Już bez tabu? Ciąża w polskiej kulturze

Anna Golus

Już bez tabu? to monografia ciąży i narodzin w polskiej kulturze i literaturze. Autorka w interesujący sposób opisuje wiodącą przez skandale obyczajowe i literackie drogę od tabu obejmującego okres ciąży i poród do apoteozy ciąży i narodzin. Na kartach książki śledzimy zmiany, które zachodziły (i wciąż zachodzą) w szeroko rozumianej kulturze, oraz ich odzwierciedlenie w polskiej literaturze. W pierwszej, kulturoznawczej części monografii omówione są dotyczące ciąży i porodu przemiany społeczno obyczajowe (takie jak społeczny stosunek do kobiet w ciąży, do porodu i nowonarodzonych dzieci), rozwój medycyny (przede wszystkim takich jej dziedzin jak położnictwo czy pediatria), feministyczne poglądy na temat macierzyństwa oraz wizerunek ciąży w języku potocznym (od etymologii słów do języka e mam) i w kulturze masowej. Część druga - "(Nie)wdzięczny temat literatury" - poświęcona jest literackim obrazom ciąży i narodzin. W tej części omówione zostały zarówno książki, których głównym tematem jest zagadnienie ciąży i porodu, jak i utwory poświęcone tej problematyce jedynie częściowo. Utworów takich jest w polskiej literaturze niewiele. Przez wiele stuleci zagadnienie to było całkowicie nieobecne w literaturze. Do roku 1927, kiedy został wydany pierwszy utwór poświęcony ciąży i początkom macierzyństwa, zagadnienie to objęte było bardzo silnym tabu - podejmowanie go wywoływało skandal i wzbudzało wstręt. Na przełomie XX i XXI wieku natomiast ukazało się (aż) kilka książek podejmujących tę problematykę. Już bez tabu? to popularnonaukowa książka nie tylko bogata merytorycznie i pełna ciekawostek z wielu różnych dziedzin, ale również wciągająca jak najlepsza powieść!   WSTĘP 5I. HISTORIA ZAGADNIENIA 6W UJĘCIU INTERDYSCYPLINARNYM 61. PRZEMIANY SPOŁECZNO-KULTUROWE 61.1. Ciąża 61.2. Poród 141.3. Początek życia i uczuć macierzyńskich 182. MEDYCYNA I BIOETYKA 283. PATRIARCHAT I FEMINIZM 364. ETYMOLOGIA I WSPÓŁCZESNE DYSKURSY 455. LITERATURA I KULTURA MASOWA 50II. (NIE)WDZIĘCZNY TEMAT LITERATURY 571. TABU 572. WSTRĘT 623. SKANDAL 774. APOTEOZA 864.1. Ciąża 904.2. Poród 1004.3. Fizjologia i metafizyka, czyli ?przerażająca oczywistość tajemnicy" 109ZAKOŃCZENIE 112BIBLIOGRAFIA 113 FRAGMENTWarto przyjrzeć się również językowi, jakim posługują się matki w Internecie - na forach i blogach. Matki te, same siebie nazywające e-mamami,  stanowią dość liczną grupę, pod wieloma względami (przede wszystkim pod względem językowym) bardzo specyficzną. Poświęconych macierzyństwu dyskusyjnych forów internetowych jest bardzo wiele - zarówno samodzielnych, jak i tematycznych, będących częścią większych forów. Służą one wymianie doświadczeń, udzielaniu porad i wsparcia, samopomocy itp. Istnieją oddzielne fora dla kobiet ciężarnych, dla kobiet starających się o dziecko, dla matek wcześniaków, niemowląt, przedszkolaków, bliźniąt, trojaczków; oddzielne o porodzie, połogu, karmieniu piersią i butelką itd., itd. Jednym słowem - na takich forach można od innych kobiet dowiedzieć się wszystkiego, co związane jest z macierzyństwem. Jest jednak jedno ?ale" - język. E-mamy nie piszą o dzieciach - piszą o "dzieciaczkach", "skarbeczkach", "słoneczkach". Wszystkie słowa, które można zdrobnić, są zdrabniane. Ponadto do ciąży nie dochodzi w wyniku zapłodnienia, ale "zafasolkowania", a płód określany jest mianem "fasolka". Nie używa się również słów "okres" ani "miesiączka" - zastępuje się je znakiem "@" (!), co jest chyba najbardziej znamiennym przejawem specyfiki tego języka (i zarazem pewnych zahamowań forumowiczek). Kolejnym tabu jest aborcja czy nawet samoistne poronienie. Nie mówi się o tym wprost - utratę ciąży opisuje się na przykład za pomocą zdania "Mam aniołeczka w niebie".Identyczna sytuacja językowa ma miejsce na blogach - internetowych pamiętnikach opisujących dzień po dniu życie dziecka (często nawet życie płodowe - istnieją bowiem blogi poświęcone ciąży i ?fasolce w brzuszku"). Również tutaj uderza infantylizm używanego słownictwa. Razi ponadto infantylna szata graficzna - nadmiar kiczowatych błyszczących elementów, różu, postaci bajkowych itp. Co ciekawe, niektóre z tych blogów pisane są przez rodziców "w imieniu dziecka". Bardzo znamienne są też informacje zamieszczane w rubryce "O mnie", przeznaczonej na parę słów o autorze bloga. Zazwyczaj cała ta wiedza streszcza się w jednym zdaniu typu "Jestem (szczęśliwą) żoną (najwspanialszego człowieka na świecie) i (szczęśliwą) matką (najwspanialszych skarbeczków/dzieciaczków na świecie)", często podsumowanym stwierdzeniem "Czy coś więcej trzeba pisać?". Tak jakby w momencie urodzenia dziecka przestawało być ważne, kim kobieta była w przeszłości, jej zainteresowania, doświadczenie, wykształcenie... a zaczęło się liczyć tylko (!) to, że jest matką, a właściwie "e-mamą", "mamusią skarbeczków"...Współczesne matki spotykają się z tym specyficznym, infantylnym językiem nie tylko w Internecie. Podobnym językiem bowiem przemawia do nich codzienne otoczenie: rodzina, znajomi, obcy ludzie, a nawet - co może dziwić - fachowe poradniki dla rodziców. Język czasopism cechuje przede wszystkim specyficzne pomieszanie elementów terminologii medycznej/psychologicznej/eksperckiej z infantylizmem używanego słownictwa. Autorami artykułów w pismach poradnikowych są tzw. "eksperci"  - lekarze, psychologowie, dietetycy itd. W ich autorytarny, fachowy żargon wpleciona jest masa zdrobnień i spieszczeń (typu "brzuszek", "maluszek", "pupcia"), co - w połączeniu z siłą autorytetu - sprawia, że niedoświadczone matki mogą poczuć się jak pozbawione własnego rozumu, bezwolne wykonawczynie niezliczonych eksperckich zaleceń (często zupełnie niewykonalnych i wywołujących u kobiet lęki i obawy typu "Nie jestem dobrą matką, bo nie czytam dziecku dwadzieścia minut dziennie, tylko piętnaście, i to niecodziennie").Pojawia się zatem pytanie, czy i jak - przy takim stanie językowym - pisać o ciąży, porodzie i wczesnym macierzyństwie? Dotychczas problem ten nie istniał - nie tylko o tym nie pisano, ale i nie mówiono. W dzisiejszych czasach, kiedy pozornie wszystkie tabu zostały już przełamane, mówienie o tym doświadczeniu, będącym specyficznym połączeniem fizjologii, metafizyki i traumy, wciąż sprawia wiele trudności. Trauma ciąży i porodu jest bagatelizowana nie tylko przez otoczenie, ale również przez matki. W życiu codziennym - w języku potocznym, na internetowych forach i blogach, w poradnikach - służy temu najczęściej infantylizacja.W dalszej części pracy zostanie ukazane, w jaki sposób literatura wykorzystuje i przetwarza te ubogie środki językowe.

Szeregowiec

Adrian K. Antosik

Dawid został złapany i zastrzelony przez terrorystów w współczesnym świecie. Smutny koniec młodzieńczego życia… … i zarazem początek czegoś nowego. Obudził się w dalekiej przeszłości, w której prawie już nie ma ludzi. Został sprowadzony z przeszłości w ramach projektu mającego na celu odrodzenie ludzkości. W czasach gdzie ostatni potomkowie ludzi zwani Odwiecznymi rozpierzchli się po wszechświecie terraformując planety i systemy oraz zamieszkując je. Nieliczni pozostali w układzie słonecznym Ziemi odnaleźli sposób by "bezkarnie" sprowadzać ludzi z przeszłości. Jednak czy ludzie „z przeszłości” dadzą sobie radę w nowej rzeczywistości?

Tygrysica

Karolina Ciernicka

Jest to powieść obyczajowa, osadzona w czasach średniowiecznych, której głównymi bohaterami jest dwoje zakochanych w sobie młodych ludzi, zaś ich dalsze losy splatają się nierozerwalnie z epokowymi wydarzeniami tamtych, jakże burzliwych czasów, w których niejednokrotnie sami uczestniczą. Tytułowa bohaterka, nazywana przez wielu potomnych i kronikarzy właśnie "Tygrysicą", to nie kto inny, jak sama polska władczyni, Agnieszka Babenberg, żona księcia Władysława II, zwanego później Wygnańcem. Jej ród również brał udział w konfliktach, niosących za sobą diametralne zmiany ówczesnej Europy i świata. Powieść, osadzona w pierwszych wiekach po przyjęciu przez nasz kraj chrześcijaństwa, ukazuje mentalność oraz zwyczaje mieszkańców ziem polskich, rozdzielonych w późniejszym okresie na skutek wprowadzenia w życie testamentu Krzywoustego i postępującego rozbicia dzielnicowego.   Nasz kraj - zaledwie ocalony, Z mroków pogaństwa wyłoniony, Stoi u progu wielkiej próby: Swego zwycięstwa, bądź też zguby. A wkoło - zawierucha wojny! Czas to niepewny, niespokojny... Czy dwójka głównych bohaterów Wytrwa w realizacji celu? Kto im zaszkodzi, kto pomoże Na księżnej austriackiej dworze? Czy się odnajdą w tej otchłani Z pomocą "Tygrysicy-pani"?

Dago

Piotr Adamek

Czy pomyłka sprzedającego na jednym z portali aukcyjnych może okazać się początkiem wciągającej , ale i niebezpiecznej przygody? Przeciętny czterdziestolatek dokonuje zakupu repliki białej broni, która okazuje się być średniowiecznym oryginałem. Na pozór zwykły splot następujących potem zdarzeń prowadzi do uwikłania głównych bohaterów w przygodę, która może zmienić niektóre fakty historyczne. Nie tylko główni bohaterowie wciągnięci w rozwijający się wir zdarzeń za wszelką cenę chcą rozwikłać pojawiające się zagadki. Na odkryciu prawdy zależy również innym, przez co przygoda staję się coraz bardziej ryzykowna.

Zacznij pisać

Katarzyna Krzan

"Pisanie jest mieszaniną techniki i talentu. Pisarz jest natchnionym, przepełnionym pasją tworzenia wirtuozem pisarskiego rzemiosła." Zacznij pisać. Motywacyjny poradnik pisarza został napisany przez... wydawcę. Obejmuje zagadnienia związane z rzemiosłem pisarza od motywacji, przez warsztat aż po wydanie książki. Z poradnika dowiesz się, co to znaczy "być pisarzem", skąd czerpać inspiracje i gdzie najlepiej się wydać. To jedyne na rynku opracowanie omawiające rynek publikacji elektronicznych. Sięgnij po e-booka, jeśli: - chcesz pisać, a boisz się zacząć- piszesz, a nie wiesz, czy dobrze- napisałeś i chcesz to wydać. E-book powstał na bazie wieloletnich doświadczeń na rynku wydawnictw elektronicznych i papierowych. Dowiesz się z niego, jak przekonać wydawców i krytyków do swojej twórczości, jak stać się zawodowym pisarzem, czego jeszcze Ci brakuje, by osiągnąć sukces. Publikacja składa się z trzech części. W pierwszej - "Być pisarzem" poznasz prawdę o sobie jako twórcy, dostaniesz kilka motywujących do tworzenia porad, wykonasz ciekawe ćwiczenia. W drugiej części "Pisać, pisać, pisać" zostaniesz zmuszony do pisania, poznasz szereg chwytów warsztatowych, dzięki którym przestaniesz marzyć o Wenie i zaczniesz po prostu pisać. Część trzecia "Wydaj się" przeznaczona jest dla tych, którzy już napisali i chcą sprzedaż swoją książkę. Poznasz tu rynek książki elektronicznej, wiodących wydawców oraz tych, którzy mogą Ci pomóc w promocji. W tej części wypowiadają się właściciele wydawnictw, portali literackich i społecznościowych, tworzących polski liternet. To jedyna na rynku publikacja, która zmotywuje Cię skutecznie do pisania, pozwoli uwierzyć w swoje siły i nauczy technik pisarskiego rzemiosła.

Przyjaciel wiatr

Waldemar Maziński

Bajka o wietrze, który płatał ludziom różne figle lecz pod wpływem mądrego chłopca postanowił się zmienić. Bajka ta uczy dziecka najważniejszych wartości takich jak: miłość, dobroć i mądrość.

Long Lost Lovers / Dawno zagubieni kochankowie

Alistair A. Tarwid

W twórczości Alistaira A. Tarwida pewne rzeczy można wyrazić poprzez malarstwo, niektóre poprzez śpiew, a inne tylko poprzez poezję. Recenzent poezji, dr Henryk Pustkowski pisze, że "wiersze Tarwida są zakorzenione w duchu angielskiej poezji metafizycznej; nawet to, co wydaje się  na pierwszy rzut oka prostą ekspresją zwykłych zdarzeń ujawnia głębszy sens tego, co widzimy i czujemy wokół nas. To są mądre, piękne i pocieszające wiersze".   For Alistair A. Tarwid there are some things you can express through painting, some through song, and others only through poetry. Poetry critic Dr. Henryk Pustkowski writes that "Tarwid’s  poems are rooted in the spirit of English metaphysical poetry; with even what seem at first glance to be simple expressions of ordinary events he shows a depth of insight that reveals a deeper meaning to what we see and feel around us. These are clever, beautiful and comforting poems“.   Alistair A. Tarwid was born in Wallingford, England in 1953 The son of a Pole and a Scot, he grew up in England, Kenya, Yemen and Singapore. Originally an archaeologist and painter, Alistair A. Tarwid is now a translator and interpreter living on the German-Danish border. He has also appeared on the stage, acting in Low German dialect plays. Marek Łukaszewicz urodził się w Dzierżoniowie w 1958 roku. Uczęszczał do Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Pięknych w Paryżu. Zajmuje się literaturą i tworzeniem gier logicznych. Obecnie mieszka w Łodzi.

Sekrety największych mistrzów iluzji

Bartłomiej Cichała

Chcesz poznać najbardziej skrywane sekrety iluzji? Chcesz poznać fascynujące ciekawostki z życia wielkich mistrzów? Chcesz nauczyć się wielu efektów iluzjonistycznych? Ta książka jest właśnie dla Ciebie!   Książka ujawnia sekrety zawodowe oraz sekrety z życia prywatnego największych mistrzów iluzji. Ich dokonania są ilustrowane zdjęciami oryginalnych wiekowych eksponatów z kolekcji autora, które bezpośrednio nawiązują do opisywanych wydarzeń. Zadziwiające historie mistrzów dodatkowo zostały przedstawione tak, aby czytelnik otrzymał odpowiedź na następujące pytania:   - Jaki jest najstarszy opisany efekt iluzjonistyczny? - Dlaczego iluzjonista kojarzy się z klasycznym frakiem? - Dlaczego wyjmuje się królika z kapelusza? - Czy podczas pokazów ktoś zginął? - Jak wykorzystywano iluzje w celach militarnych? - Jaki wpływ mieli iluzjoniści na kulturę i naukę?   W książce znajduje się również rozdział, w którym autor krok po kroku wyjaśnia szereg efektów iluzjonistycznych do samodzielnego wykonania. Fachowe porady i uwagi w nim zawarte stanowią nieocenioną pomoc w tworzeniu profesjonalnych występów dla wszystkich zainteresowanych praktykowaniem sztuki iluzji. Bartłomiej Cichała Iluzjonista i performer występujący na scenach oraz estradach na terenie całego kraju, jak również za granicą. Wieloletni kolekcjoner oryginalnych wiekowych przedmiotów związanych z tematyką iluzji oraz jej najwybitniejszymi przedstawicielami. Współtwórca pierwszego w historii Polski „Muzeum Sztuki Iluzji”, którego częścią stała się jego bogata kolekcja eksponatów. Pomysłodawca cieszącego się wielkim powodzeniem pierwszego w Polsce spektaklu opowiadającego o historii iluzji i jej najbardziej znanych przedstawicielach z minionych epok. Autor wielu wystaw, wykładów i warsztatów poświęconych ciekawostkom związanym z jego kolekcją, historią i technikami wykorzystywanymi przez najwybitniejszych mistrzów. Jego kolejnym osiągnięciem jest właśnie niniejsza książka, która nie mogłaby powstać bez jego wiedzy historycznej, pasji kolekcjonerskiej oraz zamiłowania do sztuki iluzji.