Od samopoznania do autonomii. Potencjał dialogu coachingowego w nauce języków obcych

Katarzyna Bieniecka-Drzymała

Pierwsze tego typu opracowanie w polskim kontekście glottodydaktycznym na poziomie akademickim. Zawiera omówienie koncepcji coachingu w nauce języków obcych jako formy współpracy ze studiującymi języki obce, która pomaga uczestnikom w pełniejszym zrozumieniu ich celów, zasobów, potrzeb i strategii, a także zachęca do aktywnego i świadomego zarządzania własnym rozwojem językowym. Zarządzanie to jest możliwe dzięki zyskaniu przez uczących się samoświadomości, którą rozumieć można również jako zintegrowanie wiedzy o sobie. Uczestnicy opisują je również jako moment "Aha" lub wgląd (ang. insight), od którego nie ma już odwrotu. Jedna z uczestniczek badania ujmuje to tak: "Taki moment, to było na pierwszej sesji może, takie odkrycie, że ja tak naprawdę to wszystko miałam w głowie i nie zdawałam sobie tylko z tego sprawy, i ta sesja to wszystko wycignęła ze mnie i poukładała". Wnioski zawarte w monografii opierają się na analizie autentycznych dialogów coachingowych (ponad 36 godzin nagrań) i wywiadów ewaluacyjnych. Pozycja kompleksowo prezentuje doradztwo i coaching w nauce języków obcych jako współczesny, innowacyjny trend w dydaktyce obcojęzycznej, a także obiecujący obszar badań glottodydaktycznych.

Ekspresje buntu. O wyznaniach poetek

Agnieszka Czyżak, Beata Przymuszała, Agnieszka Rydz

Monografia zatytułowana Ekspresje buntu. O wyznaniach poetek została pomyślana jako swoista kontynuacja czy też kolejna odsłona badań nad współczesną literaturą kobiecą, których pierwsza część została opublikowana w tomie Pasja przemijania, pasja utrwalania. O dziennikach pisarek (2019). Prezentowane prace dotyczą tych wymiarów kobiecego buntu przeciw rzeczywistości, które pozornie nie naruszają społecznych porządków, a jednak w ostatecznym rozrachunku ukazują z wielu perspektyw wszelkie ich ułomności i niedogodności. Szczegółowemu rozpoznaniu poddane zostały wyznania Anny Świrszczyńskiej, Haliny Poświatowskiej i Justyny Bargielskiej, poetek przynależących do różnych epok literatury współczesnej, a w dodatku prezentujących swą buntowniczą postawę wobec świata na różnych etapach biografii. Ogląd ich strategii lirycznych oraz wyłaniającego się z nich przesłania pozwala prześledzić zarówno różnice w sposobach wyrażania niezgody na rzeczywistość, jak i podobieństwa buntowniczych ekspresji. Bezkompromisowe odsłanianie własnej podmiotowości i skrajnie indywidualistyczny ogląd otaczających poetki realiów to cechy wspólne i charakterystyczne dla ich twórczości - pozwalają one przy badaniu literackich wyznań poszerzyć poszczególne interpretacje o konteksty kulturowych i obyczajowych przemian w XX i XXI wieku.

Koronapolszczyzna. Słownictwo czasów pandemii koronawirusa SARS-CoV-2

Anna Piotrowicz-Krenc, Małgorzata Witaszek-Samborska

Książka zawiera analizę i interpretację językoznawczo-kulturową zmian leksykalnych, jakie zaszły w polszczyźnie w okresie pandemii koronawirusa SARS-CoV-2. Autorki przyglądają się przede wszystkim neologizmom, czyli nowym wyrazom, kolokacjom i frazeologizmom. Uwzględniają też takie jednostki językowe, które wcześniej funkcjonowały w języku medycznym, a w czasie pandemii uległy determinologizacji i zasiliły ogólną odmianę języka. Ponadto zwracają uwagę na gwałtowny wzrost frekwencji leksemów i połączeń wyrazowych, które przed pandemią używane były znacznie rzadziej. Przy prezentowanych jednostkach językowych zamieszczono dane liczbowe i chronologiczne z korpusów MoncoPL i FBL Risercz oraz cytaty z tekstów internetowych zebranych od marca 2020 do końca 2023 roku. Zapożyczenia z języka angielskiego zweryfikowano na podstawie The Coronavirus Corpus. Neologizmy przedstawione zostały w układzie tematycznym, co ujawniło obecność w koronapolszczyźnie nie tylko najbogatszego - co oczywiste - słownictwa medycznego, ale również leksyki z wielu innych sfer życia.

Eksperymentalna chemia organiczna. Kurs podstawowy

Jakub Grajewski, Karol Kacprzak, Katarzyna Koroniak-Szejn, Natalia Prusinowska, ...

Z tą książką każdy naprawdę polubi chemię organiczną. Autorzy przedstawiają nowe podejście do eksperymentalnej chemii organicznej dla początkujących tak, aby zilustrować eksperymentami cały, typowy materiał wykładowy podstawowego kursu chemii organicznej, nauczyć syntezować i charakteryzować związki organiczne oraz przedstawić typowe techniki laboratoryjne. Preparaty zostały pogrupowane odpowiednio do typów reakcji organicznych, a każdy rozdział zawiera krótki wstęp teoretyczny. Mapy transformacji i ciągi syntetyczne pokazują powiązania między preparatami oraz pozwalają usystematyzować wiedzę z chemii organicznej i dostrzec piękno syntezy organicznej, w której cel syntetyczny można osiągnąć różnymi sposobami. Książka zawiera także opis typowych technik laboratoryjnych wraz z praktycznymi wskazówkami dla studentów oraz opisy najważniejszych baz danych niezbędnych dla chemika-organika. Dodatkowo, dla wygody prowadzących pracownię oraz studentów, oznaczony został stopień trudności i czas wykonania każdego preparatu.

Z prac poznańskich historyków wychowania. Księga poświęcona pamięci Profesora Wiesława Jamrożka w siedemdziesiątą rocznicę urodzin

Mikołaj Brenk, Konrad Nowak-Kluczyński (red.)

Profesor Wiesław Jamrożek był znanym pedagogiem i historykiem wychowania, wieloletnim kierownikiem Zakładu Historii Wychowania na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Był ceniony za wnikliwe podejście do badania dziejów myśli i praktyki edukacyjnej XIX i XX wieku oraz organizowanie cyklicznych spotkań historyków wychowania. Zmarł w 2021 r. Publikacja Z prac poznańskich historyków wychowania. Księga poświęcona pamięci Profesora Wiesława Jamrożka w siedemdziesiątą rocznicę urodzin stanowi wizytówkę naukowych zainteresowań autorów reprezentujących różne ośrodki akademickie w Polsce, którzy byli współpracownikami i przyjaciółmi naukowymi Profesora. Jest wyrazem pamięci i szacunku dla Jego osiągnięć i roli w kontynuowaniu tradycji badawczych poznańskich historyków wychowania oraz środowiska naukowego zajmującego się dziejami oświaty w Polsce.

Edukacja i kultura. Różnorodność kontekstów i perspektyw

Agnieszka Gromkowska-Melosik, Eugenia Karcz-Taranowicz, Wiktor Żłobicki (red.)

Przesilenie, wynikające z głębokich przemian kulturowych i zagrożeń egzystencjalnych, przynosi wraz z sobą pytanie o status nauki w ogóle, a pedagogiki w szczególności. Momenty przełomowe w rozwoju współczesnego świata nasilają zapotrzebowanie na naukowo rzetelną wiedzę o szeroko rozumianej edukacji, ale jej tworzenie, gromadzenie i systematyzacja wciąż przebiegają w sposób dość daleki od ustalonych i ujednoliconych reguł budowania nauki. Wprawdzie edukacja, w całym bogactwie jej form i procesów, coraz częściej jest przedmiotem badań, zaznacza się jednak brak teoretycznej i metodologicznej dla nich bazy, którą mogłaby być odrębna dyscyplina naukowa dysponująca nie tylko własnym przedmiotem badań, ale także własną problematyką, własnym systemem pojęć, a więc językiem, własnymi regułami budowania wiedzy o edukacji. Chociaż wielu badaczy edukacji uznaje naukową autonomię pedagogiki, to jednak silny jest również pogląd, że badania nad edukacją mogą w sposób wyczerpujący być prowadzone jedynie przez rozwinięte wcześniej i w pełni dojrzałe dyscypliny naukowe, takie jak psychologia, socjologia, historia czy filozofia. Każda zmiana, także ta w obszarze edukacji, niesie za sobą pewien potencjał rozwoju i postępu. Publiczny dyskurs towarzyszący wprowadzanym zmianom może służyć uwalnianiu owego potencjału, staje się bowiem przestrzenią i kontekstem dla dialogów o wprowadzanych zmianach. Takie spojrzenie na edukację skłania do postawienia szeregu pytań odnoszących się do tego, co dzieje się w praktyce edukacyjnej i polskiej myśli pedagogicznej. Dyskurs dotyczący badań nad edukacją oraz jej problemów był treścią Zjazdu Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego, który odbył się w Poznaniu w dniach 20-22 września 2022 r., pod hasłem "Przesilenie. Budujmy lepszy świat w sobie i pomiędzy nami" i był kontynuacją pięknych oraz długich tradycji organizowania spotkań naukowych polskiego środowiska pedagogicznego. Efektem prac w zróżnicowanych tematycznie sekcjach jest kilka publikacji wieloautorskich, w tym niniejszy tom, który odzwierciedla wielowymiarowy, teoretyczno-praktyczny charakter zjazdowych dyskusji. Uczytelniamy tu relacje występujące między teorią a praktyką, między ustalonymi, w wyniku analiz teoretycznych i badań empirycznych, prawidłowościami opisującymi rzeczywistość edukacyjną a działaniami, które je przekształcają. Relacje, o których mowa, mogą być rozpatrywane jako wpływ teorii na praktykę lub wpływ zdiagnozowanych stanów praktyki na teorię. W prezentowanym tomie mamy do czynienia z różnorodnymi narracjami i rozmaitymi formami interpretacji zjawisk dotyczących edukacji i kultury. Treści mają walory interdyscyplinarne, filozoficzne, artystyczne, ale też pragmatyczne. Obok pytań o to, jak i co badać, pojawiają się pytania zasadnicze: czym jest, a jaka winna być edukacja, kultura, sztuka? Dzięki temu rozważania zawarte w monografii same stają się cząstką przestrzeni oraz kontekstów szeroko rozumianej edukacji. Zasygnalizowane problemy i postawione pytania znalazły wyraz w tekstach składających się na publikację. Wyodrębniono w niej dwie części: pierwszą - poświęconą kontekstom teoretycznym i drugą - zawierającą doniesienia z badań. Zatem spełniony wydaje się postulat komplementarności nauki budowanej zarówno na prezentacji wyników uzasadnionych teoretycznie badań, jak i na opracowaniach przeglądowych przedstawiających indywidualne poglądy, stanowiska i podejścia zarysowujące panoramę problemów współczesnej pedagogiki i innych dyscyplin społeczno-humanistycznych. Czternaście artykułów tworzy dopełniający się układ treściowy, pozostający w logicznym związku ze stawianymi pytaniami badawczymi. Zastrzec tu jednak należy, iż zgromadzony materiał nie pretenduje do miana usystematyzowanej wiedzy o edukacji. Jest przede wszystkim prezentacją poglądów na ten temat przedstawicieli różnych orientacji pedagogicznych, filozoficznych, stanowi interesującą poznawczo płaszczyznę wymiany poglądów, inspirującą do własnych poszukiwań badawczych.

Twórca odzyskany. Życie i piśmiennictwo Wasyla Tkaczuka

Anna Horniatko-Szumiłowicz

Książka Anny Horniatko-Szumiłowicz Twórca odzyskany. Życie i piśmiennictwo Wasyla Tkaczuka bada biografię, działalność literacką w ramach lwowskiego ugrupowania "Dwunastka" oraz nowelistyczną twórczość zapomnianego ukraińskiego pisarza lat 30. XX w., dowodząc, iż w pełni zasługuje on na przywrócenie pamięci o nim i o jego spuściźnie. Książka zawiera unikatowe wywiady, cenne fotografie, a także kilkanaście nowel i szkiców pisarza dotąd niepublikowanych w formie książkowej.

Edukacja tancerzy klasycznych w polskich szkołach baletowych. Sytuacja, dylematy, wyzwania i innowacje

Katarzyna Sadowska, Dominika Babiarz

Choć balet obecny jest w polskiej kulturze od XVI wieku, dostrzec można, że na polskim rynku wydawniczym opracowań dotyczących kształcenia artystycznego w zakresie tańca nadal jest niewiele, a sam taniec, a w szczególności taniec klasyczny, nie zajmuje należnego mu miejsca w pedagogicznej teorii wychowania estetycznego. Książka Edukacja tancerzy klasycznych w polskich szkołach baletowych - sytuacja, dylematy, wyzwania i innowacje uzupełnia tę lukę. Opracowanie stanowi propozycję zwrócenia uwagi na wybrane, jednak szczególnie istotne w opinii autorek, aspekty edukacji baletowej, wśród których można wymienić: bezskuteczne apele o reformę kształcenia artystycznego, w tym także baletowego; niski status społeczny zawodu tancerza, krótką karierę sceniczną, wysoki poziom kontuzjogenności, niedopasowanie kształcenia do wymagań na rynku pracy, konkurencję ze strony zagranicznych tancerzy czy likwidacja wcześniejszych emerytur; wieloletnią marginalizację sztuki w szkolnictwie powszechnym, której konsekwencją jest niesatysfakcjonujący poziom społeczny uczestnictwa w kulturze wysokiej.