Zarządzanie obszarami metropolitalnymi wobec globalnych procesów urbanizacji

Justyna Danielewicz

Publikacja poświęcona jest zagadnieniom związanym z ustrojem, organizacją i zarządzaniem obszarami metropolitalnymi. Opracowanie prezentuje całościowe ujęcie problematyki zarządzania metropolitalnego, ze szczególnym uwzględnieniem koncepcji governance jako nowego podejścia do analizowania tych procesów. Koncepcja ta, jej ujęcia i założenia zaprezentowane są w pierwszej części publikacji. Stanowią spójny i kompleksowy opis różnorodnych aspektów współrządzenia w odniesieniu do specyfiki zarządzania obszarami metropolitalnymi. Istotnym walorem opracowania jest prezentowany w następnej części pracy bardzo bogaty przegląd doświadczeń międzynarodowych w zakresie zarządzania metropolitalnego. Omówione przez autorkę przykłady rozwiązań organizacyjnych i zarządczych stosowanych w wybranych krajach europejskich stanowią cenny zbór przykładów współdziałania w partnerstwie wielopodmiotowym, co stanowi istotę koncepcji governance. Nie mniej wartościowy jest przegląd polskich doświadczeń w sferze zarządzania metropolitalnego. Biorąc pod uwagę ułomności polityczne, prawne ale i ekonomiczne systemowych rozwiązań w zakresie zarządzania obszarami metropolitalnymi w Polsce, opracowanie stanowi istotny przyczynek pozwalający na diagnozowanie najważniejszych problemów w tym zakresie. Autorka wiele uwagi poświęca nie tylko usystematyzowaniu głównych problemów zarządzania metropolitalnego w polskich obszarach zurbanizowanych, ale także wskazuje szereg rekomendacji w zakresie form i systemów zarządzania metropolitalnego, opartych na partnerstwie i współdziałaniu wielopodmiotowym. Tym samym praca kompleksowy sposób traktuje zagadnienia zarządzania obszarami metropolitalnymi i stanowi cenny przyczynek do dalszej dyskusji naukowej w tej dziedzinie.  

Trylogia Ojczyzny (Tom 1). Dusza granicy

Matteo Righetto

Nevada. To nie amerykańska pustynia, ale miejsce położone nad doliną rzeki Brenty w północnej części regionu Wenecji Euganejskiej. Tam mieszka rodzina De Boerów. To ziemia otoczona surowym lasem, gdzie nawet domy stawiane są na stromych zboczach. Są ostatnie lata dziewiętnastego wieku, a De Boerowie, utrzymujący się z uprawy Nostrano del Brenta, bardzo cenionego gatunku tytoniu, żyją ze świadomością, że jedynie milczący i pełen szacunku sojusz między ludźmi a dziką naturą pozwala im przetrwać. Głową rodziny jest Augusto, człowiek małomówny, niestrudzony pracownik, zdolny usłyszeć głos lasu i rozumieć świst wiatru. Taką samą dziką naturę ma Jole, jego najstarsza córka, bezgranicznie kochająca konie. Dochody z uprawy tytoniu nie wystarczają, aby rodzina mogła godnie żyć. Dlatego Augusto postanawia przedostać się przez nieodległą granicę, aby przemycić nadwyżkę zbiorów do Austrii. Droga prowadzi niedostępnymi ścieżkami, przez pozornie niemożliwe do pokonania przeszkody, w nieustannym zagrożeniu atakiem dzikich zwierząt, napaścią rozbójników i aresztowaniem lub postrzeleniem przez straż graniczną. Jole ma piętnaście lat, gdy ojciec postanawia, że czas zabrać ją ze sobą: w rodzinie ktoś jeszcze musi znać tę trasę. Nie minie wiele czasu, kiedy okaże się, że dziewczyna będzie musiała wyruszyć w tę samą drogę jeszcze raz, ale samotnie. Jole wkroczy ponownie w ten surowy świat, by dostarczyć na drugą stronę granicy swój cenny ładunek i odkryć, jaki los spotkał jej ojca, który trzy lata wcześniej nie powrócił z przemytniczego szlaku. Fragment książki Widzisz? To są szczyty wznoszące się na północ od miasta Feltre. Jole podążyła wzrokiem za ojcowskim spojrzeniem, aż jej oczy spoczęły na górskich wierzchołkach. Po kilku chwilach znów zaczął mówić. Jole, ta podróż ma tylko jedną zasadę: nie wracaj taka, jaka wyszłaś. Wróć do domu inna! A jak to się robi? Zawód przemytnika przypomina wiatr. Nikt nie może nas zobaczyć, nikt nie może nas złapać i zawsze musimy być gotowi, by zmienić kierunek. Matteo Righetto jest narratorem o nadzwyczajnym talencie. Pisze książki, od których nie można się oderwać. To literatura autentyczna i pełna rozmachu. - Adam Freudenheim, Pushkin Press (Wielka Brytania) Dusza granicy to rewelacyjna książka: pozwala nam zanurzyć się w nieznanym świecie przemytników tytoniu na północy Włoch pod koniec XIX wieku i poczuć go tak, jakbyśmy byli mu współcześni. - Michael Heyward, Text Publishing (Australia) Marzeniem każdego wydawcy jest odnalezienie drogocennych kamieni, w których wszystko, co składa się na literaturę godną tej nazwy, spotyka się w jednym tekście. To właśnie jest przypadek Duszy granicy. - Nelleke Geel, Atlas Contact (Holandia) Matteo Righetto (1972) mieszka i pracuje w Padwie, na granicy dzikich terenów północno-wschodnich Włoch. Wiele jego dzieł rozgrywa się w pięknych górskich krajobrazach, które doskonale zna z wędrówek z ojcem i z plecakiem. Dusza granicy stała się literackim sukcesem i została sprzedana w kilku krajach jeszcze przed jej publikacją we Włoszech. Drugi tytuł z trylogii zostanie wydany przez Smak Słowa w październiku 2019.

Jarzmo wielkości Francji. Francuscy intelektualiści o wyzwaniach XXI wieku

Marcin Darmas, Agaton Koziński

Pascal Bruckner, Pierre Rosanvallon,  Chantal Delsol,  Pierre Manent, Philippe Raynaud,  Georges Mink, Rémi Brague,  Michel Wieviorka,  Éric Fassin,  Gilles Kepel, Olivier Roy,  Anne-Marie Pel-letier,  Olivier Mongin,  Roger Chartier,  Andrzej Żuławski,  Dominique Wolton,  Annette Wieviorka,  François Godement, Yves Cohen,  Alain Besançon – francuscy intelektualiści i wybitni przedstawiciele nauki, kultury i sztuki − w rozmowach z Marcinem Darmasem i Agatonem Kozińskim kreślą rozległy, skomplikowany i niepokojący obraz wyzwań stojących obecnie przed Francją, Europą i światem. Odwołując się do dziedzin, w których są ekspertami – historii, filozofii, socjologii, nauk politycznych, lingwistyki, mediów, literatury − stawiają niełatwe diagnozy dotyczące polityki Francji, kryzysu Europy i jej struktur, modelu państwa, zamachów terrorystycznych, obecności i roli religii, wolności wypowiedzi, stosunku do historii, nowych metod komunikacji, geopolityki, w tym roli Rosji czy Chin… Każda z dwudziestu fascynujących rozmów nie tylko mówi wiele o problemach współczesnego świata, ale też daje wgląd w różnorodność francuskiego życia intelektualnego oraz panujące w nim nastroje.  Część zaprezentowanych rozmów powstała w ramach cyklu "Myśl Francuska XXI wieku", zorganizowanego przez Ośrodek Kultury Francuskiej i Studiów Frankofońskich Uniwersytetu Warszawskiego, Instytut Francuski i Ambasadę Francji w Polsce. Agaton Koziński - absolwent dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego. Redaktor dziennika „Polska The Times”, zastępca redaktora naczelnego miesięcznika „Nasza Historia”. Wcześniej pracował w redakcji zagranicznej Polskiej Agencji Prasowej (PAP) oraz dziale Świat tygodnika „Wprost”. Były redaktor naczelny „Almanachu Energetycznego” i „Monitora Unii Europejskiej”. Marcin Darmas - socjolog kultury i dziennikarz. Adiunkt w Ośrodku Kultury Francuskiej i Studiów Frankofońskich UW. Opublikował wiele prac o literaturze Michela Houellebecqa, m.in. w „Odrze”, „Znaku” oraz „Rzeczpospolitej”. Pracę doktorską poświęcił etosowi rycerskiemu. W 2014 r. wydał Obywatela rycerza. Zarys socjologii filmu nakładem Wydawnictw Uniwersytetu Warszawskiego. Obecnie pisze książkę na temat boksu.

"Studia Etnologiczne i Antropologiczne" 2016. T. 16

red. Michał Rauszer, red. Grzegorz Studnicki

Za każdym razem, kiedy żegnamy się z jakimś paradygmatem, obszarem badawczym, warunkiem praktykowania antropologii czy w ogóle z historią, szybko okazuje się, że wraca to w innej, nowej formie i niekoniecznie jako farsa, jak powiedziałby klasyk myśli społecznej. Wraz z osławionym „końcem historii” Francisa Fukuyamy mieliśmy oto przejść do pozbawionego społecznych tarć społeczeństwa liberalnego, kształtowanego przez odniesienie do indywiduum, jako punktu wyjścia polityki i społecznego zarządzania. Choć polityka i ekonomia nadal są oparte na tym indywidualistycznym paradygmacie, to można dostrzec symptomy próby budowania wspólnotowości na nowo. Próby te dodatkowo są wzmacniane przez permanentny już kryzys finansowy, który rozpoczął się w 2008 roku, czy trzaskający w szwach uniwersalizm europejski. Tutaj z punktu widzenia antropologa pojawia się pierwsza kwestia, a mianowicie: jak powiązać te globalne procesy z lokalnymi formami wytwarzania tożsamości czy wspólnotowości? Trudno doszukiwać się bezpośredniego oddziaływania transakcji finansowych dokonywanych tysiące kilometrów od Polski na swoistą wspólnotowość użytkowników ogródków działkowych i walki o ich utrzymanie. To, co łączy oba procesy, to wpisanie w globalne przemiany wzajemnego splotu ekonomii, kultury i ideologii, dla których punktem odniesienia jest „rentowność”. Pojawia się tutaj oczywiście problem zaangażowania antropologa w badania, a jest to problem nie tyle etyki badawczej, ile etyki badających, a więc tego, jaki zbiór wartości będą oni podzielać. Tak zwany zwrot zaangażowany w antropologii i badaniach etnograficznych został już w Polsce zasygnalizowany i coraz częściej traktuje się go jako podstawowy paradygmat. W niniejszej publikacji proponujemy przyjrzeć się tej zmianie między innymi od strony próby zaprzęgnięcia do badań etnograficznych praktyk artystycznych oraz animacyjnych. Takie analizy, uzupełnione o przegląd teorii dotyczących metodyki tego typu badań, stanowią próbę rozpoznania „stopnia zero” praktykowania antropologii.   Od Redakcji (fragment)

S jak Śląsk - Superbohaterowie po śląsku

Marek Głowacki

Publikacja zawiera rysunki – ilustracje, oraz teksty autorstwa Marka Głowackiego powstałe w ramach artystycznego projektu S jak Śląsk – Superbohaterowie po Śląsku. Projekt obejmuje cykl ilustracji komiksowych traktujących o postaciach związanych ze Śląskiem, a zwłaszcza Śląskiem Cieszyńskim, z którym autor jest związany życiowo i zawodowo. Publikacja zawiera ponad trzydzieści rysunków stworzonych w konwencji komiksowej, przy użyciu technik cyfrowych oraz tradycyjnych, zaprezentowanych w formie art-booka. Przedstawione postacie powstały na kanwie życiorysów prawdziwych mieszkańców Śląska, którzy swoimi osiągnięciami zbliżyli się do ideału komiksowego superbohatera w szerokim tego słowa znaczeniu. Głowacki przybliża owe postacie, nawiązując do schematu graficznych, czarnobiałych realizacji komiksowych. Przedstawia ich dokonania w formie pojedynczych ilustracji bogatych w detal. Prócz samej części artystycznej niniejsza publikacja zawiera teksty dotyczące komiksu oraz rysunku, a także fragment poświęcony śląskiej specyfice regionu i wynikającej z niej superbohaterskiej natury Ślązaków. Projekt został zrealizowany w ramach dotacji Młodzi Naukowcy, mającej na celu wspieranie młodej kadry naukowej Wydziału Artystycznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Dr Marek Głowacki pracuje na stanowisku adiunkta w Zakładzie Rysunku Instytutu Sztuki w Cieszynie, gdzie prowadzi pracownię z rysunku.

Wobec nadchodzącej drugiej wojny światowej

Władysław Studnicki

Przy rozważaniu każdego problematu nie trzeba pieścić siebie, rysując w swej wyobraźni powodzenie i triumfy, lecz trzeba przewidywać i ciężką sytuację, a nawet klęski. (...) Musimy sobie uprzytomnić konsekwencje każdego czynu, każdego kroku. Władysław Studnicki, 1939 Myślę często o Studnickim i o jego przepowiedniach, które się tak sprawdziły. Adolf Bocheński, 1940 Książka była oczywiście przez rząd gen. Składkowskiego w całości skonfiskowana. Nie wolno było przewidywać... słusznie. Stanisław Cat-Mackiewicz, 1948 Studnickiemu zagrożono, że zostanie osadzony w szpitalu wariatów, jeśli zacznie osłabiać hasło "Silni, zwarci, gotowi". Ano - było to logiczne. W społeczeństwie ogarniętym powszechną wariacją miejsce jedynego człowieka przytomnego było w szpitalu wariatów. Stanisław Cat-Mackiewicz, 1951 Nie mam żadnych wątpliwości, że jest to najbardziej prorocza książka polityczna, jaka kiedykolwiek została napisana w Polsce. Piotr Zychowicz, 2018

Współczesne partie i systemy partyjne państw Grupy Wyszehradzkiej w procesie demokratyzacji

red. Marek Barański, Anna Czyż, Rafał Glajcar, Sebastian Kubas, ...

Problematyka partii politycznych i systemów partyjnych jest jednym z podstawowych elementów analizy systemu politycznego. Współczesny reżim demokratyczny opiera się na rządach partii politycznej1. Partie stanowią pomost pomiędzy społeczeństwem a władzą publiczną. W tym dualnym układzie z jednej strony reprezentują interesy obywateli, a z drugiej wpływają na realne decyzje polityczne. Wśród wielu sposobów definiowania partii warto zwrócić uwagę na ten, który ukazuje wzajemne relacje pomiędzy jej reprezentatywnym charakterem (w znaczeniu agregacji i prezentacji interesów społecznych) a możliwością zdobycia i sprawowania przez nią władzy. Pozwala to na ukazanie specyficznej roli, jaką partia odgrywa w procesie wyborczym2. (fragment Wstępu)

Biograficzne badania nad twórczością. Teoria i empiria

Monika Modrzejewska-Świgulska

Prezentowany tom dotyczy wybranych teoretycznych aspektów badań nad twórczością wybitną i profesjonalną (w części I) oraz przykładów badań nad biografiami twórców (w części II). Autorzy uzasadniają rolę i wpływ mentorów w rozwoju osób wybitnych, charakteryzują sytuacje kryzysowe, z którymi zmagają się twórcy, wskazują stosowane przez nich strategie zaradcze wobec trudności, a także pokazują sytuacje przełomowe w twórczości. Stawiają również pytania o to, jak prowadzić badania biograficzne, aby spełnić kryteria biografii naukowej; czy biografie nienaukowe są twórcze; jak się powinno pisać biografię osoby wybitnej, jakie jest znaczenie podejścia interdyscyplinarnego do badań biograficznych oraz jakie narzędzia badań są najlepsze.