Zjawisko Fringe Belt w strukturze morfologicznej miast polskich na przykładzie Radomia

Magdalena Deptuła

W książce podjęto zagadnienie powszechnie znane i analizowane w zagranicznej literaturze przedmiotu, ale nowatorskie na gruncie polskich badań urbomorfologicznych. Monografia jest poświęcona koncepcji Fringe Belt - jednej z kluczowych w brytyjskiej morfologii miast - oraz zjawisku o tej samej nazwie, które w strukturze przestrzennej miasta jest reprezentowane przez tereny obrzeży miejskich - zarówno dawnych, jak i aktualnych, wykazujących duży stopień trwałości. W planie miasta formują one specyficzne strefy wyróżniające się ekstensywnymi formami użytkowania oraz zagospodarowaniem głównie o charakterze instytucjonalnym, rekreacyjnym i przemysłowym. Analiza tych stref, w ujęciu historycznym, pozwala "uporządkować" strukturę morfologiczną badanych miast, ułatwia zrozumienie dynamiki procesów zachodzących na ich obszarze i pomaga przewidywać przyszłe przeobrażenia struktur urbanistycznych, co czyni koncepcję Fringe Belt atrakcyjną nie tylko dla geografów, lecz także dla planistów. Publikacja składa się z dwóch części. W pierwszej, o charakterze wprowadzającym, ukazano genezę koncepcji Fringe Belt, jej rozwój w światowych badaniach morfologicznych, założenia oraz metodologię badań. Szczegółowo omówiono zjawisko Fringe Belt stanowiące szczególny element struktury morfologicznej miasta, podkreślono jego uniwersalny charakter i specyfikę. Część druga, empiryczna, zawiera prezentację rozwoju zjawiska Fringe Belt w strukturze morfologicznej Radomia oraz opis prawidłowości, jakimi cechuje się ono w miastach polskich. Monografia stanowi przykład dogłębnej analizy urbomorfologicznej w ujęciu geograficzno-historycznym. Przedstawiono w niej kompletny stan badań nad koncepcją Fringe Belt i zjawiskiem, którego dotyczy, a także zgromadzono wiedzę z zakresu morfologii miast wykraczającą poza dotychczasowy poziom jej powszechnej znajomości w Polsce.

Rozwój zrównoważonych, inteligentnych i odpornych miejskich systemów transportowych - perspektywa mieszkańców

Justyna Przywojska, Aldona Podgórniak-Krzykacz

Kierunkiem działań współczesnej miejskiej polityki transportowej jest dążenie do kształtowania zrównoważonych, inteligentnych i odpornych systemów transportowych. Równocześnie wszechobecna dominacja samochodów osobowych jako środka mobilności prowadzi do licznych negatywnych skutków, takich jak kongestia transportowa czy zanieczyszczenie powietrza. Władze miejskie musza mierzyć się z tymi konsekwencjami, zaspokajając potrzeby użytkowników miast w zakresie dostępności, niezawodności i bezpieczeństwa transportu. Celem książki jest zdiagnozowanie wyzwań stojących przed współczesną polityką transportową miast, zidentyfikowanie postrzegania przez użytkowników transportu tych wyzwań oraz odpowiadających im rozwiązań wdrażanych w ramach miejskich systemów transportowych. Wierzymy, że dzięki wysiłkowi studentów kierunków logistyka i logistyka w gospodarce na Uniwersytecie Łódzkim oraz redaktorek naukowych udało się stworzyć interesujące i wartościowe źródło wiedzy dla praktyków samorządowych, studentów i naukowców zainteresowanych problematyką zrównoważonego transportu, a także logistyki miejskiej. * Walorem publikacji jest jej tematyka. Odwołuje się ona do systemów transportowych będących swoistego rodzaju "krwioobiegiem" układów osadniczych. Dynamiczny rozwój transportu skutkuje bowiem, z jednej strony, zwiększeniem mobilności mieszkańców, z drugiej zaś pojawieniem się istotnych zakłóceń płynności przepływów osób i ładunków np. w obszarze miasta. Ze względu na swoją istotność znalazł on umocowanie w wielu dokumentach wspólnotowych, krajowych, a także jest jednym z ważniejszych celów rozwojowych współczesnych miast. W tym kontekście identyfikowanie pojawiających się wyzwań oraz rozwiązań pozwalających sprostać im, staje się niezwykle ważne. Książka adresowana jest praktycznie do wszystkich osób zainteresowanych szeroko rozumianym transportem. Stanowi ona ciekawą lekturę z punktu widzenia logistyki, planowania przestrzennego, zachowań konsumenckich, polityki regionalnej, rozwoju motoryzacji. dr hab. Magdalena Kalisiak-Mędelska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Badania nad zrównoważonym transportem znajdują szerokie - naukowe i praktyczne - uzasadnienie. Należy więc pochwalić autorów za wybór obszaru badawczego oraz tematu. dr hab. Jakub Szlachetko, Uniwersytet Gdański

Dzieciństwo w rodzinie robotniczej międzywojennej Łodzi. Perspektywa etnograficzno-pedagogiczna

Anna Deredas, Joanna Sosnowska

Publikacja zawiera prezentację materiału źródłowego przechowywanego w Etnograficznym Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Materiał ten – w postaci biografii, wspomnień, zapisu rozmów i opowieści, zebrany od osób pochodzenia robotniczego – był gromadzony w latach 70. i 80. XX wieku w celu przeprowadzenia szeroko zakrojonych badań nad kulturą robotniczą Łodzi. Zasób archiwalny pozwolił na przedstawienie wielu aspektów dzieciństwa przeżywanego w łódzkiej rodzinie robotniczej w latach 1918–1939. * Autorki podjęły się niełatwego zadania, jakim jest ukazanie dzieciństwa w rodzinie robotniczej międzywojennej Łodzi z perspektywy wspomnień pracownic i pracowników fabryk (zawartych w materiałach źródłowych zgromadzonych podczas badań etnograficznych). Tematyka monografii należy wciąż do stosunkowo rzadko podejmowanych i analizowanych problemów w polskiej nauce – zarówno na gruncie pedagogiki, jak i historiografii pedagogicznej, a także w kontekście badań etnograficzno-pedagogicznych. Pozycja wpisuje się w najnowszy trend badań regionalnych oraz badań nad historią życia codziennego i społeczną historią wychowania. Z recenzji dr hab. Katarzyny Kabacińskiej-Łuczak, prof. UAM Autorki książki porządkują i prezentują materiał archiwalny pod kątem kategorii „dzieciństwa” i w tym sensie publikacja jest dziełem oryginalnym i atrakcyjnym. Atrakcyjność tematu potwierdza też rosnąca popularność badań nad dzieciństwem, zwrot ku dziecku w naukach społecznych. Niewątpliwie, dla budujących się dopiero polskich studiów nad dzieciństwem monografia ta będzie stanowiła ważną pozycję z zakresu etnografii historycznej – przykład solidnych badań osadzonych w określonym momencie historycznym i dotyczących wąskiej grupy, która wypracowała charakterystyczną kulturę materialną, praktyki społeczne oraz rozumienie dziecka. Na wyróżnienie zasługuje nie tylko skrupulatność opisu wywiadów i charakterystyka rozmówców, lecz także projekt „oddania głosu” osobom, które poddają refleksji własne dzieciństwo, dzieciństwo swoich dzieci oraz wpływ własnego usytuowania społecznego na życie codzienne dziecka. Z recenzji dr hab. Anny Witeski-Młynarczyk, prof. UW

Oblicza Wojny. Tom 10. Narzędzia wojny

Magdalena Pogońska-Pol

Dziesiąty tom serii wydawniczej Oblicza Wojny zawiera 12 artykułów, których autorami są archeolodzy i historycy z Czech, Grecji, Kanady, Niemiec, Polski, Węgier i Włoch. Taki zespół badaczy zapewnia nie tylko interdyscyplinarne podejście do omawianych zagadnień, ale również wielowątkowość ujęcia. Wszystkie studia podejmują tytułowy problem: Narzędzia wojny. Można wyodrębnić kilka płaszczyzn badawczych, na których skupiają się Autorzy - wątki związane z uzbrojeniem poszczególnych armii oraz systemami fortyfikacji; odniesienia do formacji wojskowych i wpływu ich rozwoju na pole walki; dyplomacja jako narzędzie podczas wojny - oraz mniej oczywiste tematy: pieniądz, rower, a nawet lekyt. Nowe ujęcia znanych problemów badawczych, reinterpretacje dawnych analiz i poglądów, podejmowanie niezbadanych dotąd zagadnień - to cechy, które łączą wszystkie teksty, czyniąc je godnymi polecenia zarówno dla specjalistów, jak i studentów. * This tenth volume of the Oblicza Wojny (Faces of War) series, contains 12 papers written by archaeologists and historians from Czechia, Greece, Canada, Germany, Poland, Hungary, and Italy. Such a team of researchers not only ensures an interdisciplinary approach to the issue at hand but also guarantees a multifaceted approach. All papers address the problem named in the title of this volume: the Tools of War. We can distinguish several levels of research undertaken by the Authors: themes related to the armaments of particular armies and fortification systems; references to military formations and the impact of their development on the battlefield; diplomacy as a tool during war, and less obvious issues: money, bicycle, and even a lekythos. New approaches to well-known research problems, reinterpretation of old analyses and views, and taking up hitherto unexplored issues are features that unite all the texts, at the same time making them a reading material recommended for both specialists and students.

Mistyczne marzenie. O Pieśniach sobie śpiewanych Konstancji Benisławskiej na tle kobiecej literatury dawnej

Kamila Żukowska

Książka jest niewątpliwie dobrze napisana, ciekawa, pokazuje twórczość Benisławskiej na tle literatury pisanej w epoce przez kobiety, odwołuje się do literatury przedmiotu czerpanej z różnych porządków. Pokazuje wiele nowych wątków i odniesień, szczególnie tych, które sytuują się w kręgu europejskiej mistyki, ale także w ogóle literatury barokowej - przede wszystkim polskiej, ale i (rzadziej) obcej. Rozprawa jest mocno osadzona w literaturze przedmiotu, która zostaje gruntownie wykorzystana. Z recenzji prof. dr. hab. Tomasza Chachulskiego To bardzo dobrze i logicznie przemyślana, starannie skomponowana, udokumentowana, wyzyskująca w bardzo dobry sposób dotychczasową literaturę przedmiotu monografia. Narracja jest "skupiona" i interesująco prowadzona, z wykorzystaniem szerokich i ciekawych kontekstów. Nie mam wątpliwości, że recenzowana książka, wnosząca duży wkład do wiedzy o życiu i twórczości Konstancji Benisławskiej, w pełni zasługuje na druk. Jest publikacją cenną, a także bardzo potrzebną w polskim piśmiennictwie naukowym. Z pewnością będzie komentowana, recenzowana i twórczo wykorzystywana przez kolejnych badaczy. Z recenzji prof. dr. hab. Dariusza Rotta

Wsparcie osób niesamodzielnych. Perspektywa opiekunów i podopiecznych

Agnieszka Kretek-Kamińska, Iwona Kukulak-Dolata, Aneta Krzewińska

Publikacja dotyczy usług opiekuńczych i asystenckich świadczonych starszym osobom niesamodzielnym. W pierwszej części przedstawiono krótką analizę zjawisk starości i samotności osób starszych jako wieloaspektowych wyzwań dla polityk publicznych oraz charakterystykę wybranych modeli opieki nad osobami niesamodzielnymi stosowanych na świecie. Część drugą poświęcono analizie zakresu i sposobu wykonywania usług opiekuńczych skierowanych do starszych osób niesamodzielnych w Polsce. Bazuje ona na badaniach przeprowadzonych w ramach projektu Profesjonalizacja usług asystenckich i opiekuńczych dla osób niesamodzielnych – nowe standardy kształcenia i opieki na terenie pięciu województw: mazowieckiego, warmińsko-mazurskiego, podkarpackiego, wielkopolskiego i śląskiego. W książce zaprezentowano ograniczenia osób zależnych i wynikające z nich potrzeby, czynności realizowane przez opiekunów w celu ich zaspokojenia, a także trudności związane ze świadczeniem usług opiekuńczych. Starano się zidentyfikować źródła tych problemów oraz sformułować praktyczne wskazówki służące ich przezwyciężaniu i odnoszące się do standardów usług opiekuńczych dla osób niesamodzielnych.

Budowanie prężności w kontekście kurczenia się miast europejskich

Iwona Pielesiak, Agnieszka Ogrodowczyk, Szymon Marcińczak

Publikacja wynika z realizacji międzynarodowego projektu badawczego "3S RECIPE - Smart Shrinkage Solutions - Fostering Resilient Cities in lnner Peripheries of Europe". Jego przedmiotem jest prężność/elastyczność miejska (urban resilience), rozpatrywana w kontekście zarówno obecnie obserwowanego. jak i potencjalnego kurczenia się ośrodków zurbanizowanych Europy. Autorzy książki podjęli próbę uporządkowania zagadnień terminologicznych oraz metodycznych na gruncie polskim, prezentując ilościowe i jakościowe podejścia do oceny miejskiej prężności. Monografia zawiera przegląd aktualnej wiedzy z zakresu geografii społeczno-ekonomicznej i gospodarki przestrzennej z odniesieniem do dorobku pozostałych nauk społecznych, a także nauk o Ziemi i środowisku oraz inżynieryjno-technicznych. Szczególną uwagę poświęcono w niej przybliżeniu istoty i możliwości praktycznego wykorzystania innowacyjnej metody Urban Futures, która wspiera perspektywiczną ewaluację szerokiego spektrum działań na rzecz zrównoważonego rozwoju - od mikroprojektów po działania w obrębie ośrodków metropolitalnych. Zaprezentowana metoda, rozwinięta dzięki współpracy reprezentantów nauk stosowanych i społecznych, a także władz lokalnych i przedstawicieli sektora prywatnego, oferuje realne wsparcie procesów planowania rozwoju miast.

Optymalizacja w logistyce, tom 1. Modelowanie logistycznych procesów decyzyjnych

Iwona Konarzewska, Maciej Jewczak, Adam Kucharski

Logistyka obejmuje procesy systemowego planowania i zarządzania łańcuchem dostaw, przepływem produktów oraz informacji. Procesy te mają miejsce zarówno w przypadku wielkich korporacji, jak i małych przedsiębiorstw. Ważną rolę w każdym z działów logistyki odgrywa podejmowanie decyzji dotyczących zaopatrzenia, dystrybucji, produkcji czy magazynowania. Decydenci starają się dokonywać optymalnych racjonalnych wyborów. Celem prezentowanej książki jest przybliżenie Czytelnikowi modeli i metod optymalizacyjnych wspomagających decyzje, które mogą przynieść podmiotowi gospodarczemu maksymalne korzyści, ewentualnie jak najmniejsze straty. Omówiono szerokie spektrum metod i narzędzi pozwalających przeprowadzić optymalizację elementów łańcucha logistycznego. Zaprezentowano też najnowsze wyniki badań z tego zakresu. Autorzy dołożyli starań, by język publikacji był jednocześnie matematycznie precyzyjny i przystępny. * Publikacja ma charakter naukowy i dydaktyczny. Naukowość wynika z uporządkowania wielu zagadnień i podporządkowania ich jednemu celowi, jakim jest optymalizacja działań logistycznych. Natomiast aspekt dydaktyczny wynika z zamieszczenia nie tylko teorii, lecz także przykładów, które doskonale ilustrują prezentowane narzędzia. Praca jest dobrze pomyślana jako materiał zawierający narzędzia dla decydentów. Z recenzji prof. dr. hab. Józefa Stawickiego