Wyzwania innowacyjnej medycyny Aspekty historyczne, prawne i kliniczne

Błażej Kmieciak, Renata Paliga, Jadwiga Korzeniowska

 Zagadnienia dotyczące ochrony zdrowia psychicznego spotykają się ze szczególnym, społecznym zainteresowaniem. Choroba psychiczna, zaburzenia psychiczne, niepełnosprawność intelektualna, to terminy, które z jednej strony coraz lepiej rozumiemy,  z drugiej natomiast pojęcia te odnoszą się do w istocie nadal tajemniczej rzeczywistości. Omawiana problematyka wprost kieruje nas w stronę zagadnień odnoszących się do praw osób poddawanych hospitalizacji psychiatrycznej. W wielu bowiem wypadkach, z racji na objawy doświadczane przez damą osobę podobne leczenie może odbywać się w sposób przymusowy (Walewski, Heitzman 2015, s. 53-55). Choć zdarzenia te stanowią jedynie część sytuacji związanych z leczeniem zaburzeń psychicznych, to nie ulega jednak wątpliwości, iż poddanie danej osoby przymusowej terapii to zdarzenie, które wymaga szczególnej wnikliwości oraz kontroli. W polskim porządku prawnym nieuchronnie podejmowana jest debata dotycząca praw osób leczonych na terenie szpitala psychiatrycznego. M.in. polski Sąd Najwyższy oraz Trybunał Konstytucyjny, w ramach swoich kompetencji analizują formy przyjętej kontroli oraz zakres osób do jakiego odnosi się możliwość zgodnego  z prawem leczenia bez zgody (Janicszewska, Wnukiewicz-Kozłowska 2016, s. 33-34). Zapoznając się z rzeczywistością jaka istnieje na terenie omawianych placówek dostrzec można, iż z perspektywy prawnej, społecznej oraz etycznej posiadają one szczególny charakter. Na ich terenie podejmowane są bowiem działania w stosunku do osób, które nadal postrzegane są w społeczeństwie w sposób znacznie odmienny niż inne grupy pacjentów. Warto także dostrzec, że tylko w szpitalach psychiatrycznych stałą analizę dotyczącą przestrzegania praw człowieka podejmuje sędzia sądu opiekuńczego oraz rzecznik praw  pacjenta szpitala psychiatrycznego (Ciechorski 2015, s. 133-134). Podejmując refleksję nad problemem poszanowania praw pacjenta szpitala wato zastanowić się nad kilkoma kluczowymi obecnie problemami. W jaki bowiem sposób odbierane są obecnie osoby  doświadczające szeroko rozumianych zaburzeń psychicznych? Jak skonstruowane są przepisy dotyczące takich zagadnień, jak leczenie bez zgody czy też ubezwłasnowolnienie? Czy aktualnie dostrzec można instytucje prawne, które wzbudzają szczególne emocje? Być może podobne emocje wzbudza, już sam oddział psychiatryczny, jako swoisty „fakt społeczny"? Jaką rolę w tym kontekście pełnią w podobnych placówkach ww. obrońcy praw człowieka.

Dyskursywny obraz Łodzi w mediach

Mateusz Gaze

Publikacja zawiera odpowiedź na pytanie, czy media wzmacniają i/lub wyciszają stereotypy o Łodzi. Przystępując do badania, określono następujące problemy poznawcze: co pisze się o Łodzi, jak się pisze oraz czy to, jak się pisze, podlega refleksji samych dziennikarzy, a zatem, czy możliwe jest zbadanie metadyskursu. Już na etapie wyboru tematu czy selekcji materiału dziennikarz dokonuje subiektywnego przedstawienia wybranych elementów Łodzi. Z lingwistycznego punktu widzenia istotny jest proces, podczas którego na bazie zebranych materiałów i opinii dziennikarz tworzy tekst, nadając mu konkretną strukturę językową. Dobiera odpowiednie środki językowe, by osiągnąć określone wcześniej intencje. Celem monografii jest analiza wizerunku Łodzi w różnych typach mediów (prasa, internet, telewizja). Źródła dobrano tak, by wychwycić różnice między wizerunkiem Łodzi w mediach o zasięgu ogólnopolskim a wizerunkiem w mediach o zasięgu lokalnym. Ze Wstępu Niezwykle ciekawym dopełnieniem analiz jest rozdział poświęcony metadyskursowi na temat wizerunku Łodzi w mediach. Jest to próba zarejestrowania i zdemaskowania praktyk dziennikarskich, które wpływają na opinię publiczną poprzez kreowanie określonej wizji Łodzi. Rozdział ten świadczy o dociekliwości badawczej Autora, który podjął trud wielostronnego oglądu badanego materiału. Z recenzji dr hab. Magdaleny Trysińskiej (UW)

Psychologia rozwoju człowieka

Anna Brzezińska, Karolina Appelt, Beata Ziółkowska

Podręcznik ten stanowi kompendium wiedzy na temat rozwoju człowieka na przestrzeni całego jego życia: w okresie prenatalnym i niemowlęcym, dzieciństwa, dorastania i dorosłości. Dzięki książce czytelnicy dowiedzą się, co jest przedmiotem badawczym psychologii rozwoju, jakie badania prowadzone były i są nad procesem i efektami rozwoju, poznają również sylwetki najważniejszych przedstawicieli tej dziedziny wraz z ich osiągnięciami. Podręcznik napisany pod opieką prof. Anny Brzezińskiej niekwestionowanego polskiego autorytetu w dziedzinie psychologii rozwojowej.

Palimpsest. Miejsca i przestrzenie

W tomie, który oddajemy do rąk Czytelnika, metafora palimpsestu jest kluczem interpretacyjnym, otwierającym refleksję badaczy nad kategoriami miejsca i przestrzeni w różnych obszarach i wytworach kultury. Miejsca, noszące ślady kolejnych zapisów ludzkiej historii, podobnie jak palimpsesty, odsyłają do znaczeń zarówno oczywistych, jak i zatartych. Palimpsest budzi ciekawość inaczej niż strona raz tylko zapisana. Pozornie ukrywa, bo to, co pod spodem (nawet jeśli zamazane czy częściowo zdrapane) – prześwituje. Im bardziej nieczytelne, tym bardziej frapujące, otwierające, potencjalne. Palimpsest uczula na niewidzialne i podkreśla jego wagę. Elżbieta Dutka (jedna z autorek tomu) pisze, iż palimpsest jest kategorią „niewystraczającą i niezastąpioną zarazem”. Autorki kolejnych szkiców zdają się potwierdzać tę tezę, poszukując znaczeń miejsc i przestrzeni w literaturze, teatrze, muzyce czy współczesnych mediach. Książka adresowana jest do tych, których zainteresuje poszukiwanie nieoczywistych znaczeń i zapomnianych odniesień.

Małżeństwo: początek i koniec

Piotr Szukalski

 Celem pracy jest spojrzenie na małżeństwo – zarówno na jego początek, jak i koniec – z perspektywy demograficznej. Obiektem zainteresowania w niniejszym studium jest zatem sprawdzenie, jak w powojennej Polsce zmieniało się podejście do formowania i rozpadu związku małżeńskiego poprzez analizę „twardych” danych liczbowych, mówiących o częstości występowania najważniejszych zdarzeń demograficznych w sferze małżeńskości, takich jak zawieranie związku małżeńskiego, rozwody, separacje, owdowienia. Przeprowadzona w pracy analiza wskazuje na zachodzący proces zmian podejścia do formowania i do rozpadu małżeństw. Zmniejszająca się atrakcyjność małżeństwa jako instytucji społecznej współwystępuje z coraz częstszym odwoływaniem się do nietradycyjnych form zakończenia związku – rozwodu i separacji. Zmiany te zachodziły w całym powojennym okresie, aczkolwiek poszczególne podokresy odznaczały się różnym tempem zmian. Największą dynamiką odznaczały się w tym przypadku lata sześćdziesiąte oraz okres ostatniego ćwierćwiecza. Patrząc z perspektywy ostatnich dwóch dekad, można powiedzieć, iż widoczne wcześniej przemiany podejścia do małżeństwa uległy jedynie przyspieszeniu, choć jednocześnie bez wątpienia pojawiły się na masową skalę niedopuszczalne wcześniej możliwości odwoływania się do alternatywnych form życia małżeńsko-rodzinnego, związane z brakiem formalizowania łączącej dwie dorosłe osoby intymnej więzi.  

Damnatio ad bestias i inne kary wykonywane na arenie w antycznym Rzymie

Kubiak Przemysław

W literaturze z zakresu rzymskiego prawa karnego, które od kilkudziesięciu już lat przeżywa (także w Polsce) prawdziwy rozkwit, brakowało monografii o profilu historycznoprawnym na temat kar stosowanych przy okazji organizacji igrzysk. Problematyka igrzysk, walk gladiatorskich czy też martyrologii wczesnych chrześcijan umierających na arenie od zawsze spotykała się z wyjątkowo dużym zainteresowaniem, nie tylko ze strony historyków starożytności, ale i szerszej publiczności. Książka Przemysława Kubiaka znajdzie czytelników nie tylko w kręgu wąskiego grona specjalistów zajmujących się w Polsce prawem rzymskim.  

Baśnie. Psalmodie. Maria Komornicka

Katarzyna Turkowska

 Jak dotąd szczegółowego opracowania literaturoznaw¬czego doczekały się obie baśnie i wszystkie psalmy Komornickiej. Dlatego celem niniejszej pracy nie jest powtarzanie czy wtórne przetwarzanie już powiedzianych rzeczy, ale zwrócenie uwagi na te aspekty Baśni. Psalmodii, które jeszcze nie zostały dokładnie opisane. Uwagę skupia się na określeniu atmosfery, jaka panowała przed ukazaniem się tomiku i po tym wydarzeniu, oczekiwań samej autorki oraz na dyskusjach na łamach czasopism. Sam tekst Baśni… przetranskrybowano, starano się jak najmniej ingerować w kształt oryginału, a jedynie zwiększyć klarowność jego odczytu. Po raz pierwszy wyjaśniono wszystkie nawiązania i odwołania do literatury dawniejszej, wyłuskano i objaśniono kryptocytaty dla lepszego zrozumienia treści oraz niektóre, najważniejsze symbole. W obu baśniach mamy do czynienia zarówno z parabolami, jak i z przemyślaną stylizacją językową, stawiającą na rytmiczność tekstu. W pierwszej główny konflikt rozgrywa się między czterema postaciami: okrutnym ojcem‒tyranem, podległą mu córką Allą, matką (próbującą z zaświatów ratować swoje dziecko) i tajemniczym oblubieńcem. W Andronice występuje pojednanie tego, co żeńskie, z tym, co męskie. Nie jest to typowa postać kobieca Komornickiej – jej bohaterka zostaje obdarzona tradycyjnymi atrybutami męskimi. Na tle baśni psalmy wydają się bardziej „dojrzałe” i stonowane. Bohatera lirycznego stawia poetka w dwóch pozycjach wobec Stwórcy: podległej Mu istoty oraz natchnionego wieszcza, stawiającego się z Nim na równi. W budowie utworów można wyodrębnić dwa rodzaje członów ‒ synonimiczne i antytetyczne, mające na celu urozmaicenie wypowiedzi.

Transfer wiedzy i technologii z organizacji naukowo-badawczych do przedsiębiorstw

Dariusz M. Trzmielak, Małgorzata Grzegorczyk, Bogdan Gregor

Rozwój innowacyjnej gospodarki zależy od umiejętności korzystania z osiągnięć nauki i możliwości ich dystrybucji. Książka wpisuje się w niezwykle istotną dyskusję dotyczącą poprawy innowacyjności polskiej gospodarki poprzez udoskonalenie współpracy pomiędzy sektorem nauki i biznesu. Autorzy diagnozują sytuację polskich uczelni w zakresie komercjalizacji wyników badań oraz współpracy z biznesem, badają różne grupy interesariuszy biorących udział w profesjonalnych procesach transferu wiedzy i technologii w Polsce, Norwegii, Francji, Czechach, na Węgrzech, a także w USA i Kanadzie. Analizują studia dobrych praktyk - zarówno polskich, jak i zagranicznych - aby na tej podstawie zaprezentować rekomendacje niezbędnych zmian dla uczelni w obszarze kształtowania dobrych relacji z przedsiębiorstwami w celu zwiększania potencjału innowacyjnego i wzrostu konkurencyjności gospodarki. "Książka skierowana jest do studentów kierunków ekonomicznych, menedżerskich, technicznych i innych (np. medycznych) oraz pracowników naukowych z tych środowisk akademickich. Należy ją polecić również menedżerom i przedsiębiorcom oraz pracownikom instytucji z sektora "aniołów biznesu" (centra technologii, inkubatory przedsiębiorczości, banki, fundusze inwestycyjne). [...] Publikacja zawiera solidne studia dobrze dobranej literatury światowej oraz obszerne wyniki badań własnych. Zostały one pokazane na tle badań innych autorów zajmujących się problematyką transferu wiedzy do biznesu czy tzw. przedsiębiorczości akademickiej lub technologicznej. Jest to opracowanie o charakterze naukowym, wzbogacone wieloma zaleceniami i rekomendacjami praktycznymi, które mogą być wykorzystane w polskiej gospodarce. [...] W pracy zaprezentowano wiele oryginalnych analiz, modeli i propozycji dla praktyki gospodarczej. Uwzględnianie tych rozwiązań w sferze polityki gospodarczej oraz działalności organizacji naukowo-badawczych i podmiotów biznesowych może wyraźnie zwiększyć efektywność współpracy w relacji nauka-gospodarka". Z recenzji prof. zw. dr. hab. Stefana Lachiewicza