Wysokie progi

Tadeusz Dołęga-Mostowicz

Magdalena Nieczaj, córka rzeźnika, odnosi prawdziwy sukces na scenie w "Złotej Masce", pojawiają się propozycje kinowe. Ale ciężka to kariera, a na dodatek przychodzi kryzys przełomu lat 30. XX wieku. Warszawskie lokale pustoszeją, brakuje pieniędzy. Ludzie zamykają się w domach, a artyści biedują. I wtedy odnajduje ją on. Młody, przystojny, bogaty ziemianin ze wspaniałego pałacu. Tylko że to nie scenariusz do bajki, a wspaniała, gorzka powieść znającego życie przedwojennego pisarza, który przenikliwie opisuje psychologiczne meandry mezaliansu, pustotę i powierzchowność arystokracji, pychę i próżność, a z drugiej strony pozostający ciągle ideałem marzeń sposób życia, maniery i szeroki gest. Kontynuacja opowieści o życiu Magdy Nieczajówny (pierwszą część poznaliśmy w Złotej Masce) w przedwojennej rzeczywistości mazowieckiego majątku. Warto przeczytać choćby i po to, by uprzytomnić sobie, że nasze wyobrażenia o ich życiu w tamtych czasach warte są konfrontacji.

Nikt'tu

Pawł Maj

OTWÓRZ SWÓJ UMYSŁ NA SPOTKANIE Z OBCYM Spokój nocnego nieba zakłóca dziwny ruch. To świetlisty punkt mknie w kierunku naszej planety. W nagłym rozbłysku obiekt dzieli się na mniejsze i po chwili ląduje na Ziemi. Ciemne jajowate kokony wbijają się w grunt. Wkrótce zaczynają pękać, a z ich szczelin coś się wydobywa. I to coś chce być znalezione... przez konkretne osoby. Odnajdujący się w nowej sytuacji Olo, odrzucona przez rodzinę Ariel i chodząca własnymi ścieżkami Nina to oni zostają wybrani. Trójkę młodych ludzi połączy wielka zagadka, próba wytrzymałości, a może i szansa na zmianę... Teleportacja, uleczanie, zmiennokształtność jakie jeszcze moce mają istoty zwane nikttu? Czy stanowią zagrożenie? A może zło czai się gdzie indziej?

Notatnik Literacki 1(2)/2024

Praca zbiorowa

Tematem pierwszego numeru "Notatnika Literackiego" był debiut, tematem drugiego jest pożegnanie. Ale spokojnie, nie oznacza to, że po tak krótkiej przygodzie pismo znika z rynku. Wręcz przeciwnie - plany na przyszłość są, i to całkiem dalekosiężne. Inspiracją dla drugiego numeru "NL" stało się miejsce pamięci o życiu i dziele twórców angielskich, czyli Poets' Corner w opactwie westminsterskim. Kilkaset grobów lub tablic poświęconych twórcom i twórczyniom literatury upamiętnia zarówno te osoby, których dzieła nie wytrzymały próby czasu, jak i tych, którzy pozostaną w literaturze światowej, dopóki ta będzie istnieć. A jak wygląda sytuacja z upamiętnianiem ludzi literatury w Polsce? Między innymi temu przyglądamy się w najnowszym numerze. Pomagają nam w tym Wojciech Bonowicz (perspektywa współczesna) i Łukasz Kozak (perspektywa nieco odleglejsza), teksty o pożegnaniach piszą dla nas Weronika Gogola i Jacek Paśnik, z pewną ideą miłości żegna się Mateusz Górniak (którego przepytuje Emilia Konwerska), i, jakby przewrotnie, wita się z nami debiutująca na łamach "NL" Urszula Honek. Co jeszcze? Oczywiście premierowa proza (piszą dla nas chociażby Edward Pasewicz i Elżbieta Łapczyńska), poezja, nieco krytyki literackiej i dział KLIN, którym zawiaduje Agnieszka Wolny-Hamkało.

Naturalne kamienie szlachetne i ozdobne

Irena V. Żaba, Jerzy Żaba

Kamienie szlachetne i ozdobne są znane człowiekowi od zarania dziejów. Nieustannie wzbudzają zainteresowanie i zachwyt swym pięknem oraz wyjątkowymi właściwościami, a szczególnie różnorodnymi efektami optycznymi. Znanych jest kilkaset kamieni szlachetnych i ozdobnych reprezentowanych przez minerały i skały (oraz ich odmiany), a także związki pochodzenia organicznego. W atlasie ukazano ponad 220 najczęściej spotykanych, od mieniących się ametystów i lśniących diamentów po kryształy kwarcu i tajemnicze opale, od szlachetnych kruszców - złota, platyny i srebra - po trawertyny. W opisach uwzględniono zarówno ich właściwości, jak i pochodzenie, występowanie oraz zastosowanie. Tekst wzbogacono ponad 1500 fotografiami.

Zawsze nie ma nigdy

Jerzy Pilch

Pierwszy wywiad rzeka z Jerzym Pilchem W książce Zawsze nie ma nigdy Jerzy Pilch, mistrz opowiadania, którego styl i poczucie humoru czytelnicy rozpoznają bez pudła, wraca do wiślańskich i krakowskich czasów, studiów, pracy w Tygodniku Powszechnym, wyprowadzki do Warszawy. Za bohatera opowieści wybiera sobie często szczegół, biurko, pudełka czy ołówki, niemo przypatrujące się burzliwym kolejom Pilchowego żywota. To przejmujące sprawozdanie z życia, jak na Pilcha przystało, przesiąknięte jest miłością do literatury, pisania, czytania, do pisarzy i pisarek wreszcie. Wywiad ten pozwala też się przekonać, jak prawdziwe jest obiegowe powiedzenie tyle że w odwróconej wersji że na inteligentne pytanie padnie inteligentna odpowiedź. Ewelina Pietrowiak reżyserka teatralna i operowa, scenografka okazuje się wytrawnym rozmówcą. Pyta o rzeczy ważkie i banalne, podnosi kwestie filozoficzne i podpytuje o bieżące wydarzenia. Wydobywa z Pilcha tę gorzką intymność, która zachwyca i przejmuje każdego, kto miał okazję się z nim zetknąć. Zawsze nie ma nigdy to nie tylko świetna lektura, obowiązkowa dla fanów Pilchowej frazy, ale też prawdziwy album. Książka zawiera kilkadziesiąt nigdy wcześniej niepublikowanych fotografii z czasów studenckich, okresu krakowskiego, warszawskiego i oczywiście z dzieciństwa. Na okładce pierwsze z nich mały Jurek jest pochłonięty dziełem wstrząsającym i ostatecznym, czyli numerem Przeglądu Sportowego.

Śpiew czerwonych ptaków. Powieść płaszcza i szpady z czasów konfederacji barskiej

Jolanta Maria Kaleta

Jaką cenę trzeba zapłacić, by ocalić honor i odzyskać miłość? Jest rok 1758. Do Petersburga, na dwór wielkiej księżnej Katarzyny i wielkiego księcia Piotra ze świtą Karola Krystiana Wettyna, jako jego adiutant, przyjeżdża pułkownik Seweryn Jaxa-Rawecki. Jednak nie chęć zrobienia kariery zawiodła go w szeregi gwardii polskiego królewicza, lecz tajemnica rodzinna i złożona ojcu na łożu śmierci przysięga, którą od lat stara się wypełnić. Nie wie, że wkrótce nadejdzie czas, kiedy będzie musiał wybrać, czy dochować wierności danemu słowu, czy poświęcić życie w walce o wiele ważniejszą sprawę. W tym samym czasie dwór w rodzinnych Koszutach opuszcza młodziutka starościanka Konstancja Niemirska i przyjeżdża do Warszawy wraz z ciotką, która wprowadza bratanicę na najlepsze salony stolicy, by znaleźć dla niej odpowiedniego kandydata na męża. Cieniem na życiu panny kładzie się nie tylko despotyzm jej ojca, lecz także wielka polityka. Los sprawi, że ścieżki życia Konstancji i Seweryna się przetną, a wielka miłość, która ich połączy, zostanie poddana ciężkiej próbie.

Hashimoto. Dieta 100 przepisów

Małgorzata Słoma - Krześlak

Hashimoto. Dieta. 100 przepisów to kompendium wiedzy i smaku idealne dla każdego, kto chce zrozumieć swoje ciało i zadbać o zdrowie. Poradnik ma na celu poprawę komfortu życia osób dotkniętych chorobą Hashimoto. Autorka, doświadczony dietetyk kliniczny, pozwala zrozumieć istotę schorzenia i zasady diety oraz przedstawia 100 prostych, służących zdrowiu przepisów. Propozycje posiłków oparte na łatwo dostępnych składnikach wspierają pracę tarczycy i stanowią swoistą profilaktykę powikłań takich jak m.in. insulinooporność.

Trudno powiedzieć. Co nauka mówi o rasie, chorobie, inteligencji i płci

Łukasz Lamża

Rasa, choroba, inteligencja, płeć na pozór proste słowa, za którymi kryje się skomplikowana rzeczywistość: nie tylko coraz nowsze ustalenia biologii i psychologii, ale także żywe konflikty społeczne i osobiste dramaty. Czym jest rasa, a czym grupa etniczna? Czy powinniśmy się cieszyć, czy niepokoić, że lekarze co roku ogłaszają powstanie nowej jednostki chorobowej? Kim są właściwie ludzie o najwyższym IQ na świecie i czy wśród nich jest chociaż jeden wybitny naukowiec, pisarz, lekarz czy filozof? Jak zdefiniować płeć i czy można ją zmienić? Książka Łukasza Lamży to próba udzielenia uczciwej odpowiedzi na te i inne palące, choć często niewygodne pytania w takim zakresie, w jakim ta odpowiedź jest w ogóle możliwa. Korzystając z warsztatu dziennikarza naukowego, Lamża przeprowadza czytelnika przez zagadnienia embriologii, genetyki, historię psychiatrii i neuronauki, aby móc spokojnie, ale i dogłębnie mówić, co znaczy biały, chory, kobieta czy inteligentna. Okazuje się, że pod powierzchnią tych pojęć kryje się splątany ogrom znaczeń i emocji, a w publicznych dyskusjach na te tematy często rozmawia się o wartościach, zamiast o faktach. Czy uda się nam kiedykolwiek definitywnie odpowiedzieć na związane z tymi pojęciami pytania? Naprawdę trudno powiedzieć.

Wspomnienia z wędrówki dusz. Studia członków Instytutu Newtona

dr Michael Newton

Co by było, gdybyśmy mogli pamiętać prawdziwy cel naszej duszy? Dr Michael Newton - autor bestsellerów Wędrówka dusz, Przeznaczenie dusz i Życie między wcieleniami - powraca z książką będącą zwieńczeniem serii poświęconej tematyce życia po życiu. W tym zbiorze relacji zebranych i opisanych przez hipnoterapeutów pracujących w Instytucie Newtona, ze wstępem i komentarzami dr. Newtona, poznajemy kolejne dowody na głęboki wpływ duchowej regresji na codzienne ludzkie życie. W trakcie sesji pacjenci wyruszyli w duchowe podróże, które na zawsze odmieniły ich życie. Dzięki temu zrozumieli sens przeciwności losu, uzdrowili emocje i dostrzegli prawdziwy sens istnienia.

Alicja w Krainie Czarów

Lewis Carroll

Przed Wami jedyna w swoim rodzaju wyprawa do KRAINY CZARÓW! Zapowiadało się typowe sielskie popołudnie, gdy nagle Alicja ujrzała królika. To znaczy Białego Królika biegnącego z zegarkiem w ręku i mruczącego coś o spóźnieniu. Zaciekawiona Alicja popędziła za nim, a potem Wpadła do króliczej nory, wzięła udział we wpiętkęgonitwie, poznała szczerzącego się Kota z Cheshire i pomylonego Kapelusznika, i to wcale nie koniec! Czy znacie już ten świat na opak? Jeśli nie czeka Was wspaniała niespodzianka. Jeśli tak poznajcie go w nowej odsłonie. Oto przygody Alicji w mistrzowskim przekładzie Pawła Beręsewicza!

Bolesław V Wstydliwy Książę krakowski i sandomierski 1226-1279. Długie panowanie w trudnych czasach

Karolina Maciaszek

Niniejsza publikacja jest pierwszą w polskiej historiografii pełną biografią księcia Bolesława V Wstydliwego. Sylwetka księcia krakowskiego i sandomierskiego została zaprezentowana na szerokim tle epoki. Rola Bolesława Wstydliwego w dziejach Polski XIII wieku była szczególna, a panowanie bardzo długie i naznaczone wieloma trudnościami. Autorka, Karolina Maciaszek, przedstawiła wszystkie sfery aktywności politycznej i gospodarczej władcy, opierając swoją narrację na gruntownej analizie źródeł historycznych i bogatej literaturze przedmiotu. Niezwykle ciekawie prezentują się aspekty związane z życiem prywatnym księcia, polityką wewnętrzną i zagraniczną, urzędniczym otoczeniem władcy, stosunkami gospodarczymi, wreszcie te dotyczące spuścizny po panowaniu Bolesława V Wstydliwego i walk dynastycznych o spadek po jego rządach.

Fabryka Absolutu

Karel Čapek

Na terenie Czech wyprodukowano Boga. Maszyny zwane karburatorami zaczęły masowo wytwarzać Absolut. W pewnym momencie było go już tak dużo, że postanowiono bombardować nim Anglię. Nastała na świecie nieograniczona obfitość wszystkiego, czego ludziom potrzeba. Ale ludziom potrzeba wszystkiego, tylko nie nieograniczonej obfitości. Zauważono, że Absolut potrafi przypodobać się ludowi i wszędzie przybiera mentalność danego kraju. W cesarstwie niemieckim Absolut natychmiast stał się państwowy, w Polsce działał jak jakiś gatunek alkoholu, a w Czechach na przykład zachowywał się jak indywidualista.

Opowieść o Pocahontas

Elmer Boyd-Smith

Oryginalna opowieść o Pocahontas, The Story of Pocahontas and Captain John Smith, została wydana po raz pierwszy w 1906 roku. Pocahontas (Matoaka, później znana jako Rebecca Rolfe, żyjąca ok. 1595-1617) była Indianką z Wirginii, znaną z powiązania z kolonialną osadą Jamestown w Wirginii, córką Powhatana, wodza plemion w regionie Tidewater. W znanej anegdocie historycznej mówi się, że uratowała życie indiańskiemu jeńcowi, Anglikowi, Johnowi Smithowi, w 1607 r., kładąc swoją głowę na jego głowie, gdy jej ojciec udniósł swoją wojenną maczugę , by dokonać egzekucji. Elmer Boyd Smith (1860-1943) był amerykańskim pisarzem. Urodził się w St. John, w Nowym Brunszwiku, wychował się w Bostonie a wykształcenie zdobywał we Francji. Pracował dla Riverside Press w Bostonie, następnie wyjechał do Paryża, gdzie studiował rysunki i malarstwo. W 1896 roku napisał i zilustrował swoją pierwszą pracę zatytułowaną My Village. W 1898 roku wrócił do Bostonu, gdzie ilustrował książki dla Houghton Mifflin.

Kieszonkowa metropolia. W rok dookoła Bydgoszczy

Michał Tabaczyński

Co wiemy o Bydgoszczy? Michał Tabaczyński przekonuje, że na tożsamość tego miejsca składają się gorączka niedookreślenia i wyparta przeszłość. Nowoczesność przynieśli tu Niemcy, inwestując w Pruską Kolej Wschodnią i kanał łączący Noteć z Brdą. Projektowali swój mały Berlin, miasto idealne, którego ślady widać do dziś. Znani pisarze, owszem, odwiedzali Bydgoszcz, ale stacjonowali w koszarach (Heinrich Böll) albo pracowali w miejskiej rzeźni (J.D. Salinger). Mniej znani, jak Mieczysław Piotrowski, umieszczali tu akcję swoich najlepszych powieści. Nad tym miastem niczyim musiała się jednak unosić szczególna aura, skoro w międzywojniu stało się ezoteryczną stolicą Polski, do której zjeżdżali jasnowidze, by zakładać swoje wydawnictwa i gabinety. Kieszonkowa metropolia to także książka osobista, bo Michał Tabaczyński opowiada o swoim miejscu urodzenia to wyprawa w głąb siebie, do miasta, którego nie ma. Może właśnie w Bydgoszczy najlepiej się myśli o czasie, pamięci i historii?     Najpełniej żyłem w tym mieście, kiedy mnie ono nic nie obchodziło. Jak zwierzę w dziczy: miałem tu swoje wydeptane ścieżki, bezpieczne kryjówki, a węch ostrzegał przed zagrożeniem. Ale to minęło. Teraz, zamiast w nim po prostu żyć, często o nim myślę. I wydaje mi się tak o wiele ciekawsze. Krzyżują się tu historie naszego świata. Bydgoszcz opowiada porywająco o niedolach nowoczesnego mieszczaństwa, narodowej zemście, rasowej nienawiści, triumfie nieracjonalności. Ale także o pięknej epoce europejskiej cywilizacji, zjawiskowości architektury, która ma zdolność kształtowania ludzkiej świadomości, o geniuszu, wolności, bajecznym bogactwie. Bydgoszcz opowiada nam Polskę spoza tradycyjnych mitów, ludowych legend i arcypolskich tożsamościowych fabuł. Gdzieś z boku i z oddali. Nie pretenduje do odgrywania roli centrum świata. Jest jego podwórkiem. Autor

Kalecy

Wiktor Hajdenrajch

  „Jest u nas we wsi kowal, któremu Najświętsza Panienka się objawiła, a przynajmniej on tak twierdzi. Pani Nasza pokazała mu się pod rozstajnym krzyżem, na poświęconej ziemi, gdzie kowal ów ogrodzenie dla Najświętszego Znaku sporządził. Prosty on człowiek, choć w rękach zręczny niebywale, polecam go Waszej Ekscelencji, bogobojny, poważny, choć niestety za kołnierz nie wylewa, ale pomny nauk Waszej Świątobliwości, że wszelkie doniesienia o cudach natychmiast weryfikowane być muszą, udałem się z kowalem pod Krzyż i rzeczywiście coś widzieliśmy. Trudno mi powiedzieć, co ja widziałem, to było jakby zagęszczenie pary, dymu przypominające kształt Kobiety”…   Książka „Kalecy” Wiktora Hajdenrajcha zaprowadzi nas na wieś – i z tejże nas wyprowadzi? Dokąd? Na bezdroża! Do wielkiego świata, małego świata – z prowincji ekstremalnej na prowincję nie mniej skrajną – choć może mniej oczywistą.    Wszystko to w otoczce wyśmienitego humoru, świetnej stylizacji językowej, wyczucia i tego, co nadaje opowiadaniom tak namacalny realizm, że aż chciałoby się, aby Wiktor Hajdenrajch postawił w swojej książce ostatnią kropkę o sto, a może nawet dwieście stron dalej.

Z chirurgiczną precyzją

Błażej Przygodzki

BŁAŻEJ PRZYGODZKI Z CHIRURGICZNĄ PRECYZJĄ. PIERWSZY POLSKI THRILLER MEDYCZNY Thriller medyczny mocno osadzony w polskiej popkulturze Zbrodnia i Medycyna tego lubimy się bać! Historia zaczyna się jak najlepszy thriller Hitchcocka: biznesmen wychodzi z biura i w biały dzień, w centrum miasta zostaje napadnięty i tak pobity, że staje się warzywem. Jego żona, jak się później okaże, nie podejmie decyzji, by odłączyć go od aparatury, która sztucznie podtrzymuje go przy życiu. Dlaczego? Niemal w tym samym czasie na wrocławskim basenie umiera na udar młody mężczyzna. Nigdy wcześniej na nic nie chorował, był wysportowany, uprawiał boks. Czy napad na biznesmena i śmierć boksera coś łączy? Tak, obaj byli pacjentami sympatycznego Huberta Kłosowskiego, którego policja zacznie podejrzewać, że typował swoich pacjentów, by ich zabić, pobrać od nich organy i sprzedać je ludziom gotowym zapłacić za nie każdą cenę. Wokół Kłosowskiego powoli zaciska się pętla podejrzeń i lekarz trafi w końcu za kratki. Czy rzeczywiście był Doktorem Śmiercią, jak nazwano go w mediach? Inspektor będzie miał twardy orzech do zgryzienia, tym bardziej, że w dochodzeniu wspomaga go aspirant narkoman, zamieszany z gangsterskie porachunki. Horror we wrocławskim szpitalu. Tajemnicze zgony pacjentów doktora S. Podejrzany o handel organami? Kto rozwikła zagadkę "łowców organów", oczyści lekarza z zarzutów i zdemaskuje policjanta-narkomana? Wrocław 2012 seria podejrzanych zgonów. Dlaczego umierają młodzi i zdrowi mężczyźni? Już dwie ofiary upiornego kardiologa! Kto następny? Błażej Przygodzki (ur. 1975) scenarzysta (autor m.in. scenariusza do kilku odcinków serialu Licencja na wychowanie, TVP), dziennikarz, pisarz (zadebiutował powieścią obyczajową pt. Dzienniki samobójców, Świat Książki, 2012). Pochodzi z Wrocławia.