Rozczarowanie demokracją. Perspektywa psychologiczna

Janusz Reykowski

Nie wszyscy interesują się polityką, ale przecież dotyczy ona każdego. Nie wszyscy też deklarują swoje przywiązanie do takiej czy innej ideologii, lecz każdy z nas świadomie bądź nie jakąś ideologię wyznaje. I każdemu zdarza się narzekać na porządki panujące w kraju i na świecie. Zgiełk na arenie politycznej sprawia, że coraz trudniej jest zrozumieć, o co w tym wszystkim chodzi. I coraz trudniej wybrać tych, którym powierzamy swoje losy. A jeszcze trudniej im zaufać. Janusz Reykowski objaśnia złożone procesy, które doprowadziły do rozczarowania demokracją. Czyni to z perspektywy psychologicznej, wskazując, jak różne, często sprzeczne, mogą być wyobrażenia o dobrze urządzonym świecie i jakie konsekwencje łączą się z wyborem danej ideologii. Omawia też rolę przemocy, bezpośredniej i symbolicznej, a także rozmaitych zagrożeń wynikających z określonych decyzji politycznych. Dobre intencje, szczytne cele i wiara w pewne wartości, takie jak wolność, równość czy sprawiedliwość, nie chronią bowiem przed pułapkami myślenia ideologicznego, a tezy wielu polityków nie mają żadnych podstaw empirycznych, opierają się wyłącznie na ich przekonaniach na tym, w co wierzą, a nie na tym, co wiedzą politycy siła perswazji zaś często przysłania fakt, że ich myślenie od początku jest obarczone błędem i stronnicze. Rozczarowanie demokracją to książka naukowa (co jednak nie znaczy, że trudna w lekturze, wręcz przeciwnie) i bardzo dzisiaj potrzebna. Klarowność wywodu, precyzja, rozległość spojrzenia i elegancja, z jaką autor ujawnia błędy w myśleniu niektórych polityków czy ideologów, sprawiają, że aż się marzy taka jakość we współczesnej debacie publicznej. W tej książce staram się przedstawić analizę przyczyn niezwykle groźnego i przybierającego na sile zjawiska polegającego na zaprzeczaniu wartości i niszczeniu zasad życia demokratycznego w tak zwanym cywilizowanym świecie. Skąd takie nasilenie bezpardonowej, agresywnej walki, rosnące i pogłębiające się podziały, przejawy nienawiści i chęci zniszczenia przeciwników politycznych? Przecież wydawało się, że po stuleciach rozwiązywania konfliktów za pomocą bezpośredniej agresji i siły wypracowane zostały inne, bardziej pośrednie i oparte na przynajmniej częściowo uzgodnionych i akceptowanych zasadach formy współżycia społecznego. Co w tym systemie demokratycznym zawiodło, o czym zapomniano lub co zostało zlekceważone? Dlaczego znaczące grupy ludzi w demokratycznych krajach są demokracją rozczarowane? fragment Wstępu Janusz Reykowski (ur. 1929), profesor w Instytucie Psychologii PAN. Specjalizuje się w zakresie psychologii społecznej i psychologii politycznej. Jest członkiem Akademii Europejskiej (od 1991 roku), a także Membre Titulaire De LAcademie Européenne Des Sciences, Des Arts et Des Lettres (od 2001 roku). Otrzymał Nagrodę International Society for Political Psychology za wybitny wkład do psychologii politycznej (Nevitt Sanford Award 2000 roku) oraz Morton Deutsch Award for Social Justice (Nagrodę Uniwersytetu Columbia w Nowym Jorku). W latach 20032005 był prezydentem Międzynarodowego Towarzystwa Psychologii Politycznej. Brał udział w obradach Okrągłego Stołu jako współprzewodniczący Stołu Politycznego (ds. reform politycznych), reprezentując stronę rządową. Jest honorowym członkiem Polskiego Towarzystwa Psychologicznego i Polskiego Stowarzyszenia Psychologii Społecznej, a także członkiem kilku towarzystw zagranicznych.

Innowacje w łańcuchach dostaw źródłem przewagi konkurencyjnej w XXI wieku

Barbara Ocicka, Magda Zięba

Publikacja monografii „Innowacje w łańcuchach dostaw źródłem przewagi konkurencyjnej w XXI wieku” jest jednym z najważniejszych projektów zrealizowanych przez Studenckie Koło Naukowe Zarządzania Łańcuchem Dostaw – SKN SCM, działające przy Katedrze Logistyki na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego. Zostało ono utworzone w 2013 roku. Zrzesza studentów, których ambitne inicjatywy i projekty udowadniają, jak inspirującym i interesującym zagadnieniem jest zarządzanie łańcuchem dostaw. Żądni wiedzy i chcący poszerzać własne horyzonty Członkowie SKN SCM systematycznie od trzech lat organizują ogólnopolską konferencję naukową, w której uczestniczą zarówno przedstawiciele świata akademickiego, jak i praktyki gospodarczej. Wydarzenie stwarza możliwość prezentacji wyników badań i analiz prowadzonych przez młodych naukowców, w szczególności doktorantów i studentów. Stanowi także wyjątkowe forum wymiany ich wiedzy i doświadczeń z menedżerami logistyki i zarządzania łańcuchem dostaw. Niniejsza publikacja stanowi zbiór artykułów zgłoszonych na III edycję konferencji, które udowodniły, jak ważnym i pasjonującym tematem są innowacje w łańcuchach dostaw. Monografia może stanowić inspirację dla kolejnych pokoleń Członków SKN SCM i innych organizacji akademickich w myśl mantry życiowej wielkiego wizjonera i innowatora Steva Jobsa stay hungry, stay foolish, którą podzielił się z Absolwentami Uniwersytetu Stanford w 2005 roku. Słowa te, dla wielu młodych ludzi na całym świecie, stanowią inspirację do działania, rozwoju, chęci poznawania nowych rzeczy. Dziękujemy wszystkim, którzy prezentując taką postawę, przyczynili się do sukcesu konferencji w 2016 roku, a w szczególności Autorom za przygotowanie artykułów. Realizacja projektów służących rozwijaniu pasji społeczności młodych logistyków stanowi ogromny zaszczyt dla Członków Studenckiego Koła Naukowego Zarządzania Łańcuchem Dostaw, zgodnie z jego misją każdy z nas jest ogniwem, wartość tworzymy razem!  

Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze. T. 28: Praktyki postkolonialne w literaturze rosyjskiej

red. Beata Pawletko, Andrzej Polak

Autorzy artykułów zamieszczonych w tomie podejmują próbę umieszczenia Rosji i literatury rosyjskojęzycznej w perspektywie postkolonialnej, kraj ten ciągle pozostaje bowiem obszarem mało zbadanym z tego punktu widzenia. Ze względu na wiele rozmaitych czynników Rosja opiera się klasycznie rozumianemu stosunkowi pomiędzy kolonizatorem i kolonizowanym. Przeszkody z jakimi mierzą się badacze stosujący perspektywę postkolonialną w odniesieniu do Rosji wynikają ze specyfiki tożsamości rosyjskiej, jej historii, kultury, literatury, ale także z ograniczeń nakładanych przez samą teorię postkolonialną. Autorzy wychodzą z założenia, że teksty literatury rosyjskiej nie mogą być traktowane jako „niewinne” i „przezroczyste”, lecz uznane za środki służące zdobywaniu i utrzymywaniu imperialnych posiadłości. Praca adresowana jest nie tylko do badaczy śledzących praktyki postkolonialne w literaturze rosyjskiej, ale do wszystkich zainteresowanych różnymi aspektami kulturalnego i społeczno-politycznego życia Rosji.

Wszystko za K2. Ostatni atak lodowych wojowników

Piotr Trybalski

Co naprawdę wydarzyło się pod K2? Niezwykła reporterska opowieść o Narodowej Zimowej Wyprawie na K2 i lodowych wojownikach. K2. Góra zabójca. Ci, którym udało się ją zdobyć, mówią jednym głosem: to najtrudniejsza góra świata, zimą nikt jej nie pokona. No chyba że Polacy. Tej bitwy nie można było przegrać. Oblegana przez Polaków po raz trzeci zimą K2, musiała się w końcu poddać. Od tych zdań Piotr Trybalski rozpoczyna swą opowieść o Narodowej Zimowej Wyprawie na K2, 8611 m n.p.m., która przez kilka pierwszych miesięcy 2018 roku emocjonowała miliony ludzi na całym świecie. Doborowy oddział himalaistów dowodzony przez legendarnego Krzysztofa Wielickiego, długie i kosztowne przygotowania, rekordowy budżet, gotowe strategie oblegania góry wszystko to rozbudziło wiarę, że tym razem słynny szczyt skapituluje. Wszystko za K2. Ostatni atak lodowych wojowników to znakomity reportaż, ukazujący nie tylko konkretne wydarzenia, ale przede wszystkim emocje i ludzkie charaktery. Piotrowi Trybalskiemu udało się przedstawić zjawisko zimowego himalaizmu z wielu perspektyw. Wyprawa na K2 okazała się punktem wyjścia do szerszej refleksji na temat sportu w najwyższych górach świata, ryzyka wkalkulowanego we wspinanie na ośmiotysięczniki i ambicji, która często wyrasta ponad ośnieżone szczyty Himalajów. Piotr Trybalski dziennikarz i fotograf, autor książek i licznych publikacji prasowych, zdobywca nagrody Travel Photographer of the Year. Od wielu lat podróżuje, organizując wyprawy ekspedycyjne, warsztaty fotografii reporterskiej i krajobrazowej. Współautor książki Ja, pustelnik o życiu Piotra Pustelnika, trzeciego Polaka zdobywcy Korony Himalajów i Karakorum. Obecnie pracuje nad kolejną książką o górach biografią Andrzeja Zawady, legendarnego lidera wypraw wysokogórskich i fundatora himalaizmu zimowego.

Folia Philosophica. Vol. 34. Special issue. Forms of Criticism in Philosophy and Science

red. Dariusz Kubok

Przedłożony czytelnikom tom jest pierwszym supplementary volume czasopisma „Folia Philosophica”. Ma on charakter monograficzny, dotyczy bowiem różnych form krytycyzmu w perspektywie rozwoju nauki i filozofii, ale jest również tomem o charakterze interdyscyplinarnym, ponieważ autorzy reprezentują różne dziedziny nauki. Dzięki temu krytycyzm jako pewna cecha namysłu, czy też postawa poznawcza zostaje ukazana w bardzo szerokiej perspektywie, ale z całą pewnością nie pretenduje do zupełności. Nie mniej jednak dzięki takiemu wieloaspektowemu podejściu staje się możliwe rozpoznanie złożoności treściowej tej idei, a także ewentualnych, często ukrytych lub do końca nie w pełni ujawnionych, konsekwencji i aplikacji postawy krytycznej. Zasadniczym celem poznawczym niniejszego tomu jest analiza obecności i znaczenia krytycyzmu w europejskiej tradycji naukowej i filozoficznej. Krytycyzm może zostać pojmowany jako stanowisko polegające na umiejętności rozróżniania i oddzielenia zarówno obszarów poznawczych, jak i sposobów poznawania, na umiejętności sądzenia i osądzania, a także na akcentowaniu postawy antydogmatycznej. O wadze krytycyzmu świadczy fakt, że nie tylko stanowi wyzwanie teoretyczne, ale także przyczynia się do zrozumienia i kształtowania wielu aspektów życia społecznego. Obecnie zaobserwować można różne formy deficytu postawy krytycznej, który prowadzi do niebezpiecznych zjawisk we współczesnej kulturze. Dlatego też rozważania zawarte w tym tomie służyć mają lepszemu zrozumieniu i upowszechnieniu wartości związanych z postawą krytyczną w różnych obszarach przestrzeni publicznej.   The tome hereby presented is the first special issue of Folia Philosophica. Monographic in character-as it concerns a variety of forms of criticism in the context of the development of science and philosophy-it is, at the same time, interdisciplinary, since the contributing authors represent diverse fields of scholarship. Owing to such an assumption, criticism-whether it is understood as an angle of reflection or as a cognitive attitude-is presented in a very broad perspective. Although the volume makes no claims to exhaustiveness, this multifaceted approach grants one an insight allowing for a better understanding of both the complexity of the concept itself and of the possible (and not always manifest) consequences of the application of criticism in cultural practice. The aim of this volume is to offer the reader a reflection on the presence and significance of criticism in the European tradition of scholarship, science and philosophy. Criticism may be understood as an attitude which emphasizes one's ability to discriminate between various areas of cognition and to distinguish them from available modes of cognition; an attitude in which one's ability to pass judgments and form opinions is of primary importance, and, simultaneously, an attitude in which antidogmatism of stances is of central value. The significance of criticism does not solely manifest itself in the fact that it never ceases to be a serious theoretical challenge to scholars. Above all, its importance is testified to by its palpable, multifaceted contribution to the understanding-and shaping-of many areas of social life. Today, however, positions characterized by a marked deficit of critical attitude seem to proliferate: the detrimental results of this process are already visible in contemporary culture. This is why the insights offered in this volume are important: it is intended to open space for a deeper understanding of criticism and its role, as well as to propagate values related to the application of critical thinking, in various areas of human experience.

Idea w służbie propagandy. Komitet Słowiański w Polsce 1945-1953 na tle ruchu nowosłowiańskiego

Marcela Gruszczyk

Praca jest próbą wieloaspektowego spojrzenia na historię powstania i działalności Komitetu Słowiańskiego w Polsce, który w latach 40. XX wieku był jednym z głównych podmiotów odpowiedzialnych za umacnianie przyjaźni polsko-radzieckiej oraz upowszechnianie wiedzy o Związku Radzieckim wśród szerokich kręgów społeczeństwa. Odbywało się to pod hasłem propagowania ideologii słowiańskiej, odrodzonej w czasie wojny pod auspicjami ZSRR. Książka wpisuje się w nurt badań nad dziejami politycznymi początków Polski Ludowej. Składa się z pięciu rozdziałów w układzie chronologiczno-problemowym. Pierwsza część dotyczy narodzin tzw. ruchu nowosłowiańskiego, stanowiąc jednocześnie tło dla dalszych rozważań. Poruszono w niej zagadnienia związane z genezą i pierwszymi latami działalności Komitetu Wszechsłowiańskiego w Moskwie, rozwojem jego agend w krajach Europy środkowo-wschodniej oraz jednym z najważniejszych wydarzeń w dziejach ruchu – Kongresem Słowiańskim w Belgradzie, który stał się przyczynkiem dla powstania Komitetu Ogólnosłowiańskiego. Poruszone tu zagadnienia stanowiły punkt zwrotny w historii idei słowiańskiej, kreowanej tym razem z ramienia Związku Radzieckiego, który widział w niej doskonały instrument oddziaływania w imię własnych, pragmatycznych interesów politycznych. Drugi z rozdziałów wiąże się już bezpośrednio z zagadnieniem tytułowym, odnosząc się do początków Komitetu Słowiańskiego w Polsce. Analizie poddane zostały tu założenia programowe instytucji, jak i jej organizacja na szczeblu centralnym oraz terenowym. W dalszej części publikacji przedstawiono politykę kulturalną oraz inne aspekty życia społecznego, definiowane w pryzmacie kryteriów ideologicznych, które stymulowały zakres, jak i charakter prac słowiańskiej agendy w Polsce. Omówiona została działalność naukowa, oświatowa i wydawnicza Komitetu, angażująca świat polskich uczonych, niestety nazbyt często działających w pręgierzu doktryny, hamującej wiele ciekawych i wartościowych pomysłów. Ostatnie dwa rozdziały przeniosą czytelnika na arenę międzynarodowych obszarów działalności Komitetu. Do najistotniejszych z poruszanych w tym miejscu zagadnień należeć będzie bez wątpienia problematyka łużycka – jedno z ważnych zagadnień geopolitycznego aspektu ideologii słowiańskiej, która wraz z umacnianiem się systemu komunistycznego w krajach satelickich ZSRR, została zepchnięta do lamusa, jako element zagrażający interesom tego państwa w etnicznie niesłowiańskich państwach systemu. Nie mniej istotną kwestią będzie też konflikt radziecko-jugosłowiański, bezpośrednio wpływający na zanegowanie przez Związek Radziecki dalszego funkcjonowania ruchu nowosłowiańskiego. Jego negatywny skutek implikujący zakończenie działalności Komitetu Słowiańskiego w Polsce, będzie też epilogiem narracji piątego rozdziału.

Post-koiné. Studia o nieantropocentrycznych językach (poetyckich)

Anita Jarzyna

Monografia daje wyraz autorskiej formule wspólnoty i komunikacji szerszej niż ludzka. Przedstawiona koncepcja wydobywa niesymboliczne sposoby reprezentowania zwierząt, formy osłabienia ludzkiej podmiotowości, problematyzuje mechanizm wytwarzania różnicy antropologicznej. Pozwala wykazać, że krytyczny namysł nad językiem konsolidującym wspólnotę redefiniuje stosunek do zwierząt. Anita Jarzyna odsłania emancypacyjny potencjał wierszy, projektuje możliwość lektury eksperymentalnej, w ramach której wykazuje, że poeci i poetki drugiej połowy XX i początku XXI wieku, opisując relacje międzygatunkowe, demaskują formy opresji, dyskursy przemocy (m.in. antysemicki, teologiczny, patriarchalny, łowiecki, rzeźnicki, medyczny, zoologiczny), a zarazem tematyzują swoje poszukiwania nieantropocentrycznego języka, tworzą alternatywne wizje międzygatunkowych aliansów, afirmatywnych więzi, powołują polemiczne, inkluzywne języki, dążą do tego, by równościowy stosunek do zwierząt przejawiał się we wszystkim, co mówią, nie tylko, kiedy odnoszą się do nich bezpośrednio. Odnajdując w wierszach rozmaite ujęcia nieantroponormatywnej perspektywy, autorka książki traktuje poezję jako wypowiedź równoprawną z wypowiedziami dyskursywnymi, upominającymi się o zniesienie ludzkiej dominacji; wskazuje przy tym, że konceptualizacje literaturoznawczych studiów nad zwierzętami można wyprowadzać z poetyckiej metarefleksji, formującej się w języku, którym posługują się ludzie, a który odtąd nie ma służyć im wyłącznie. "Publikacja Anity Jarzyny jest ze wszech miar potrzebna, na gruncie polskim to nowatorskie ujęcie studiów nad zwierzętami i polskiej poezji; odważne intelektualnie i pogłębione refleksyjnie. Może służyć za przewodnik myślenia żarliwego i nieobojętnego etycznie, będącego rewizją lektur wierszy polskich autorów/autorek oraz propozycją nowej perspektywy badań języka i tekstów (nie tylko poetyckich)." Z recenzji dr hab. Anny Kałuży

Piołun na zapomnienie

Anna Trojanowska

Zasady, które złamie Męski świat, który zapragnie poznać Wróg, którego pokocha Rok 1895. Lea, młoda kobieta z prowincji, poślubia Józefa, statecznego aptekarza, i przenosi się do Warszawy. Swojego męża ledwie zna. Lea ufa, że postępując zgodnie z naukami swej ciotki, stworzy szczęśliwą rodzinę. Wkrótce przekonuje się, że wyniesione z domu umiejętności nie są przydatne, a jej znajomość leczniczych ziół to zdaniem Józefa przesądy. Wiele musi się wydarzyć, aby poznała siebie i zawalczyła o swoje miejsce w męskim świecie, jakim w owych czasach jest apteka. Niebezpieczna okazuje się również przeszłość, dawne sekrety męża, które Lea za wszelką cenę chce poznać Napędzająca tę książkę intryga jest jak nadchodząca zza linii horyzontu burza najpierw wydaje się tylko przelotną chmurką, pojedynczym porywem wiatru, aż niepostrzeżenie zmienia się w ścinającą z nóg nawałnicę. Jeśli dodać do tego pełnokrwistych i niejednoznacznych bohaterów, także tych z drugiego planu, którzy w przekonujący sposób muszą się zmierzyć z własnymi słabościami i ograniczeniami oraz doskonale odmalowane realia przełomu XIX i XX wieku zapachy ówczesnych warszawskich kawiarenek, smród rynsztoków, jazgot przekupek i szelest wykrochmalonych sukien dam i damulek otrzymujemy książkę, którą trzeba przeczytać. Polska odpowiedź na bestsellerowe "Wszystko, co lśni"! Zbigniew Zborowski, pisarz

Wielki atlas łowiectwa

Opracowanie Zbiorowe

Książka opracowana przez zespół specjalistów – łowczych – stanowi wademekum każdego, kto chce zgłębić arkana sztuki łowieckiej. Tradycje myśliwskie, kuchnia, gospodarka łowiecka, polowania i zwierzyna łowna to tylko niektóre z poruszanych zagadnień. Interesującym treściom towarzyszą fachowe schematy, rysunki, tabele oraz fotografie

O powstawaniu Polaków

Tomasz Ulanowski

W Jaskini Obłazowej w Kotlinie Orawsko-Nowotarskiej odkryto ludzkie kości i bumerang wykonany z ciosu mamuta. Znalezisko to liczy około trzydziestu tysięcy lat, moglibyśmy więc ogłosić światu, że najstarszym bumerangiem na świecie rzucał Polak. Problem w tym, że Polska jako państwo liczy sobie niewiele ponad tysiąc lat, a i do tej tezy wielu historyków miałoby zastrzeżenia. Niemniej jest to historyczny bagaż, którego nie można lekceważyć. Co tak naprawdę łączy Polaków, na czym opiera się narodowa tożsamość i skąd się wzięła? Te pytania stawia sobie Tomasz Ulanowski, sięgając w przeszłość znacznie dalej niż do symbolicznego roku 966. Autor rekonstruuje nasz rodowód na podstawie najnowszych badań. Przepytuje paleontologów, archeologów, historyków, genetyków, antropologów i językoznawców, dzięki którym wkraczamy do świata zagadek i tajemnic sprzed tysięcy lat. Niestety odpowiedzi nie są jednoznaczne. Pewne jest tylko jedno: wszyscy jesteśmy dziećmi ewolucji, która toczy się nieprzerwanie od czterech miliardów lat, a każdy Polak to mieszaniec, potomek wiecznego tułacza, który wyszedł z Afryki i zrządzeniem losu znalazł się właśnie tu. Interesowały mnie odpowiedzi na pytania: Skąd przyszliśmy? Gdzie jesteśmy? Dokąd zmierzamy? Zupełnie nie chciałem napisać książki o tym, że na naszą biologiczną naturę nakładamy różne kulturowe maski, które przejmują albo przynajmniej próbują przejąć nad nami kontrolę i mówią nam, jak mamy żyć. Myślę sobie jednak, że o tym tak naprawdę jest ta książka. Tomasz Ulanowski

Konie domowe i służbowe

Joana Stojer-Polańska, Danuta Piniewska-Róg

Oto wspaniała książka autorstwa dr Joanny Stojer-Polańskiej i dr Danuty Piniewskiej-Róg o koniach domowych i służbowych. To pozycja przeznaczona dla dzieci i młodzieży, uwrażliwiająca na te piękne, wielkie zwierzęta i ucząca, jak mądrze z nimi postępować. Poznamy pracę funkcjonariuszy na czterech kopytach i zajrzymy za kulisy specjalistycznych szkoleń koni. Recenzje: 1. Pięknie  napisana książka o koniach uwrażliwiająca szczególnie młodzież na niepotrzebne cierpienie koni  pracujących w zaprzęgu czy służących nam ludziom do rekreacji. Pokazuje również mądrość i odwagę koni służbowych pracujących w Policji jako środek przymusu bezpośredniego. Mam nadzieje, że lektura książki uzmysłowi nam wszystkim wyjątkowość koni i należny im szacunek jaki my ludzie jesteśmy im winni. Ja niewątpliwie mam to wyjątkowe szczęście i jednocześnie ogromną satysfakcję, że wszystkie te konie mogłam poznać osobiście. kom. Izabela Dobrowolska, specjalista Zakładu Kynologii Policyjnej Centrum Szkolenia Policji, koordynuje zadania związane z utrzymaniem i wykorzystaniem m.in. koni służbowych w Policji.   2. Często powtarzam, że jeżeli LEW jest królem zwierząt dzikich, to KOŃ jest królem zwierząt udomowionych. Cieszę się, że powstała książka o koniach adresowana dla dzieci i młodzieży. Może któryś z Czytelników zaopiekuje się w przyszłości koniem policyjnym na emeryturze? Józef Wawrzynek, hodowca koni Czystej Krwi Arabskiej

Nazwy terenowe i miejscowe w przestrzeni fizycznej. Geographical names in physical space

Artur Gałkowski, Renata Gliwa

Nazwa „Polska” pierwotnie oznaczała ziemię Polan, a dopiero później doznała rozszerzenia znaczenia, odnosząc się np. do terytorium państwa Bolesława Chrobrego. Nazwa „Wiślanie” pojawia się w IX w. w trzech niezależnych od siebie źródłach. Tym i wielu innym przykładom pochodzenia wielu nazw poświęcona jest ta książka. Wcześniej na podobne tematy ukazały się: „Mikrotoponimia i makrotoponimia. Problematyka wstępna” (red. Artur Gałkowski, Renata Gliwa, 2014); „Mikrotoponimy i makrotoponimy w komunikacji i literaturze” (red. Artur Gałkowski, Renata Gliwa, 2015). W monografii „Nazwy terenowe i miejscowe w przestrzeni fizycznej” kontynuowane są rozważania na temat osiągnięć w zakresie toponimii, ze szczególnym uwzględnieniem występowania jednostek mikro- i makrotoponimicznych w szeroko rozumianej przestrzeni fizycznej, na którą składa się pejzaż naturalny, terenowy, hydrograficzny, powiązany z konkretnymi regionami oraz elementami topografii, jak również obiektami składającymi się na układ miast i wsi. Wielojęzyczność tomu, udział przedstawicieli z różnych ośrodków naukowych pozwala na prezentację najnowszych wyników badań w zakresie toponomastyki polskiej i zagranicznej, zwłaszcza wschodnie- i zachodniosłowiańskiej. 

Wielka księga świętych

Juliusz Iwanicki

W książce zgromadzono sylwetki 400 świętych Kościoła katolickiego. Opisy ich żywotów mają charakter interesujących opowieści pełnych ciekawostek, legend i anegdot. Zajmującym charakterystykom towarzyszą ilustracje świętych.

Dania z ziemniaków

Opracowanie zbiorowe

Trudno dziś sobie wyobrazić kuchnię polską bez ziemniaków. Są doskonałym i łatwym w przygotowaniu dodatkiem do potraw z mięsa i ryb, niezastąpionym składnikiem rozmaitych sałatek jarzynowych. Ugotowane, upieczone lub usmażone przyrządzamy na wiele sposobów. Prezentowana książka to zbiór pomysłów na rozmaite dania z ziemniaków: sałatki, zapiekanki, knedle i kluski.

Smoleńsk 2010. Spisek, który zmienił świat

Jürgen Roth

 Książka Jürgena Rotha osadza wydarzenia z 10 kwietnia 2010 roku w szerszym kontekście rosyjskiej historii, wewnętrznych i zewnętrznych wojen prowadzonych przez Putina, a także powiązań między rosyjską mafią a  biznesem. Roth alarmuje, że choć od tragedii smoleńskiej minęło już ponad sześć lat, do tej pory nie została przeprowadzona wyważona ocena jej przyczyn. Każda krytyka oficjalnych raportów na temat okoliczności katastrofy była deprecjonowana jako teoria spiskowa i wytwór fantazji niezrównoważonych polityków. Z trudną do wytłumaczenia zaciekłością wyciszano wszelkie kwestie wskazujące na to, że w Smoleńsku mogło dojść do zamachu. Groteską jest przedstawianie oficjalnych rosyjskich ustaleń jako szczególnie poważnych czy wiarygodnych, co choćby w kontekście zestrzelenia malezyjskiego samolotu pasażerskiego MH-17 na Ukrainie lub aneksji Półwyspu Krymskiego jest wyjątkowo cyniczne. Po zmianie sytuacji politycznej w Polsce autor postanowił przedstawić opinii publicznej kolejną po Tajnych aktach S publikację, w której rozszerza swój punkt widzenia na katastrofę smoleńską. Aby umożliwić czytelnikowi dokonanie samodzielnej oceny faktów, cytuje w całości raport Federalnej Służby Wywiadowczej (BND) wraz z załącznikami. Jürgen Roth (ur. w 1945 r.) jest jednym z najbardziej znanych dziennikarzy śledczych w Niemczech. Od 1971 roku publikuje sensacyjne opracowania dokumentacyjne na temat korupcji i przestępczości zorganizowanej. Mafialand Deutschland [Niemcy kraj mafii], Gazprom Das unheimliche Imperium [Gazprom groźne imperium], Spinnennetz der Macht [Pajęczyna władzy] zyskały miano bestsellerów. W Polsce nakładem Zysk i S-ka Wydawnictwa ukazały się Cichy pucz oraz Tajne akta S.

Piękne paznokcie. Pielęgnacja i zdobienie

Aleksandra Sójka

Uwaga: Książka w kolorze. Na czarno-białych czytnikach kolory zostaną zastąpione odcieniami szarości.   Bez względu na to, czy wybierasz się na wytworny bal, spotkanie z przyjaciółmi czy rodzinne przyjęcie, zadbane dłonie i piękne paznokcie zawsze dodadzą ci kobiecoci i elegancji. W książce przedstawiono projekty zdobień paznokci autorstwa profesjonalnych stylistek. Cekiny, koronki, cyrkonie, fimo, suszone kwiaty i muszle zatopione w żelu ozdabiają paznokcie, sprawiając, że dodają one dłoniom blasku. Kolorowe zdjęcia i opisy poszczególnych etapów pracy umożliwiają wykonanie nawet najbardziej zaawansowanego projektu. W książce zawarto także porady dotyczące pielęgnacji paznokci w domu i salonie kosmetycznym. Opisano budowę i najważniejsze choroby paznokci, a także kolejne kroki wykonania manicure'u, pedicure'u i zabiegu parafinowego. Dowiesz się z niej również, w jaki sposób przedłuża się paznokcie, stosując żel, akryl i fiberglass. Książka adresowana jest zarówno do profesjonalnych stylistek paznokci, jak i wszystkich kobiet, które chcą mieć piękne i zadbane dłonie.

Księżyc z peweksu. O luksusie w PRL

Aleksandra Boćkowska

W kraju, w którym ludzie gnieździli się z maleńkich mieszkaniach, a z roku na rok półki sklepowe robiły się coraz bardziej puste, słowo luksus nabrało specyficznego znaczenia. Ale nawet ten luksus nie był dla wszystkich. Bo był to także kraj równych i równiejszych. Sprytnych i sprytniejszych. Aleksandra Boćkowska tropiła niczym detektyw, podążała śladem tego, co w PRL-u uchodziło za luksusowe. Szukała kontaktów. Luksus w PRL to jest bardzo smutna opowieść mówili jedni, a drudzy dorzucali: Luksus w PRL? To brzmi jak ironia. Bo z luksusem w PRL jest trochę jak z przynależnością do partii: wszyscy kogoś znali, ale sami nie mieli nic wspólnego. Dziesiątki rozmów z marynarzami i ich rodzinami, dyrektorami i bywalcami hoteli, prywaciarzami, sekretarzami partii, słowem, ludźmi, którzy jeśli nie mieli, to przynajmniej mogli więcej pozwoliły przybliżyć definicję ówczesnego luksusu. Nie tylko materialnego. Luksusem mogła być polędwica, szwedzkie gwoździe albo dżinsy kupowane w peweksie za dolary zdobywane na czarnym rynku. Albo telefon na doprowadzenie linii czekało się latami. Zegarki, wille, zachodnie samochody oczywiście. Ale także wolność i poczucie bezpieczeństwa. Z rozmów, lektur i podróży po całej Polsce powstał pasjonujący reportaż o tym, o czym kiedyś większość Polaków mogła tylko pomarzyć. I fascynująca historia bardzo ważnej części życia Polaków przed 89 rokiem.

Perswazja w telewizyjnej reklamie społecznej. Studium socjologiczne

Ewa Kurzeja

Podjęty w monografii temat, obszerne zaplecze literaturowe, analiza teoretyczna problemu reklamy per se, a społecznej w szczególności, na tle historii komunikacji perswazyjnej, przeprowadzone badania empiryczne, analiza zabranych konkretnych licznych przykładów kampanii i spotów sprawiają, że monografia wzbogaci, jak dotąd niestety skromny, dorobek poznawczo-analityczny polskich badań nad reklamą, zwłaszcza w zakresie działań pożytku publicznego. Może się stać inspiracją nie tylko do dalszych badań medioznawczych i socjologicznych, lecz przede wszystkim do lepszej praktyki reklamy społecznej, uświadamiając praktykom – dyrektorom kreatywnym, wykonawcom reklamy, domom mediowym itd. – w porównawczej analizie mocne i słabe strony reklamy społecznej w Polsce, jej potencjał, a także niewykorzystane w pełni możliwości.   Z recenzji prof. dr. hab. Tomasza Gobana-Klasa   Autorka podjęła ciekawy poznawczo i ważny społecznie temat reklamy społecznej emitowanej w telewizji. […] Jej znaczenie stale wzrasta, stąd też konieczność podjęcia systematycznych badań nad mechanizmami konstruowania reklamy społecznej, jej treściami oraz skutecznością oddziaływania. […] Praca jest obszernym studium o charakterze teoretyczno-empirycznym. […] Może znaleźć szeroki krąg odbiorców wśród zainteresowanych perswazyjnymi funkcjami reklam, zwłaszcza reklam społecznych. Ma też wyraźnie aplikacyjny wymiar i zapewne spotka się również z zainteresowaniem tzw. praktyków, którzy właśnie poprzez reklamę społeczną podejmują próby upowszechniania prowadzonych przez siebie projektów socjalnych, aby w ten sposób zyskiwać ich zwolenników.   Z recenzji prof. dr. hab. Wojciecha Świątkiewicza

"Nowa Biblioteka. New Library. Usługi, Technologie Informacyjne i Media" 2018, nr 2 (29): Metody ilościowe: bibliometria, naukometria, informetria, webometria - obszary zastosowań

red. Renata Frączek

Recenzowany kwartalnik naukowy „Nowa Biblioteka. Usługi, Technologie Informacyjne i Media”, publikowany przez Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, zawiera artykuły, komunikaty, materiały, sprawozdania oraz recenzje i omówienia publikacji z zakresu szeroko pojętej bibliologii i informatologii. Od 2013 roku periodyk uwzględniany jest w części B wykazu czasopism punktowanych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego – za publikację przyznawane są 4 punkty. Każdy z tomów czasopisma ma charakter monograficzny.   Prezentowany numer 2/2018, pod redakcją Renaty Frączek, opatrzony jest tytułem „Metody ilościowe: bibliometria, naukometria, informetria, webometria”. Teksty opublikowane w tym tomie w dziale Artykuły i komunikaty dotyczą rozważań teoretycznych związanych z zagadnieniami ilościowymi, a także zawierają wyniki badań i analiz z wykorzystaniem tych metod. Do pierwszej grupy zaliczyć można dwa teksty autorstwa Anny Małgorzaty Kamińskiej. Pierwszy omawia miary i narzędzia analiz sieci społecznościowych i ich znaczenie w bibliometrii i webomertii, kolejny natomiast – modele i metody struktur grafów do analiz bibliometrycznych i webometrycznych. Anna Matysek w swoim artykule skupiła się na ilościowej analizie otwartych czasopism z zakresu nauk humanistycznych, ze szczególnym uwzględnieniem bibliologii i informatologii, a Izabela Swoboda przeanalizowała Polską Bibliografię Bibliologiczną z uwzględnieniem piśmiennictwa z zakresu komputeryzacji bibliotek. Karolina Żuk skoncentrowała się na analizie bibliometrycznej publikacji z lat 2007–2016 autorstwa członków Kola Naukowego Bibliotekoznawców działającym przy Instytucie Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.  Nieco inny charakter ma tekst Agnieszki Gołdy. Autorka skupiła się na analizie stylów bibliograficznych stosowanych w czasopismach zamieszczonych na wykazie czasopism punktowanych.

Słowa, które zmieniły Polskę

Praca zbiorowa

"Bo wszystko pochodzi z języka. Bo wszystko od niego zależy. Bo, jak powiada Pismo, na początku jest Słowo" Antoni Libera, Madame Słowa potrafią ranić i zagrzewać do walki, mogą zabić, ale też dać nadzieję. W polityce i historii narodów słowa miały i mają wielką moc sprawczą. Ta książka składa się ze słów w naszych dziejach najważniejszych. Ze słów, rzuconych w przemowie, odezwie czy kazaniu, które mimo ulotnego charakteru przeobraziły i odmieniły na zawsze oblicze tej ziemi. Wybraliśmy 32 teksty źródłowe. Wraz z profesjonalnymi komentarzami współczesnych historyków tworzą one przewodnik po meandrach dziejów Polski. Warto, zwłaszcza w jubileuszowym roku obchodów 100-lecia niepodległości, poznać, jakie słowa miały i mają dla nas doniosłe znaczenie. I kto te słowa wypowiedział. "Znakomity zbiór przemówień, które wpłynęły na historię Polski. O wielu z nich słyszeliśmy, ale mało kto zna ich pełną treść" Piotr Gursztyn, dziennikarz, historyk, publicysta, autor książki "RibbentropBeck. Czy Pakt PolskaNiemcy był możliwy?"

Zielone oczy

Stanisław Cat-Mackiewicz

Dla Polaków wojna to coś w rodzaju pojedynku na pistolety dwóch ludzi honoru, otoczonych gromadką sekundantów w sztywnych kołnierzykach i przy udziale chirurga. Tak jak człowiek honoru nie powinien nic takiego zrobić, co by wskazywało, że boi się pojedynku, tak naród powinien ciągle demonstrować, że nie cofnie się przed wojną. Dla Anglików wojna to obrona narodowych interesów, o ile to możliwe, za pomocą przelewania cudzej krwi wystawianie na niebezpieczeństwo innych krajów. Right or wrong – my country. Dla Polaków polityka zagraniczna to scena obrotowa dla deklamacji Słowackiego i innych wieszczów. Zdarza się, że scena się obróci, reżyseria i gwiazdory wyjadą, jeśli nie na Berdyczów, to na Zaleszczyki, a dzieci, dziewczęta nieletnie z nieporównanym heroizmem pójdą w „bój bez broni”, będą rozstrzeliwane, masakrowane, mordowane. Dla Anglii pojęcie „bój bez broni” nie istnieje, a gdyby istniało, miałoby charakter niepoważny, komiczny, coś jak gdyby ktoś zapewniał, że będzie latać, choć nie ma samolotu. Stanisław Cat-Mackiewicz   Mackiewicz porusza sugestywnością narracji, indywidualnością, odwagą. Nie mniej aktualne pozostaje przesłanie jego wywodów. Sprowadza się ono do tłumaczenia sensu uprawiania polityki, negliżowania złudzeń oraz umiejętności zachowania w niesprzyjających warunkach. Z walk, które prowadził, Mackiewicz wychodził pokiereszowany, często zawiedziony brakiem rezultatów, na jakie liczył, zawsze jednak z satysfakcją. Jej powodem była niechęć do występowania w roli pasażera własnego przeznaczenia i racja, którą miewał znacznie częściej niż jego krytycy.   prof. Rafał Habielski

Spojrzenia z zewnątrz. Witold Gombrowicz w literaturze argentyńskiej (1970-2017)

Ewa Kobyłecka-Piwońska

Niniejsza monografia przedstawia dzieło Witolda Gombrowicza z całkowicie nieznanej polskiemu czytelnikowi strony: jako włączone do argentyńskiego kanonu literackiego i funkcjonujące w jego obrębie. Proces "argentynizacji" pisarza jest rozpatrywany z perspektywy współczesnej komparatystyki literackiej i kulturowej, włączając w to badania nad przekładem, refleksje nad tożsamością narodową i jednostkową oraz zagadnienia dotyczące oddziaływania osobowości twórczej. Badanie "efektu Gombrowicza" w literaturze jego przybranej ojczyzny udowadnia, że mamy tam do czynienia z pisarzem w dużym stopniu odmiennym od tego, którego znamy w Polsce - z innymi tekstami i z innym potencjałem interpretacyjnym, działającym w sferze literackiej, kulturowej i politycznej. "Monografia Ewy Kobyłeckiej-Piwońskiej to nie tylko znakomite osiągnięcie z zakresu polsko-iberystycznych badań porównawczych, ale także wielki wkład w polską wiedzę o Gombrowiczu. Niezwykłym sukcesem Autorki jest odsłonięcie głębokości inspirowania przez Gombrowicza wielu oryginalnych utworów współczesnej literatury argentyńskiej. Po lekturze tej monografii nikogo nie powinno już dziwić określenie Gombrowicza jako pisarza argentyńskiego. Z perspektywy badań porównawczych interpretacyjne wyniki książki otwierają nowe możliwości rozumienia międzynarodowej recepcji literatury". prof. dr hab. Włodzimierz Bolecki

"Przekłady Literatur Słowiańskich" 2016. T. 7. Cz. 1: Tłumacze i przekładoznawstwo słowiańskie

red. Bożena Tokarz

Tom 7. część 1 czasopisma „Przekłady Literatur Słowiańskich” poświęcony jest refleksji badaczy i tłumaczy nad przekładem w zakresie literatury i kultury polskiej, słowackiej, słoweńskiej w relacji do literatur chorwackiej, polskiej, serbskiej, słowackiej i słoweńskiej oraz literatur niemieckojęzycznych pogranicza austriacko-słoweńskiego i niemiecko-rumuńskiego. Treść zamieszczonych w nim artykułów tworzy panoramę teoretyczną i historyczną w zakresie dyscypliny, jak również konkretnych praktyk translatorskich. Spojrzenie z tych dwóch perspektyw na jednostkowe rozwiązania tłumaczy lepiej oświetla ich rolę jako pośredników (a czasem inicjatorów stylu i myślenia), decyzje, funkcje i pragmatyczność przekładu. W tym kontekście w tomie skupiono uwagę na takich problemach, jak: dominująca w praktyce i/lub w teorii norma tłumaczenia, określająca poetykę historyczną przekładu; aspekt intertekstualności przekładu, czyli jego istnienie wśród innych utworów tłumaczonych albo w kontekście serii; znajomość oryginału w kręgach artystycznych i intelektualnych kultury przyjmującej oraz wieloaspektowość przekładu artystycznego, związana z jego zapotrzebowaniem rodzimym, a także z preferencjami tłumacza, który może być „ambasadorem” obcości lub jej „legislatorem,” wzbogacając własny warsztat artystyczny i/ lub literaturę docelową. Publikacja adresowana jest do badaczy literatur i kultur słowiańskich (w tym polskiej), studentów oraz do wszystkich zainteresowanych wiedzą o innych kulturach słowiańskich.

"Cieszyński Almanach Pedagogiczny". T. 6: Miejsce jako wartość kulturowa

red. Urszula Szuścik, Dorota Sieroń-Galusek

Cieszyński Almanach Pedagogiczny jest periodykiem o tematyce ogólnopedagogicznej, otwartym na szeroko rozumianą współpracę. Powstał z inicjatywy Dyrekcji Instytut Nauk o Edukacji Wydziału Etnologii i Nauk o Edukacji w Cieszynie, Uniwersytet Śląski. Tom 6 Almanachu na temat Miejsce jako wartość kulturowa prezentuje rozważania pedagogiczne, kulturalne, społeczne nad zagadnieniem miejsca i jego wymiaru symbolicznego, kulturalnego i społecznego. W części recenzje omówiono publikację Józefy Bałachowicz, Ireny Adamek (red. naukowa), Kreatywność jako wymiar profesjonalizacji przyszłych nauczycieli wczesnej edukacji. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, 2017, s. 264. Całość zamyka Kronika, w której podano wybrane osiągnięcia z pracy Instytutu. Almanach (Tom 6) jest skierowany do teoretyków i praktyków aksjologii wychowania i nauczania, pedagogów, nauczycieli, studentów pedagogiki, wiedzy o kulturze i osób zainteresowanych wychowawczymi i kulturalnymi aspektami pedagogiki. Publikacja jest adresowana do szerokiej rzeszy nauczycieli, badaczy, animatorów kultury. Monografia może stanowić źródło inspiracji do ciekawych propozycji i badań nad wartościami symbolicznymi, kulturowymi i społecznymi miejsca w naszym życiu indywidualnym oraz zbiorowym.