Warszawianka

Stanisław Wyspiański

Agnieszka Ziołowicz - WSTĘP I. Warszawianka - pieśń powstania listopadowego II. Wyspiański u początku drogi twórczej III. Dlaczego powstanie listopadowe? IV. Historia w Warszawiance V. Tragedia VI. W kręgu Maeterlincka VII. Dramat-pieśń VIII. Obraz sceniczny IX. Teatralny debiut Wyspiańskiego INFORMACJE BIBLIOGRAFICZNE UWAGI EDYTORSKIE Stanisław Wyspiański - WARSZAWIANKA. PIEŚŃ Z ROKU 1831 OBJAŚNIENIA Casimir Delavigne - WARSZAWIANKA (tłum. Karol Sienkiewicz)

Górski Karabach w polityce niepodległego Azerbejdżanu

Adamczewski Przemysław

Książka Górski Karabach w polityce niepodległego Azerbejdżanu jest rezultatem kilkuletnich badań na temat konfliktu karabachskiego. Autor wyjaśnia w niej wpływ secesji Górskiego Karabachu na politykę władz Azerbejdżanu oraz przedstawia stanowisko władz tego kraju w sprawie zawarcia porozumienia z Ormianami, zamieszkującymi zarówno były Górsko-Karabachski Obwód Autonomiczny, jak i Armenię, a także wykorzystania sił zbrojnych do przywrócenia jurysdykcji rządu w Baku nad całym krajem. Zamiarem autora było ponadto przeanalizowanie kontekstu prawnego azerbejdżańsko-ormiańskiego konfliktu o Górski Karabach, zbadanie z tej perspektywy ormiańskiej tezy o prawomocności wystąpienia GKOA ze składu Azerbejdżańskiej SRR i w konsekwencji proklamowania Republiki Górskiego Karabachu. Współczesnej sytuacji Górskiego Karabachu nie można jednak zrozumieć bez zaznajomienia się z jego dziejami. Zarówno Ormianie, jak i Azerbejdżanie przedstawiają odrębną, niekiedy przerysowaną ich wersję. Dlatego jednym z celów, jakie postawił sobie autor tej książki, było rzetelne i przejrzyste omówienie historii spornego regionu. Wydarzenia z przeszłości są przyczyną obecnych uwarunkowań geopolitycznych, a zgodnie z zasadą Francisa Bacona to właśnie poznanie przyczyn jest prawdziwą wiedzą. Przemysław Adamczewski (ur. 1981) absolwent stosunków międzynarodowych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Od 2011 roku pracownik naukowy Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Sieradzu. W 2012 roku został laureatem konkursu w ramach programu Mobilność Plus za projekt badawczy Mitologizacja pamięci historycznej jako determinant konfliktów etnicznych na Kaukazie.

Podwilcze

Martyna Bunda

Nowa powieść Martyny Bundy, autorki bestsellerów Nieczułość i Kot niebieski. Uczennica i mistrzyni. Intrygująca historia o odkrywaniu swojej tożsamości, pożądaniu i potrzebie piękna. Kornelia wraz z matką wiodą skromne życie, w którym dyscyplina jest ważniejsza od czułości. Kiedy staje się pewne, że ojciec i mąż już nigdy do nich nie wróci, pocieszenie ma nieść przygarnięty pies. Sonia, bo takie imię dostaje suka, da im o wiele więcej, niż z początku mogłoby się wydawać. Dzięki niej Kornelia pozna Narcyzę tajemniczą kobietę, z którą połączy ją silna więź. Jaką cenę zapłaci Kornelia za obcowanie z kulturą, sztuką i kontrowersyjną Narcyzą jako przewodniczką? Co na to pruderyjne społeczeństwo? Czy poznanie zupełnie odmiennego świata wpłynie na przyszłość dziewczyny i pozwoli jej odnaleźć własną drogę? Co to znaczy dojrzeć? Kiedy zaczyna, a kiedy kończy się ten proces? Podwilcze jest powieścią o podskórnie pulsującym pożądaniu, odkrywaniu swojej tożsamości i długiej drodze, jaka do tego prowadzi. O wstydzie, zagłuszaniu potrzeb i poczuciu własnej wartości. O różnych obliczach piękna i o tym, jaki wpływ na dorastające dziewczęta mają ich matki i duchowe przewodniczki. Wreszcie o relacji między człowiekiem i zwierzęciem, więziach między kulturą a naturą. Poruszając nogami, czuła, jak wiry wzbudzane jej ruchami delikatnie ją łaskoczą. Woda wlewała się w zakamarki, zalewała nos, usta, ale wciąż wypychała ją z otchłani ku powierzchni, ku życiu. Bardzo długo pływała. Aż poczuła śmiertelne zmęczenie. Nie to z ostatniej doby. To z dziesiątków lat. (fragment książki) AUDIOBOOK CZYTA MAGDA KAREL

Tobiasz wyzwolony

Stanisław Herakliusz Lubomirski

Stanisław Herakliusz Lubomirski (1641-1702) jest uważany za jednego z najwybitniejszych pisarzy polskiego Baroku. Już współcześni nazywali go „Polskim Salomonem". Pochodził ze starego magnackiego rodu, jego ojciec, Jerzy, zasłynął jako przywódca rokoszu. Poeta w młodości podróżował po Europie, gdzie zetknął się z literaturą i teatrem francuskim, hiszpańskim i włoskim. Po powrocie do kraju zajął się polityką, stopniowo zdobywając najwyższe godności w państwie, czego ukoronowaniem był urząd marszałka wielkiego koronnego. Swój pałac w Ujazdowie pod Warszawą zamienił w znaczący ośrodek literatury i sztuki. Był pisarzem bardzo wszechstronnym. Jego dzieła prozatorskie (Rozmowy Artaksesa i Ewandra) są prototypem polskiej powieści i eseju. W poezji interesował go zarówno dramat (Ermida Królewna pasterska), liryka (Poezje postu świętego, Teomuza) jak i epika (Orfeusz, Tobiasz wyzwolony). Nawiązywał w nich do literatury włoskiej, zwłaszcza do poezji Giambattisty Marina, aczkolwiek istotne w jego twórczości są też koneksje francuskie. W poezjach pisanych po łacinie, do których wprowadzał śmiałe eksperymenty formalne, widać inspiracje neostoickie (Adverbia Moralia). Wzorowany na Księdze Tobiasza romans biblijny Tobiasz wyzwolony (powst. w latach 60. XVII w., 1 wyd. 1683) został wysoko oceniony przez współczesnych. Skomplikowana, wielowątkowa akcja, ironiczny dystans wobec bohaterów, czytelników i samego autora, mistrzostwo w zakresie wersyfikacji i stylu stawiają ten poemat wśród największych dzieł epiki europejskiej.

Obecność sztuki teatralnej w codzienności życia społecznego. Nowe obszary zainteresowań pedagogiki społecznej

Teresa Wilk

Książka prezentuje obecność i zaangażowanie sztuki teatralnej w codziennym życiu społecznym. W celu zobrazowania stałej obecności teatru/działań teatralnych w perspektywie codzienności zaprezentowano – w zarysie – konstytuowanie się sztuki teatralnej zarówno w przestrzeni międzynarodowej, jak i w Polsce. Orientacja na powszechną obecność/dostępność teatru w każdej epoce historycznej stała się asumptem do zaprezentowania jego roli w praktyce społecznej w kontekście pedagogiki społecznej. To próba ukazania możliwości włączenia sztuki w obszar pedagogicznych zadań. Zasadniczy cel opracowania to ukazanie, że teatr „wyrósł” z określonych potrzeb minionych pokoleń, będąc formą ekspresji, wyrażania uczuć, środkiem komunikacji oraz formą zaspokajania wielu potrzeb. Czerpiąc tematykę z codzienności ludzkiej egzystencji, z czasem teatr spełniał coraz więcej funkcji społecznych, edukacyjnych i emocjonalno-estetycznych. Pełniąc owe funkcje, stawał się w kolejnych epokach istotnym instrumentem w praktyce społecznej: w procesach edukacji i wychowania, doświadczania rzeczywistości, kształtowania postaw moralnych, systemu wartości zarówno w przeszłości, jak i obecnie.  Niezależnie od typu teatru (klasyczny, alternatywny czy amatorski) możliwe jest pełne zaangażowanie w życie społeczne, w konstruowanie pozytywnych obrazów oraz „korygowanie”/akcentowanie negatywnych zjawisk w codziennej przestrzeni społecznej. Tym samym sztuka teatralna, jak również działania okołoteatralne stają się formą profilaktyki i kompensacji przestrzeni społecznej.  Książka adresowana jest do studentów pedagogiki, socjologii, polityki społecznej, wiedzy o teatrze oraz organizacji i stowarzyszeń, instytucji społecznych i kulturalno–oświatowych, które działają w środowiskach lokalnych zaangażowanych w edukację i rewitalizację zorientowane na zintegrowane projektowanie i rozwiązywanie problemów społecznych.

Romans panny Opolskiej z panem Główniakiem. Anegdota

Kazimierz Przerwa-Tetmajer

Z turkotem i rozpędem zajechało kilka lekkich pojazdów, w dobre konie zaprzężonych, przed dwór czy pałac, jak go także zwano w Kresowicach. Z pierwszego wózka, chwyciwszy rajtpajcz za plecami położony i rzuciwszy lejce chłopcu stajennemu, ponad stopień, prosto na ziemię wyskoczyła panna Helena Klementyna Opolska i poczęła wołać do przybyłego wraz z nią towarzystwa: – Wysiadajcie! Wysiadajcie! Musicie być głodni! Towarzystwo wysypało się z wolantów, wózków i amerykanów. Sama młodzież, młode panny, młodzi chłopcy, wszystko z wiejska ubrane, suknie podpięte, sztylpy i buty z cholewami, wszystko ochocze, zdrowe i przystojne. – Proszę! – wołała panna Opolska. – Chodźcie! Młodzi ludzie nie weszli, ale raczej wpadli na wyścigi po kilku wysokich schodach w ogromną sień, gdzie na ich powitanie wylazł rosły, o głupim wyrazie wąskich, skośnych oczu pies, jakaś mieszanina brytana i doga i podniósłszy wielki łeb w górę, patrzał na przybyłych. Nim zawieszono na kołkach peleryny, płaszcze i kurty zwierzchnie, wszedł do sieni z dziedzińca Jan Główniak, nauczyciel ludowy z Kresowic i zarazem nauczyciel ośmioletniego Jacusia Opolskiego, brata panny Heleny Opolskiej.  (fragment)

Nudzimisie i pierwsza Gwiazdka

Rafał Klimczak

Adaś aż otworzył buzię ze zdziwienia. Pod choinką stał jakiś krasnoludek. Caluteńki puchaty i o misiowym pyszczku. Tylko... uszy miał trochę za duże. O wiele za duże! To nudzimiś Hubek usłyszał dziecięce wołanie: Nudzi mi się, nudzi misie, nudzimisie!.I poczuł się zaproszony. Za nim zaś ruszyli Gusia i Mutek... Jak urządzić safari i kulig z zabawkami? Czy niespodziewany gość może stać się najlepszym prezentem, a mały chłopiec zostać strażakiem? I jak wygląda Wigilia w krainie wyobraźni? Świąteczna magia w nudzimisiowym wydaniu!

Ucieczka jako przyczyna mobilności Europejczyków. Socjolingwistycznie ugruntowana analiza procesów społecznych w relacjach autobiograficznych

Katarzyna Waniek

Książka jest adresowana do badaczy społecznych zainteresowanych z jednej strony metodą autobiograficznego wywiadu narracyjnego, a z drugiej - problematyką migracji i cierpienia, osadzonych w różnych kontekstach społeczno-kulturowych sposobów łączenia dwóch lub więcej kultur w doświadczaniu biograficznym. Jej odbiorcami mogą stać się także praktycy w obszarze budowania kontaktu kulturowego oraz autorzy polityk społecznych związanych z procesami migracji i integracji społecznej.

My z Jedwabnego

Anna Bikont

"To jest najsmutniejsza książka jaką czytałam napisana przez najbardziej pogodną osobę jaką znam". Wisława Szymborska "Jedna z najważniejszych i najbardziej dramatycznych książek ostatniej dekady". Ryszard Kapuściński "Lektura tej książki wywołuje niemal fizyczny ból, nie sposób się od niej oderwać. Anna Bikont z niezwykłą przenikliwością wczuwa się w cierpienie ofiar i daje porażający obraz nienawiści, która latem 1941 r. ogarnęła mieszkańców miasteczka Jedwabne, nienawiści, która pokutuje tam po dziś dzień". Marek Edelman "Nie dała się zniechęcić: to stało się na cztery lata jej misją, obsesją, manią, jak chcecie to nazwać. Zbierała relacje i dokumenty, badała je krytycznie i porównywała, skrzętnie protokołując każdy krok, każdą rozmowę, odsłaniając cały swój warsztat badawczy i analityczny i nie ukrywając własnych emocji. W ten sposób w kanwę opowieści, zaiste porażających, o zbrodniach w ziemi łomżyńskiej przed sześćdziesięciu laty, o ich historycznym podłożu, o mordercach i o ich ofiarach, wplotła się książka o powstawaniu tej książki, nie mniej poruszająca nasze uczucia i świadomość moralną". Jerzy Jedlicki, "Zeszyty Literackie" nr 89 (2005) "Setki godzin prześlęczanych w bibliotekach i archiwach, kilometry przejechane po byle jakich prowincjonalnych drogach, dziesiątki rozmów z ofiarami, zbrodniarzami, świadkami, uparte rozplątywanie wątków, poszukiwanie śladów, podejmowanie tropów - Anna Bikont pracowała nad swoją książką blisko cztery lata, choć słowo "praca" nie oddaje ogromu jej zaangażowania, poświęcenia i pasji. Może raczej należałoby powiedzieć "żyła" swoją książką, oddając jej czas, myśli, emocje. Autorka daje nam do ręki bardzo osobisty zapis blisko czteroletnich, heroicznych zmagań z oporną materią przeszłości i pamięci, a też zapis własnej traumy związanej nie tylko z obcowaniem z niegdysiejszym bestialstwem, ale także z jego dzisiejszymi usprawiedliwieniami". Joanna Szczęsna, "Gazeta Wyborcza" "Wynikiem czterech lat z życia Anny Bikont jest książka, w którą wpisani jesteśmy wszyscy. To tytułowe "my" naprawdę robi wrażenie. Mieszczą się w nim zarówno "ci Polacy, których sumienie jest poruszone tamtą zbrodnią"(Aleksander Kwaśniewski), jak i ci, których sumienie poruszone nie zostało. Mieszczą się wszyscy żydowscy Polacy i polscy Żydzi, którzy w Jedwabnem mieszkali, zostali zabici lub wyjechali, a także ci, którzy, jak pani Helena Cz., wciąż tam żyją i całkiem słusznie nie chcą uwierzyć, że wojna skończyła się naprawdę. Z książki Bikont wyłania się więc nareszcie pełny, choć zupełnie nierealny kształt polskiej wspólnoty narodowej. Wspólnoty, która być mogła, ale nigdy nie była". Joanna Tokarska-Bakir, "Rzeczy mgliste" "My z Jedwabnego chociaż dotyczy wielkiego koszmaru sprzed dziesięcioleci i jednego z najboleśniejszych przewartościowań polskiej samoświadomości, pozostanie książką ważną nawet wtedy, kiedy przycichnie już dyskusja o tragicznym losie żydowskich mieszkańców miasteczka w Łomżyńskiem. To książka o każdej małej społeczności, która poczuła się, nawet wbrew oczywistym faktom, upokorzona i osaczona, o pamięci i niepamięci, o każdej agresywnej obronie szkodliwych mitów, o tym, że straszna przeszłość i straszna wina, chociaż wydają się zapomniane, czyli raz na zawsze wygodnie załatwione, kiedyś z wielką siłą wrócą i będą się wreszcie domagać uczciwego wyznania". Marek Radziwon, "Gazeta Wyborcza"

Dom lalkarki

Paula Uzarek

Dom Lalkarki to przesycona magią powieść z nutą urban fantasy, mystery, obyczaju i nieoczywistego romansu. Czarownik Juliusz bierze zlecenie odprowadzenia w zaświaty duszy kobiety, która zginęła w zagadkowych okolicznościach. Gdy przybywa do wyludnionego miasteczka Dom, okazuje się, że ma asystować osobie, której wolałby nigdy więcej nie spotkać wiedźmie zielnej Mice. Ale już pierwszego wieczora orientują się, że to zlecenie to zaledwie czubek góry lodowej. Zgłębiając tajemnice miejscowości, poznają lokalną legendę o Lalkarce uznawanej tu za boginię dającą nieśmiertelność. Cena za ten dar jest jednak przerażająca. Przekonują się też, że na szali znajduje się nie tylko dusza Hanny, a moc Lalkarki manifestuje się w sposób, jakiego żadne z nich się nie spodziewało. Czy Mika i Juliusz spróbują ze sobą współpracować, chociaż oboje chcą od życia zupełnie różnych rzeczy? Lalkarka to historia dla tych, którzy mają otwarte umysły, nie oczekują banalnych zakończeń i lubią rzadkie motywy w fantastyce wciąż jeszcze sporadycznie tylko obecne na polskim rynku: why choose (brak wyboru), omniseksualność, dynamika przyciąganie-odpychanie.

Dobra Pani

Eliza Orzeszkowa

Nowela „Dobra pani" została opublikowana po raz pierwszy w 1888 roku w zbiorze Panna Antonina. Autorka obnaża w niej powierzchowność i fałsz realizacji pozytywistycznego hasła filantropii i dobroduszności. Tytułowa "dobra pani" to ironiczne określenie Eweliny Krzyckiej, która swoją fałszywą dobroczynnością wyrządza ludziom krzywdę, traktując ich jak zabawki.

Do pierwszej krwi

Amélie Nothomb

Wstrząsająca biografia ojca. Trzydziesta książka Amélie Nothomb, nagrodzona Prix Renaudot 2021. Osobista, niesentymentalna, na pozór lekka, a jednak wstrząsająca powieść, w której autorka oddała hołd swojemu ojcu, mówiąc jego głosem. Zaledwie trzy epizody z dzieciństwa i młodości Patricka Nothomba, belgijskiego dyplomaty, zupełnie wystarczyły pisarce, by po mistrzowsku przedstawić zarówno słabość, jak i siłę człowieka. Sześcioletni Patrick zostaje wysłany na wakacje do dziadka poety, barona na zamku w Pont-dOye. Tam, pośród zgrai swoich małoletnich ciotek i wujków, przebywa w osobliwych warunkach: karmiony raczej kiepską poezją niż realną strawą, marznąc na kość w zimowe noce, zdany sam na siebie przechodzi prawdziwie darwinowską szkołę przetrwania. Po latach powie, że to właśnie tam rozwinął instynkt życia i hart ducha, które pozwoliły mu jako negocjatorowi stanąć twarzą w twarz z rewolucjonistami w Kongo i uratować setki zakładników.

Alicja w Krainie Czarów

Lewis Carroll

Książka dla wspólnej lektury wszystkich pokoleń – każdy znajdzie tu swoje własne odczytanie i swoje własne oczarowanie.   Baśniowa opowieść o przygodach Alicji w Kra­inie Czarów powstała w gorące lipcowe popołu­dnie 1862 roku, kiedy to podczas przejażdżki łódką po Tamizie Lewis Carroll, wykładowca mate­matyki w Oxfordzie i autor poważnych książek ma­tematycznych, opowiedział ją małej Alicji i jej dwóm siostrom. I właśnie ta opowieść, a nie prace naukowe, przyniosła pisarzowi światową sławę. Zachęcony ogromnym powodzeniem książ­ki Carroll kilka lat później napisał drugą część opowieści pt. Alicja po drugiej stronie lustra.   Alicja w Krainie Czarów jest utworem szcze­gólnym. Nie przedstawia świata takim, jakim go widzimy na co dzień, lecz ukazuje go we śnie bo­haterki, a snem, jak dobrze wiecie, rządzą od­mienne prawa. Toteż w książce znane fragmenty rzeczywistości układają się w całkiem nowe, częs­to nonsensowne całości, a postaci prawdziwe, przemieszane z fantastycznymi, wyglądają i za­chowują się inaczej niż w życiu. I jeszcze jedna uwaga: Alicja w Krainie Cza­rów należy do tych książek, do których warto wracać. Raz odczytacie ją jako dziwną baśń, peł­ną niezwykłych, zaskakujących wydarzeń, ale przy kolejnej lekturze ukaże się wam wiele no­wych treści. Każdego jednak czytelnika zawsze zdumiewać będzie bogactwo fantazji i pomysłowoś­ci autora, każdy też podda się urokowi jego nie­powtarzalnego humoru.

Błazen - wielki mąż. Opowieść o Tadeuszu Boyu Żeleńskim

Józef Hen

Mistrzowski portret literacki - opowieść o życiu, pisarstwie i tragicznej śmierci Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Jego głos - o edukacji, przemianach obyczajowych, historii bez łgarstw, tolerancji, wolności jednostki - brzmi tak współcześnie, jakby wtrącał się do naszych dzisiejszych dyskusji i sporów. W książce tej sprzymierzyły się wszystkie talenty i umiejętności Józefa Hena. Jako powieściopisarz zna on zarówno wagę ujęcia panoramicznego, jak i detalu. Jest to zarazem esej i wspomnienie, uczona rozprawa i nowela, swobodna gawęda i wnikliwe studium psychologiczne. A także najprawdziwszy romans.

Przekład, czyli na styku dwóch podmiotowości

Katarzyna Majdzik

Książka pt. Przekład, czyli na styku dwóch podmiotowości porusza fundamentalny problem nauki o przekładzie, jakim jest relacja autor–tłumacz. Posiłkując się interdyscyplinarnym warsztatem badawczym oraz szerokim zapleczem filozoficznym, przedstawia Autorka koncepcję przekładu (procesu) jako dialogu międzykulturowego oraz przekładu (tekstu) jako dzieła powstałego w wyniku spotkania dwóch podmiotowości, a więc dwóch osobowości, kultur, języków i strategii tekstowych. Tak rozumiany „styk podmiotowości” zakłada relacyjny i dynamiczny charakter przekładu, którego ontologia jest „ruchoma”. Każdy przekład (tekst) funkcjonujący w ramach choćby tylko założonej teoretycznie serii translatorycznej zbliża się do oryginału-prototypu. Ruch ten oznacza ścieranie się idei, interpretacji oraz wzajemne „oświetlanie” tekstów. Badanie relacji przekład–oryginał umożliwia zatem śledzenie owego ruchu idei, a także daje wgląd w tekstową genezę zmian translatorskich; wyznacza horyzont badania obecności Innego w przekładzie i stosunku tłumacza do kategorii obcości. Praca stanowić ma wkład w teorię i filozofię przekładu; na nowo oświetla rudymentarne problemy translatologii oraz rozszerza wcześniejsze ustalenia tej dziedziny. Skierowana jest przede wszystkim do przekładoznawców oraz slawistów zainteresowanych najnowszą literaturą chorwacką.

Kazusy.Prawo karne

Olga Sitarz

Ze wstepu. Kazusy z prawa karnego to nic innego jak - nieco uproszczone - prawo w działaniu. To właśnie mniej lub bardziej rozbudowane stany faktyczne wymuszają - dla ich karnoprawnej oceny - prawne poruszanie się w całym obszarze prawa karnego. Zazwyczaj kazus to opis zdarzenia, wobec którego należy zastosować określone przepisy decydujące o tym, czy i jaką dpowiedzialność w obszarze prawa karnego ponieść może uczestnik (uczestnicy) zdarzenia. Z reguły historia opowiedziana jest słowem, autor dokonuje więc już wstępnej selekcji informacji. W naszej publikacji zdarzenie opowiedziane jest natomiast obrazem - komiksem. To oznacza, że czytelnik otrzymuje więcej informacji i sam - niczym prokurator czy sędzia - musi dokonać wstępnego wyboru istotnych elementów zdarzenia. Selekcję tę, a później podejmowanie decyzji odnośnie do odpowiedzialności, czytelnik powinien podjąć w oparciu o zasady dpowiedzialności karnej przewidziane w obowiązującym prawie. I chociaż same przepisy zmieniają się dość często, wspomniane zasady tworzą względnie trwały i stabilny kręgosłup,