Edukacja do starości młodzieży szkolnej

Anna Trzcionka-Wieczorek

Z badań demograficznych wynika, że współczesne społeczeństwa starzeją się, a do grona państw określanych jako demograficznie stare należy Polska. W związku z tym przed młodym pokoleniem stoją nowe zadania związane z osiągnięciem dobrej jakości życia w starości oraz troską o seniorów z najbliższego środowiska. Autorka mając na uwadze istotę wczesnego przygotowania do zmian związanych z przejściem na emeryturę, kształtowania życzliwych postaw wobec seniorów oraz umiejętność integracji międzypokoleniowej podkreśla istotę edukacji do starości w szkolnictwie ogólnokształcącym. Opisuje najważniejsze zagadnienia związane ze starością, starzeniem się oraz zmianami demograficznymi w Polsce. Poddaje analizie treści związane z przygotowaniem do starości realizowane w szkole; podkreśla także rolę nauczyciela w kształtowaniu postaw młodzieży wobec osób starych, starości i inkluzji z seniorami. Na podstawie przeprowadzonych badań empirycznych w monografii zaprezentowano miejsce edukacji do starości w edukacji szkolnej oraz efekty kształcenia, czyli postawy badanych uczniów wobec starości i seniorów.

Fearful Symmetries. Representations of Anxiety in Cultural, Literary and Political Discourses

Jacek Mydla

Tom zbiorowy Fearful Symmetries („Straszliwe symetrie” – w aluzji do zwrotu, jaki pojawia się w jednym z wierszy Williama Blake’a) jest pokłosiem przedsięwzięcia naukowego o nazwie „Civilization and Fear” („Cywilizacja i lęk”), którego zwieńczeniem była międzynarodowa konferencja interdyscyplinarna zorganizowana w roku 2010 przez Instytut Kultur i Literatur Anglojęzycznych. Celem konferencji było prześledzenie przejawów niepokojów i lęków, jakie budzi cywilizacja, a które znajdują swój przejaw w rożnych zjawiskach należących do szeroko pojmowanej kultury. W Fearful Symmetries pole zawężone zostało przede wszystkim do obszaru tekstu. Nie chodzi tu zatem o lęk w sensie abstrakcyjnym – zamieszczone w tomie eseje skupione są na przejawach niepokojów i lęków wyrażonych w formie dyskursywnej, a zatem w określonym historycznie i kulturowo kontekście. Poszczególne artykuły nie przynoszą odpowiedzi na pytanie: „Jaka jest natura lęku?” Dają jednakże wgląd w mechanizmy, dzięki którym obawy i lęki, szczególnie te związane z postępem cywilizacyjnym, znajdują wyraz w słowie i przez to zostają odziane w taką lub inną formę dyskursu. Chociaż bowiem lęk jest przeżyciem z natury osobistym a nawet intymnym, a przez to – zdawać by się mogło – niekomunikowalnym, to jednak funkcjonuje on również w wymiarze dyskursywnym, żywi się językiem i znajduje swoje naturalne środowisko w kulturze. Publikacja nie jest jednolita pod względem metodologicznym, nie narzuca też jednego i wyłącznego punktu widzenia; za wyjątkiem naszkicowanego wyżej pola tematycznego poszczególne artykuły nie pozwalają się sprowadzić do wspólnego mianownika. Jako całość książka unaocznia zatem, jak zróżnicowane są dyskursywne przejawy lęku i jak różnorodne potrafią być konteksty owych przejawów. Taka otwartość metodologiczna i światopoglądowa pozwala zdaniem redaktorów tomu żywić nadzieję na opanowanie wielu niepokojów dręczących współczesną kulturę (np. lęku przed wszelkiego rodzaju totalitaryzmami, także w sferze intelektualnej), a w konsekwencji na „ucywilizowanie” strachu jako nierozerwalnie z nią związanego zjawiska.

Kurewny

Camila Sosa Villada

Wydane w 2019 roku Kurewny to jedna z najważniejszych latynoamerykańskich książek ostatnich lat. Tylko w Argentynie sprzedało się już pół miliona egzemplarzy tej powieści stworzonej przez transpłciową (wedle normatywnych kategorii) autorkę, choć sama Camila Sosa Villada nie chce, by ją tak nazywać. Kurewny bowiem opowiadając o transpłciowości, ani razu nie posługują się tym słowem ukutym przez naukowców z Północy, którzy jak stwierdza argentyńska pisarka powymyślali teorie, by ująć nas w jasne i sterylne ramy. Tymczasem rzeczywistość Sosy Villady wszelkim ramom i porządkom się wymyka. Kurewny to historia barwnej hałastry żyjącej na własnych zasadach i posługującej się własną mową. Nawet jeśli ekspresja bohaterek jest pokraczna, grubo ciosana i wulgarna, to ma w sobie nieposkromioną moc ale za zerwanie z regułami społeczeństwo każe im zapłacić najwyższą cenę. Tytułowe kurewny zamieszkują argentyńskie miasto Córdoba, gdzie kursują między bezpiecznym domem 178-letniej ciotki Encarny, dającej im schronienie, a mrocznym i dzikim Parkiem Sarmienta, w którym sprzedają swoje ciała. Wśród klientów mają największych miejscowych macho adwokatów, polityków, policjantów. Ci, niepogodzeni ze swoimi żądzami, mszczą się w okrutny sposób na amorficznych istotach ani kobietach, ani mężczyznach obdarzających ich chwilą satysfakcji. Villada opisuje brutalny maczystowski świat, w którym odrzucenie kulturowego mężczyzny zdaje się jedynym słusznym wyborem. Ale przyjęcie pozycji kobiety wcale nie przynosi wytchnienia. Wszystkie miałyśmy zostać królewnami, mówi motto książki zaczerpnięte z Gabrieli Mistral tymczasem sukienka nie wystarczy, by proza życia zamieniła się w poezję, a na człowieka spływała serdeczność i łagodność. Nasze bohaterki nie ustają mimo wszystko w wysiłkach, by szarzyznę powszedniości malować kolorem, by wyszarpać dla siebie odrobinę rozkoszy, by zapomnieć o trawiącym je bólu i zrobić miejsce na czułość. Kiedy w środku nocy znajdują w parku porzucone niemowlę, bez wahania postanawiają się nim zaopiekować i stają na swoich sztucznych rzęsach, by otoczyć je miłością. Czy jednak społeczeństwo dorosło do tego, by zaakceptować taki kształt rodziny? Oparte na faktach, a zarazem korzystające z repertuaru realizmu magicznego Kurewny to opowieść o tym, że choć świat jest miejscem nieznośnym, kilka rzeczy może nas uratować: odwaga bycia sobą, ufanie swoim pragnieniom oraz próba stworzenia wspólnoty ponad społecznymi, rasowymi i płciowymi podziałami. Przeróżnie nas nazywano: transami, transkobietami, transseksualistami lub osobami transpłciowymi; różnorakie rozpoznania do nas przykładano: zaburzenie tożsamości płciowej, nieutożsamienie z płcią biologiczną, nieokreśloność płciowa albo trzecia płeć. My tu próbujemy przeżyć, jakoś wiązać koniec z końcem, ruchać się i jeść coś czasem, chociażby odpadki, jeśli nie ma nic innego, a tymczasem naukowcy z uczelni Północy mówią nam, jak jest. Powymyślali teorie, by ująć nas w jasne i sterylne ramy, jakoś nas ogarnąć, ponieważ w ich świecie wszystko musi być nazwane, uporządkowane, poszufladkowane. My, wywłoki z Ameryki Łacińskiej, istniejemy nie od wczoraj, wiemy, kim jesteśmy, i wcale nam nie potrzeba, by nam przyklejano taką albo inną łatkę i by nam przypisywano taką lub inną tożsamość. Serdecznie podziękujemy za ten pocałunek śmierci. Camila Sosa Villada

Kultura muzyczna ewangelików na Śląsku Cieszyńskim w pierwszej połowie XVIII wieku. T. 2: Zachowane utwory wokalno-instrumentalne z repertuaru Kościoła Jezusowego (1710-1740)

Zenon Mojżysz

Odkrycie nieznanych rękopisów muzycznych w archiwum Kościoła Jezusowego w Cieszynie w roku 2008 było impulsem do podjęcia kompleksowych badań naukowych. W ich świetle osiemnastowieczny Cieszyn jawi się jako jeden z głównych ośrodków protestanckiej kultury muzycznej na Śląsku, promieniujący na cały Górny Śląsk i regiony ościenne. Od roku 1710, mimo wielu trudności, cieszyńskim kantorom udało się stworzyć prężnie działający zespół wokalno-instrumentalny i zapewnić muzyczną oprawę uroczystości i nabożeństw na wysokim poziomie artystycznym. "Kantaty cieszyńskie", zachowane do dziś utwory z ówczesnego repertuaru, stanowią żywe świadectwo tego fascynującego rozdziału historii muzyki.

To tylko instynkt

Karolina Wilchowska

Lenny i Natalie - dwójka bohaterów o zupełnie przeciwnej osobowości. Ona to z natury romantyczka, która uwielbia czytać historie miłosne i mieszka w leśnej chatce z kotką. On jest hybrydą, stworzoną w laboratorium i sprzedaną na czarnym rynku jeszcze jako dziecko. Został wyszkolony na pozbawioną uczuć maszynę do zabijania. Los sprawia, że pewnego dnia ich drogi się ze sobą krzyżują. Podczas wypadku Natalie pomaga rannemu mężczyźnie i zabiera go do domu. Okazuje się, że Lenny nie znalazł się w lesie przypadkiem. Otrzymał rozkaz, by zabić Natalie. Plan nie dochodzi jednak do skutku, ponieważ wychodzą na jaw nowe fakty. Teraz bohaterowie muszą zawalczyć o przetrwanie i stawić czoła osobom, które za wszelką cenę chcą odzyskać coś, co należy do Natalie. Czy Lenny obroni ją przed złem, czy okaże się, że jest bezduszną bestią, która nie potrafi zapanować nad swoim zwierzęcym instynktem? Co się stanie, gdy staną naprzeciw siebie jako człowiek i bestia? Czy przetrwają to starcie? I kto tak naprawdę okaże się w tym wszystkim bestią, a kto jedynie ofiarą?

Periferno u hrvatskoj književnosti i kulturi / Peryferie w chorwackiej literaturze i kulturze

red. Krešimir Bagić, Miranda Levanat-Peričić, Leszek Małczak

Monografia wieloautorska pt. Peryferie w literaturze i kulturze chorwackiej stanowi rezultat międzynarodowej kroatystycznej konferencji naukowej, która odbyła się w dniach 7-9 maja 2019 roku i którą kroatyści Instytutu Filologii Słowiańskiej zorganizowali z okazji 25-lecia istnienia filologii chorwackiej na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Prelegenci wygłosili 80 referatów, a w całej konferencji wzięło udział około 100 osób. Byli wśród nich przedstawiciele wielu chorwackich kroatystyk zarówno z Chorwacji, Czarnogóry jak i z Polski, Czech, Węgier, Irlandii, Niemiec i Australii. Niniejsza publikacja jest jedną z dwóch części dwutomowego tomu pokonferencyjnego, na który złożyły się teksty z zakresu literaturoznawstwa i kulturoznawstwa. Zostały one podzielone na trzy części problemowe zatytułowane: Periferija – teorija, poetika, politika, Čitanje periferije oraz Na periferiji kanona. Spektrum tematów jest bardzo szerokie: od literatury starochorwackiej (m.in. literatura kajkawska) przez literaturę ludową (m.in. kwestia miejsca, jakie zajmuje literatura ludowa w historiach literatury chorwackiej czy fenomen graniczarskiej mentalności Dalmacji) po „nowszą“ literaturę, zarówno prozę, jak i poezję, eseistykę i publicystykę. Monografia zawiera również kilka artykułów traktujących o kwestiach ogólnych, przykładowo o kondycji humanistyki w świecie ponowoczesnym, regionalizmie czy o stosunku Chorwatów do Jugosławii. Wiele miejsca Autorzy poświęcają problematyce kanonu. Są też artykuły o serialach telewizyjnych, komiksie czy statusie literatury mniejszości narodowych. Redakcja i wydanie tomów pokonferencyjnych realizowane są w formie współpracy z kilkoma chorwackimi ośrodkami uniwersyteckimi. W przypadku tomu literaturoznawczo-kulturoznawczego są to: kroatystyka Uniwersytetu w Zagrzebiu oraz kroatystyka Uniwersytetu w Zadarze.

Szacowanie zapotrzebowania na usługi społeczne dla dzieci i młodzieży oraz ich rodzin w powiatach województwa łódzkiego

Magdalena Błaszczyk

Recenzowana publikacja jest oryginalnym i innowacyjnym osiągnięciem badaczki problemów społecznych w nurcie socjologii zaangażowanej. Poza analizami teoretycznymi przedstawia konkretną, "wdrożeniową" propozycję narzędzia, którego użycie może przyczynić się do poprawy warunków życia najmłodszych członków społeczności lokalnej i ich rodzin. Odpowiednie zdefiniowanie warsztatu pojęciowego powoduje, że opracowany mechanizm jest uniwersalny, może być użyteczny dla innych lokalnych struktur, na obszarze całego kraju. Z recenzji dr hab. Marty Daneckiej, prof. IPIS PAN Publikacja w ramach projektu pn.: "Działanie FELD.10.01 Pomoc Techniczna EFRR na rok 2024" współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach programu regionalnego Fundusze Europejskie dla Łódzkiego 2021-2027.

Drach. Edycyj ślnsk

Szczepan Twardoch

Po piyrszy rz powieść Szczepana Twardocha po ślnsku! Drach we przekładzie Grzegorza Kulika we szumnyj interpretacyi Dariusza Chojnackiego Drach wiy. Społym ze pruletnim Josefym prziziyr sie świniobiciu. Je październikowe rano 1906 roku i, chociż synek niy m ô tym pojyńci, ryk ôd zarzinanego zwiyrza i szmak wusztzupy wrcm d niego prnście lt niyskorzij, jak po kńcu wojny bydzie jechoł nazd na Ślnsk. Nikodem nigdy niy bł przi wojsku. Ôn je za to wziynty architekt. Ze ôstatnigo zwinzku m piyńć lt mod cer, a po wypadku autym szram nad lewym uchym. Prawie rozestw sie ze żnm, żeby ułożyć sie życie ze inkszm. Drach je ale świadmy, iże dzioucha corz barzij wymyk sie chopowi. Miyndzy Josefym a Nikodemym piykne, ôkropiczne, smutne i na kniec tragiczne losy dwch familiji; stolecie wojyn i powstań, śmierci i narodzin, miyłości, zdrad i pragniyń, co sie nigdy niy społnim. Drach ô nich wiy. Widzi przeszłość i zn prziszłość. Dl niego wszyjsko je terz. Saga familijn? Wielk ôpowieść ô Ślnsku? A możno powieść totaln, co uciyk wszyjskim kategoryzacyjm? Tłumaczenie Dracha na śląski etnolekt to próba zmierzenia się ze śląskością i uniwersalnością tej powieści. Paradoksalnie śląska wersja Dracha staje się probierzem jej śląskiego odniesienia dziejowego. Przekład Grzegorza Kulika budzi podziw! Drach stał się ważną książką dla wielu Górnoślązaków również dla mnie. prof. Zbigniew Kadłubek Górny Śląsk Twardocha jest prawdziwy bolesną wręcz brutalnością i nieraz wręcz wulgarnością połączoną ze specyficznym etycznym kodeksem, z którego wychowani tutaj ludzie nigdy nie rezygnują, nawet jeżeli znajdują się na granicy upodlenia. Gratuluję autorowi odwagi. prof. Ryszard Kaczmarek

Prognozowanie upadłości przedsiębiorstw

Paweł Kopczyński

Firma, która chce utrzymać się na rynku, powinna analizować swoją sytuację finansową w celu identyfikacji pojawiających się problemów i jak najszybszego ich rozwiązywania. Znajomość metod prognozowania upadłości ułatwia zarządzanie przedsiębiorstwem oraz pozwala inwestorom uniknąć strat związanych z nieświadomym inwestowaniem w akcje zagrożonych firm. W publikacji zaprezentowano genezę i rozwój prawa upadłościowego. Ukazano też rolę systemów informacyjnych, których efektywne funkcjonowanie umożliwia identyfikację ryzyka bankructwa firmy oraz podjęcie działań naprawczych i restrukturyzacyjnych. Od ich skuteczności zależy bowiem przetrwanie przedsiębiorstwa i jego sukces rynkowy. Monografia zawiera szczegółowe omówienie wskaźników finansowych pozwalających przewidywać upadłość firm. Przedstawiono w niej rozwój i skuteczność nowoczesnych metod prognozowania bankructwa. W przystępny sposób przybliżono wy brane modele, które można wykorzystać w praktyce, m.in. model wielowymiarowej analizy dyskryminacyjnej opracowany przez autora. Zastosowanie tego typu metod do oceny ryzyka upadłości nie wymaga zaawansowanych umiejętności, a może przyczynić się do znaczącego usprawnienia procesu zarządzania firmą.

Trzecia lokatorka

Agata Christie

Zazwyczaj zmartwieniem Herkulesa Poirot jest tożsamość mordercy, znacznie rzadziej ofiary. A co zrobić, gdy sam fakt popełnienia zbrodni jest wątpliwy? Do detektywa zgłasza się dość bezczelna kandydatka na morderczynię. W prowadzeniu tego dziwnego śledztwa Herkulesa wspiera Ariadna Oliver, autorka powieści kryminalnych. Schemat! Królestwo za schemat! wykrzykuje zrozpaczony detektyw w najmniej schematycznej powieści Christie.

W obronie honoru

Karen Witemeyer

Na polu walki stawił czoła wielu niebezpieczeństwom, ale nie ma nic bardziej niebezpiecznego niż zakochanie się. Luke Davenport dotąd poświęcał się walce - w obronie kraju, godności, a także tych, którzy nie potrafili sami zawalczyć o siebie. Teraz, kiedy pozostali Jeźdźcy Hangera zaczęli prowadzić bardziej udomowiony tryb życia, on sam mierzy się z burzą uczuć. Gdy pojawia się okazja do rozpracowania grupy złodziei bydła, korzysta z niej bez wahania. Damaris Baxter do perfekcji opanowała sztukę bycia niewidzialną. Spokojna i cicha, najczęściej ucieka w świat książek i haftu. Wszystko się zmienia, gdy jej brat nagle umiera i kobieta ma przejąć opiekę nad jego synem, Nathanielem. Przeprowadza się do Teksasu i zamierza stworzyć chłopcu dom, który jest mu teraz tak bardzo potrzebny. Kiedy Nate wpada w tarapaty, na jego drodze pojawia się Luke. Mężczyzna pomaga mu, czym zaskarbia sobie wdzięczność Damaris. Narastają jednak podejrzenia dotyczące tajemniczej śmierci jej brata. Wraz z kolejnymi pytaniami stawianymi przez pannę Damaris wzmaga się niebezpieczeństwo, a rodzina, do której Luke coraz bardziej się zbliża, staje wobec poważnego zagrożenia.

Otwarta kultura organizacyjna przedsiębiorstw w erze Przemysłu 4.0

Katarzyna Szymańska

Monografia ma charakter teoretyczno-empiryczny, złożona jest z czterech rozdziałów (dwóch o charakterze teoretycznym i dwóch empirycznych) oraz wniosków. W rozdziale pierwszym omówiono istotę funkcjonowania przedsiębiorstw w erze IR 4.0, koncentrując się na jej założeniach i wyzwaniach, z którymi muszą radzić sobie współcześni zarządzający. W rozdziale drugim przedstawiono główne wymiary: otwartość na przestrzeń, otwartość na innowacje. Rozdział trzeci przedstawia podstawy metodyczne podjętych badań. Rozdział czwarty omawia wyniki badań empirycznych.

Rodzice w kryzysie. Dlaczego nie powinniśmy traktować naszych dzieci jak dorosłych

Leonard Sax

„Rodzice w kryzysie” to książka, w której autor poszukuje przyczyn słabnącej kondycji fizycznej i psychicznej dzisiejszych dzieci i nastolatków. Otyłość, depresja, stany lękowe i nieprzystosowanie społeczne młodych osób to alarmujące zjawiska nasilające się nie tylko w Stanach Zjednoczonych.  Opierając się na doświadczeniu zaczerpniętym z własnej praktyki lekarskiej oraz na wynikach badań prowadzonych w Ameryce, Europie i Australii, dr Sax stawia tezę, że kluczowym powodem tych problemów jest – obserwowana od wielu dekad – erozja autorytetu rodziców. W obawie przed posądzeniem o dyktatorskie zapędy rodzice rezygnują z roli liderów i potulnie ustępują wobec kaprysów i żądań swoich pociech. A te obejmują zarówno niezdrową dietę, jak i nieograniczony dostęp do Internetu czy korzystanie z mediów społecznościowych. Liderami i autorytetami dzieci stają się ich rówieśnicy, a więc – dzieci wychowują dzieci. Zdaniem Saxa dorośli, uchylając się od ciążącej na nich odpowiedzialności, przystają na wzorce proponowane przez media i pop kulturę, przez co nie potrafią już kształtować w swoich synach i córkach umiejętności samokontroli, zdrowego poczucia własnej wartości oraz hierarchii życiowych celów.  Autor nie poprzestaje jednak na tej pesymistycznej diagnozie. Stara się pokazać, w jaki sposób rodzice mogą odzyskać istotne, należne im miejsce w życiu młodych ludzi. Powinni mianowicie zadbać o fundament, w oparciu o który ich dzieci zyskają szanse na spełnione i zdrowe życie. Dr Leonard Sax (M.D., Ph.D.) jest amerykańskim lekarzem rodzinnym, psychologiem i autorem książek Why Gender Matters, Boys Adrift oraz The Collapse of Parenting. Jako założyciel i dyrektor wykonawczy National Association for Single Sex Public Education (Narodowego Stowarzyszenia na rzecz Publicznej Edukacji Niekoedukacyjnej) doktor Sax odwiedził z wykładami na temat rozwoju dziecka kilkanaście krajów, występował także w dużych stacjach radiowych i telewizyjnych, w tym w programach CBS, CNN, Fox, CBC, BBC i PBS. Leonard Sax mieszka wraz z rodziną w Chester County w Pensylwanii.

Smoluch. Opowieść byłego katorżnika

Paweł Tichomirow

Przejmująca historia życia Pawła Tichomirowa, która rozpoczyna się w guberni Mohylowskiej XIX wiecznego Imperium Rosyjskiego. Bohater, który stracił rodziców, przeżył rozłąkę z jedyną siostrą i samotną tułaczkę po dziewiczych terenach Syberii, zostaje przygarnięty przez grupę złodziei i morderców stając się jednym z nich. Z czasem doświadcza niespodziewanej przemiany, która miała wpływ na życie każdego, z kim się później zetknął. Poznaj opartą na faktach historię sieroty, który ze złodzieja i mordercy stał się wolnym i spełnionym życiowo człowiekiem.

Basiula

Marzena Orczyk-Wiczkowska

Policjantka Barbara Raszewska wyjeżdża na letnisko Basiula z tajną misją. Odgrywając rolę letniczki, tropi sprawcę kradzieży dokonanych na terenie wczasowiska oraz obserwuje charyzmatycznego duchownego, właściciela pensjonatu przyrodoleczniczego „Zdrowie”. Kobieta integruje się z wczasowiczami, bierze udział w osobliwych terapiach, oddaje się uzdrowiskowym rozrywkom, a jednocześnie porządkuje swoją bolesną przeszłość. Basiula to powieść historyczno-obyczajowa z zagadką kryminalną w tle. Jej akcja rozgrywa się w Zagłębiu Dąbrowskim na terenie kurortu Basiula, a wątki fikcyjne przeplatają się z autentycznymi wydarzeniami. Autorka wspaniale oddała atmosferę lat 30. i realia przedwojennego uzdrowiska. Edycja książki z dużym, wygodnym drukiem do czytania.

Historio, historio, cóżeś ty za pani. Eseje historiograficzne

Rafał Stobiecki

Tytuł książki świadomie nawiązuje do wiersza Agnieszki Osieckiej. Poetka odsłania przed nami tę twarz historii, której często nie chcemy widzieć, którą podświadomie odrzucamy. Nie dostojnej muzy Klio, ale historii będącej ciężarem, obezwładniającej, pretensjonalnej, bezwzględnej, oskarżającej. Ale jest jeszcze inna twarz przeszłości. To historia pokrzepiająca, przeszłość jako bajka opowiadana przez zwycięzców i moralistów, w gruncie rzeczy niewiele znacząca poza samą sobą. Zdając sobie sprawę z pewnej przewrotności, która towarzyszy naszym zmaganiom z historią, w niniejszej pracy chciałbym upomnieć się o ten rodzaj historii, który przeciwstawia się dwóm wcześniej wymienionym, zwrócić uwagę na potrzebę historii refleksyjnej, krytycznej, świadomej swoich ograniczeń. Zebrane w książce teksty zdecydowałem się podzielić na trzy dopełniające się części. Pierwsza z nich dotyczy historiografii, druga koncentruje się na zjawisku pamięci zbiorowej/pamięci historycznej, trzecia grupuje wypowiedzi na temat szeroko dyskutowanej ostatnio kategorii "polityki historycznej", tej dawnej i tej współczesnej. Ideą spajającą zebrane w tej książce szkice jest przeświadczenie o różnych formach obecności przeszłości w kulturze. W zależności od kontekstu może ona służyć celom poznawczym, emancypacyjnym, ludycznym czy propagandowym. Ów nadmiar historii i różne użytki, które z niej czynimy, są znakiem epoki.