Jep Bernadach

Emile Pouvillon

Jep z licznymi towarzyszami swymi opuszcza Francję jako więzień stanu. Setki, tysiące mu podobnych wygnanych do Afryki lub do innych kolonij karnych. Ilość ofiar, której wymagał porządek, zaprowadzony przez zamach stanu Ludwika Napoleona, jest nieznana. Tak zwane komisje mieszane, ustanowione przez uzurpatora krzywoprzysięzcę, nie były nawet sądem administracyjnym; siepacze rozprawiali się z obrońcami konstytucji bez formalności, bez protokołów, bez wyroków pisanych. Nie chciano nawet mieć świadków dla potomności, dla historii. Liczby ofiar nie znamy więc. Czyż przynajmniej można mieć pojęcie o tej liczbie z rozmiarów walki stoczonej, ze skuteczności i wytrwałości oporu przeciw zamachowi stanu? Skutecznym opór ten nie był, nie tylko dlatego, że spiskowcy nie zostali zwycięzcami, ale przede wszystkim dlatego, że pomimo walki i ofiar licznych nie zostawił nawet śladu moralnego. Nazajutrz po zwycięstwie zbrojnym, Ludwik Napoleon mógł pochwalić się zwycięstwem moralnym. Prawie osiem milionów oświadczyło się za zamachem stanu.

Myśli

Giacomo Leopardi

Conte Giacomo Taldegardo Francesco di Sales Saverio Pietro Leopardi, znany jako Giacomo Leopardi (1798-1837) włoski filozof i poeta romantyczny, zaliczany do grona największych klasyków XIX-wiecznej literatury światowej. Prekursor pesymizmu jako spójnego i całościowego systemu filozoficznego. Cała twórczość zarówno literacka, jak i filozoficzna Leopardiego stanowiła wyraz skrajnej rozpaczy. Towarzyszące poecie przez całe życie poczucie głębokiego osamotnienia, przemoc w rodzinie, dotkliwy ból z powodu nieodwzajemnionej miłości, słaby stan zdrowia fizycznego, a przy tym nadwrażliwość i społeczna alienacja zaważyły bowiem na kształcie jego liryki, która egzystencję ludzką pojmuje w kategoriach niekończącego się cierpienia i bezlitosnej natury. Przez ostatnie lata życia romantyk zamieszkiwał w domu u stóp Wezuwiusza, gdzie medytował nad ostateczną zagładą człowieka. A oto próbka jego myśli: Kto wbrew mniemaniu innych przepowiedział zajście pewnej rzeczy na świecie, która potem następuje, niechaj nie myśli, że przeciwnicy jego, widząc fakt, przyznają mu słuszność i nazwą go mądrzejszym lub doświadczeńszym od siebie. Albo zaprzeczą faktowi, albo przepowiedni, lub też będą dowodzili, że one różnią się w okolicznościach, lub w jakiśkolwiek inny sposób znajdą przyczyny, którymi będą usiłowali przekonać siebie i drugich, że ich mniemanie było słuszne, zaś przeciwne fałszywe.

Ksiądz Karol Surowiecki

Bp Michał Nowodworski

W czasach górującego u nas niedowiarstwa i najczynniejszej propagandy wolnomularskiej, jako jedyny prawie obrońca wiary na polu piśmienniczym, występuje ks. Karol Surowiecki, a zasługa prac jego apologetycznych tym jest większa, że walka między wiarą a niewiarą w bardzo nierównych odbywała się wówczas warunkach. Po stronie filozofizmu wolteriańskiego, stali znakomici w narodzie mężowie, po tej stronie były namiętności polityczne, marzenia i nadzieje reformy, a co więcej, po tej stronie była moda, tak zawsze potężna w tych klasach społeczeństwa, które się do oświeconych chcą zaliczać. Wiara miała za sobą głos przeszłości, doświadczenie wieków, miała wierzącą masę ludu, a nade wszystko miała siłę prawdy; ale głos przeszłości mało był słuchanym wśród burz miotających wówczas społeczeństwem, masy zawsze bierne, a do tego mniej niż dzisiaj oświecone, nie mogły mieć znaczenia w tej walce a działanie najsilniejszej potęgi, prawdy, było utrudnione, bo dobijający się ustawicznie panowania filozofizm, zamykał jej usta, a jeżeli zamknąć zupełnie nie zdołał, to przynajmniej rozchodzenie się jej głosu w przeróżny sposób utrudzał. Tak mówi ks. Surowiecki, dobry świadek, bo z własnego doświadczenia mówiący. Wszystkie prawie jego książki, pisane w obronie wiary i porządku społecznego, drukowały się tajemnie, jakby jakie przewrotne rewolucyjne pamflety.

Pieśń białego domu

Aleksander Szczęsny

Zbiór trzech opowiadań niedocenionego, chociaż wybitnego autora, którego twórczość poetycka i prozatorska stanowi coś w rodzaju pomostu pomiędzy młodopolszczyzną a dwudziestoleciem międzywojennym. Niniejszy zbiór zawiera następujące utwory: Pieśń białego domu, Głos domu, Historia chłopca i dziewczynki. Zachęcamy do lektury!

Powiastka o wietrze

Eliška Krásnohorská

Eliška Krásnohorská (1847- 1926). Była blisko związana z cyganerią Karoliny Světlá. Jej twórczość składa się z liryki i krytyki literackiej, ale najbardziej znana jest ze swojego wkładu w literaturę dziecięcą oraz z tłumaczeń niektórych klasycznych dzieł, czy to Puszkina, Mickiewicza czy Byrona. Proponujemy Czytelnikowi piękną baśniową opowieść tejże – zapomnianej już nieco dzisiaj autorki. Książka przenosi nas w dawny, czarodziejsko-bajkowy świat dając nam posmakować nie tylko wartkiej akcji, ale i cudownego klimatu. Zachęcamy do lektury!

Chrystianizm i materializm

Bp Michał Nowodworski

Wszystkie wrogie chrystianizmowi doktryny: idealne, realne i realno-idealne, ustąpiły ostatecznie przed materializmem. Materializm stał się za dni naszych potęgą wielką, i ufny w tę swoją potęgę, do otwartego już wystąpił z chrystianizmem boju, do walki na śmierć lub życie. Widział jednak, że walki tej zwycięsko prowadzić nie zdoła w sferze prawdziwej nauki i ścisłej myśli, przeto wydrwił wszelką naukę, której skrzywić nie mógł do swojej służby, ścisłość logiczną rozumowania wyśmiał jako scholastyczną staroświecczyznę, odezwał się do niskich chuci człowieczych, i przywłaszczywszy sobie prawo dalszego prowadzenia ludzkości po drodze postępu, wypowiedział chrystianizmowi w imię światła, nauki, rozumu, swobody i powszechnego szczęścia, nieubłagany bój na polu życia społecznego. I wmówił w swoich wiernych, że wszystko, czym się szczyci cywilizacja nowożytna, jego jest dziełem, że chrystianizm przeszkadza ziemskiemu szczęściu człowieka, stawiając mu marę pozaziemskiego żywota, że Kościół, jako tamujące dalszy pochód ludzkości rumowisko przeszłości, powinien być z drogi uprzątnięty i precz odrzucony. Sofiści tak skrzętnie około swego chodzili dzieła, tylu tajnych i jawnych, świadomych rzeczy i nieświadomych jej mieli popleczników, że obóz antychrystusowy wzmagał się ustawicznie. Całą wiedzę o stworzeniu, jaką zdobyły długie wieki pracy naukowej, obrócono przeciwko Stwórcy.

Dziwna historia Piotra Schlemichla i inne opowieści fantastyczne

Antoni Pietkiewicz, Adalbert von Chamisso, Ernst Theodor Amadeus Hoffmann

Znakomity zbiorek opowieści fantastycznych trzech mistrzów pióra, klasyków gatunku przypomnianych przez Wydawnictwo Armoryka. Obowiązkowa lektura wszystkich fanów tego gatunku. Fragment: Znasz mię Stefanie. Dziwiłeś się nieraz zbyt nagłym odmianom mojego humoru, który czasami aż do szalonej wesołości dochodził - czasami w niedocieczonym smutku mię pogrążał - albo też i marzeń krainę, w krainę lubego dumania unosił. Lecz jeślibyś, jakimkolwiek sposobem, potrafił przeniknąć moje dziwaczne marzenia; jeśliby one nagle się ukształtowały w obrazy widzialne dla oka, zlały się w dźwięki, które by ucho pochwycić zdołało: o, wtenczas byś pewno szaleńcem twórcę ich nazwał. Nic nie ma na świecie, aby, w marzeniach moich, dla mnie do spełnienia niepodobne było. W obłąkaniu moim, uważam siebie za jakieś bóstwo, za Czarnoksiężnika, któremu orszak Geniuszów posługuje, którego czarodziejska laska tłum dziwów skinieniem tworzy. Świat cały przede mną ugina kolana; anioły i czarty, niebiosa i piekło - na moje rozkazy!

Dziewice nocy albo anioły rodziny

Paul Féval

Dziewice nocy albo anioły rodziny, tytuł oryginału francuskiego: Les Belles-de-nuit ou les Anges de la famille to powieść przygodowa Paula Févala. Po raz pierwszy została publikowana w odcinkach we francuskiej gazecie ‘L’Assemblée nationale’ od 21 września 1849 do 27 kwietnia 1850. Historia rozgrywa się od listopada 1817 do listopada 1820 w Bretanii i Paryżu. Książka podzielona jest na pięć części o różnej długości. ‘Piękności nocy’ to stworzenia z bretońskiego folkloru. Są to dziewczyny, które zmarły z powodu złamanego serca. Legenda Nocnych Piękności zrodziła bretoński lament – tren (namiętny wyraz żalu, często w formie muzyki, poezji lub piosenki), który Paul Féval przepisał w swojej powieści.