Zagranica

Edward Pasewicz

Edward Pasewicz Dolna Wilda Zagranica Tajny kodzie zagraniczny, Sroko, pierzasta raco, rozdwojona jak księżyc na te tam ciemne strony, w których morza, łodzie, algi i wodorosty, o których nie umiem powiedzieć wprost, że mnie urodziły, ale coś jest w tym ciemnym zakątku ich pamięci, że kiedy cię widzę, prawie natychmiast widzę twoje gniazdo. Niebezpiecznie widoczne. Kupkę gałęzi zrzucanych z ... Edward Pasewicz ur.9 czerwca 1971 Najważniejsze dzieła:Dolna Wilda (2001), Henry Berryman Pięśni (2006), Drobne! Drobne! (2008), Pałacyk Bertolta Brechta (2011), Och, Mitochondria (2016) Poeta, pisarz, dramaturg i kompozytor. Absolwent filozofii. Wielokrotnie nominowany do najważniejszych nagród literackich w Polsce i wielokrotnie tłumaczony. Identyfikuje się jako buddysta oraz gej, a w wierszach często odwołuje się do tych rzeczywistości. Justyna Sobolewska zwraca też uwagę na fakt, że w jego twórczości często pojawiają się katalogi rzeczy codziennych. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Do M***

Adam Mickiewicz

Adam Mickiewicz Sonety odeskie Do M*** Wiérsz napisany w roku 1822 Precz z moich oczu! posłucham od razu, Precz z mego serca! i serce posłucha, Precz z méj pamięci! Nie! tego rozkazu Moja i twoja pamięć nie posłucha. Jak cień tém dłuższy, gdy padnie z daleka, Tém szerzéj koło żałobne roztoczy, Tak moja postać, im daléj ucieka, Tém grubszym kirem twą pamięć pomroczy. Na każdém miejscu i o każdéj dobie, Gdziem z tobą płakał, gdziem się z tobą bawił, Wszędzie i zawsz... Adam Mickiewicz Ur. 24 grudnia 1798 r. w Zaosiu koło Nowogródka Zm. 26 listopada 1855 r. w Konstantynopolu (dziś: Stambuł) Najważniejsze dzieła: Ballady i romanse (1822), Grażyna (1823), Sonety krymskie (1826), Konrad Wallenrod (1828), Dziady (cz.II i IV 1823, cz.III 1832), Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego (1833), Pan Tadeusz (1834); wiersze: Oda do młodości (1820), Do Matki Polki (1830), Śmierć pułkownika (1831), Reduta Ordona (1831) Polski poeta i publicysta okresu romantyzmu (czołowy z trójcy wieszczów). Syn adwokata, Mikołaja (zm. 1812) herbu Poraj oraz Barbary z Majewskich. Ukończył studia na Wydziale Literatury Uniwersytetu Wileńskiego; stypendium odpracowywał potem jako nauczyciel w Kownie. Był współzałożycielem tajnego samokształceniowego Towarzystwa Filomatów (1817), za co został w 1823 r. aresztowany i skazany na osiedlenie w głębi Rosji. W latach 1824-1829 przebywał w Petersburgu, Moskwie i na Krymie; następnie na emigracji w Paryżu. Wykładał literaturę łacińską na Akademii w Lozannie (1839), a od 1840 r. literaturę słowiańską w College de France w Paryżu. W 1841 r. związał się z ruchem religijnym A. Towiańskiego. W okresie Wiosny Ludów był redaktorem naczelnym fr. dziennika Trybuna Ludów i organizatorem ochotniczego Zastępu Polskiego, dla którego napisał demokratyczny Skład zasad. autor: Cezary Ryska Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Poematy zazdrosne

Bolesław Leśmian

Tar­cza Prócz mnie -- nie bę­dziesz miał ob­lu­bie­ni­cy,  Prócz mnie -- nie uj­miesz in­ne­go zwier­cia­dła,  Byś w niem się wła­snej ode­śnił źre­ni­cy,  Do mo­sięż­ne­go po­do­bien wi­dzia­dła!  Żad­ne ci dziew­czę ró­ża­nem brze­mie­niem  Kru­che­go cia­ła -- ra­mion nie obar­czy,  Ni warg zni­ko­mem nie ska­la imie­niem, --  Ry­ce­rzu! wier­nym po­zo­stań swej tar­czy!  Ja ci prze­cho­wam, od­bi­te w mem ło­nie,  Do­li­ny, gó­ry, je­zio­ra, nie­bio­sy, --  Ja wra­żych mie­czów po­gróż­ki i cio­sy  W śpi­żo­we hym­ny dla cie­bie roz­dzwo­nię!  Twój sen lę­kli­wy uzbro­ję swą chwa­łą,  Aby mógł śnić się bez trwo­gi, bez ska­zy!  Obro­nię cie­bie mi­ło­ścią wy­trwa­łą  Od złe­go ognia, od rdza­wej za­ra­zy!  Obro­nię cie­bie od wszel­kiej tę­sk­no­ty  I od uro­ku za­tru­tych stru­mie­ni, --  Od bu­rzy czar­nej, szkar­łat­nej i zło­tej,  I od tej, co się po gro­bach zie­le­ni!  Od nie­pa­mię­ci błę­kit­nych po­ci­sków,  Któ­rych się or­ły w nie­bie nie ustrze­gą!  Od ze­msty bo­żej, od cie­bie sa­me­go  I od mych wła­snych ku to­bie roz­bły­sków! [...]Bolesław LeśmianUr. 22 stycznia 1878 r. w Warszawie Zm. 7 listopada 1937 r. w Warszawie Najważniejsze dzieła: zbiory wierszy: Sad rozstajny (1912), Łąka (1920), Napój cienisty (1936), Dziejba leśna (1938); zbiory baśni prozą: Klechdy sezamowe (1913), Przygody Sindbada Żeglarza (1913) i Klechdy polskie Wybitny polski poeta, eseista, prozaik i tłumacz tworzący w Młodej Polsce i dwudziestoleciu międzywojennym. Pochodził ze spolszczonej inteligenckiej rodziny Lesmanów. Spokrewniony z A. Langem i J. Brzechwą. Ukończył studia prawnicze w Kijowie. Współtworzył ?Chimerę? i Teatr Artystyczny w Warszawie. Jego poezję cechował symbolizm, sensualizm, mistycyzm, spirytyzm, zainteresowanie paranormalnością, postulowanie powrotu do natury (poeta jako ?człowiek pierwotny?), poszukiwanie miejsca Boga w świecie, ale i egzystencjalne spory ze stwórcą. Nawiązywał do ludowości (tworząc neologizmy oraz własne mity i postaci), stylistycznie do baroku i romantyzmu, ideowo do filozofii Nietzschego i Bergsona. Mistrz wiersza sylabotonicznego. W 1933 r. został członkiem Polskiej Akademii Literatury. autor: Alicja Szulkowska Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Baran dany na ofiarę

Ignacy Krasicki

Ignacy Krasicki Bajki i przypowieści Baran dany na ofiarę Widząc, że wieńce kładą, że mu rogi złocą, Pysznił się tłusty baran, sam nie wiedział o co. Aż gdy postrzegł oprawcę, a ten powróz bierze, Aby go poniewolnie ciągnął ku ofierze, Poznał swój błąd; rad nierad wypełnił los srogi. Nie pomogły m... Ignacy Krasicki Ur. 3 lutego 1735 r. w Dubiecku (Sanockie) Zm. 14 marca 1801 r. w Berlinie Najważniejsze dzieła: Myszeida (1775), Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki (1776), Monachomachia (1778), Pan Podstoli (1778 i 1784), Bajki i przypowieści (1779), Satyry (1779 i 1782), Antymonachomachia (1779), Wojna chocimska (1780) Wybitny polski poeta, prozaik, komediopisarz i publicysta. Kasztelanic chełmski, hrabia, przeznaczony do stanu duchownego ze względu na trudną sytuację materialną rodziny. Od 1766 r. biskup warmiński. Blisko współpracował z królem Stanisławem Augustem w dziele kulturalnego ożywienia kraju. Tworzył w duchu oświecenia (m.in. napisał w latach 1781-83 dwutomową encyklopedię Zbiór potrzebniejszych wiadomości, był twórcą pierwszego pol. czasopisma, (Monitor), ale jego Hymn do miłości ojczyzny (1774) oraz przekład Pieśni Osjana odegrały znaczącą rolę w kształtowaniu polskiego romantyzmu. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Pieśń filaretów

Adam Mickiewicz

Pieśń filaretów Hej użyjmy żywota!  Wszak żyjem tylko raz:  Niechaj ta czara złota,  Nie próżno wabi nas.    Hejże do niej wesoło!  Niechaj obiega w koło;  Chwytaj i do dna chyl  Zwiastunkę złotych chwil!    Po co tu obce mowy?  Polski pijemy miód:  Lepszy śpiew narodowy,  I lepszy bratni ród.    W ksiąg greckich, rzymskich steki  Wlazłeś, nie żebyś gnił;  Byś bawił się jak Greki,  A jak Rzymianin bił.    Ot tam siedzą prawnicy,  I dla nich puchar staw:  Dzisiaj trzeba prawicy,  A jutro trzeba praw.    Wymowa wznieść nie zdoła  Dziś na wolności szczyt,  Gdzie przyjaźń, miłość woła,  Tam bracia cyt, tam cyt! [...]Adam MickiewiczUr. 24 grudnia 1798 r. w Zaosiu koło Nowogródka Zm. 26 listopada 1855 r. w Konstantynopolu (dziś: Stambuł) Najważniejsze dzieła: Ballady i romanse (1822), Grażyna (1823), Sonety krymskie (1826), Konrad Wallenrod (1828), Dziady (cz.II i IV 1823, cz.III 1832), Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego (1833), Pan Tadeusz (1834); wiersze: Oda do młodości (1820), Do Matki Polki (1830), Śmierć pułkownika (1831), Reduta Ordona (1831) Polski poeta i publicysta okresu romantyzmu (czołowy z trójcy ?wieszczów?). Syn adwokata, Mikołaja (zm. 1812) herbu Poraj oraz Barbary z Majewskich. Ukończył studia na Wydziale Literatury Uniwersytetu Wileńskiego; stypendium odpracowywał potem jako nauczyciel w Kownie. Był współzałożycielem tajnego samokształceniowego Towarzystwa Filomatów (1817), za co został w 1823 r. aresztowany i skazany na osiedlenie w głębi Rosji. W latach 1824-1829 przebywał w Petersburgu, Moskwie i na Krymie; następnie na emigracji w Paryżu. Wykładał literaturę łacińską na Akademii w Lozannie (1839), a od 1840 r. literaturę słowiańską w College de France w Paryżu. W 1841 r. związał się z ruchem religijnym A. Towiańskiego. W okresie Wiosny Ludów był redaktorem naczelnym fr. dziennika ?Trybuna Ludów? i organizatorem ochotniczego Zastępu Polskiego, dla którego napisał demokratyczny Skład zasad. autor: Cezary Ryska Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Pójdźmy wszyscy do stajenki

Autor nieznany

Pójdźmy wszyscy do stajenki... Pójdźmy wszyscy do stajenki,  Do Jezusa i Panienki,  Powitajmy maleńkiego  I Maryję, Matkę Jego.    Witaj, Jezu ukochany,  Od Patriarchów czekany,  Od Proroków ogłoszony,  Od narodów upragniony.    Witaj, Dziecineczko w żłobie,  Wyznajemy Boga w Tobie,  Coś się narodził tej nocy,  Byś nas wywarł z czarta mocy.    Witaj, Jezu, nam zjawiony,  Witaj, dwakroć narodzony,  Raz z Ojca przed wieków wiekiem,  A teraz z Matki człowiekiem.    Któż to słyszał takie dziwy?  Tyś człowiek i Bóg prawdziwy,  Ty łączysz w Boskiej osobie  Dwie natury różne sobie.    Tyś świat stworzył, a świat Ciebie  Nie poznał, mając wśród siebie;  Idziesz dla jego zbawienia,  On ci odmawia schronienia. [...]Autor nieznanyAutor nieznany - hasło to odnosi się zarówno do utworów plastycznych i literackich, których autor pozostaje bezimienny, choć jest zapewne konkretną osobą, o której można by ustalić jakieś przypuszczalne informacje (jak np. o Gallu Anonimie czy Mistrzu Pięknej Madonny z Wrocławia), jak również do utworów będących najprawdopodobniej dziełem pewnej zbiorowości, np. cechu. W przypadku sztuk wizualnych szczególny rodzaj anonimowości zachowują autorzy tworzący w pracowniach wielkich mistrzów, wykonujący ich polecania, pomniejsze partie większych zamówień. Niemal detektywistyczne technologie, m.in.: badania wieku podłoża, prześwietlenie warstwy malarskiej podczerwienią, pozwalają współcześnie coraz lepiej identyfikować twórców. Czasami jednak można wskazać tylko krąg kulturowy twórcy, centrum artystyczne, pod którego wpływem autor tworzył oraz oszacować czas powstania dzieła. W przypadku literatury do dzieł o autorze zbiorowym zaliczyć można utwory ludowe lub niektóre dzieła starożytne, których powstanie ginie w mrokach dziejów: zrodzone w kulturze oralnej, były powtarzane i zapamiętywane przez kolejnych słuchaczy. Z czasem ktoś zapisywał zapamiętany utwór, niekiedy powstawało kilka niezależnych zapisów. Po epoce antycznej, kiedy twórczość miała zapewniać autorowi indywidualną, ,,imienną" nieśmiertelność - na początku średniowiecza za cnotę twórców uznawano anonimowość. Sztuka miała służyć chwale Boga, religii, kraju - instytucjom trwalszym od znikomego i mało istotnego jednostkowego bytu. Legendy, mity, wiele kronik czy pieśni - teksty ważne dla całych społeczności, to często dzieła, których autorów nie sposób wskazać.Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Pieśń XI (Prózna twa chłuba, nie kochaj sie w sobie...)

Jan Kochanowski

Jan Kochanowski Pieśń XI Prózna twa chłuba, nie kochaj sie w sobie, Nie wszytkoć prawda, com pisał o tobie. Miłość mię zwiodła i przez mię mówiła, Że nad cię nigdy wdzięczniejsza nie była. Jako lelija różą przeplatana, Zdała mi sie twarz twoja malowana; Oczy twe jako gwiazdy sie błyskały, Piersi twe śniegu sromotę działały. Gniewliweś morze śmiechem uśmierzała, Kamienneś serce słowy przenikała. Teraz w mych oczach wszystko sie zmieniło, Obłudne ser... Jan Kochanowski Ur. 6 czerwca 1530 r. w Sycynie koło Zwolenia Zm. 22 sierpnia 1584 r. w Lublinie Najważniejsze dzieła: Odprawa posłów greckich (1578), Psałterz Dawidów (parafrazy psalmów, 1579), Treny (1580), Fraszki (1584), Pieśni ksiąg dwoje (1586) Wybitny poeta polski okresu odrodzenia, którego twórczość odegrała ogromną rolę w rozwoju języka, literatury i kultury polskiej. Syn zamożnego ziemianina, studiował w Akademii Krakowskiej (1544-1547) oraz na uniwersytetach w Królewcu i Padwie (1555-1559). Podróżował po Włoszech i Francji, gdzie poznał poetów Plejady (Ronsard). Po powrocie do Polski dzięki biskupowi Myszkowskiemu rozpoczął karierę na dworze Zygmunta Augusta, w 1563 r. został sekretarzem królewskim. Ok. 1575 r. ożenił się i osiadł na wsi. Śmierć jednej z córek stała się pobudką do napisania oryginalnego cyklu trenów. Zmarł nagle na serce. W jego pogrzebie uczestniczył król Stefan Batory, kanclerz J. Zamojski i in. autor: Katarzyna Migdał Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Majka

Bolesław Leśmian

Bolesław Leśmian Klechdy polskie Majka Działo się na pierwszy dzień Zielonych Świątek. W maju ów dzień wypadł. Marcin Dziura nie po bożemu go spędził, bo w karczmie. Milczał i pił, pił i milczał. Trudno nawet powiedzieć, czego mu więcej było potrzeba picia czy milczenia. Jedno i drugie zarówno było niezbędne. Inni gawędą stosowną wódkę zabarwiali, a on siedział odludnie wpodle ściany i pił sam do siebie, jakby się przed chwilą dopiero ze sobą samym pokumał czy pobr... Bolesław Leśmian Ur. 22 stycznia 1878 r. w Warszawie Zm. 7 listopada 1937 r. w Warszawie Najważniejsze dzieła: zbiory wierszy: Sad rozstajny (1912), Łąka (1920), Napój cienisty (1936), Dziejba leśna (1938); zbiory baśni prozą: Klechdy sezamowe (1913), Przygody Sindbada Żeglarza (1913) i Klechdy polskie Wybitny polski poeta, eseista, prozaik i tłumacz tworzący w Młodej Polsce i dwudziestoleciu międzywojennym. Pochodził ze spolszczonej inteligenckiej rodziny Lesmanów. Spokrewniony z A. Langem i J. Brzechwą. Ukończył studia prawnicze w Kijowie. Współtworzył Chimerę i Teatr Artystyczny w Warszawie. Jego poezję cechował symbolizm, sensualizm, mistycyzm, spirytyzm, zainteresowanie paranormalnością, postulowanie powrotu do natury (poeta jako człowiek pierwotny), poszukiwanie miejsca Boga w świecie, ale i egzystencjalne spory ze stwórcą. Nawiązywał do ludowości (tworząc neologizmy oraz własne mity i postaci), stylistycznie do baroku i romantyzmu, ideowo do filozofii Nietzschego i Bergsona. Mistrz wiersza sylabotonicznego. W 1933 r. został członkiem Polskiej Akademii Literatury. autor: Alicja Szulkowska Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Inwersja (fotografia anamorficzna)

Joanna Mueller

Joanna Mueller Somnambóle fantomowe Wersja intro Inwersja (fotografia anamorficzna) i stojąc w środku gryzącego stosu joanna nie wie czy to pierwsza miłość czy tylko przyszła po prostu śmierć pierwsza T. Karpowicz żywotów tak niepodległych nie znał samozniewalacz szymona kręgosłupnika i joaśki pucelle co tylko wokół własnej ośki kręcili się: skąd w żarze rozkochjarzenie *i asis mundi* *skąd* twój pacierzowy promień w okręgach moich stosów *a ja apokryf*... Joanna Mueller ur. 13 listopada 1979 Najważniejsze dzieła: Somnambóle fantomowe (2003), Zagniazdowniki/Gniazdowniki (2007), Wylinki (2010), intima thule (2015) Poetka, eseistka, redaktorka, wielodzietna mama, niegdyś sygnatariuszka Manifestu neoglingwistycznego. Wydała cztery tomy poetyckie oraz dwie książki eseistyczne. Redaktorka książek: Solistki, Antologia poezji kobiet (19892009) (Warszawa 2009, razem z Marią Cyranowicz i Justyną Radczyńską) oraz Warkoczami. Antologia nowej poezji (Warszawa 2016, wraz z Beatą Gulą i Sylwią Głuszak). Pisuje również wiersze dla dzieci. Mieszka w Warszawie, gdzie m.in. współprowadzi seminarium o literaturze kobiet Wspólny Pokój. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Na stryja

Jan Kochanowski

Jan Kochanowski Fraszki, Księgi pierwsze Na stryja Nie bądź mi stryjem, Rzymianie mawiali, Kiedy się komu karać nie dawali. Bądź ty mnie Stryjem przedsię po staremu, Jedno nic nie bierz synowcowi swemu. ----- Ta lektura, podobnie jak tysiące innych, dostępna jest na stron... Jan Kochanowski Ur. 6 czerwca 1530 r. w Sycynie koło Zwolenia Zm. 22 sierpnia 1584 r. w Lublinie Najważniejsze dzieła: Odprawa posłów greckich (1578), Psałterz Dawidów (parafrazy psalmów, 1579), Treny (1580), Fraszki (1584), Pieśni ksiąg dwoje (1586) Wybitny poeta polski okresu odrodzenia, którego twórczość odegrała ogromną rolę w rozwoju języka, literatury i kultury polskiej. Syn zamożnego ziemianina, studiował w Akademii Krakowskiej (1544-1547) oraz na uniwersytetach w Królewcu i Padwie (1555-1559). Podróżował po Włoszech i Francji, gdzie poznał poetów Plejady (Ronsard). Po powrocie do Polski dzięki biskupowi Myszkowskiemu rozpoczął karierę na dworze Zygmunta Augusta, w 1563 r. został sekretarzem królewskim. Ok. 1575 r. ożenił się i osiadł na wsi. Śmierć jednej z córek stała się pobudką do napisania oryginalnego cyklu trenów. Zmarł nagle na serce. W jego pogrzebie uczestniczył król Stefan Batory, kanclerz J. Zamojski i in. autor: Katarzyna Migdał Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Bezpieczeństwo

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska Bezpieczeństwo Boicie się o mnie? Dlaczego? Ach, życie jest burzliwe i złe nieskończenie, lecz czyż potrzeba syrenie pasa ratunkowego? ----- Ta lektura, podobnie jak tysiące innych, dostępna jest na stronie wolnelektury.pl. Wersja lektury w... Maria Pawlikowska-Jasnorzewska Ur. 24 listopada 1891 w Krakowie Zm. 9 lipca 1945 w Manchesterze Najważniejsze dzieła: Szofer Archibald. Komedia w 3 aktach, Baba-Dziwo. Tragikomedia w 3 aktach, Niebieskie migdały, Różowa magia. Poezje, Pocałunki Poetka i dramatopisarka, córka malarza Wojciecha Kossaka, siostra satyryczki Magdaleny Samozwaniec. Specjalizowała się w krótkich utworach poetyckich, przywołujących na myśl starożytną tradycję epigramatu. Najczęściej pisała wiersze o tematyce miłosnej, zazwyczaj oparte na nieoczekiwanych konceptach. Nieobca była jej też tematyka pozycji kobiety w społeczeństwie. W czasie wojny tworzyła z kolei wiersze opisujące wpływ brutalnej historii na losy i mentalność ludzką. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Pieśń o Jaśku zbójniku

Kazimierz Przerwa-Tetmajer

Pieśń o Jaśku zbójniku(Na tle pieśni ludowych na Podhalu) Z orawskiego zamku chłopcy pozierają  Czy się popod Tatry buczki rozwijają?    Idzie bystra woda hań ku Kościelisku,  Chłopcy marnie giną w orawskiem zamczysku.    Czyjże to hań chłopiec stoi u futryny?  Dy to Jasiek z Polan, Józkowej Maryny.    Wartko siwa woda w Kościelisko płynie,  Ale on nie wróci ku swojej dziedzinie.    Mówiła mu matka: «Nie goń ty po drogach,  By ci nie zberczały łańcuszki na nogach. [...]Kazimierz Przerwa-Tetmajer Ur. 12 lutego 1865 w Ludźmierzu Zm. 18 stycznia 1940 w Warszawie Najważniejsze dzieła: Na Skalnym Podhalu (1910), Legenda Tatr (1912); wiersze: Eviva l'arte; Hymn do Nirwany; Koniec wieku XIX; Prometeusz; Lubię, kiedy kobieta; Widok ze Świnicy do Doliny Wierchcichej; Pieśń o Jaśku zbójniku; List Hanusi. Poeta, jeden z czołowych przedstawicieli polskiego modernizmu (Młodej Polski); spośród jego obfitej twórczości poetyckiej najistotniejsze dla historii literatury pozostają wiersze z drugiej (1894), trzeciej (1898) i czwartej (1900) serii Poezji, oddające ducha dziewiętnastowiecznego dekadentyzmu, pesymizmu egzystencjalnego, a także fascynacji myślą Schopenhauera i Nietzschego oraz mitologią i filozofią indyjską, które właściwe było pokoleniu Tetmajera, szczególnie młodopolskiej bohemie. Tetmajer zasłynął ponadto jako autor śmiałych erotyków, a także piewca górskiej przyrody Tatr i popularyzator folkloru podhalańskiego; pisał również dramaty (Zawisza Czarny, Rewolucja, Judasz), nowele i powieści (Ksiądz Piotr; Na Skalnym Podhalu; Legenda Tatr; Z wielkiego domu; Panna Mery). Był przyrodnim bratem Włodzimierza Tetmajera, stanowił prototyp postaci Poety z Wesela Wyspiańskiego. Jego ojciec, Adolf Tetmajer, brał udział w powstaniu listopadowym i styczniowym; matka, Julia Grabowska, należała do tzw. koła entuzjastek, literatek skupionych wokół Narcyzy Żmichowskiej. Podczas studiów na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego (1884-1886) zaprzyjaźnił się z Lucjanem Rydlem, Stanisławem Estreicherem i Ferdynandem Hoesickiem. Zajmował się twórczością poetycką i pracą dziennikarską w "Kurierze Polskim" (współredaktor 1989--93), "Tygodniku Ilustrowanym", "Kurierze Warszawskim" i krakowskim "Czasie". Przez wiele lat pełnił funkcję sekretarza Adama Krasińskiego (wnuka Zygmunta, zajmującego się wydawaniem spuścizny autora Nie-Boskiej komedii) i w tej roli przebywał w Heidelbergu (1895). W czasie I wojny światowej był związany z legionami Piłsudskiego (redagował pismo "Praca Narodowa"); po wojnie wdał się w spór polsko-czechosłowacki o linię graniczną w Tatrach, był organizatorem Komitetu Obrony Spisza, Orawy i Podhala oraz prezesem Komitetu Obrony Kresów Południowych. W 1921 został prezesem Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy Polskich, a w 1934 członkiem honorowym Polskiej Akademii Literatury. Drugą połowę życia poety naznaczyła choroba. Powikłania wywołane kiłą doprowadziły najpierw do zaburzeń psychicznych (które ujawniły się już podczas obchodów 25-lecia jego twórczości w 1912 r.), a w późniejszym czasie do utraty wzroku. Pod koniec życia Tetmajer egzystował dzięki ofiarności społecznej, umożliwiono mu mieszkanie w Hotelu Europejskim w Warszawie, skąd został eksmitowany w styczniu 1940 r. przez okupacyjne władze niemieckie. Zmarł w Szpitalu Dzieciątka Jezus z powodu nowotworu przysadki mózgowej oraz niewydolności krążenia. Jest pochowany na Cmentarzu Zasłużonych w Zakopanem; na warszawskich Powązkach znajduje się jego symboliczny grób. Przeczytaj artykuł o autorze w Wikipedii Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Do mamy

Maria Konopnicka

Maria Konopnicka Do mamy A gdzie to idziesz, dziecino droga? Gdzie to tak późno błąkasz się sama? O, ja daleko idę do Boga, Do nieba idę, gdzie moja mama! Ależ ty słaba jesteś sierotka, A droga twoja bardzo daleka. A nuż co złego w drodze cię spotka? Człowiek cię skrzywdzi? Zły pies zaszczeka? O, mnie duch mamy kochanej strzeże, I nie odstąpi ode mnie kroku; Ja sobie idąc mówię pa... Maria Konopnicka Ur. 23 maja 1842 r. w Suwałkach Zm. 8 października 1910 r. we Lwowie Najważniejsze dzieła: O Janku Wędrowniczku, O krasnoludkach i sierotce Marysi, Nasza szkapa, Miłosierdzie gminy, Rota, Dym, Mendel Gdański Poetka, publicystka, nowelistka, tłumaczka. Zajmowała się krytyką literacką. Pisała liryki stylizowane na ludowe i realistyczne obrazki (W piwnicznej izbie). Wydawała cykle nowel (Moi znajomi, Nowele, Na drodze). W otoczeniu ośmiorga swoich dzieci tworzyła bajki (Na jagody). Jako poetka, inspiracji szukała w naturze (Zimowy poranek). Swoje wiersze publikowała głównie w prasie. Wiersz patriotyczny Rota konkurował z Mazurkiem Dąbrowskiego o miano hymnu Polski. Wiele jej utworów powstało podczas podróży po Europie (Italia). Ostatnie lata życia poświęciła poematowi Pan Balcer w Brazylii. autor: Bartłomiej Chwil Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Do Petryła

Jan Kochanowski

Jan Kochanowski Fraszki, Księgi wtóre Do Petryła Dawnoć nie stoi owa rzecz, Petryło, A przedsięć igrać z niewiastami miło. Wyjadłeś wszytki recepty z apteki Dla tej ociętnej i niestałej deki. Wielka część ludzi nie będzie wierzyła, Że co nie stojąc przedsię stoi siła. ----- Ta lektur... Jan Kochanowski Ur. 6 czerwca 1530 r. w Sycynie koło Zwolenia Zm. 22 sierpnia 1584 r. w Lublinie Najważniejsze dzieła: Odprawa posłów greckich (1578), Psałterz Dawidów (parafrazy psalmów, 1579), Treny (1580), Fraszki (1584), Pieśni ksiąg dwoje (1586) Wybitny poeta polski okresu odrodzenia, którego twórczość odegrała ogromną rolę w rozwoju języka, literatury i kultury polskiej. Syn zamożnego ziemianina, studiował w Akademii Krakowskiej (1544-1547) oraz na uniwersytetach w Królewcu i Padwie (1555-1559). Podróżował po Włoszech i Francji, gdzie poznał poetów Plejady (Ronsard). Po powrocie do Polski dzięki biskupowi Myszkowskiemu rozpoczął karierę na dworze Zygmunta Augusta, w 1563 r. został sekretarzem królewskim. Ok. 1575 r. ożenił się i osiadł na wsi. Śmierć jednej z córek stała się pobudką do napisania oryginalnego cyklu trenów. Zmarł nagle na serce. W jego pogrzebie uczestniczył król Stefan Batory, kanclerz J. Zamojski i in. autor: Katarzyna Migdał Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Tren IV

Jan Kochanowski

Jan Kochanowski Treny Tren IV Zgwałciłaś, niepobożna śmierci, oczy moje, Żem widział umierając miłe dziecię swoje. Widziałem, kiedyś trzęsła owoc niedordzały, A rodzicom nieszczesnym serca sie krajały. Nigdyć by ona była bez wielkiej żałości Mojej umrzeć nie mogła, nigdy bez ciężkości I serdecznego bolu, w którymkolwiek lecie Mnie by smutnego była odbiegła na świecie; Alem ja j... Jan Kochanowski Ur. 6 czerwca 1530 r. w Sycynie koło Zwolenia Zm. 22 sierpnia 1584 r. w Lublinie Najważniejsze dzieła: Odprawa posłów greckich (1578), Psałterz Dawidów (parafrazy psalmów, 1579), Treny (1580), Fraszki (1584), Pieśni ksiąg dwoje (1586) Wybitny poeta polski okresu odrodzenia, którego twórczość odegrała ogromną rolę w rozwoju języka, literatury i kultury polskiej. Syn zamożnego ziemianina, studiował w Akademii Krakowskiej (1544-1547) oraz na uniwersytetach w Królewcu i Padwie (1555-1559). Podróżował po Włoszech i Francji, gdzie poznał poetów Plejady (Ronsard). Po powrocie do Polski dzięki biskupowi Myszkowskiemu rozpoczął karierę na dworze Zygmunta Augusta, w 1563 r. został sekretarzem królewskim. Ok. 1575 r. ożenił się i osiadł na wsi. Śmierć jednej z córek stała się pobudką do napisania oryginalnego cyklu trenów. Zmarł nagle na serce. W jego pogrzebie uczestniczył król Stefan Batory, kanclerz J. Zamojski i in. autor: Katarzyna Migdał Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Podróże Beniamina Trzeciego

Mendele Mojcher-Sforim

Po­dró­że Be­nia­mi­na Trze­cie­go Przed­mo­wa Men­de­le­go Moj­cher-Sfo­ri­ma Po­wia­da Men­de­le Moj­cher-Sfo­rim: -- Bło­go­sła­wio­ny niech bę­dzie Stwór­ca, któ­ry wy­ty­czył ruch pla­net na wy­so­ko­ściach i ruch wszyst­kich istot na ziem­skim pa­do­le. Naj­mniej­sza na­wet ro­ślin­ka nie wy­ro­śnie sa­ma, do­pó­ki nie dźwi­gnie jej anioł, do­pó­ki nie za­wo­ła: ,,Ro­śnij! Wy­łaź!". Cóż do­pie­ro czło­wiek. Ten z pew­no­ścią ma swe­go wła­sne­go anio­ła, któ­ry sztur­cha go i roz­ka­zu­je: ,,Ru­szaj się, wy­łaź!". W jesz­cze więk­szym stop­niu od­no­si się to do lu­dzi szla­chet­nych, do no­bli­wych Ży­dów. U nas ża­den głu­piec nie śmie się sło­wem wy­rwać przed in­ny­mi. Ża­den du­reń nie po­dej­mie się udzie­la­nia rad, ża­den nie­uk nie bę­dzie cha­sy­dem i ża­den igno­rant nie sta­nie się ma­ski­lem, je­śli nie po­pchnie go wła­ści­wy anioł. Sztur­cha­ją i wy­py­cha­ją anio­ło­wie rów­nież na­szych bie­da­ków. Wo­ła­ją przy tym: ,,Ro­śnij­cie, bie­da­cy, nę­dza­rze, gol­cy od uro­dze­nia lub od wczo­raj. Wy jaw­ni i wy ukry­ci że­bra­cy, kwit­nij­cie i ro­śnij­cie ja­ko tra­wa, ja­ko po­krzy­wa! Ru­szaj­cie w dro­gę, dzie­ci mo­je ży­dow­skie. Idź­cie dzia­do­wać po do­mach!". Ale nie o tym chcia­łem. Pra­gnę, moi sza­now­ni pań­stwo, opo­wie­dzieć wam, jak je­den z na­szych bra­ci do­tarł do bar­dzo da­le­kich kra­jów i zdo­był dzię­ki te­mu wiel­ką sła­wę. [...]Mendele Mojcher-SforimUr. 2 stycznia 1836 lub 20 grudnia 1835 (data urodzenia nie jest pewna) w Kopylu Zm. 8 grudnia 1917 Najważniejsze dzieła: Szkapa (1987, I wyd. polskie: 1886, przeł. Klemens Junosza); Podróże Benjamina Trzeciego (1875, wyd. polskie: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1990, przeł. Michał Friedman, książka dostępna jest także w postaci e-booka z serii Biblioteka pisarzy żydowskich Fundacji im. Michała Friedmana) Właśc. Szolem Jakow Abramowicz. Pisarz uważany za pierwszego klasyka literatury jidysz, przez znawców literatury żydowskiej nazwany jej ?Dziadkiem? (?Ojcem? nazywa się Icchoka Lejbusza Pereca, ?Wnukiem? zaś Szolem Alejchema ? choć pisarze ci żyli i pisali w tym samym czasie). Urodził się w miasteczku Kopyl w okolicach Mińska. Jego ojciec był uczonym i aktywnym członkiem gminy, matka ? kobieta wykształcona, miała istotny wpływ na wychowanie Abramowicza. Zaszczepiła w nim wrażliwość i poetyckość, które później wykorzystywał w swojej twórczości literackiej. Otrzymał tradycyjne żydowskie wykształcenie, był przy tym doskonałym uczniem. Kiedy okazało się, że wyprzedził innych uczących się w chederze chłopców, porzucił lekcje zaczął pobierać nauki u swojego ojca, który przekazał mu dogłębną wiedzę na temat literatury rabinicznej. Po śmierci ojca, Szolem opuścił rodzinny dom i wyruszył na poszukiwanie pracy. Zatrudniał się jako nauczyciel w mijanych sztetlach, po czym zatrzymał się na jakiś czas u krewnych w Wilnie. Pod wpływem obserwacji żydowskiego życia toczącego się poza rodzinnym miasteczkiem oraz nędzy i ubóstwa jakich on sam doświadczył w czasie swojej wędrówki, stał się żywo zaangażowany w sprawę polepszenia warunków bytowych Żydów. Wychowany w atmosferze szacunku do nauki, został zwolennikiem idei żydowskiego oświecenia. Krytykował Żydów za bierne życie, za ślepe, bezrefleksyjne czasem wypełnianie przykazów religijnych. Zadebiutował dlatego w roli publicysty, tekstem zamieszczonym na łamach czasopisma hebrajskiego ?Hamagid?, w którym krytykował system wychowania żydowskich dzieci i propagował edukację w zakresie nauk świeckich (m.in. dziedzin przyrodniczych). Punktem zwrotnym w jego twórczości był bez wątpienia rok 1864, w którym Szolem-Mendele opublikował swój pierwszy tekst literacki - było to opowiadanie Mały człowieczek napisane w języku jidysz. Dziś uważa się, że to właśnie ono dało początek epoce nowoczesnej literatury jidysz. Ponieważ publikowanie w tym języku było wtedy jeszcze wciąż kwestią problematyczną, Abramowicz zdecydował wydać opowiadanie pod pseudonimem Mendele Mojcher Sforim ? Mendele Sprzedawca Książek, którym potem już zawsze podpisywał swoje książki. Prototypem literackiego alter ego Abramowicza był rzeczywisty obwoźny handlarz Senderl, który co jakiś czas przybywał do Kopyla z bagażem pełnym książek na sprzedaż. Każdą swoją nową książkę Mendele rozpoczynał słynnymi już dziś słowami: ?Powiadał Mendele Mojcher Sforim? (lub w innym tłumaczeniu: ?Tako rzekł Mendele?), po których następowało wprowadzenie do treści książki. Po pierwszej publikacji, w krótkim czasie nadeszły następne: opowiadanie Pierścionek zaręczynowy, w kolejnych latach także: Kulawy Fiszke, Taksa, a wreszcie Szkapa, albo opiekun zwierząt (1897) oraz Podróże Benjamina Trzeciego (1878). Po pogromach w 1881 roku, Mendele Mojcher Sforim wyjechał do Odessy, tam objął stanowisko kierownika miejscowej szkoły Talmud Tora. Nie sposób czytać jego książki bez wiedzy na temat kontrowersji, jakie wzbudzało wtedy literackie obrazowanie świata żydowskiego w prozie Mendelego - zarówno w kręgach tradycjonalistów jak i zwolenników Haskali, którzy odrzucali język jidysz, stanowiący według nich barierę dla integracji Żydów ze społecznością nie-żydowską. Mendelemu zarzucano, że uprawiając literaturę popularną, odbiera powagi żydowskiej tradycji słowa, nie zajmuje się sprawami ważnymi dla narodu, życie żydowskie przedstawia w zdeformowany sposób, w krzywym zwierciadle, a przez zastosowanie nowatorskich form językowych kaleczy jidysz. Przystępując więc do lektury książki ?Dziadka? literatury jidysz, warto kierować się słowami pisarza Salomona Belis-Legisa, który we wstępie do Przygód Beniamina Trzeciego napisał: ?Kiedy bierzemy do ręki książki Mendele Mojchera Sforima, wiemy, że namalowane przez niego płótno jest artystycznym dokumentem. Właśnie dokumentem, rodzimym albumem naszego narodu, fotografią, na której rozpoznamy naszych pradziadków?.Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.