Podróż na Atlantydę. O I tomie "Nowej baśni" Teodora Parnickiego

Filip Mazurkiewicz

Praca jest przede wszystkim drobiazgową analizą I tomu cyklu powieściowego Teodora Parnickiego Nowa baśń, zatytułowanego Robotnicy wezwani o jedenastej. Tak szczegółowo przeprowadzona analiza powieści była niezbędna do jej interpretacji, które przebiegają dwutorowo. Po pierwsze podjęto wątek Ingardenowskich, a szerzej – fenomenologicznych inspiracji, które wpłynęły na pisarstwo Parnickiego. Mamy tu do czynienia z wpływem na przekształcenia gatunkowe powieści historycznej jako tekstu literackiego oraz z wpływem na sposób postrzegania samej historyczności jako tekstowo-nietekstowego korelatu powieści. Literackość jest przez Ingardena traktowana jako pewna granica, która wyznacza status ontologiczny przedmiotów i postaci pojawiających się w dziele literackim, a istotą owej granicy jest zawieszenie asercji sądów wypowiedzianych w tekście. Druga grupa zabiegów interpretacyjnych zmierza do określenia tematyki powieści dziejowej Parnickiego jako powieści o śmierci. Parnicki w swym tekście mozolnie penetruje rozmaite europejskie mity i opowieści dotyczące śmierci, sprawdzając, czy niosą z sobą jakiś wymiar wyjaśniający bądź konsolacyjny. Odpowiedź na tak stawiane pytania jest przecząca. Ostatecznie śmierć pozostaje fenomenem niezrozumiałym, wymykającym się wszelkim próbom rozumienia, czy wyjaśnienia. I z takim przekonaniem Parnicki pozostawia swego czytelnika. Zasadniczym kontekstem interpretacji okazuje się mit Atlantydy, który ma w powieści znaczenie potrójne. Po pierwsze, w sensie dosłownym oznacza mityczny ląd, którego nie można zdobyć, choć bohaterowie próbują tam dopłynąć. Po drugie, odnosi się do niemożliwego do zdobycia lądu „prawdziwej” historii, lądu historii pewnej, historii-bytu. Po trzecie, staje się metaforą śmierci.

The Self Industry: Therapy and Fiction

red. Jarosław Szurman, Agnieszka Woźniakowska, Krzysztof Kowalczyk-Twarowski

Publikacja dotyczy problemów powstałych na styku literatury i psychologii, w szczególności terapeutycznej funkcji tekstów, zarówno w odniesieniu do ich autorów, jaki i do czytelników. Autorzy poszczególnych artykułów poddają analizie różnorodne teksty kultury powstałe w dziewiętnastym i w dwudziestym wieku, pokazując, że nie tylko psychologia dostarcza narzędzi do odczytania (niekiedy na nowo) tekstów literackich, ale i literatura pomaga w zrozumieniu problemów z dziedziny psychologii.

Sens medytacji. Naukowy i praktyczny przewodnik

Steven Laureys

Mniej stresu, wyostrzenie uwagi, lepszy sen, zadowolony umysł to tylko niektóre z licznych korzyści płynących z medytacji. Medytacja jest dostępna dla każdego, można praktykować ją w dowolnym miejscu i o każdej porze; jest jednym z najprostszych narzędzi, które mogą znacząco poprawić jakość życia. Mimo to wiele osób zmaga się z trudnościami w zatrzymaniu natłoku myśli i naciśnięciu pauzy. Często nie wiemy, jak zacząć. Kluczowa zasada, którą promuje Steven Laureys brzmi: rób to, co możesz. Dzięki swojej praktyce oraz fascynującym odkryciom naukowym, autor przedstawia fizjologiczne i poznawcze korzyści płynące z medytacji, którą wciąż wielu z nas postrzega jako niedostępną lub jedynie duchową praktykę. Książka łączy wiedzę na temat mózgu i medycyny z inspirującymi anegdotami oraz praktycznymi ćwiczeniami, oferując naukowe dowody na to, że medytacja ma pozytywny wpływ na nasze samopoczucie zarówno psychiczne, jak i fizyczne. O autorze: Doktor Steven Laureys jest belgijskim neurologiem i neurobiologiem uznawanym za jednego z wiodących klinicystów i badaczy w dziedzinie neurologii świadomości. Jego pionierskie badania nad neuroobrazowaniem, które umożliwiają lepsze zrozumienie procesów zachodzących w mózgu osób znajdujących się w śpiączce czy stanie minimalnej świadomości, zdobyły międzynarodowe uznanie. Jest dyrektorem Uniwersyteckiego Szpitala Neurologicznego w Liege w Belgii, cenionym mówcą oraz ekspertem w dziedzinie nauki o mózgu. Został uhonorowany licznymi nagrodami, m.in. od Europejskiej Akademii Neurologii, Europejskiej Akademii Nauk, Niemieckiego Towarzystwa Maxa Plancka oraz Amerykańskiego Towarzystwa Neurologii Kognitywnej. Opublikował ponad 500 artykułów naukowych oraz kilka książek na temat funkcjonowania ludzkiego umysłu.

Iliada

Homer

Iliada, czyli Pieśń o Troi (Ilionie) – opowieść o wojnie trojańskiej. Homer, któremu tradycja przypisuje autorstwo Iliady, jest postacią otoczoną legendami. Już Grecy okresu klasycznego i hellenistycznego nie mieli o nim pewnych wiadomości – istniało wiele poglądów co do miejsca jego narodzin i życia, przy czym najczęściej wymieniano – Itakę, Smyrnę, Pylos, Argos, Kolofon, Ateny i Chios. Iliada jako najstarszy i zarazem bardzo obszerny grecki dokument pisany jest jednym z najważniejszych źródeł w dziejach starożytnej Grecji. Zawarte w niej mity zawierają wspomnienia wydarzeń historycznych, a przedstawione przez nią szczegółowe opisy życia Achajów i Trojańczyków stanowią przebogaty materiał. Epos obejmuje okres około 49 dni z dziesiątego – ostatniego roku wojny trojańskiej. Gniew, bogini, opiewaj Achilla, syna Peleusa... - tak rozpoczyna się Iliada, której głównym motywem jest opowieść o tym, jak największy grecki wojownik Achilles w gniewie porzuca walkę z Trojańczykami. Achilles prosi swoją matkę Tetydę, by ubłagała Zeusa, by ten pomógł Trojańczykom, a tym samym zaszkodził Achajom. Zeus zsyła Agamemnonowi sen mający go skłonić do szturmu na Troję. Jednak wódz chce to zrobić podstępem, udając wycofanie swoich wojsk. Dochodzi do bitwy…

Życie we własnym rytmie. Socjologiczne studium slow life w dobie społecznego przyspieszenia

Justyna Kramarczyk

Jaką rolę pełni czas w codzienności jednostki? W jakim stopniu (od)zyskanie poczucia sprawczości w „grze” o czas wpływa na indywidualną tożsamość? Czy trafne są tezy mówiące, że slow life jest prostą odpowiedzią na zintensyfikowane tempo życia? Co tak naprawdę kryje się pod często powtarzanym hasłem „żyj we własnym rytmie”?             Autorka prezentowanej książki podejmuje próbę znalezienia odpowiedzi na te i inne pytania, dając pierwszą na polskim rynku wydawniczym propozycję analitycznego ujęcia zjawiska slow life z perspektywy socjologii czasu. Treść publikacji wpisuje się w liczne rozważania nad wartością czasu we współczesnych społeczeństwach. Stanowi ona nawiązanie do podejmowanych w Polsce – głównie w latach 70. i 80. – socjologicznych badań nad temporalnością, a także do studiów międzynarodowych realizowanych obecnie w ramach nurtu time use studies. Dzięki zastosowaniu zasady kontrastu (przyspieszenie – spowolnienie), przedstawiona analiza obejmuje też zagadnienia związane z funkcjonowaniem imperatywu akceleracyjnego, który nakazuje jednostce podporządkować się regule „robić więcej w tym samym czasie = robić szybciej”.             Książka przeznaczona jest dla przedstawicieli szerokiego nurtu nauk społecznych, badaczy i studentów oraz osób zainteresowanych temporalnymi aspektami życia społecznego, w tym metodami badania czasu.

Obraz jako medium wtajemniczające w misterium na przykładzie obrazów nie-ręką-ludzką-wykonanych i pochodzących z wizji mistycznych

Zbigniew Treppa

Zakres tematyczny książki dotyczy zagadnień obrazu w objawieniu biblijnym, tradycji Kościoła oraz współczesnej praktyce na płaszczyźnie świętych wizerunków. Podjęte zagadnienia obejmują problematykę formy obrazu w kontekście aspektów komunikacyjnych oraz problematykę przyczyn źródeł kryzysu obrazu w obszarze świątyni. Książka jest między innymi próbą odpowiedzi na następujące pytania: czy istnieje potrzeba zaktualizowania stanowiska Kościoła w kwestii obrazów, w kontekście współczesności, w kontekście pojawiania się nowych mediów? Co ma dzisiaj do zaproponowania Kościół człowiekowi szukającemu kontaktu z Bogiem za pośrednictwem obrazu w miejscu, gdzie dokonuje się liturgia? Czy kwestia obrazu jest sprawą marginalną czy kluczową dla wiary? Czy w obszarze liturgii można oddzielać obraz od kategorii piękna?

Leśmian międzynarodowy - relacje kontekstowe. Studia komparatystyczne

Żaneta Nalewajk-Turecka

Rozprawa dr Żanety Nalewajk poświęcona jest komparatystycznej lekturze dzieła Bolesława Leśmiana, co bez wątpienia stanowi bardzo istotne dopełnienie dotychczasowych rozpoznań, ponieważ zarysowuje ona zarówno obszerny kontekst tej twórczości, jak i przyczynia się do usytuowania tego pisarstwa nie tylko w przestrzeni literatury rodzimej, lecz także w obszarze dwudziestowiecznego piśmiennictwa europejskiego. Przy okazji rozprawa ta ukazuje znaczenie analizy kontekstowej jako metody badawczej pozwalającej ignorować a nawet unieważniać utrwalone przeświadczenia dzielące literatury narodowe na te, które rozwijają się w „głównym nurcie” i te, które uznaje się za „peryferyjne”. Już choćby z tego względu pracę tę uznać należy za dzieło o wybitnych walorach innowacyjnych. (…) Rzecz dotyczy, oczywiście, nie tylko kwestii „umiędzynarodowienia” Leśmiana – ma także olbrzymie znaczenie dla badań podejmujących zagadnienia związane z wielokulturowością i wielojęzycznością całej przestrzeni literatury światowej. Zarazem jest to praca stawiająca przed badaczem wyjątkowo wysokie wymagania, którym autorka potrafiła sprostać w sposób imponujący, dokumentując swą godną podziwu erudycję oraz swobodę poruszania się w wielojęzycznej przestrzeni literackiej. prof. dr hab. Aleksander Wirpsza Wydział Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego W przypadku książki Żanety Nalewajk mamy do czynienia z prawdziwą monografią komparatystyczną, z cennym, starannie przygotowanym opracowaniem, które do stale rozwijających się badań nad Leśmianem wnosi nowe, istotne elementy. Świetnie napisana, w sposób konsekwentny i zdyscyplinowany prezentuje wybrane problemy komparatystyczne związane z twórczością Leśmiana. Wstępne rozważania w sposób jasny ukazują założenia metodologiczne rozprawy i mogą stanowić wzór czytelnego zaprezentowania wybranej metody badań oraz struktury książki. W kolejnych rozdziałach badaczka śledzi poszczególne przykłady międzynarodowych powiązań, na przykład filiacje literackie Poe – Baudelaire – Balmont – Leśmian. To jeden z najbardziej erudycyjnych fragmentów książki, wymagający kompetencji związanych z literaturą amerykańską, francuską, rosyjską i oczywiście polską. Kunszt interpretacyjny autorki i jej możliwości jako komparatystki ujawniają się szczególnie tam, gdzie bada ona równocześnie rozmaite wątki nie tracąc z oczu głównego bohatera rozprawy. Osobny krąg porównań tworzy literatura rosyjska, ukazany zostaje więc Leśmian wobec Puszkina i Gogola, Jesienina i Gorodieckiego. (…). Rozprawa będzie stanowiła ważną i trudną do pominięcia pozycję zarówno dla badaczy Leśmiana, jak i dla zainteresowanych komparatystyką literacką. prof. dr hab. Anna Czabanowska-Wróbel   Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego   Żaneta Nalewajk-Turecka, adiunkt w Zakładzie Komparatystyki na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Współzałożycielka i redaktor naczelny (od 2005 roku) kwartalnika „Tekstualia”. Od 2009 zajmuje się koordynacją wymiany przekładów literackich i naukowych w ramach projektu „Review within Review” („Czasopismo w czasopiśmie”). Jest autorką monografii W stronę perspektywizmu. Problematyka cielesności w prozie Brunona Schulza i Witolda Gombrowicza (Gdańsk 2010). Współredagowała (razem z Edwardem Kasperskim) monografie Edgar Allan Poe. Klasyk grozy i perwersji (i nie tylko) (2009), Edgar Allan Poe – niedoceniony nowator (2010). Jest redaktorką naukową tomów Podmiot w literaturze polskiej po 1989 roku. Antropologiczne aspekty konstrukcji (2011), Romantyzm Drugiej Wielkiej Emigracji (2012, przy współpracy Magdy Nabiałek, Magdaleny Mips i Joanny Jastrzębskiej), Sekundy (i) epoki. Czas w literaturze polskiej po 1989 roku (przy współpracy Magdaleny Mips, Warszawa 2013), a także współredaktorką i edytorką książki Rytm twórczego życia. Jubileuszowe rozmowy o literaturze (wspólnie z Iwoną Smolką i zespołem redakcyjnym kwartalnika „Tekstualia”, Gdańsk 2013). Publikowała liczne artykuły w tomach zbiorowych oraz w czasopismach. Jej teksty tłumaczone były na języki angielski, ukraiński, bułgarski, czeski, słoweński i serbski. Od 2013 roku jest członkiem Stowarrzyszenia Pisarzy Polskich oraz Polskiego Stowarzyszenia Komparatystyki Literackiej.  

Współczesne problemy społeczno-ekonomiczne w ujęciu analitycznym 2024 [DEBIUTY STUDENCKIE]

Agnieszka Stanimir red.

Kolejny zeszyt Debiutów Studenckich pod tytułem "Współczesne problemy społeczno-ekonomiczne w ujęciu analitycznym" składa się z dziesięciu artykułów. Prezentowane prace dotyczą bardzo zróżnicowanych obszarów koncentrujących się na jakości życia oraz problemach społeczno-ekonomicznych oraz aspektach dotyczących bezpieczeństwa jednostek, instytucji i firm. Każdy z zaprezentowanych artykułów zawiera wnikliwie przeprowadzony przegląd literatury, analizę problemu badawczego oraz wnioski ze wskazaniem kolejnych, niezbędnych w danym obszarze tematycznym, badań. Autorami artykułów są studenci Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.