Gdzie dom styka się ze światem. Cztery punkty uważności życia

Aleksandra Kunce

Seria: Oikos. Komparatystyka Literacka i Kulturowa (4), ISSN 2720-1104   Niewielka rzecz: cztery eseje oikologiczne, poprzedzone słowem wprowadzającym, o naszym uwikłaniu w „domowe – światowe”.   Gdybyśmy potraktowali tytuł jako pytanie: „Gdzie dom styka się ze światem?”, odpowiedź na nie byłaby taka: „W punktach wymagających naszej uważności życia”. Uważność domaga się zachowania dyscypliny i precyzji, i nie chodzi tylko o precyzję w działaniach i obserwacji, ale o nasze bycie w domu i świecie, w zmiennych rytmach zakorzenienia i wędrowania. Uważne bycie kieruje nas ku miejscu i trosce rozciągniętej w czasie, by w końcu naprowadzić na dom. Dom to swoisty (bez)czas, to dynamicznie pojęte i otwarte miejsce, które pozwala kierować swe pragnienie ku temu, co dalekie, nieobejmowalne i niepojęte. Mówiąc „dom”, nie mamy na myśli swojskiej i zamkniętej warowni, ale dom zakorzeniony w idei kosmosu. Idea Heimat jest tu na miejscu. Cztery punkty styku domu i świata zostają znalezione za sprawą: (1) humanistyki, (2) człowieka, (3) przyjaźni z miejscem i (4) uniwersytetu. Cztery eseje oikologiczne zaglądają w sploty, nałożenia, ale i najprawdziwszy brak nieokreślonego na granicy domu, w okolicach progu, który symbolicznie nie tylko zaświadcza o tym, co graniczne w rytuałach, ale wyznacza przestrzeń uważności. W tych punktach, gdzie dom styka się ze światem, wydobyte zostaje nasze uwikłanie w „domowe – światowe”.

Pedagogika analityczna. Od porządkowania wiedzy naukowej do odkrywania jej nowych obszarów

Alicja Żywczok, Bogumiła Bobik

W monografii zaproponowano postrzeganie klasyfikowania jako nie tylko procesu poznawczego porządkującego wiedzę, lecz także sprzyjającego dynamicznemu rozwojowi nauki: inicjowaniu nowych kierunków, koncepcji, działów nauki, nurtów, subdyscyplin itp. W wiedzy uporządkowanej łatwiej bowiem wykryć miejsca jeszcze nieoznaczone w nauce. Przedmiot zaprezentowanych badań stanowi więc znaczenie porządkowania wiedzy naukowej w postaci klasyfikacji w dziedzinie nauk społecznych, w dyscyplinie pedagogika. Metodologiczne zasoby hermeneutyki okazały się użyteczne w analizie oraz interpretacji naukowych tekstów źródłowych i dokumentów oficjalnych. Na strukturę monografii składa się spis treści, wprowadzenie, cztery rozdziały, zakończenie, bibliografia, wykaz schematów i tabel, indeks osobowy, summary oraz nota o autorkach.

Zobaczyć sens. Studia o malarstwie, literaturze i życiu

red. Małgorzata Krakowiak, Aleksandra Dębska-Kossakowska

Książka zawiera cykl artykułów, których autorzy podejmują próbę wskazania sensu w procesie twórczym, kontaktach z otoczeniem, wyborach drogi życiowej. Pytania o sens bywają dziś bagatelizowane, relatywizowane albo zastępowane stwierdzeniem bezsensowności wszystkiego. W tak niesprzyjających okolicznościach autorzy, wśród których znaleźli się nie tylko teoretycy i komentatorzy cudzej twórczości, ale również artyści-praktycy, zdobyli się na odwagę poważnej refleksji o paradygmatach wartości, świadomości celu, porażkach, przezwyciężaniu trudności.

Pedagogika na pograniczu światów. Eseje z cyklu "Medium Mundi"

Krzysztof Maliszewski

Posłowie Tadeusz Sławek Książka zbiera w jeden tom – w wersji częściowo zmienionej i uzupełnionej – eseje pedagogiczne, które ukazywały się w ramach transdyscyplinarnej serii „Medium Mundi” w latach 2005-2015. Autor podejmuje w nich pytania o istotne doświadczenia egzystencjalne i edukacyjne, takie jak: inicjacja, efekt pogranicza, spotkanie z mistrzem, pedagogiczny styl życia, zraniona pamięć, dzikość, przebaczenie, przyjaźń i inne. Zgromadzone tu teksty wpisują namysł nad wychowaniem we współczesną humanistykę zmąconych gatunków i w tym sensie stanowią odsłonę pedagogiki na pograniczu światów – dyscyplinarnych, lekturowych, semantycznych, kulturowych itp. Przenikającą je intencją jest próba poszukiwania odnowionego – a jednocześnie zakorzenionego w tradycji – spojrzenia na kształcenie, i tym samym generowania nowego, bardziej źródłowego języka refleksji o wychowaniu, wbrew tendencjom społecznego mainstreamu redukowania funkcji edukacji do zabiegów instruktażowych i przystosowawczych. Książka adresowana jest do szeroko pojętego grona ludzi uniwersytetu – profesorów, studentów, absolwentów, zainteresowanych sympatyków z różnych rejonów humanistyki i nauk społecznych – a także do uczestników – reprezentujących różne pokolenia oraz rozmaite profesje – lokalnego projektu Medium Mundi (i wszystkich, którym taki sposób pogranicznego myślenia wyda się owocny). Bardzo trudno zatem precyzyjnie określić adresata – poniekąd zamieszczone w tomie teksty to „listy w butelce”…, może je otworzyć każdy, komu bliska jest idea uniwersytetu nie jako przedsiębiorstwa i agregatu odseparowanych specjalizacji, lecz jako demokratycznej przestrzeni publicznej i warsztatu suwerennego myślenia oraz każdy, kto pamięta (lub chciałby sobie przypomnieć), że edukacja służy do konfrontacji z życiem, a nie tylko z rynkiem.

Dylematy polityki zagranicznej Polski na początku XXI wieku

Miron Lakomy

Praca składa się z siedmiu części obejmujących wszystkie najważniejsze zagadnienia związane z polską polityką zagraniczną na przełomie pierwszej i drugiej dekady XXI wieku. Obejmują one kolejno: ewolucję środowiska międzynarodowego Polski na przełomie pierwszej i drugiej dekady XXI wieku; niektóre uwarunkowania, cele, środki i metody polityki zagranicznej Polski; zagadnienia dotyczące dylematów w relacjach polsko-niemieckich; dylematy polityki wschodniej Polski; niektóre kwestie dotyczące wyzwań i zagrożeń stojących przed polityką bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego Polski; implikacje kryzysu w strefie euro dla doktryny i polityki integracyjnej Polski oraz dylematy polityki zagranicznej Polski na kierunkach pozaeuropejskich. Oprócz części pierwszej i drugiej, głównym kryterium wyodrębnienia pozostałych, były najważniejsze kierunki polityki zagranicznej Polski na początku drugiej dekady XXI wieku zarówno w wymiarze relacji dwustronnych jak i w stosunkach wielostronnych. Praca jest adresowana do szerokiego grona odbiorców. Przede wszystkim, skierowana jest do szerokiej rzeszy studentów politologii, stosunków międzynarodowych, bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego oraz prawa. Ponadto, publikacja jest przeznaczona dla badaczy nauk politycznych, stosunków międzynarodowych oraz bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego. Może być także interesującą propozycją dla decydentów polityki zagranicznej Polski, przedstawicieli mediów oraz publicystów. Recenzja książki ukazała się na stronach czasopisma internetowego „Sprawy Nauki” nr 6–7 (201) maj 2015 (recenzja dostępna pod adresem: www.sprawynauki.edu.pl, 29 maja 2015 r.).  

Pamięć kulturowa a symptomy traumy. Idea ojczyzny w liryce bułgarskiej po 1989 roku

Dorota Gołek-Sepetliewa

Głównym celem monografii jest wielostronna interpretacja idei ojczyzny w liryce bułgarskiej po 1989 roku przez pryzmat koncepcji pamięci kulturowej i traumy. Zgodnie z przyjętym modelem teksty poetyckie są nośnikami pamięci kulturowej i traumatycznej, a zatem wyznaczają przestrzeń, w której pamięć jest przedmiotem kreacji, afirmacji i wspólnotowego konsensusu. W ramach dialogu lirycznego z tradycją literacką dochodzi do rekonstrukcji, odtworzenia lub rewizji tradycyjnych wyobrażeń o tym, co rodzime. Manifestowany w liryce stosunek do ojczyzny bułgarskiej objaśniany jest w szerokich kontekstach historycznych, społecznych, kulturowych i literackich. Problematyzacja idei ojczyzny odnosi się głównie do wątków traumatycznego charakteru bułgarskiej (post)transformacji i jej ideowej polifonii.

Tropes of Tauromachy: Representations of Bullfighting in Selected Texts of Anglophone Literature

Ewa Wylężek

Książka jest poświęcona rozważaniom teoretycznym na temat zjawiska korridy. W publikacji przedstawiono najnowsze teksty anglojęzyczne wykorzystujące motyw walki z bykami oraz porównano je z teoriami zachowań ludycznych i tematami tabu, takimi jak przemoc, erotyzm i śmierć.

Rozgłośnie BBC World Service, Radio France Internationale i Voice of America w komunikowaniu międzynarodowym. Od propagandy do dyplomacji publicznej

Mirosława Wielopolska-Szymura

Prezentowana monografia to próba określenia aktualnej roli radia w procesie komunikowania międzynarodowego państw w odniesieniu do wcześniejszych okresów funkcjonowania rozgłośni międzynarodowych. Prześledzono  w niej historyczny rozwój Radio France Internationale, Voice of America i BBC World Service na tle innych rozgłośni tego typu, wskazując na najważniejsze zasady i formy ich działalności oraz podjęto rozważania na temat ich aktualnej aktywności w wymiarze komunikowania międzynarodowego, koncentrując się na latach pomiędzy 2014–2018. W rozdziale 1. przybliżono zakres pojęciowy komunikowania międzynarodowego, uwzględniając różne ujęcia definicyjne, odnosząc je do zagadnień pokrewnych, m.in. takich jak komunikacja międzykulturowa, komunikowanie polityczne, propaganda, dyplomacja publiczna, dyplomacja kulturalna, dyplomacja medialna, soft power, i poddając je krytycznej analizie. Autorka zaproponowała również własną definicję komunikowania międzynarodowego oraz jego graficzny model. Rozdział 2. ma charakter historyczny i jest poświęcony odkryciu fal radiowych i wynalazkowi radia z perspektywy technicznej. Omówiono ponadto wczesne formy zastosowania tego medium, kładąc nacisk na jego potencjał w komunikacji zagranicznej, oraz przedstawiono rozwój radiofonii we Francji, Wielkiej Brytanii i USA, ukazując różnice pomiędzy kształtującymi się modelami nadawczymi. W rozdziale 3. zaprezentowano rozwój radiowej nadawczości międzynarodowej, skupiając się na trzech jej etapach: 1) pierwsze trzydziestolecie XX w., w którym testowane były fale radiowe i powstawały pierwsze stacje eksperymentalne; 2) okres II wojny światowej, w którym używano radia w międzynarodowym komunikowaniu wojennym, propagandzie i dywersji; 3) okres zimnej wojny. Ostatni 4. rozdział jest poświęcony zasadom, zakresom i formom funkcjonowania rozgłośni BBC World Service, Radio France Internationale i Voice of America w czasach obecnych. Skupiono się na ich roli jako instrumencie stosowanym w dyplomacji publicznej reprezentowanych państw, wskazując na ich powiązanie instytucjonalno-formalne z instytucjami państwowymi. Działania rozgłośni mają związek z polityką rządów USA, Wielkiej Brytanii i Francji w zakresie zwalczania tzw. państwa islamskiego i struktur terrorystycznych, jak również wzmacniania procesów demokratyzacyjnych w obszarach świata dotkniętych konfliktami zbrojnymi lub kryzysami politycznymi.