Sportowa Warszawa przed I wojną światową

Łukasz Jabłoński

  Dziś sport skupia uwagę milionów kibiców na całym świecie. Na początku XX wieku był jednak nowością. Przyciągał nie tylko widzów, ale również zapaleńców, gotowych na różne formy aktywności fizycznej. Łukasz Jabłoński pokazuje gwiazdy sportowej Warszawy sprzed I wojny światowej i najpopularniejsze wówczas dyscypliny.   W czasach belle époque sport stawał się częścią rodzącej się wówczas kultury popularnej, obejmującej już nie tylko elity, ale również coraz większe masy zwykłych mieszkańców Polski. Wysiłek fizyczny był sposobem na spędzanie wolnego czasu, dbania o zdrowie, dawał możliwość zyskania sławy. W Warszawie rządzonej przez Rosjan był też okazją do samoorganizacji społeczeństwa i zamanifestowania swoich narodowych dążeń. O sporcie pisała prasa sprawiając, że stał się on elementem codziennego życia warszawian.   W jakich dyscyplinach rywalizowano? Największe emocje budziła nie rozwijająca się dopiero piłka nożna, a wyścigi konne – sport wydawałoby się elitarny, a jednocześnie pobudzający wyobraźnię. Masowo uprawiano wioślarstwo, jazdę na rowerze czy na łyżwach, a także wrotkarstwo i saneczkarstwo. Ogromną popularnością cieszyły się zapasy, a ich mistrz, Stanisław „Zbyszko” Cyganiewicz, był najprawdziwszym celebrytą. Swoje początki miały wówczas również sporty samochodowe i lotnicze – zwłaszcza te ostatnie przyciągały uwagę mieszkańców Warszawy.   „Sportowa Warszawa przed I wojną światową” pokazuje pionierów sportu i czasy, gdy był on dużo bardziej naturalny i nie skomercjalizowany. To właśnie w tej epoce rodziły się fundamenty pod przyszłe wielkie sukcesy sportowe Polaków!   Łukasz Jabłoński – historyk i publicysta. Absolwent Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Pasjonat i nauczyciel historii. Interesuje się przeszłością lokalną oraz dziejami XX wieku, a także sportem, filmem, muzyką i podróżami.

Powaby totalitaryzmu. Zarys historii intelektualnej komunizmu i faszyzmu

Mateusz Kuryła

Dwudziestowieczne totalitaryzmy – komunizm i faszyzm – doprowadziły do śmierci milionów ludzi. Mimo tego przyciągały one do siebie wyznawców, uwiedzionych wizjami, które za nimi stały. Mateusz Kuryła w swoim eseju pokazuje, czym intelektualistów na całym świecie skusiły totalne ideologie. Choć obydwie idee były sobie wrogie i znajdowały się na skrajach politycznej sceny, wiele je też łączyło. Opierały się bowiem na masach skupionych wokół przywódców, popierały przemoc i radykalną przemianę otaczającej rzeczywistości. Były też odpowiedzią na nowoczesność, która niszczyła „stary” świat. Totalna ideologia była ucieczką i oparciem, tworzyła jednak wiele pułapek, w które wpadali jej wyznawcy. Komunizm, stworzony z robotniczego buntu, pod maską wyzwolenia ludu krył radykalizm „zawodowych rewolucjonistów”, którzy stworzyli i wzmacniali nowe imperium: Związek Radziecki. Choć w pewnym momencie był bardzo żywotny, zgnił wraz z blokiem wschodnim, jako martwa ideologia w którą nie wierzyła większość członków partii. W przeciwieństwie do niego, faszyzm i nazizm zniszczyła klęska Hitlera w II wojnie światowej. Bunt przeciwko Oświeceniu oraz pochwała czynu i siły doprowadziły do największej hekatomby w dziejach ludzkości, której skutki wciąż odczuwamy. „Powaby totalitaryzmu” to rozumiejąca analiza okoliczności, w których narodziły się totalitarne ideologie oraz intelektualna historia ich rozwoju i upadku, aż do denazyfikacji i dekomunizacji. Autor pokazuje, w jaki sposób uwiodły one masy przypominając tym samym, jak groźnym zjawiskiem były. Mateusz Kuryła – z wykształcenia filolog angielski, z zamiłowania historyk. Interesuje się historią idei i życia intelektualnego „późnej nowoczesności”, w szczególności w czasach Polski Ludowej.

Polacy na krańcach świata: XIX wiek. Część III

Mateusz Będkowski

Od gorącej i dzikiej Afryki Południowej po zimny i nieprzystępny Sachalin – Mateusz Będkowski po raz trzeci zabiera nas na wyprawę śladem polskich podróżników, którym w XIX wieku nie był obcy żaden zakątek świata. Dziewiętnaste stulecie to czas rewolucji w podróżowaniu i poszerzaniu horyzontów. To także okres gromadzenia wiedzy o dalekich lądach i ludach żyjących na wszystkich kontynentach. Dziś rzadko pamiętamy o tym, że wśród cenionych na świecie badaczy byli również Polacy. Tacy podróżnicy jak Konstanty Jelski czy Bronisław Piłsudski (brat Józefa!) nie tylko szukali przygód na dalekich lądach, ale również przysłużyli się światowej nauce. Inni, jak Ignacy Żagiell, chcieli zachwycać opisami dalekich krain swoich czytelników – dziś wiemy jednak, że jego wspomnienia była w większości zmyślone. Polacy chcieli jednak chłonąć informacje o świecie i dalekich podróżach, czytali więc chętnie czasopisma podróżnicze – tak, jak dzisiaj czytamy blogi podróżnicze i kolorowe magazyny. Wizjonerzy pragnęli zaś przejść do czynów i stworzyć „Nową Polskę”: na Wyspach Jońskich, w Brazylii lub... na Oceanie Spokojnym. Mateusz Będkowski opisuje świat podróżników i kulisy ich wypraw. Pokazuje nieudane projekty, wpływowych protektorów czy konieczność radzenia sobie z ograniczonym budżetem. Oddzielne miejsce poświęca podróżom po oceanach parostatkiem (kolejnej XIX-wiecznej rewolucji!) oraz... psom, które towarzyszyły Polakom na krańcach świata. Opowieść o polskich podróżnikach pozwoli czytelnikom poznać świat z czasów, gdy nowoczesność nie zawładnęła jeszcze całym światem, a dzika natura była dla ludzi odważnych na wyciągnięcie ręki. Mateusz Będkowski (ur. 1987 w Warszawie) – absolwent Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Interesuje się losami polskich podróżników i odkrywców na przestrzeni dziejów, szczególnie z XIX wieku. W 2011 roku obronił pracę magisterską pt. „Wyprawa Stefana Szolc-Rogozińskiego do Kamerunu w latach 1882–1885”. Publikował m.in. w czasopismach „Mówią Wieki” i „African Review. Przegląd Afrykanistyczny”, a także w portalu Histmag.org.

Dramat Afganistanu: XX wiek

Tomasz Kruk

Afganistan kojarzy się nam dziś z nieustanną wojną, toczoną gdzieś w środku Azji, przy mniejszym lub większym zaangażowaniu mocarstw. Tomasz Kruk w drugiej części „Dramatu Afganistanu” tłumaczy, jak kraj u stóp Hindukuszu wplątał się w ten długotrwały konflikt... Mimo braku pokaźnych złóż surowców naturalnych czy innych bogactw, od prawie dwóch wieków wielkie mocarstwa światowe – Wielka Brytania, ZSRR, USA – co i raz wprowadzają swoje wojska do Afganistanu. Biedny, pasterski kraj zamieszkały przez prostych, lecz wojowniczych członków klanów leży na styku różnych interesów i stref wpływów. Bywał rozsadnikiem międzynarodowych problemów i miejscem, w którym skupiały się wielkie światowe konflikty. W drugą połowę XX wieku państwo to wchodziło jako typowa monarchia Trzeciego Świata. W ciągu kilku lat doszło w Afganistanie do obalenia monarchii, przejęcia rządów przez radykalną lewicę, wreszcie do konfliktu w łonie elity rządzącej, który doprowadził do radzieckiej interwencji zbrojnej. Coś, co miało być łatwym zwycięstwem, przerodziło się w długotrwałą wojnę domową. I choć Rosjanie wycofali się spod Hindukuszu po dekadzie ciężkich walk, konflikt wszystkich ze wszystkimi wciąż trwał. Siłą, która uchwyciła władzę w Kabulu, okazali się w końcu radykalnie islamistyczni talibowie. Zadarli oni jednak z Amerykanami, którzy wysłali własne i sojusznicze wojska na kolejną wojnę – dalszy ciąg tej historii rozgrywały się już na naszych oczach... „Dramat Afganistanu: XX wiek” to opisana z wykorzystaniem szerokiej bazy źródłowej historia tego państwa w ostatnim półwieczu. Autor nie skupia się tylko na wydarzeniach znanych z podręczników dziejów najnowszych. Rysuje panoramę stron walczących w kilkudziesięcioletniej wojnie. Pokazuje procesy, które doprowadziły do interwencji radzieckiej czy zwycięstwa talibów. Przybliża podstawy afgańskiej polityki – tak splątanej, że nie mogły sobie z nią poradzić obydwa supermocarstwa.   Tomasz Kruk – absolwent Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego. W wolnych chwilach poświęca się prowadzeniu bloga, zgłębianiu polityczno-militarnej sytuacji Bliskiego Wschodu (ze szczególnym uwzględnieniem Afganistanu) oraz nauce języka perskiego. Jest również nałogowym fanem gier komputerowych. Jesienią 2017 roku nakładem Histmag.org ukazał się jego e-book „Dramat Afganistanu: XIX wiek”.

Oblicza propagandy PRL część II

Tomasz Leszkowicz

Propaganda stanowiła w PRL codzienność, otaczając mieszkańców Polski Ludowej siecią sloganów, obrazów i opowieści. Tomasz Leszkowicz, autor e-booka „Oblicza propagandy PRL”, w drugiej części swojej publikacji pokazuje kolejne pola, na które wdarli się propagandyści z Komitetu Centralnego PZPR.   O komunistycznym aparacie bezpieczeństwa mówi się, że był „mieczem i tarczą” systemu – bronił rządów monopartii przed zagrożeniami, a gdy trzeba było uderzał z całą siłą we wrogów. Propaganda spełniała podobną rolę, jej polem były jednak serca i umysły. Gdy trzeba było, budowała pozytywny wizerunek PZPR, pokazując w jak dobrych rękach znalazły się stery rządów nad Wisłą. Dzięki niej komuniści mogli przybierać maski gorliwych rewolucjonistów, żarliwych polskich patriotów i mądrych modernizatorów. W chwilach zagrożenia zaś szarżowała na nieprzyjaciół, obrzydzając ich Polakom, strasząc „niemieckim rewanżyzmem”, „ludźmi o moralności alfonsa” czy też „nową Targowicą”.   Używano do tego różnych narzędzi. Dobrym narzędziem propagandy okazywały się banknoty, na których można było przedstawić obrazy rozwijającej się gospodarki albo bohaterów narodowych (zresztą tak różnych od siebie jak Karol Świerczewski czy Fryderyk Chopin). Tą dwupasmową drogą komuniści podążali cały czas. By pokazywać swoje modernizacyjne oblicze nagłaśniali budowę Nowej Huty, a gdy chcieli uchodzić za dobrych Polaków „przytulali się” do Tadeusza Kościuszki i Mikołaja Kopernika czy ubierali wojskowe rogatywki. Wciąż też wyszukiwali sobie wrogów: „neohitlerowców z NRF”, prymasa Stefana Wyszyńskiego czy studentów i „syjonistów”.   „Oblicza propagandy PRL część II” to wielowątkowa opowieść nie tylko o tym, jak dyktatura próbowała manipulować podległym sobie społeczeństwem. To także przegląd najważniejszych epok w historii Polski Ludowej – zideologizowanego stalinizmu, „swojskiego” Gomułki, „nowoczesnego” Gierka czy walczącej z „Solidarnością” ekipy gen. Jaruzelskiego.     Tomasz Leszkowicz – historyk, redaktor działu naukowego „Histmag.org”. W Instytucie Historii PAN przygotowuje rozprawę doktorską o polityce historycznej Ludowego Wojska Polskiego. Interesuje się historią XX wieku, zwłaszcza tematyką PRL, propagandą oraz społeczno-polityczną historią wojska.

Polowanie na stalowe słonie. Karabiny przeciwpancerne 1917 - 1945

Łukasz Męczykowski

Łukasz Męczykowski zaprasza czytelników na niezwykłe polowanie na żelazne słonie. Razem z autorem prześledzimy ewolucję broni, dzięki której piechur mógł zmieść czołg z powierzchni ziemi. A wszystko to w oparciu o obszerną literaturę i wnikliwą analizę źródeł.   Gdy na polach I wojny światowej pojawiły się pierwsze brytyjskie czołgi, wywołały one absolutną panikę w szeregach przeciwnika. Jak walczyć z wielotonowymi gąsienicowymi pojazdami, zbudowanymi z żelaza i stali? Jakie szanse w starciu z taką potęgą mieli walczący w okopach piechurzy? Początkowo – niewielkie. Konstruktorzy ruszyli więc w bój o stworzenie karabinu przeciwpancernego. Ta broń miała pozwolić Dawidowi na zwycięstwo z Goliatem.   Dwudziestolecie międzywojenne przyniosło niezwykły rozwój techniki zbrojeniowej. Potężne czołgi pojawiły się we wszystkich najważniejszych armiach świata. Równolegle toczyły się prace nad bronią, która miała powstrzymać pancerne kolosy. Czy karabin przenoszony na żołnierskich plecach może powstrzymać kilkudziesięciotonowego stalowego potwora? Wydawało się to możliwe. Na rozstrzygnięcie tej walki trzeba było jednak poczekać aż do II wojny światowej.   Podstawę książki stanowią różnorodne źródła i opracowania poświęcone rozmaitym konstrukcjom przeciwpancernym z lat 1917–1945. Doskonale orientując się w literaturze przedmiotu i tematyce bronioznawczej, autor z pasją przeprowadza czytelnika przez tajniki konstrukcji, które były obecne na wszystkich frontach największej wojny w dziejach. Jaka była rola karabinów przeciwpancernych na polu walki w latach 1939 – 1945? Książka Łukasza Męczykowskiego przynosi odpowiedź na to i wiele innych pytań.   Łukasz Męczykowski – historyk, absolwent Instytutu Historii Uniwersytetu Gdańskiego. Interesuje się historią wojskowości ze szczególnym uwzględnieniem drugiej wojny światowej. Autor pracy magisterskiej na temat: „Lekka broń przeciwpancerna piechoty w drugiej wojnie światowej”, prowadzi badania nad rolą brytyjskiej Home Guard w latach 1940 – 1945. Bierze aktywny udział w renowacji zabytków militarnych na terenie Trójmiasta.

Inteligenci w bezpiece: Brystygier, Humer, Różański

Paweł Sztama

Czy na czele zbrodniczej instytucji mogą stanąć dobrze wykształceni inteligenci? Paweł Sztama pokazuje drogę wysokich funkcjonariuszy UB od przedwojennych uniwersytetów do powojennych pokojów przesłuchań.   Komunistyczny aparat bezpieczeństwa odpowiada za najgorsze zbrodnie okresu stalinowskiego – walkę z podziemiem niepodległościowym, prześladowanie opozycji, wprowadzenie wszechobecnego terroru. Choć wśród niższych szczeblem funkcjonariuszy bezpieki dominowali prymitywni siepacze, to kierowali nimi ludzie, którzy w innych okolicznościach mogliby stanowić elitę społeczeństwa.   Byli jednak zapalonymi komunistami, którzy sympatyzowali z wrogą niepodległej Polsce Komunistyczną Partią Polski, po 17 września 1939 roku z radością witali Armię Czerwoną a w 1944 roku rozpoczęli walkę o „utrwalenie władzy ludowej”. To Julia Brystygier, zwana „krwawą Luną”, prawdopodobnie najinteligentniejsza spośród funkcjonariuszy UB, odpowiedzialna za walkę z Kościołem i inteligencją; Józef Różański, dyrektor Departamentu Śledczego, prowadzący najważniejsze śledztwa okresu stalinowskiego, sadysta i dogmatyk; Adam Humer – zastępca Różańskiego, znany ze znęcania się nad aresztowanymi, w III RP skazany za swoje czyny i osadzony w więzieniu.   „Inteligenci w bezpiece” to opowieść o tym, jak idealizm przerodził się w ideologiczny dogmatyzm, a ten w okrucieństwo i rzeczywiste zbrodnie.   Paweł Sztama – historyk, pracownik Biura Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej. Autor książki „Generał August Emil Fieldorf. Biografia wojskowa”. Zajmuje się historią konspiracji niepodległościowej i aparatu bezpieczeństwa PRL, przygotowuje biografię Józefa Różańskiego.

Gorące lata trzydzieste. Wydarzenia, które wstrząsnęły Rzeczpospolitą

Michał Przeperski

Andrzej Garlicki opublikował znakomity zbiór szkiców zatytułowany „Piękne lata trzydzieste”. Tytuł był ironiczny – druga dekada niepodległej Rzeczpospolitej wcale nie była pięknym okresem. Redakcja portalu Histmag.org, zainspirowana książką Garlickiego, przygotowała kolejny e-book, tym razem poświęcony wydarzeniom z okresu pięciu ostatnich lat niepodległej Polski. „Gorące lata trzydzieste” to osiem szkiców poświęconych ważnym i ciekawym wydarzeniom z lat 1934-1939. Zbiór otwiera opowieść o kulisach śmierci ministra spraw wewnętrznych Bronisława Pierackiego, zamordowanego w tajemniczych okolicznościach na warszawskiej ulicy Foksal w czerwcowe popołudnie 1934 roku. Bezpośrednią konsekwencją tego wydarzenia było powołanie tzw. Miejsca Odosobnienia w Berezie Kartuskiej. Trafiali tam wszyscy ci, którzy nie zgadzali się z polityką prowadzoną przez władze Drugiej Rzeczpospolitej. Trafiały tam osoby uznane za wrogów państwa, począwszy od działaczy narodowo-radykalnych, kończąc na agentach bolszewickich. Cechą szczególną Berezy było przede wszystkim to, że trafiano tam nie z wyroku sądu, a jedynie na podstawie decyzji władz administracyjnych. Powstanie obozu w Berezie stało się momentem symbolicznym. Z biegiem czasu polska polityka stawała się coraz bardziej brutalna. Autokratyczna była nowa konstytucja, która weszła ostatecznie w życie w kwietniu 1935 roku, groźne były także totalistyczne ciągoty następców Marszałka Józefa Piłsudskiego. Gdy ten umarł w niespełna trzy tygodnie po uchwaleniu konstytucji kwietniowej, rozpoczęła się bowiem między nimi bezpardonowa walka o władzę. Czy istniał polski faszyzm? Czy jesienią 1937 roku Polsce groził zamach stanu? O tym wszystkim przeczytacie państwo na kartach „Gorących lat trzydziestych”. Zbiór zamykają trzy teksty poświęcone polskiej dyplomacji w latach 1938-1939. Była ona zupełnie niezwykła. Chyba nigdy wcześniej w swych dziejach Polska nie była tak agresywna wobec swoich sąsiadów. A wszystko po to, by po kilkunastu miesiącach paść ofiarą napaści ze strony hitlerowskich Niemiec. Wierzę, że o Drugiej Rzeczpospolitej warto jest dyskutować. Warto pamiętać to co napawa nas dumą i to co przypominamy z zawstydzeniem. Nieprawdą jest na pewno, że klęska wrześniowa była nieuchronna. Jak powiedział niegdyś Stanisław Jerzy Lec, historia to zbiór faktów, które nie musiały zajść. Jeżeli chcemy dziś budować pomyślność naszego kraju, musimy tym lepiej pamiętać o błędach jakie popełnili nasi przodkowie. Michał Przeperski redaktor naczelny portalu Histmag.org

Damy wielkiego ekranu: Gwiazdy Hollywood od Audrey Hepburn do Elizabeth Taylor

Agata Łysakowska

W drugiej połowie lat pięćdziesiątych prezes jednej z wytwórni filmowych twierdził buńczucznie, że „telewizja nie utrzyma się na żadnym zdobytym przez siebie rynku przez okres dłuższy niż sześć miesięcy”. Fakty były jednak nieubłagane. Kino musiało ruszyć do zażartej walki o widza z telewizją. Jego tajną bronią miały stać się hollywoodzkie gwiazdy. To właśnie wtedy narodziła się i ugruntowała legenda Hollywood. To wtedy na ekranach kin pojawiły się superprodukcje z prawdziwego znaczenia. To wtedy skandal stał się chlebem powszednim gwiazd. Przede wszystkim zaś to właśnie wtedy swoje kariery zaczynały aktorki, do dziś wyznaczające standardy kinowej klasy. Bez nich „fabryka snów” nie byłaby tym samym. Audrey Hepburn, Grace Kelly, Elizabeth Taylor, Marilyn Monroe – wszystkie były prawdziwymi gwiazdami tamtego okresu. To o nich rozpisywały się ówczesne brukowce. To one pracowały dla największych wytwórni: Metro-Goldwyn-Mayer, Warner Bros, 20th Century Fox czy Universal Pictures. Przede wszystkim zaś grały w filmach, które na zawsze przeszły do historii kinematografii. W barwnych opowieściach o losach legend Hollywood nie brakuje momentów dramatycznych i wzniosłych, wzlotów i upadków. Dlaczego Marilyn Monroe spóźniała się na plan filmowy? Dlaczego domagano się odebrania Elizabeth Taylor obywatelstwa amerykańskiego? Dla kogo Clark Gable zamierzał ustrzelić krokodyla? Na te i wiele innych pytań odpowiedź daje ebook Agaty Łysakowskiej „Damy wielkiego ekranu: Gwiazdy Hollywood od Audrey Hepburn do Elizabeth Taylor”. Agata Łysakowska (ur. 1992) – publicystka portalu „Histmag.org”, studentka Międzyobszarowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych i Społecznych na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Interesuje się historią filmu i historią nowożytną, jest również miłośniczką kultury hiszpańskiej.

Z historią na szlaku. Zabytki w Polsce, które warto zobaczyć. Część 2

praca zbiorowa pod redakcją Piotra Bejrowskiego

Zapraszamy w kolejną podróż po kraju śladami przeszłości - kilkanaście historycznych krain i dziesiątki atrakcji turystycznych: cerkwie i kościoły, zamki i pałace, muzea i pola bitew. Wszystkie te miejsca zasługują na bliższe poznanie i odwiedziny już w najbliższym czasie. Rzeczpospolita nie zawsze była jednolita etnicznie, a jej granice ulegały licznym zmianom. Nasze ziemie zamieszkane były przez mniejszości, a także inne narody, wyznające różne wyznania. Tysiąc lat historii, setki zabytków pamiętających dawno minione czasy. Zwiedzając nasz kraj, warto znać i rozumieć kontekst historyczny, jakże różny dla poszczególnych regionów. W którym polskim regionie zamieszkali Kurpie? A w którym Bojkowie? Na którym rynku stał pomnik Stalina? Co się stało z jedynym dziełem Rubensa w naszych zbiorach? Na którym wielkopolskim zamku straszy „biała dama”? Ile budynków wybudowano na szczycie Śnieżki? Na te i inne pytania odpowiedzi znajdziemy w tekstach składających się na drugą część naszego przewodnika „Z historią na szlaku. Zabytki w Polsce, które warto odwiedzić”. Czy chcecie rzucić wszystko i wybrać się w podróż wraz z Histmagiem?

Oblicza propagandy PRL

Tomasz Leszkowicz

Komunistyczna Polska była niezwykłym krajem. Rządziła w nim partia, która nie miała szans na wygranie wyborów. Jego granice gwarantowała Moskwa, powszechnie znienawidzona przez obywateli. Choć był to kraj robotników, to właśnie do nich najczęściej strzelano na ulicach. Te absurdy starała się ukryć wszechobecna propaganda. Propaganda była dobra na wszystko. Atakowała wrogów systemu, tłumaczyła „przejściowe trudności” albo mobilizowała do działania. Wytrwale opisywała teraźniejszość, przeszłość i przyszłość. Tak w latach stalinowskich, jak i w epoce Jaruzelskiego była powszechna. Nigdy wcześniej i nigdy później nie miała takiego znaczenia w dziejach Polski. Uśmiechamy się widząc kroniki filmowe z tego okresu albo toporne hasła na transparentach. Ale przez kilka dekad były to symbole brutalnej indoktrynacji. W świecie publicznym nie było prawdy innej niż komunistyczna. Właśnie dlatego warto poznać oblicza propagandy PRL. Dowiedzmy się o tym kto, w jaki sposób i z jakim skutkiem próbował wychowywać miliony Polaków. Tomasz Leszkowicz zabiera nas w podróż po barwnej krainie kłamstwa. Łzy nigdy nie są w niej szczere, zbrodniarze są bohaterami, a zbrodnie wymazuje się z kart historii. Błahe potyczki stają się epickimi bitwami, a niepokorni dziennikarze stają się wirtuozami kłamstwa. Czasem jest strasznie, czasem jest śmiesznie – ale zawsze jest ciekawie. Tomasz Leszkowicz (ur. 1988) – redaktor naczelny portalu „Histmag.org”, doktorant Instytut Historii PAN. Absolwent historii i dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego. Specjalizuje się w historii dwudziestego wieku. Z uwagą śledzi zagadnienia związane z pamięcią i tzw. polityką historyczną (dawniej i dziś). Publikował m.in. w „Mówią Wieki”, „Uważam Rze Historia”, „Pamięci.pl” oraz „Dziejach Najnowszych”.

Z historią na szlaku. Zabytki w Polsce, które warto zobaczyć

praca zbiorowa pod red. T. Leszkowicza

W Polsce znaleźć można setki zabytków i miejsc związanych z przeszłością – wystarczy tylko trochę poszukać. „Z historią na szlaku. Zabytki w Polsce, które warto zobaczyć” to poradnik, który zainspiruje miłośników podróży po atrakcjach historycznych.   Zabytki Polski to nie tylko najpopularniejsze obiekty, znane z przewodników dla zagranicznych turystów. Każdy region naszego kraju ma swoją historyczną specyfikę i miejsca, która zasługują na uwagę. Jedni uwielbiają zamki i pałace, innych fascynują zabytkowe świątynie, jeszcze inni lubią spacery po klimatycznych dzielnicach. To właśnie do nich kierowana jest publikacja „Z historią na szlaku. Zabytki w Polsce, które warto zobaczyć”, przygotowana przez zespół portalu Histmag.org.   Zapraszamy na podróż po terenach znanych turystycznie i tych, które mniej kojarzą się jako miejsce wycieczek. Opisujemy Pomorze Zachodnie, Warmię, Mazury, Podlasie, okolice Łodzi i Częstochowy, Góry Świętokrzyskie, Lubelszczyznę i Zagłębie Dąbrowskie. Pokazujemy miejsca znane w całej Polsce jak i takie, które popularne są raczej lokalnie. Każde z nich ma za sobą historię wartą uwagi.   Publikację uzupełnia mapa krain historycznych w Polsce, uzupełniona o komentarz poświęcony podziałom naszego kraju na różne dzielnice, ziemie i regiony. Wydają się one na pierwszy rzut oka nieszablonowe. Pokazują jednak, jak przeszłość kształtuje przestrzeń, w której żyjemy i którą zwiedzamy. Warto wybrać się z historią na turystyczny szlak – ten poradnik pomoże trafić w miejsca, które na zawsze zapadną w pamięć!

Wyprawy krzyżowe. Zderzenie dwóch światów

Marcin Sałański

Wyprawy krzyżowe są niezwykłym elementem dziejów Europy i świata. Są fenomenem swoich czasów, o tyle ciekawszym, że jego ideologiczne zręby pozostały żywe w kulturze Zachodu także w późniejszych czasach. Na dobrą sprawę przetrwały one do dziś w wersji przetworzonej przez historyczne uwarunkowania. Liczony na setki lat religijny konflikt pomiędzy chrześcijańskim Zachodem a muzułmańskim Wschodem stał się z czasem konfliktem o znacznie szerszym znaczeniu. Walka, którą oficjalnie rozpoczęło wezwanie papieża Urbana w Clermont w 1095 r. przetrwała w świadomości ludzi jako starcie dwóch odrębnych cywilizacji. Cywilizacji o różnych mechanizmach kształtowania się struktur społecznych, kulturalnych i politycznych. Także bohaterowie krucjat stali się w mentalności ludzi Wschodu i Zachodu czymś więcej. Krzyżowiec był bowiem bohaterem – męczennikiem, który opuszczał bezpieczne domostwo i narażał własne życie dla Chrystusa. Na fakt, że krzyżowiec czy pielgrzym był w społeczeństwie średniowiecznej Europy jednostką – kategorią społeczną – odrębną od innych ludzi, zwracał uwagę już wybitny historyk Jacques Le Goff. Także dżihadysta, obrońca wiary w kulturze islamu, urastał do rangi znacznie wyższej niż zwykły poddany muzułmańskich władców. Ta świadomość unikalnej wartości świętego wojownika przetrwała do dziś. O ile kultura Zachodu nie chełpi się już swoimi krzyżowcami, o tyle fundamentaliści muzułmańscy dalej gloryfikują swoich męczenników i postrzegają relacje Wschodu z Zachodem na płaszczyźnie rywalizacji z europejskimi i amerykańskimi „krzyżowcami”. Czy wielowiekowy konflikt, który położył fundament pod dzisiejszy antagonizm miał swój początek właśnie w 1095 r.? Czy walka krzyżowców rzekomo w obronie grodu Chrystusa zawsze była walką religijną? Czy krucjaty są zjawiskiem dobrze nam znanym i nieskrywającym już żadnych tajemnic? Na powyższe pytania postara się odpowiedzieć ta właśnie publikacja oddawana w Twoje ręce, Szanowny Czytelniku. Marcin Sałański

Geniusze, nowatorzy i skandaliści polskiej literatury. Od Przybyszewskiego do Gombrowicza

Agnieszka Woch

Przybyszewski, Strug, Irzykowski, Boy-Żeleński, Witkacy, Gombrowicz – pisarze, którzy zmienili oblicze polskiej i światowej literatury. Wyłamywali się utartym schematom, ich życiorysy obfitowały w liczne kontrowersje, którymi żył cały kraj. Wszyscy wyprzedzali swoje czasy i żaden z nich nie zasługuje na zapomnienie. Genialni pisarze, a może bezwstydni skandaliści? Agnieszka Woch przedstawia czytelnikowi sylwetki sześciu wybitnych prozaików. Kto z nich był największym kobieciarzem i alkoholikiem? Który z autorów walczył z depresją w dalekiej Australii? Jak w dziejach literatury zapisało się niewielkie miasteczko położone na Lazurowym Wybrzeżu? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziecie w najnowszym e-booku portalu Histmag.org. Lektura obowiązkowa dla miłośników interesujących biografii i polskiej literatury! Agnieszka Woch, absolwentka filologii polskiej i dziennikarstwa na UW, wieloletnia współpracowniczka i redaktorka portalu Histmag.org. Autorka tekstów publicystycznych, popularyzatorskich oraz recenzji książek i filmów. Interesuje się dziejami najnowszymi oraz historią kultury i literatury.

Krwawy Kaukaz: Czeczenia

Przemysław Mrówka

Imperialne ambicje Rosji to prawdziwy temat-rzeka. Jednym z najciekawszych, a jednocześnie najbardziej ponurych wątków tej historii stanowią dzieje konfliktu w Czeczenii. Kaukascy górale przez wiele lat dzielnie stawiali opór najeźdźcom. A gdy w końcu musieli ulec, Rosjan drogo kosztowała każda chwila spędzona na podbitej ziemi. W napisanej z niezwykłą swadą opowieści o wielowiekowym konflikcie w Czeczenii, Przemysław Mrówka rekonstruuje jego głębokie przyczyny. Dzięki tej publikacji zrozumiemy sens krwawej wojny, którą żyła polska opinia publiczna. Dlaczego Czeczeni za wszelką cenę chcieli oderwać się od Rosji? Czy mieli realną szansę na sukces? Dlaczego armia rosyjska poniosła w 1994 r. jedną z najbardziej kompromitujących porażek w dziejach? Autor patrzy szerzej niż większość komentatorów, stawia trudne pytania i potrafi udzielać na nie przekonujących odpowiedzi. Dżochar Dudajew, Szamil Basajew, Ramzan Kadyrow – barwni przywódcy i ich powikłane życiorysy nie będą już miały dla Państwa tajemnic. Podobnie zresztą jak meandry rosyjskiej polityki wobec kaukaskiej krainy. Dlaczego Władimir Putin wywołał drugą wojnę w Czeczenii? Czy wojowniczych górali udało się trwale spacyfikować? Jakie były korzenie czeczeńskiego terroryzmu? O tym wszystkim przeczytają Państwo w e-booku Przemysława Mrówki „Krwawy Kaukaz: Czeczenia”. Przemysław Mrówka (ur. 1988) – członek redakcji portalu „Histmag.org” doktorant na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Pasjonuje się dziejami wojskowości i historią XX wieku. Publikował m. in. w „Gońcu Wolności”, „Uważam Rze Historia” i „Teologii Politycznej”.

Hetmani i dowódcy I Rzeczpospolitej

Jakub Jędrzejski

Hetmani i dowódcy Rzeczpospolitej do dziś symbolizują chwałę polskiego oręża pod rządami królów elekcyjnych. To dzięki nim w historii zapisały się wielkie zwycięstwa pod Pskowem, Kircholmem, Kłuszynem, Beresteczkiem, Chocimiem i Wiedniem. Nasze wojska toczyły wiele zaciętych bitew i krwawych wojen z sąsiednimi państwami. działania militarne wywarły ogromny wpływ na przemiany w naszym państwie, które coraz bardziej pogrążało się w kryzysie.   Jakub Jędrzejski opisuje wybitne jednostki na tle burzliwych czasów. Są to Jan Zamoyski, Stanisław Żółkiewski, Jan Karol Chodkiewicz, Jeremi Wiśniowiecki, Jan Sobieski, Hieronim Lubomirski. Przez pryzmat ich sylwetek autor opowiada dzieje Rzeczpospolitej od zwycięskich wojen toczonych z Moskwą w drugiej połowie XVI wieku, aż do klęski podczas wielkiej wojny północnej na początku XVIII wieku. Z pasją i znawstwem epoki przedstawia zarówno zwycięskie boje i kampanie, jak i porażki bitewne oraz konflikty pomiędzy dowódcami.   Jak naprawdę przebiegały wydarzenia opisane przez Henryka Sienkiewicza w Trylogii? Który z hetmanów był demagogiem i zachowawczym wodzem, a kto zginął na polu bitwy? Dlaczego Jan Sobieski i Hieronim Lubomirski zostali oskarżeni o zdradę? Kto sprzeciwiał się nadaniu księciu Jaremie buławy hetmańskiej? Jak przebiegały zmagania wojenne wokół zamków w Chocimiu i Kamieńcu Podolskim? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziecie w „Wodzach i hetmanach I Rzeczpospolitej”.   Najnowszy e-book portalu Histmag.org to pozycja obowiązkowa nie tylko dla miłośników wojskowości i historii Rzeczpospolitej Obojga Narodów.   Jakub Jędrzejski - absolwent dziennikarstwa i komunikacji społecznej na Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach. Miłośnik historii wojskowości i dziejów Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Współpracownik portalu Histmag.org. Autor fanpage'a "Rzeczpospolita Obojga Narodów" na Facebooku.

Kobiety króla Kazimierza III Wielkiego

Marek Teler

Kazimierz Wielki rządził Królestwem Polskim… w otoczeniu kobiet. Jaką role odegrały one w jego polityce i życiu prywatnym? Marek Teler odsłania tajemnice dawnych kronik i dokumentów, przypominając o niezwykle ciekawych postaciach, a jednocześnie bohaterkach popularnego serialu telewizyjnego. Kazimierz Wielki był jedynym synem Władysława Łokietka, nigdy też nie doczekał się syna z legalnego małżeństwa. W jego życiu było zaś wiele ciekawych kobiet, o których dziś mało kto pamięta, a w tamtych czasach odgrywały one ważną rolę na dworze i w polityce dynastycznej ostatniego Piasta na polskim tronie. Niezłomna matka Jadwiga kaliska. Ambitna siostra Elżbieta – matka Ludwika Węgierskiego. Aldona Anna, Adelajda i Jadwiga – żony, które nie dały mu męskiego potomka. Elżbieta i Kunegunda – córki, które zostały żonami władców sąsiadujących księstw. Wreszcie Krystyna Rokiczana i Estera – kochanki, które trafiły do królewskiego łoża (a pierwsza została nawet jego morganatyczną żoną). Wszystkie te kobiety wpływały na życie, politykę oraz legendę jednego z najwybitniejszych władców Polski. Postać Kazimierza Wielkiego w ostatnim czasie znów stała się popularna. Spróbujmy spojrzeć na niego nie tylko jako na władcę, który „zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną”, ale także jako człowieka i mężczyznę – pełnego namiętności, którego życie prywatne obfitowało w dramatyczne wydarzenia. Historię w końcu tworzą ludzie, którzy często niewiele różnią się od nas samych…   Lektura obowiązkowa dla miłośniczek i miłośników popularnego serialu telewizyjnego opowiadającego o Kazimierzu Wielkim!

Warszawa - miasto grzechu. Prostytucja w II RP

Paweł Rzewuski

W czasach II Rzeczpospolitej Warszawa była prawdziwym miastem grzechu. Stołeczni policjanci nie radzili sobie z przestępczym półświatkiem, a ich największym problemem była… prostytucja. Najstarszy zawód świata opanował całe śródmieście przedwojennej stolicy. O tym, gdzie najlepiej iść „na panienki” wiedzieli już warszawscy gimnazjaliści. A ten, kto miał wątpliwości, mógł je szybko rozwiać. Dorożkarze, taksówkarze, recepcjoniści – za niewielką opłatą każdy z nich chętnie dzielił się swoją wiedzą. Płatna miłość dla każdego? Czemu nie! Dla biednych – szybka miłość w nadwiślańskich zaroślach. Dla zamożnych – towarzystwo eleganckich dam w luksusowych lokalach. Gdy Marszałek Piłsudski spacerował po Alejach Ujazdowskich dumając nad losami kraju, jego żołnierze nierzadko szukali ukojenia w ramionach „kobiet upadłych”. Podobnie robili urzędnicy, aktorzy, lekarze i inni szanowani obywatele. Tak wyglądała codzienność miasta grzechu. Wiele kobiet wybierało drogę nierządu w dramatycznych okolicznościach, próbując ratować się przed nędzą. Ale czy wszystkie? Ekskluzywne damy przesiadujące w Adrii czy w Gastronomii zarabiały więcej niż urzędniczki państwowe i niejednokrotnie były od nich lepiej wykształcone... Paweł Rzewuski w swojej książce „Warszawa miasto grzechu: prostytucja w II RP” zabiera Czytelników w podróż po mieście, o którym niewielu słyszało. Z dużą wprawą oprowadza po Warszawie pełnej mrocznych tajemnic, żądz, wstydliwych sekretów i przemocy. Byłby to wspaniały kryminał, gdyby nie fakt, że to wszystko zdarzyło się naprawdę… Paweł Rzewuski – redaktor portalu Histmag.org, filozof i historyk. Autor hitowych publikacji z serii „Wielcy zapomniani dwudziestolecia”. Mieszkaniec warszawskiego Mokotowa.

Perły imperium brytyjskiego

Michał Gadziński

Wielka Brytania była niegdyś najpotężniejszym państwem świata – imperium, nad którym nie zachodziło słońce, wzorem parlamentaryzmu i ostoją liberalizmu. Michał Gadziński w „Perłach imperium brytyjskiego” pokazuje ludzi, którzy przyczynili się do tego sukcesu. Nie tylko najnowsza historia Brytyjczyków pokazuje, że ich państwo zawsze było wyjątkowe – czy to z powodu wyspiarskiego położenia, wczesnego stworzenia ustroju parlamentarnego czy charakterystycznej kultury. Zresztą czym jest sama Wielka Brytania? W jej skład wchodzą przecież przez wieki wrodzy sobie Anglicy i Szkoci, nie mówiąc już o zdominowanych przez tych pierwszych Walijczykach czy wiernych Londynowi Irlandczykach Północnych. Brytyjczycy panowali też nad Ameryką Północną, połową Afryki, Indiami, a ich „młodsi bracia” mieszkają w Kanadzie, Australii czy Nowej Zelandii. „Perły imperium brytyjskiego” opowiadają ostatnie trzy wieki historii Wielkiej Brytanii przez pryzmat postaci, które w tym czasie kierowały tym państwem. Są tu więc władcy z dynastii Stuartów i królowie z dynastii hanowerskiej. Jest królowa Wiktoria i jej dwóch wybitnych premierów: Benjamin Disraeli i William Ewart Gladstone, których wizje ideologiczne rywalizowały ze sobą ku chwale imperium. Jest Edward VII – władca symbolizujący „stare dobre czasy” sprzed Wielkiej Wojny. Jest tu też Winston Churchill – polityk, który choć zmieniał barwy partyjne, okazał się wybitnym mężem stanu i obrońcą Wyspy przed Hitlerem. Nie może tu też zabraknąć królowej Elżbiety II i jej ojca Jerzego VI – dwojga monarchów panujących, nie zaś rządzących, a mimo to kochanych przez poddanych. Wielka Brytania rządziła kiedyś całym światem, dziś zaś wpływa na Europę nie tylko politycznie i gospodarczo, ale również kulturowo. Zrozumieć ją, to zrozumieć kawałek współczesności. Michał Gadziński – absolwent Instytutu Historycznego oraz Instytutu Nauk Politycznych UW. Interesuje się historią XIX i pierwszej połowy XX wieku. Pasjonat historii, kultury i polityki krajów anglosaskich.

Dramat Afganistanu: XIX wiek

Tomasz Kruk

Wielkie konflikty współczesności mają swoje korzenie w przeszłości. Tomasz Kruk w e-booku „Dramat Afganistanu: XIX wiek” pokazuje, że już w połowie dziewiętnastego stulecia ten leżący w Azji Środkowej kraj potrafił sprawić problemy największym mocarstwom.   Historia Afganistanu jest w Polsce słabo znana – wiemy, że polscy żołnierze brali udział w tamtejszej misji stabilizacyjnej, a wcześniej kraj ten stał się dla Związku Radzieckiego pułapką bez dobrego wyjścia. Czy jednak kraj u stóp Hindukuszu ma przeszłość, o której warto opowiedzieć?   Na przełomie lat 30. i 40. XIX wieku w Afganistanie doszło do wydarzeń, które wstrząsnęły Zachodem. Oto potężna armia brytyjska, reprezentująca imperialne interesy najsilniejszego państwa na świecie, została... doszczętnie rozbita w czasie odwrotu z Kabulu do Indii. Pogromu dokonali afgańscy wojownicy, którzy bezwzględnie wykorzystali wszystkie błędy dumnych Brytyjczyków. Wydarzenie to było punktem kulminacyjnym Wielkiej Gry – konfliktu o wpływy w Azji między Anglią i Rosją.   „Dramat Afganistanu: XIX wiek” to opowieść o wielkiej polityce, interesach mocarstw i azjatyckim państwie, które kilkukrotnie rzuciło wyzwanie Imperium. Dlaczego udało mu się osiągnąć sukces?   Tomasz Kruk – absolwent Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego. W wolnych chwilach poświęca się prowadzeniu bloga, zgłębianiu polityczno-militarnej sytuacji Bliskiego Wschodu (ze szczególnym uwzględnieniem Afganistanu) oraz nauce języka perskiego. Jest również nałogowym fanem gier komputerowych.

Batoh 1652 - Wiedeń 1683. Od kompromitacji do wiktorii

Marek Groszkowski

Były czasy, gdy polska sztuka wojskowa budziła postrach wszystkich wrogów. Rzeczpospolita była potężna, a jej armie nie tylko chroniły granic państwa, ale prowadziły wojny na terenie przeciwnika. Husaria była najlepszą formacją kawaleryjską świata, a polscy wodzowie potrafili gromić wielokrotnie liczniejsze oddziały wroga. Tak wyglądało ostatnie stulecie potęgi I Rzeczypospolitej. Układy polityczne wokół Rzeczypospolitej zmieniały się jak w kalejdoskopie. W maju 1652 r. na uroczysku Batoh Tatarzy wespół z Kozakami zmasakrowali wojska koronne. Rzeź jeńców była do tego stopnia przerażająca, że dziś niekiedy nazywa się ją niekiedy „sarmackim Katyniem”. Ale już niebawem z niedawnymi katami Polacy musieli się porozumieć, bo na horyzoncie byli kolejni wrogowie – Turcja i Państwo Moskiewskie. Po ciężkich walkach z Rosjanami, w 1667 roku Rzeczpospolita musiała podpisać niekorzystny rozejm w Andruszowie. Zmienił on układ sił w Europie Środkowo-Wschodniej i osłabił nasz kraj. Wojska polskie coraz więcej energii musiały poświęcać na obronę granic kraju. W ostatnich dekadach XVII wieku na jej najgroźniejszego przeciwnika wyrosła Turcja. Właśnie wtedy polska sztuka wojenna po raz ostatni zadziwiła świat. Jan Sobieski – najpierw jako hetman, a potem jako król – zadał Turkom klęski, jakich nie doświadczyli oni jeszcze ze strony europejskich armii. Marek Groszkowski w swojej książce zaprasza czytelników na wędrówkę po polach siedemnastowiecznych bitew. Czas przypomnieć o ostatnim wieku świetności I Rzeczypospolitej, gdzie sława i chwała mieszały się ze zdradą i gnuśnością. Przeczytajmy opowieść o czasach, gdy nawet z tragicznych klęsk potrafiliśmy wyciągać wnioski, by przekuwać je w wielkie zwycięstwa. Marek Groszkowski – historyk, absolwent Instytutu Historycznego UW, doktorant na Wydziale Historii i Nauk Społecznych UKSW. Pasjonat historii wojskowości nowożytnej oraz historii Ukrainy.

Polacy na krańcach świata: średniowiecze i nowożytność

Mateusz Będkowski

Czy Jan z Kolna naprawdę istniał? W jakim celu Benedykt Polak ruszył w podróż do Azji? Jak naprawdę wyglądały losy słynnego Maurycego Beniowskiego? Mateusz Będkowski zabiera nas w nową podróż – tym razem szlakiem polskich średniowiecznych i nowożytnych podróżników.   Autor zabiera nas w podróż do czasów, gdy podróże po wielkim świecie dopiero zaczynały być możliwe. Pokazuje, jak egzotyczne były wówczas dla Europejczyków Chiny i Indie, ale również jakie więzi – gospodarcze, polityczne, religijne – wiązały Europę z Bliskim i Dalekim Wschodem. Przede wszystkim zaś opowiada historię Polaków, którzy z różnych powodów – w ramach misji, interesów czy dla sławy – ruszali w dalekie podróże, zdając z nich nierzadko relacje, które czytał cały świat.   Kim byli pierwsi Polacy w Indiach? Dlaczego Michał Boym został posłem ostatniego cesarza z chińskiej dynastii Ming? Na te i inne ciekawe pytania odpowiada ten e-book.   „Polacy na krańcach świata: średniowiecze i nowożytność” przypominają, jak wyglądały podróże w czasach, gdy świat nie był jeszcze globalną wioską, a ruszenie w nieznane było prawdziwym wyzwaniem.   Mateusz Będkowski (ur. 1987 w Warszawie) – absolwent Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Interesuje się losami polskich podróżników i odkrywców na przestrzeni dziejów. W 2011 roku obronił pracę magisterską pt. „Wyprawa Stefana Szolc-Rogozińskiego do Kamerunu w latach 1882–1885”. Publikował m.in. w czasopismach „Mówią Wieki” i „African Review. Przegląd Afrykanistyczny”, a także w portalu Histmag.org. Jest autorem trzyczęściowego cyklu publikacji poświęconego polskim dziewiętnastowiecznym podróżnikom pt. „Polacy na krańcach świata: XIX wiek”.

Bohaterowie popkultury: od Robin Hooda do Rambo

Michał Rogalski

Oryginalny James Bond był seksistą i nałogowym palaczem. John Rambo wręcz przeciwnie – zaczynał jako ofiara wojny w Wietnamie, niesprawiedliwie potraktowana przez władzę. Pierwszego postrzegamy dziś jako wzór szpiega-dżentelmena, a drugiego jako stereotypowego komandosa, zabijającego wrogów z pierwotnym okrzykiem wściekłości. Dlaczego?   Popkulturę traktujemy tylko jak rozrywkę – bajki dla młodzieży i dorosłych o bohaterach i romansach, kończących się mniej lub bardziej pozytywnym zakończeniem. Ale to, jakie postacie chcemy widzieć na ekranach kin i jakich opowieści słuchać, mówi nam... kim jesteśmy.   Bohaterowie popkultury dają nam radość, ale pokazują też czasy, w których ich wymyślano – lęki, nadzieje, stan społeczeństwa i jego potrzeby. Bohaterowie Terminatora prezentowali różne wzorce płciowe, podróże wehikułem czasu z „Podróży do przyszłości” przypominały, jak zmieniało się USA, a przygody Rambo leczyły Amerykanów z zimnowojennych lęków.   Michał Rogalski przygląda się z bliska popularnym filmom i odkrywa, że niosą one więcej treści, niż na pozór się to nam wydaje. Przed Państwem bohaterowie popkultury: D’Artagnan, James Bond, John Rambo, Terminator T-800, Sarah Connor, Marty McFly oraz Robin Hood.   Michał Rogalski (ur. 1988) – historyk, absolwent Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Interesuje się historią nowożytną i popkulturą. Lider rock'n'rollowego zespołu 1965.

Kobieta w świecie Azteków

Damian Dobrosielski

W państwie Azteków to mężczyźni byli poddani woli swoich kobiet! Odgrywały znacznie ważniejszą rolę niż mogłoby się wydawać. Wykonywały najbardziej prestiżowe zawody i należały do panteonu azteckich bóstw. Były kapłankami i poetkami. W XV wieku na czele imperium stała przedstawicielka płci pięknej. Kilkadziesiąt lat później podbój Meksyku nie byłby możliwy bez pomocy księżniczki Malinche, tłumaczki i kochanki Cortesa. Gdy hiszpańscy konkwistadorzy przybyli do Nowego Świata, zastali rzeczywistość, której nie potrafili zrozumieć. Wszystkie zachowania miejscowej ludności próbowali sobie wytłumaczyć przez pryzmat europejskiej tradycji. Kolejne pokolenia historyków stanęły przed poważnym wyzwaniem: jeszcze raz zmierzyć się z materiałem źródłowym i przedstawić czytelnikowi prawdziwy obraz mezoamerykańskich kultur. Damian Dobrosielski, w oparciu o najnowszą literaturę anglojęzyczną, obala powtarzane od lat mity i opisuje jak naprawdę wyglądało życie i pozycja kobiety w świecie Azteków. W najnowszym e-booku portalu Histmag.org znajdziecie wiele interesujących informacji na temat wkładu kobiet w budowę jednej z najważniejszych i najbardziej tajemniczych cywilizacji Ameryki Środkowej. Pierwsza taka publikacja na polskim rynku. Pozycja obowiązkowa nie tylko dla pasjonatów kultur prekolumbijskich i historii społecznej! Damian Dobrosielski - absolwent historii na Uniwersytecie Śląskim. Pasjonat cywilizacji mezoamerykańskich oraz wielkich odkryć geograficznych. Obronił pracę magisterską pt. „Rola kobiet oraz wychowanie dzieci w społeczeństwie Azteków”. Na co dzień nauczyciel historii w Katowicach.