Symfonie anielskie

Jan Żabczyc

Jan Żabczyc inaczej Jan Karol Dachnowski: Symfonie anielskie, abo Kolęda mieszkańcom ziemskim od muzyki niebieskiej, wdzięcznym okrzykiem na Dzień Narodzenia Pańskiego zaśpiewane, które usłyszane Roku Pańskiego 1630. Zbiór przepięknych staropolskich kolęd. Niektóre z nich śpiewane są do dziś (po przeróbkach i uwspółcześnieniu).

Fedra. Phdre

Jean Racine

Fedra klasycystyczna tragedia napisana przez Jeana Racinea w 1677 roku. Treść utworu zaczerpnięta została z mitologii greckiej i opowiada o nieszczęśliwej miłości, jaką tytułowa bohaterka zapałała do własnego pasierba. Książka w dwóch wersjach językowych: polskiej i francuskiej. Version bilingue: polonaise et française.

Przedwiośnie

Stefan Żeromski

‘Przedwiośnie’ – powieść polityczna Stefana Żeromskiego wydana w 1924 (datowana 1925) w Warszawie w wydawnictwie Jakuba Mortkowicza. Utwór podzielony na trzy części („Szklane domy”, „Nawłoć”, „Wiatr od wschodu”), opowiada o życiu Cezarego Baryki – przedstawiciela młodego pokolenia, urodzonego i wychowanego w carskiej Rosji (Baku), który przybywa do „Polski marzeń”, odrodzonej po I wojnie światowej. ‘Przedwiośnie’ jest powieścią ukazującą konkretne ówczesne opcje polityczne. Tytuł ma charakter wybitnie metaforyczny. W dosłownym rozumieniu „przedwiośnie” jest okresem pośrednim pomiędzy zimą a wiosną, kiedy mimo niskich temperatur i wciąż zalegającego śniegu pojawiają się pierwsze oznaki powrotu przyrody do życia. Znaczenie przenośne można rozumieć jako czas, w którym kształtowało się państwo polskie po okresie zaborów, a w kraju panował niepodległościowy entuzjazm. Okolicznością nie bez znaczenia jest, że symbolika oraz ideowa wymowa tytułu pośrednio nawiązuje do powieści E. Zoli ‘Germinal’, który w oparciu o podobną ideologię, we francuskim kalendarzu rewolucyjnym również oznaczał miesiąc przedwiośnia. (Za Wikipedią).

Charaktery i anegdoty. Caractres et Anecdotes

Sébastien-Roch Nicolas De Chamfort

Kariera pisarska Chamforta jest dość paradoksalna. Był sławny za życia i jest sławny dziś; ale dla innych utworów. Współcześni nie znali tych jego pism, które znamy my; my znowuż nie czytamy tego, za co wielbili go współcześni. Był znanym, uznanym, nagradzanym autorem oficjalnych wypracowań akademickich, modnym pisarzem teatralnym, który wycisnął łzy z oczu samemu królowi, był Akademikiem przed czterdziestym rokiem życia; mimo to wątpię, czy doszłaby nas pamięć pana de Chamfort, gdyby po jego śmierci nie znaleziono w biurku garści papierów. Część tych papierów zagarnęły władze sądowe i te przepadły; część zachowała się. Były to luźne notatki, spostrzeżenia, refleksje, anegdoty, kreślone dla samego siebie, może jako materiał do jakiegoś dzieła. I to jest właściwie wszystko, co dziś żyje z Chamforta. Mówiąc, że ta jego fizjognomia była nieznana współczesnym, wyraziłem się może nie dość ściśle. Była niewątpliwie znana, ale w szczupłym kręgu i raczej ustnie. W owym czasie w epoce salonów to wystarczało. Reputacja Chamforta opierała się w znacznej mierze na jego ciętych powiedzeniach, na jego obiegających dowcipach czy aforyzmach, na jego postawie filozoficznej wobec życia; a to wszystko właśnie znalazło wyraz w tych pośmiertnych papierach. Jego sarkazm, rozczarowanie, jego gryząca krytyka to już zaczyn przyszłej rewolucji. Ale była to rewolucja na miarę salonów. Kiedy przyszła prawdziwa rewolucja, zmiotła Chamforta, jak tylu innych, którzy ją radośnie witali. Książka w dwóch wersjach językowych: polskiej i francuskiej. Version bilingue: polonaise et français

Szósty pawilon i inne nowele

Anton Czechow

Zbiór opowieści znakomitego rosyjskiego pisarza tworzącego w wieku XIX, mistrza małych form literackich, w której przeważały obrazki obyczajowe, miniatury z życia urzędników, kupców, ziemian i chłopów, łączące komizm z wyraźnymi akcentami krytyki społecznej. W zbiorze znajdują się następujące utwory: Szósty pawilon, Trzy lata, Skrzypce Rotszylda, Chłopi, Moje życie.

Najdawniejsze pomniki dziejopisarstwa rusko-litewskiego

Stanisław Smolka

UWAGA! e-book jest skanem zapisanym w formacie PDF. Plik pdf uniemożliwia przeszukiwanie i kopiowanie tekstu Stanisław Smolka (1854-1924) polski historyk, współtwórca i przedstawiciel krakowskiej szkoły historycznej, syn wybitnego adwokata i polityka Franciszka Smolki. Badał głównie początkowe okresy historii Polski: piastowski i jagielloński, również czasy Królestwa Polskiego. Dzieje Polski przedstawiał w szerszej perspektywie na tle dziejów powszechnych, odmiennie od dotychczasowych trendów romantycznych z dużym krytycyzmem. Jego poglądy i metody badawcze wywarły ogromny wpływ na jego kontynuatorów oraz następne pokolenia mediewistów. (https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanisław_Smolka)

Lecznicze przyprawy

Andrzej Sarwa

Poradnik opisuje 150 przypraw - ich substancje biologiczne czynne, właściwości lecznicze, zastosowanie i przechowywanie. Obszerny wykaz różnych mieszanek ziołowych, mało znane i zapomniane przepisy, informacje o jadalnych chwastach i potrawach z nich sporządzanych to niewątpliwie jeszcze jedna zaleta tej książki.

Dawne monety polskie Dynastii Piastów i Jagiellonów, cz. II - Monety pierwszych czterech wieków w porządek chronologiczny ułożone i opisane

Kazimierz Stronczyński

REPRINT. Opracowanie Kazimierza Stronczyńskiego, XIX w. historyka, poświęcone numizmatyce średniowiecznej (reprint). Cz.1 zawiera opis wykopalisk monet piastowskiej z końca XIII w. oraz ich porównanie i wnioski. Cz. 2 opisuje, uporządkowane chronologicznie, znane w okresie prowadzenia przez autora prac badawczych, monety piastowskie czterech pierwszych wieków. Cz. 3 poświęcona jest monetom XIV, XV i XVI w. Publikacja zawiera tablice przedstawiające opisywane monety. Kompendium wiedzy niezbędne dla numizmatyków i kolekcjonerów.

Misteria Mitry

George Robert Stow Mead

Pomimo bogactwa materiałów epigraficznych, które są dla nas obecnie dostępne, teksty starożytnych pisarzy, które traktują o religii Mitry, są z nielicznymi wyjątkami, nader ubogie w informacje na temat doktryn i wewnętrznych znaczeń tych słynnych Misteriów i dlatego Rytuał, który odsłania nam naturę głównej tajemnicy, do której kierowały braci niższych stopni misteryjne obrzędy, ma najwyższą wartość. Objawia, odziewa w ciało i ożywia to, co dotychczas było w większości suchymi kośćmi szkieletu. Mitraizm był kultem misteryjnym, toteż podstawowe i najważniejsze obrzędy polegały na dokonywaniu inicjacji. Obrzędy te sprawowano w mitreach - miejscach najczęściej położonych w podziemiach lub jaskiniach. Ceremonie nie były odbywane publicznie, mogli w nich brać udział wyłącznie mężczyźni. Jak wszystkie kulty misteryjne, także misteria mitraistyczne związane były z objawieniem tajemnicy, której treść przekazywano wyłącznie wtajemniczonym; ci z kolei zobowiązani byli do zachowania ich w sekrecie, a złamanie tajemnicy karane było śmiercią. Największą popularnością cieszył się mitraizm wśród legionistów - bóstwo było bogiem wojowniczym i walecznym, mitraizm wymagał zachowania surowej żołnierskiej dyscypliny. Oferowana książka opisuje misteria Mitry.

Żywot bł. Szymona z Lipnicy

Piotr Pękalski

Szymon z Lipnicy (1438-1482) polski święty Kościoła katolickiego, prezbiter, kapłan z zakonu oo. Bernardynów. Od lipca 1482 do 6 stycznia 1483 Kraków dotknięty był epidemią cholery. Wówczas franciszkanie z klasztoru bernardynów, a wśród nich św. Szymon, niestrudzenie otaczali chorych opieką. O. Szymon gorliwie opiekował się chorymi i udzielał sakramentów. Wkrótce sam zachorował. Z pokorą znosząc cierpienia choroby, przy końcu życia wyraził pragnienie, aby pochowano go pod progiem kościoła, tak by wszyscy po nim deptali. W szóstym dniu choroby, 18 lipca 1482 roku, umarł spokojnie z oczyma utkwionymi w Krzyżu. Po śmierci Szymona odnotowano ponad 370 cudownych uzdrowień i łask przypisywanych jego wstawiennictwu; grób świętego odwiedzali liczni pielgrzymi. Szymona wcześnie otoczono kultem, nadając mu tytuł spragnionego zbawienia wszystkich. 24 lutego 1685 roku papież Innocenty XI zaaprobował kult Szymona z Lipnicy jako błogosławionego. 19 grudnia 2005 papież Benedykt XVI wydał dekret o uznaniu cudownego uzdrowienia, przypisywanego wstawiennictwu bł. Szymona, jakie miało miejsce w Krakowie w 1943. Uzdrowiona została wtedy Maria Piątek, krakowska farmaceutka chora na zator mózgowy (sparaliżowana i pozbawiona mowy). 16 grudnia 2006 papież wydał dekret o uznaniu heroiczności cnót błogosławionego. Dnia 23 lutego 2007 roku na konsystorzu kardynałów ustalono datę kanonizacji. 3 czerwca 2007 roku o godz. 10:00, w Uroczystość Trójcy Przenajświętszej, w czasie mszy na Placu Świętego Piotra w Watykanie, papież Benedykt XVI uroczyście kanonizował bł. Szymona. (za Wikipedią).

Duma ukrainna

Adam Czahrowski

Duma ukrainna (inc. Powiedz, wdzięczna kobzo moja...) także Duma rycerska polska pieśń rycerska (żołnierska) opublikowana przez Adama Czahrowskiego w II wyd. poezji Threny i rzeczy rozmaite, Lwów, 1599 jako Powiedz mi, muzyko moja. Przypuszczalnie autor sparafrazował renesansową pieśń Pod świetnymi chorągwiami lub użył którejś z wersji Pieśni o kole rycerskim. Duma ukrainna była popularna w XVII w., tradycja łączy ją z Lisowczykami. (Za Wikipedią

Trylogia księżycowa

Jerzy Żuławski

Część pierwsza cyklu, której akcja toczy się na przełomie XIX i XX wieku, opisuje dramatyczną wyprawę ziemskich kosmonautów na Księżyc. Kosmonauci wśród ciągłych niebezpieczeństw przedzierają się przez pozbawioną tlenu księżycową pustynię, by w końcu po drugiej stronie srebrnego globu odnaleźć rozległy obszar porośnięty roślinnością i nadający się do życia. Kosmonauci osiedlają się tam, a ich potomkowie zasiedlają obszar. Część druga cyklu, której akcja toczy się na przełomie XXIX i XXX wieku, opisuje dalszą historię potomków kosmonautów, którzy rozmnożyli się i zasiedlili Księżyc. Niestety popadli w konflikt z księżycowymi tubylcami, Szernami, którzy podbili ich. Kiedy na Księżycu pojawia się ziemski kosmonauta, Marek, ludzie biorą go za Mesjasza-Zwycięzcę, który poprowadzi ich do walki z Szernami. Marek, wykorzystując najnowsze zdobycze techniki, pomaga mieszkańcom Księżyca w walce z wrogiem, jednak przeprowadzona przez niego próba reform ustroju i likwidacja feudalizmu, obraca przeciw niemu społeczeństwo. Część trzecia cyklu, której akcja toczy się równorzędnie z akcją Zwycięzcy, tylko że na Ziemi. Mieszkańcy planety, choć żyją w dobrobycie, nie są wolni od konfliktów. Grupa intelektualistów pragnie przejąć władzę, wykorzystując niezadowolenie robotników, którymi gardzi. Istotną funkcję pełni w powieści cudowny wynalazek przyrząd unicestwiający materię skonstruowany przez genialnego naukowca Jacka głównego bohatera powieści. Owa potężna broń użyta jako obiekt przetargu w rozgrywkach politycznych przyczynia się do reformy ustroju... Tworząc swoją wizję przyszłości Żuławski podejmuje polemikę z modernistycznymi koncepcjami naprawy świata. (za: https://pl.wikipedia.org/wiki/Trylogia_księżycowa)

O działaniach i owocach łaski Bożej

Ks. Dr. Maciej Józefa Scheeben, O. Euzebiusz Nieremberg SI

Książka "O działaniach i owocach łaski Bożej" autorstwa Ks. Dr. Macieja Józefa Scheebena i O. Euzebiusza Nieremberga SI zgłębia niezwykłe efekty i dobrodziejstwa, jakie łaska Boża przynosi duszy człowieka. Odkrywając przed czytelnikiem wspaniałości i cuda łaski, autorzy przekonują o jej niezmierzonym bogactwie, które nieustannie budzi podziw i skupia uwagę. Wykorzystując analogię do światła zmysłowego jako obrazu łaski uświęcającej, książka staje się bardziej przystępna i zrozumiała dla rozumu, prowadząc czytelnika przez głębokie refleksje na temat duchowego skarbca łaski, zgodnie z naukami Pisma Świętego i Ojców Kościoła.

Ramajana Epos indyjski

Nieznany

Ramajana (Dzieje Ramy) - epos sanskrycki, który kształtował się na przestrzeni II wiek p.n.e. - II wiek n.e. Składa się z ok. 24 tysięcy strof (dwuwierszy), pogrupowanych w 7 ksiąg (kanda). Autorstwo Ramajany przypisuje się legendarnemu wieszczowi, Walmikiemu (lecz - oczywiście - Ramajana powstała dzięki wysiłkowi wielu kompilatorów). Większość strof napisano w metrum anusztubh (tzw. śloka). Ramajana przedstawia dzieje Ramy (wcielenie boga Wisznu), jego brata Lakszmana, żony Ramy Sity (porwanej przez demona Rawanę na Cejlon) oraz ich wiernego towarzysza Hanumana. (źródło: Wikipedia)

Łańcuchy

Wacław Sieroszewski

Powieść wybitnego chociaż dziś skazywanego na zapomnienie polskiego pisarza, tworzącego na pograniczu czterech epok: pozytywizmu, Młodej Polski, dwudziestolecia międzywojennego oraz współczesności, zesłańca na Syberię, podróżnika, badacza, etnografa Syberii i działacza niepodległościowego. Autor tak sam pisze o swojej powieści, opowiadającej o wydarzeniach w Rosji na początku minionego wieku: Powieść ta oparta została na materiałach, zebranych przeze mnie w czasach rewolucji od 1905 do 1908 roku oraz ze wspomnień moich wędrówek etapem po Syberii. Wydać ją mogłem jednak dopiero w 1917 r. Wypuszczam ją w nowym wydaniu bez żadnych zmian taką, jaką napisałem przed przewrotem Kiereńskiego. Czyli przed objęciem władzy przez Lenina i bolszewików. Zachęcamy do lektury, bo naprawdę warto!

Piękna Eleanor. Fair Elenor

William Blake

Piękna Eleanor. Fair Elenor - to książka w dwóch wersjach językowych: polskiej i angielskiej. A dual Polish-English language edition, którą na język polski przełożył Jan Kasprowicz Utwór przyciąga uwagę tak zwykłego czytelnika, miłośnika poezji, jak i krytyka czy badacza literatury, ponieważ jest jednym z niewielu wierszy w twórczości Blake'a napisanych w określonym gatunku; w tym przypadku jest to gatunek gotycki, a wiersz niezwykle sztywno trzyma się konwencji tegoż gatunku. Nastrój i klimat tego utworu poetyckiego budzą też lekki dreszczyk emocji, strachu i powodują szybsze bicie serca. Nastrój ów odnajdujemy już w pierwszych strofkach poematu: Wybiła północ; zadrży cicha wieża, / Z mogił powstają umarli; ku bramie / Spieszy zamkowej piękna Eleanor, / Zajrzy do wnętrza: głuchy jęk wśród sklepień. / Z straszliwym krzykiem upadłszy na ziemię, / Do głazów tuli pobladłe policzki. / Niby z grobowca płynie zaduch śmierci; / Naokół cisza, tylko jęk śród sklepień...

Powieści Józefa Ignacego Kraszewskiego. Tom 26

Józef Ignacy Kraszewski

Powieści Józefa Ignacego Kraszewskiego. Tom 26 to kolejny zbiór znakomitych utworów jednego z najbardziej płodnych pisarzy w historii literatury polskiej. Józef Ignacy Kraszewski (1812-1887), autor setek powieści, zasłynął z mistrzowskiego realizmu i umiejętności przenikania w psychologię swoich postaci. Jego twórczość w wyjątkowy sposób oddaje obraz życia w Polsce na przestrzeni wieków, łącząc wciągające fabuły z historycznym tłem. W Tomie 26 znajdziemy pięć wyjątkowych powieści: Szaławiła. Staroszlachecka powieść Tomko Prawdzic. Wierutna bajka Trapezologjon. Historyjka Trójlistek. Studium charakterów Tułacze. Opowiadania historyczne To idealna lektura dla miłośników klasyki, którzy cenią zarówno literaturę realistyczną, jak i powieści z elementami fantazji i historii.

Król chłopów. Czasy Kaźmirza Wielkiego

Józef Ignacy Kraszewski

"Król chłopów" to powieść historyczna Józefa Ignacego Kraszewskiego, osadzona w czasach Kazimierza Wielkiego. Ukazuje życie i rządy króla, który poświęca się rozwojowi kraju - rozbudowuje miasta, wznosi zamki obronne i wspiera handel oraz rzemiosło. Szczególną troską otacza chłopstwo, dążąc do poprawy ich sytuacji prawnej i ochrony przed niesprawiedliwością. Polityka Kazimierza budzi jednak opór rycerstwa i możnowładztwa, prowadząc do zawiązania opozycji, której czołową postacią staje się starosta wielkopolski, Maciej Borkowic. To opowieść o władcy, który stawia dobro kraju i ludu ponad interesy możnych.

Szatan i Judasz. Część II: Judasz

Karol May

Przedstawiamy Czytelnikom drugi tom powieści Karola Maya pod tytułem "Szatan i Judasz. Część II: Judasz". Ta niezwykła opowieść przeniesie każdego w fascynującą podróż przez różne zakątki świata, pełną niespodziewanych zwrotów akcji. Akcja tej książki zaskakuje od pierwszych stron. Główni bohaterowie to oczywiście, Winnetou i Old Shatterhand, opuszczają Amerykę i ruszają w nieznane. Wyprawa prowadzi ich najpierw do Niemiec, gdzie spotykają się z przyjacielem Old Shatterhanda. Następnie wyruszają w dalszą podróż do Afryki. Ich celem jest wymierzenie sprawiedliwości zbrodniarzom, co stawia ich w obliczu licznych wyzwań i niebezpieczeństw. W tej powieści pojawiają się również inne znane postacie z twórczości Karola Maya, takie jak Emery Bothwell i KrUger Beja. Akcja toczy się zarówno na Dzikim Zachodzie, jak i w dalekich krajach, gdzie bohaterowie muszą stawić czoła śmiertelnym wrogom i ich sojusznikom. Przygody, które ich spotykają, są niezwykle emocjonujące i pełne napięcia. "Szatan i Judasz" to także opowieść o odwadze, przyjaźni i walce o sprawiedliwość. Bohaterowie muszą przezwyciężyć wiele trudności, by osiągnąć swoje cele, a czytelnik wraz z nimi przeżywa każdy krok tej trudnej drogi. Warto sięgnąć po tę książkę, nie tylko dla miłośników twórczości Karola Maya, ale także dla wszystkich poszukujących emocjonującej i pełnej przygód lektury. To historia, która porusza i inspiruje do działania, a jednocześnie przenosi nas w świat pełen egzotycznych miejsc i niezwykłych wydarzeń.

O fałszywej historii, jako mistrzyni fałszywej polityki

Józef Szujski

UWAGA! e-book jest skanem zapisanym w formacie PDF. Plik pdf uniemożliwia przeszukiwanie i kopiowanie tekstu REPRINT. Fragment: Wierny odkryciu, że narody mają fatalne przyrodzone skutki, które rozwiją, szukano długo przyrodzonego kierunku Polaków: Lelewel, Moraczewski i Szmitt powiedzieli, że jest nim w wolność w przeciwieństwo do rządu. I odtąd Polaków już tylko jako takich widzimy w dziejach, ale niezaprzeczalnym faktem jest, że od samego początku, od naszego wejścia na widownię dziejów, włada u nas żelazne prawo książęce, organizacja wojskowa, patriarchalna dynastyczność, wszystko co z wolnością nie ma związku. Zatem ta niby warcholska wolność bynajmniej nie jest przyrodzonym atrybutem, czy cechą Polaków, co nam od 300 lat usiłują wmówić nasi wrogowie z państw i narodów ościennych. To tylko pretekst, aby Polskę ujarzmić, a naród wyniszczyć, po to, aby samemu skorzystać na tym, niepomiernie się bogacąc na cudzych łzach i krwi.

La Péndola

Cykl powieściowy Ród Rodriganda, tom IV. Akcja powieści toczy się w wieku XIX. Doktor Sternau zajmuje się leczeniem chorych w Niemczech. Ale nie jest mu dane wrócić na dłużej do spokojnego życia, ponieważ przybywa doń Antonio Unger i podejmują decyzję by na statku, na Rosecie, ruszyć na poszukiwanie pirata Landoli. Dopadają go niedaleko południowoafrykańskiego Kapsztadu i w stoczonej bitwie nie tylko niszczą jego okręt, ale i zabijają całą załogę. Po zwycięskiej bitwie udają się do Meksyku, żeby naocznie się przekonać, co tak naprawdę stało się z don Fernandem. Zajrzawszy do grobowca Rodrygandów, stwierdzają, że nie ma w nim jego ciała. W dalszych przygodach towarzyszyc im będą nowi znajomi Pablo Cortejo i jego córka Josefa, z którymi udają się do hacjendy Del Erina.

Królestwo mrówek i inne opowiadania niezwykłe

Herbert George Wells

Zbiór niezwykłych opowiadań mistrza pióra zawierający te oto utwory: Królestwo mrówek, Z mateczką na Mörderbergu, Kryształowe jajko, Eliksir przyśpieszający, Niedoświadczone widmo, Człowiek, który robił cuda.

Modernizm i moderniści

Andrzej Dobroniewski

˝Oto w pokoju gorzkość moja największa˝ (Izaj. 38, 17). Tymi słowy wskazał i określił po raz pierwszy Pius X w alokucji, wypowiedzianej dnia 17 kwietnia 1907 do nowokreowanych kardynałów smutne położenie i niebezpieczeństwo, grożące wierze i Kościołowi ze strony tzw. modernizmu. Wobec tego wroga wewnętrznego maleją w swej grozie zdaniem Ojca Świętego nawet zdarzenia wywołane we Francji prześladowaniem rządu; bolesne one, lecz nagrodzone sowicie niejedną pociechą... ˝Wiadomo przecież, że nie lękał się wówczas Kościół, gdy szły edykta cezarów przeciw pierwszym chrześcijanom, by wybierali między śmiercią lub służbą Chrystusa, ponieważ krew męczenników była nasieniem nowych wyznawców wiary. Ale bolesna walka, która każe Kościołowi powtarzać: Oto w pokoju gorzkość moja największa, to walka pochodząca ze zboczenia umysłu, zapoznającego jego nauki i wznoszącego w świecie okrzyk owego buntu, który wygnał buntowników z nieba. A właśnie takimi buntownikami są ci, którzy wyznają i rozszerzają podstępnie potworne błędy o rozwoju dogmatu, o powrocie do czystej ewangelii, tj. wolnej, jak powiadają, od tłumaczeń teologii, od orzeczeń soborów i zasad ascetycznych, o uwolnieniu się spod wpływu Kościoła sposobem jednak nowym, bo bez buntu, aby nie być od niego odciętym, a bez poddania się mu, aby pozostać przy własnych przekonaniach, wreszcie o przystosowaniu się do czasów we wszystkim w mówieniu, w pisaniu i w głoszeniu jakiejś miłości bez wiary˝. Chodzi tu jak łatwo osądzić nie o jedną herezję, ale o zbiór wszystkich herezji, zmierzający do obalenia fundamentów wiary i zniszczenia chrześcijaństwa. ˝Tak do zniszczenia chrześcijaństwa˝ powtarza z naciskiem Papież ˝albowiem Pismo święte nie jest dla tych nowożytnych heretyków żywym źródłem wszelkich prawd wiary, lecz książką zwyczajną, jak każda inna; natchnienie odnosi się tylko do nauk dogmatycznych, rozumianych wszakże według ich tłumaczenia i prawie się nie różni od poetyckiego natchnienia Eschyla i Homera; Kościół jest prawowitym tłumaczem Biblii, ale poddanym prawidłom tzw. wiedzy krytycznej, która rządzi teologią i czyni ją swą niewolnicą. Na koniec w tradycji wszystko jest względne i podległe zmianom, a stąd powaga Ojców bez znaczenia. A te wszystkie i inne niezliczone błędy wykładają w dziennikach, pismach periodycznych, ascetycznych książkach, a nawet w powieściach, osłaniając je dwuznacznymi wyrazami i mglistymi formami, aby mieć zawsze otwartą furtkę do obrony, aby ujść oczywistego potępienia i chwytać w swe sidła niebacznych˝.

Słownik biograficzny uczonych Żydów Polskich XVI, XVII i XVIII wieku

Mathias Bersohn

Ze wstępu: Praca niniejsza zawiera życiorysy uczonych Żydów urodzonych w Polsce lub też w dawnej Polsce zamieszkałych w XVI, XVII i XVIII wieku. Wątpimy, czy należy bliżej uzasadniać potrzebę i korzyści tego rodzaju dzieła, które jedynie może nam dać dostępną skalę do sprawiedliwego mierzenia rozwoju cywilizacyjnego każdego narodu. Tym szacowniejszym, zdaje się nam, jest zachowanie od niepamięci każdego zasłużonego imienia w literaturze, którą dając dowody dziwnej zaiste żywotności i rozwijając się od setek lat równorzędnie z literaturami europejskimi, stanowi dotychczas u nas niedostępną, prawie egzotyczną krainę. W istocie rzecz godna zastanowienia, że Żydzi, nie tylko pozbawieni w Europie wszystkich praw politycznych i społecznych, niepewni ani dnia swego, ani godziny, wydają jednak szereg mężów, którzy, nie czując, że pod stopami chwieje im się ziemia, ze spokojem filozoficznym poświęcają swój czas i życie rozwiązywaniu zawiłych kwestii dogmatycznych, rozwijaniu zasad wiary, teologii i filozofii, które głównie są przyczyną ich nieszczęść i prześladowań. Miłują właśnie nad wszystko tę wiedzę, która ich poniekąd pozbawia życia. W tych warunkach powstała literatura, ma chyba prawo na wszechstronne zbadanie i bliższe zapoznanie się z jej rozwojem, a jej twórcy zasługują na uratowanie od niepamięci i wyprowadzenie na szeroką arenę wszechludzkiej kultury.