wszystkich szczeblach edukacji językowej, dla uczniów jako „odbiorców” działań dydaktycznych nauczyciela, ale i dla tych, którzy odpowiedzialni są za organizację kształcenia w zakresie określenia standardów i celu kształcenia.

Inkluzywny narzędziownik stanowisk, funkcji i zawodów w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach (słownik fleksyjno-słowotwórczy)

Ewa Biłas-Pleszak, Marcin Maciołek, Katarzyna Sujkowska-Sobisz, Jaśmina Śmiech, ...

Publikacja Inkluzywny narzędziownik stanowisk, funkcji i zawodów w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach (słownik fleksyjno-słowotwórczy) ma pomóc tym, którzy chcą posługiwać się feminatywami i osobatywami (wobec osób niewskazujących na płeć), a nie zawsze wiedzą, które wybrać lub jak je tworzyć, i tym, którzy są takim formom przeciwni, ale może zechcą się z nimi zapoznać. Dlaczego "narzędziownik"? Bo ma stanowić poręczne narzędzie dla użytkowników polszczyzny. Recenzentka, prof. M. Gębka-Wolak z UMK napisała: "publikacja ma charakter doradczy, a nie nakazowy. To w gestii użytkowników języka [...] leży wybór środków językowych nazywających stanowiska, funkcje i zawody". Na pytanie bowiem: "Czy trzeba używać nazw żeńskich, czyli feminatywów?", autorki i autorzy narzędziownika odpowiadają NIE. Na kolejne: "Czy można używać nazw żeńskich, czyli feminatywów?" - już zdecydowanie TAK. Decyzja w tej sprawie zależy od preferencji osoby pełniącej daną funkcję, zajmującej stanowisko, posiadającej tytuł, stopień, wykonującej jakąś czynność czy zawód oraz preferencji kogoś, kto mówi o takiej osobie. Tylko taka postawa pozwala na poszanowanie różnorodności oraz potrzeby swobodnego i wolnego od nacisku jej wyrażania.

Teodora Prodromosa "Przygody Rodante i Dosyklesa"

Marcin Cyrulski

W XII wieku, w Konstantynopolu na dworze Komnenów powstały cztery romanse (trzy zachowane w całości i jeden znany jedynie we fragmentach). Jednym z tych romasnów jest właśnie dzieło Teodora Prodromosa, najsłynniejszego pisarze swojej epoki, Przygody Rodante i Dosyklesa. W dziewięciu księgach autor przedstawił dzieje miłości dwójki zakochanych bohaterów, którzy po niezwykłych przygodach i rozdzieleniu, w końcu znów są razem. Pod pozorem błahej opowieści kryje się dzieło pełne retorycznego kunsztu i aluzji do czasów współczesnych autorowi.

Sejmowe komisje śledcze w praktyce politycznej III RP

Adrian Drynda

Instytucja parlamentarnej komisji śledczej znana jest obecnie systemom politycznym większości państw demokratycznych na świecie, gdyż spełnia wiele istotnych funkcji w społeczeństwie obywatelskim. Celem niniejszej pracy jest próba udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy sejmowe komisje śledcze w Polsce stanowią rzeczywisty, realny i neutralny politycznie instrument kontroli parlamentarnej, czy też wyłącznie jeden z elementów doraźnej rywalizacji międzypartyjnej. Analizie poddano trzy podstawowe aspekty dotyczące tego zagadnienia: przesłanki powołania, mechanizmy funkcjonowania oraz wnioski końcowe z działalności sejmowych komisji śledczych, których prace toczyły się w okresie III Rzeczypospolitej Polskiej (na przestrzeni lat 2003–2018). Intencją autora jest ponadto rozstrzygnięcie kwestii zasadności i celowości wykorzystywania instytucji komisji śledczej w polskim systemie politycznym obok innych instrumentów kontroli sejmowej.

Moccus. Dzik w wierzeniach starożytnych Celtów

Agnieszka Bartnik

Praca przedstawia problematykę dzika w wierzeniach Celtów w okresie od VI wieku p.n.e. do IV wieku n.e. Omówione zostały przejawy kultu dzika w Europie Środkowej, na Wyspach Brytyjskich i w Galacji w Azji Mniejszej. Na bazie zachowanego materiału źródłowego wskazano kulty i obrzędy, w których zwierzę to odgrywało kluczową rolę. Ślady kultu dzika odnaleziono na wszystkich terenach zajmowanych kiedyś przez plemiona celtyckie. Olbrzymie znaczenie tego zwierzęcia można zaobserwować, analizując sagi celtyckie, w których występują nadprzyrodzone dziki. Przebadany materiał jednoznacznie wskazuje, że dzik stanowi jedno z najważniejszych celtyckich świętych zwierząt, które czczono w starożytności. Publikacja jest adresowana do osób zainteresowanych tematyką celtycką, a szczególnie kwestiami dotyczącymi wierzeń oraz symboliki, zarówno do naukowców badających wspomnianą problematykę, jak i do studentów chcących zapoznać się z niektórymi aspektami wierzeń plemion celtyckich.

Systemy medialne w dobie cyfryzacji. Kierunki i skala przemian

red. Zbigniew Oniszczuk

Cyfryzację zauważamy przede wszystkim w skali mikro. Niemal każdy z nas korzysta już z telewizji cyfrowej, wiemy o zaletach tabletu czy nowoczesnej komórki, często szukamy potrzebnych informacji lub opinii w internetowej sieci. Nie dostrzegamy jednak zazwyczaj przeobrażeń w skali makro, w skali państw czy nawet całego globu. Niniejsza praca zbiorowa obrazuje systemowe skutki procesu cyfryzacji w funkcjonowaniu mediów masowych w różnych krajach. Zawarte w niej fakty, dane statystyczne, uwagi czy refleksje kierowane są zarówno do naukowców rozpatrujących różne aspekty komunikowania masowego, jak i studentów różnych kierunków związanych z dziennikarstwem i komunikacją społeczną. Metodologicznym spoiwem prowadzonych w tej pracy rozważań jest podejście systemowe, pozwalające na uchwycenie różnych zależności i prawidłowości występujących w analizowanych fragmentach różnych narodowych systemów medialnych. Współcześnie trudno bowiem o całościowe i kompleksowe spojrzenie na poszczególne systemy medialne, jako że dokonujące się przeobrażenia komunikowania masowego pociągają za sobą ogrom spraw i problemów, wymagających szerokiej perspektywy badawczej o interdyscyplinarnym charakterze. Jednakże próba systemowego ujęcia podjętej problematyki daje szansę wskazania zarówno czynników sprawczych, jak i konsekwencji procesu cyfryzacji zmieniającego współczesne media masowe. Recenzja książki ukazała się na stronach czasopisma internetowego „Sprawy Nauki” nr 3 (208) marzec 2016.

Romanica Silesiana. No 8. T. 2: Costruzioni di genere / Construcciones de género

red. Krzysztof Jarosz, współudz. Aneta Chmiel, Ewelina Szymoniak

Motywem wiodącym prezentowanego numeru Romanica Silesiana jest problematyka gender, wciąż wywołująca także w środowisku akademickim żywe dyskusje, o czym świadczy wyjątkowo duża liczba zgłoszonych  do przyjętego tematu szkiców. Z tego też względu numer obejmuje dwa tomy, w których artykuły uporządkowano według kryterium językowego: tom 1 zawiera teksty francuskie i angielskie, tom 2 – hiszpańskie i włoskie. Wśród przedstawionych w niniejszym numerze zagadnień, podejmowanych w kontekście literaturoznawstwa, historii sztuki oraz antropologii kultury,  można wyróżnić kilka grup tematycznych, takich jak: płeć w debatach parlamentarnych i dyskursie prawnym, gender jako pojęcie socjologiczne, koncept abiektu i cielesności, erotyki i seksualności, konstrukcje kobiecości i męskości, transgresja norm społeczno-kulturowych i obyczajowych.

Słownik architektów, inżynierów i budowniczych związanych z Katowicami w okresie międzywojennym. Wyd. 2

Aneta Borowik

Słownik został opracowany w celu przedstawienia sylwetek architektów, inżynierów i budowniczych, którzy współtworzyli architektoniczną tkankę Katowic w okresie międzywojennym. W pracy zamieszczono biogramy fachowców działających zarówno lokalnie czy na terenie kraju, jak i cieszących się międzynarodową sławą. Słownik zawiera artykuły dotyczące m.in. Jadwigi Dobrzyńskiej, Zygmunta Łobody, Stefana Bryły, Władysława Schwarzenberga-Czernego. Publikacja wydobywa z niezasłużonego zapomnienia nieznane fakty z ich życiorysów, pozwala na prześledzenie karier przed i po II wojnie światowej. Oprócz podstawowych danych biograficznych w każdym z haseł zamieszczono spis projektów i realizacji, ustalonych na podstawie kwerend archiwalnych, często zupełnie nieznanych w literaturze naukowej. Wielu z bohaterów słownika na nowo „otrzymało” swoje twarze dzięki publikacji mało znanych fotografii. Zamieszczony przed hasłami wstęp przybliża ogólne cechy środowiska architektonicznego Katowic w okresie międzywojennym, a dołączone na końcu życiorysy pozwalają nie tylko na zapoznanie się z ciekawymi losami bohaterów słownika, ale również ich indywidualnym stylem pisania. Publikacja jest adresowana do wszystkich, którzy interesują się szeroko pojętymi dziejami architektury modernistycznej w Polsce oraz badaczy zainteresowanych historią Śląska, w szczególności Górnego Śląska i Katowic.

Pruska elita władzy na Górnym Śląsku (1871-1918)

Jakub Grudniewski

Książka przybliża elity władzy na pruskim Górnym Śląsku (rejencji opolskiej) w okresie trwania Cesarstwa Niemieckiego (1871-1918): prezydentów rejencji opolskiej, landratów (starostów powiatowych) oraz nadburmistrzów. Autor opisuje praktykę wykonywania przez członków tej elity swoich obowiązków służbowych, dokonuje socjohistorycznej analizy ilościowej i jakościowej grupy wyższych urzędników, przedstawia i ocenia wpływ administracji na specyficzne dla Górnego Śląska procesy i zjawiska. Autor weryfikuje w ramach pracy tezę zakładającą, że rejencja opolska ze względu na to, że była szczególnym w zarządzaniu terenem, wymagała pod pewnymi względami specjalnego doboru osób piastujących ważne stanowiska administracyjne.

Monstruarium nowoczesne

Mikołaj Marcela

Książka Monstruarium nowoczesne podejmuje temat potworności we współczesnej kulturze. Za cel bierze sobie analizę pięciu najpopularniejszych monstrów kultury nowoczesnej: wampirów, zombie, duchów / widm / zjaw, obcych oraz cyborgów / androidów. We wszystkich przypadkach odczytuję potworne figury jako swego rodzaju de-monstracje konkretnych lęków (ale i pragnień) społecznych, politycznych, gospodarczych czy kulturowych, które rozbudzają nowoczesną wyobraźnię, tworząc historie o zagrażających jej monstrach. Książka adresowana jest do osób zainteresowanych badaniami nad potwornością (studentów i wykładowców rozmaitych kierunków), ale również popkulturą, bowiem podstawę do analizy stanowią klasyki literatury grozy, jak również popularne filmy, seriale i teledyski. Monstruarium nowoczesne jest więc zarówno opowieścią o potworach, ale także o tym, jak kultura popularna i nowoczesne media opowiadają o monstrach. Cechą wyróżniającą tę pracę są liczne odwołania do najnowszych tekstów popkultury. Wersja elektroniczna zmieniona

Media lokalne Śląska Cieszyńskiego. Historia i współczesność

Monika Kornacka-Grzonka

Monografia stanowi swoiste kompendium wiedzy o mediach lokalnych Śląska Cieszyńskiego, który należy do historyczno-kulturowych regionów współczesnej Polski o silnie zaznaczającej się do dnia dzisiejszego tożsamości. Praca nie tylko porządkuje, lecz również poszerza stan wiedzy o kształtowaniu się i funkcjonowaniu rynku mediów lokalnych tego interesującego regionu. Ma także swoistą użyteczność praktyczną przede wszystkim dla działaczy i urzędników samorządu terytorialnego oraz regionalistów, a także dla studentów dziennikarstwa i komunikacji społecznej oraz politologii i socjologii. (na podstawie fragmentu recenzji)   Monika Kornacka-Grzonka, doktor, adiunkt w Instytucie Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UŚ. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół komunikowania lokalnego i mediów lokalnych (ze szczególnym uwzględnieniem lokalnych mediów internetowych), tożsamości i podmiotowości społeczności lokalnych oraz nowych mediów. W 2014 wyróżniona przez JM Rektora UŚ za osiągnięcia naukowe i działalność popularnonaukową. Zwyciężczyni dziewiątej edycji konkursu Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej na Najlepszą Pracę Doktorską z zakresu Nauk o Mediach i Komunikacji Społecznej DOKTORAT ’16. Wybrane publikacje: – Rola mikroregionalnych portal internetowych w samorządowych kampaniach wyborczych 2010-2014, „Polityka i Społeczeństwo” 2017, nr 1(15), ISSN 1732-9639 – Lokalne portale internetowe – przyszłość komunikowania medialnego na poziomie lokalnym, „Studia Politicae” 2017, nr 18, ISSN 1895-3492 – Lokalne media internetowe – transgraniczne czy przygraniczne? Przypadek Cieszyna, „Pogranicze. Polish Borderland Studies” 2017, T. 5, nr 3  (Pogranicze w mediach, media na pograniczu), ISSN 2353-3781 – Trudna miłość? O relacjach między lokalnymi mediami tradycyjnymi a internetowymi w społeczności lokalnej, „Rocznik Prasoznawczy” 2017, nr 11, ISSN 1897-5496 [02.10.2018]

Profilaktyka zachowań ryzykownych młodzieży w środowiskach defaworyzowanych społecznie

Grzegorz Głupczyk

Książka skupia się na analizie zagadnień związanych z profilaktyką zachowań ryzykownych młodzieży na terenach defaworyzowanych społecznie. W części teoretycznej autor dokonuje prezentacji obszarów defaworyzowanych społecznie, a także zagadnień teoretycznych związanych z profilaktyką zachowań ryzykownych. Nawiązuje przy tym do obowiązujących koncepcji teoretycznych. Istotną część książki stanowi przedstawienie wyników badań - analizy potrzeb, możliwości i ograniczeń w zakresie realizacji systemowych rozwiązań z zakresu profilaktyki zachowań ryzykownych w środowiskach defaworyzowanych społecznie. W końcowej części publikacji zamieszczono model Modułowego Systemu Profilaktyki Zachowań Ryzykownych stanowiący propozycję usprawnień w zakresie profilaktyki społecznej.

Edukacja przez słowo - obraz - dźwięk

red. Justyna Hanna Budzik, Ilona Copik

Tytuł tomu, Edukacja przez słowo ‒ obraz ‒ dźwięk, wyznacza szerokie spektrum zainteresowań z zakresu teorii i praktyki dydaktycznej w odniesieniu do przeróżnych tekstów audiowizualnych. Autorzy opisują edukacyjny potencjał: filmu (fabularnego, dokumentalnego, animowanego), literatury w relacji z ekranizacjami, dzieł sztuki mediów, telewizji i przekazów popkulturowych. Słowa, obrazy i dźwięki są bowiem źródłem refleksji, pobudzają odbiorców – zwłaszcza młodych – do nadawania im znaczeń, są nośnikiem wartości społecznych. Dlatego też badacze akademiccy, nauczyciele i animatorzy kultury tak chętnie sięgają w swoich działaniach edukacyjnych po szeroko rozumiane media, które stają się nie tylko obiektem studiów (analizy, interpretacji, opisu), ale też inspiracją dla aktywności twórczych – przetwarzania i zmiany wyjściowych tekstów. Co bardzo interesujące, zebrane w tomie artykuły odsłaniają podejścia przedstawicieli różnych dyscyplin. Są tu zarówno głosy polonistów, filmo- i medioznawców, jak i pedagogów i psychologów – a zatem zagadnienie edukacji medialnej, zaprezentowane z różnych perspektyw, zyskuje wiele wymiarów.

Jerzy Liebert. Lektury

red. Joanna Kisiel, Elżbieta Wróbel

Tom zbiorowy Jerzy Liebert. Lektury to wielogłosowa i wielowymiarowa monografia twórczości poety międzywojennego, podejmująca nowe możliwości czytania tej poezji, tradycyjnie łączonej z nurtem religijnym, odkrywająca jej aktualny i uniwersalny potencjał interpretacyjny i różnorodne powiązania z tradycją liryki polskiej. Książka jest świadectwem wielorakich autorskich lektur, przyjmujących różne metodologiczne podstawy, mnożących interpretacyjne konteksty. Przynosi pierwszy tak wielostronny opis fenomenu dzieła, myśli i wyobraźni Jerzego Lieberta, wzbogacony o refleksję nad jego twórczością przekładową. Kluczem do opisania swoistości dorobku poety jest zdarzenie interpretacyjne, mikrologiczna lektura, fascynujące i odkrywcze spotkanie z tekstem, dlatego tak ważną rolę pełnią w tomie analizy i interpretacje pojedynczych utworów, za każdym razem na nowo oświetlające całość dzieła poety. Książka Jerzy Liebert. Lektury przeznaczona jest zarówno dla badaczy i studentów literatury, jak i wszystkich osób zainteresowanych dwudziestowieczną poezją.