Opieka nad osobą z otępieniem. Porady i ćwiczenia usprawniające pamięć

Tadeusz Parnowski

Poradnik Profesora Tadeusza Parnowskiego, przeznaczony dla opiekunów osób z otępieniem, składa się z dwóch części. Pierwsza omawia trudne zachowania chorego i możliwe reakcje, wskazuje, jak wzorcowo komunikować się z chorym, zawiera także szereg cennych wskazówek dotyczących codziennej opieki nad chorym. Druga część składa się z różnorodnych ćwiczeń-łamigłówek przeznaczonych dla chorego, których zadaniem jest usprawnienie funkcji poznawczych.

Tamsulosyna i solifenacyna jako forma leczenia skojarzonego pacjentów z objawami ze strony dolnych dróg moczowych - wskazania oparte na zasadach evidence-based medicine oraz praktycznych doświadczeniach

Piotr Zapała

Leczenie skojarzone tamsulosyną i solifenacyną jest jednym z częściej stosowanych skojarzeń lekowych u pacjentów z nasilonymi objawami z dolnych dróg moczowych w fazie napełniania. Objawy takie mogą mieć charakter wtórny do przeszkody podpęcherzowej, ale mogą być również patofizjologicznie niezależne od łagodnego rozrostu stercza. Duoterapia tamsulosyną i solifenacyną wydaje się leczeniem bezpiecznym, a z perspektywy klinicznej kluczowa pozostaje selekcja pacjenta, który odniesie największą korzyść z takiego leczenia.

Konsultacje kardiologiczne

Tomasz Pasierski

Książka powstała w oparciu o ponad 30-letnie doświadczenie autora i tam, gdzie to tylko możliwe, uwzględnia EBM, jednocześnie jednak wskazując, gdzie przebiegają jego granice. Niekiedy świadomie odbiega od wytycznych -w praktyce oznacza to krytyczne podejście do interwencji medycznych o nieudowodnionej skuteczności. Opracowanie obejmuje przede wszysztkim te obszary medycyny, w których autor zdobył doświadczenie. Jego pierwsza część, ogólna, odnosi się do większości specjalności zabiegowych, które nie znalazły odniesienia w części szczegółowej. Każdy rozdział części szczegółowej omawia działania kardiologa w dwóch ważnych dziedzinach - identyfikacji chorych o zwiększonym ryzyku sercowo-naczyniowym i profilaktyce żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej.

Otyłość a otępienie

Agata Szulc, Weronika Dębowska

Oprócz zaburzeń kontroli przyjmowania pokarmów, osoby otyłe wykazują globalne zaburzenia funkcji poznawczych, takich jak pamięć czy funkcje wykonawcze. Otyłość wydaje się istotnym czynnikiem rozwoju otępienia, w tym choroby Alzheimera (AD, Alzheimer’s disease). Jedna z ostatnich metaanaliz wykazała, że otyłość w średnim wieku wraz z komplikacjami takimi jak nadciśnienie i cukrzyca znalazły się wśród najsilniejszych czynników ryzyka otępienia. Co więcej – otyłość (i dodatkowo cukrzyca) jako choroba może wpływać na funkcjonowanie mózgu i dodatkowo pogarszać funkcje poznawcze. Zmiany dotyczą głównie hipokampa, co w konsekwencji pogarsza kontrolę poznawczą nad przyjmowaniem pokarmów, tworząc rodzaj zamkniętego koła.

Profile pacjentów - leki β-adrenolityczne (nebiwolol, bisoprolol, metoprolol, karwedilol)

Bartosz Krzowski, Paweł Balsam

B-adrenolityki stanowią trzon armamentarium lekarzy opiekujących się pacjentami z szeroko pojętymi chorobami sercowo-naczyniowymi. Skuteczność przedstawicieli tej grupy leków w różnych wskazaniach oraz korzystny profil bezpieczeństwa przełożyły się na popularność tych leków. Dysponujemy obecnie danymi potwierdzającymi wpływ na redukcję śmiertelności określonych grup chorych po zastosowaniu danych molekuł z tej grupy. Na przestrzeni ostatnich dekad B-adrenolityki były bardzo często stosowanymi lekami. Przeprowadzono szereg badań, których celem było wyznaczenie optymalnego leku dla określonej grupy pacjentów. Warto mieć jednak na uwadze, że istnieją znaczące różnice pomiędzy poszczególnymi przedstawicielami tej grupy leków, a zalecaną terapię należy każdorazowo indywidualizować. Obecnie dysponujemy lekami silnie kardioselektywnymi, dzięki czemu istnieje możliwość ograniczenia wpływu tych leków poza układ sercowo-naczyniowy. Głównymi przedstawicielami B-adrenolityków najczęściej przepisywanymi pacjentom są: bisoprolol, metoprolol, nebiwolol oraz karwedilol.

Miejsce naproksenu w farmakoterapii bólu i gorączki. Co wiemy w 2022 roku?

Jarosław Woroń

Podwyższenie temperatury ciała 38 stopni C należy traktować jak stan niepożądany i dążyć do jej obniżenia do bezpiecznego poziomu. Najczęściej stosowanymi w tym celu lekami są niesteroidowe leki przeciwzapalne, które hamują syntezę prostaglandyn pośredniczących w rozwoju stanu zapalnego. Ta grupa leków nie jest jednak jednolita pod względem efektu działania przeciwgorączkowego. Jedną z najczęściej stosowanych substancji z tej grupy jest naproksen, który wyróżnia się korzystną farmakokinetyką. Ulega on szybkiemu wchłanianiu z przewodu pokarmowego i ma obwodowy okres półtrwania 12-15 h, co gwarantuje stabilny efekt przeciwgorączkowy.

Szczepienia przeciw COVID-19 u dzieci 5-11-letnich ze szczególnym uwzględnieniem niepożądanych odczynów poszczepiennychiegu neuropatii obwodowej indukowanej chemioterapią - opis przypadku

Adam J. Sybilski

W komunikacie z 10 października 2021 r. minister zdrowia poinformował o rozpoczęciu szczepień przeciw COVID-19 dzieci w grupie wiekowej 5-11 lat. Wprowadzenie powszechnych szczepień przeciw COVID-19 u osób po 18. r.ż., a następnie po 12. r.ż. spowodowało, że dzieci w wieku 5-11 lat stanowią populację o najwyższej zachorowalności. Dodatkowo, nawet po bezobjawowym zakażeniu SARS-CoV-2, dzieci i młodzież są zagrożone wieloukładowym zespołem zapalnym u dzieci. Najlepszą formą profilaktyki są szczepienia ochronne. Preparat opracowany przez firmę Pfizer/BioNTech (Comirnaty) w dawce pediatrycznej 10 ug (0,2 ml) jako jedyny jest zarejestrowany do szczepienia dzieci w wieku 5-11 lat. Schemat szczepienia polega na podaniu dwóch dawek szczepionki w odstępie 3 tygodni. Szacowana skuteczność tej szczepionki 7. dnia po drugiej dawce wyniosła 90,7%. Szczepionka była dobrze tolerowana, a niepożądane odczyny poszczepienne - łagodne i przemijające. Reakcje miejscowe (ból i zaczerwienienie w miejscu wkłucia oraz obrzęk) były częste i przeważnie miały nasilenie od łagodnego do umiarkowanego. Zdarzenia ogólnoustrojowe obejmowały głównie zmęczenie, bóle głowy, bóle mięśni, dreszcze, gorączkę i ból stawów oraz występowały częściej po drugiej dawce. Lekami, które są zalecane w przypadku wystąpienia bólu lub gorączki, są paracetamol i niesteroidowe leki przeciwzapalne. Obecnie paracetamol jest lekiem pierwszego wyboru. Podsumowując, poważne niepożądane odczyny poszczepienne przy szczepieniu przeciw COVID-19 pojawiają się rzadko, ale zawsze należy o nich poinformować pacjentów oraz być na nie przygotowanym. Każdy lekarz ma obowiązek śledzenia wszelkich nowych informacji oraz aktualizacji rekomendacji.

Kwas acetylosalicylowy w prewencji sercowo-naczyniowej. Czy dawka może mieć znaczenie?

Marcin Barylski

Kwas acetylosalicylowy jest nadal najczęściej stosowanym lekiem przeciwpłytkowym i odgrywa istotną rolę w terapii chorób sercowo-naczyniowych: ostrego zespołu wieńcowego, przewlekłego zespołu wieńcowego, udaru mózgu, chorób tętnic obwodowych. Stosowany jest zwykle w dawce 75-100 mg, a dobór dawki powinien uwzględniać profil pacjenta: jego masę ciała, obecność cukrzycy oraz ryzyko zdarzeń niedokrwiennych i krwotocznych. Optymalne dawkowanie jest szczególnie istotne w kontekście zagadnienia aspirynooporności. Bardzo ważne są również możliwość poprawienia długoterminowej współpracy pacjentów wymagających stosowania kwasu acetylosalicylowego i sposób zapobiegania stosunkowo częstemu problemowi nietolerancji leku ze strony przewodu pokarmowego.