Zając

Adolf Dygasiński

Piękne są latem Morzelany! Wielki staw czworoboczny, nad nim dwór biały, duży, wyziera spoza gąszczu drzew i krzewów jak pałac zaczarowany, a na wprost dworu, po przeciwnej stronie stawu kapliczka biała z dwiema wieżami, z dzwonnicą, białe domki, krzyż żelazny na białej podstawie i wkoło topole nadwiślańskie. To wszystko przegląda się w wodach stawu i w pogodną noc księżycową widać czarodziejską podwodną krainę wysłaną gwiazdami. Za dnia to wszystko odbija na żywo zielonym tle drzew, krzewów, łąk rozległych. Topole włoskie nadobnie się tu splatają z licznym orszakiem brzóz płaczących, które za powiewem wiatru spod wiotkich szat ukazują białe ciała, jak tancerki w pląsach namiętnych, i znowu się osłaniają, i szumią. Gdzie indziej posępne świerki drzemią spokojnie, kołysane do snu szumem nieustannym srebrnych liści osiki. Wiązy, jesiony, klony pną się na wyścigi wierzchołkami ku słońcu, o lepsze iść usiłują z topolą nadwiślańską, która taką wspaniałą koroną się wieńczy i rozrostem swoim wieki olbrzymiości zda się przypominać. Dwie siostry, lipa i wierzba, wyciągają ku sobie konary, jakby ręce do uścisku, a szmerem liści gwarzą. Poniżej tego rosłego pokolenia, na padołku jego, zasiadły bzy, jarzębina, kalina, głogi, berberysy, akacje.

Przygody brygadiera Gerarda. The Adventures of Gerard

Arthur Conan Doyle

Książka w dwóch wersjach językowych: polskiej i angielskiej. A dual Polish-English language edition. Książka w dwóch wersjach językowych: polskiej i angielskiej. A dual Polish-English language edition. Pełna humoru powieść przygodowa nosząca tytuł Przygody brygadiera Gerarda po raz pierwszy została opublikowana w roku 1902. Powieść ta opowiada o przygodach żołnierza, który służył pod Napoleonem, a który lubi się przechwalać i ubarwiać swoje dokonania, tak na polu bitewnym, jak i podboje serc pięknych kobiet. Etienne Gerard, huzar armii francuskiej, jest porywczy, ekstrawagancki i niewiarygodnie pewny siebie. To właśnie próżność jest najbardziej znanym atrybutem Gerarda jest on absolutnie przekonany, że jest najodważniejszym żołnierzem, największym szermierzem, najznamienitszym jeźdźcem i najbardziej dzielnym kochankiem we Francji. Gerard nie uważa tak bez podstaw, ponieważ przy wielu okazjach wykazuje znaczną odwagę. Ma także obsesję na punkcie honoru i chwały. Conan Doyle, czyniąc swojego bohatera próżnym Francuzem, wykpił zarówno stereotypowe angielskie spojrzenie na Francuzów, jak i stereotypowe francuskie spojrzenie Francuzów na angielskie maniery i postawy.

Sandomierski Ratusz i Rynek

Andrzej Sarwa, Elżbieta Sarwa

Sandomierskie Stare Miasto w granicach nieistniejących już murów obronnych zachowało nienaruszony średniowieczny plan zabudowy. Rynek zaś to jakby serce średniowiecznego miasta lokowanego na prawie niemieckim, magdeburskim, ku któremu zmierzają arterie ulic, czy przylegają place. Zanim jednak powstawało takie miasto, ludzie wznosili osadę o charakterze przede wszystkim targowym, później będącą także ośrodkiem rzemieślniczym. Bo miasto takie właśnie funkcje w dawnych czasach pełniło. Funkcje obronne należały do grodu, dziś niesłusznie i w sposób nieuprawniony uważanego za synonim miasta. Gród był czym innym, miasto czym innym. Mógł istnieć gród, obok którego nigdy nie rozwinęło się miasto. Mogło miasto powstać samodzielnie i tak właśnie większość polskich miast powstała, nie rozwijając się stopniowo z podgrodzi, lecz była lokowana na surowym korzeniu. Dlatego, jeśli można mówić o grodzie Sandomierzu, Poznaniu, Wrocławiu, to bzdurą będzie mówienie o grodzie Stalowej Woli, czy Kielcach. A w Krakowie grodem był Wawel... W Sandomierzu jak i we wszystkich innych naszych stołecznych miastach Gnieźnie, Poznaniu, Krakowie, Wrocławiu, Płocku najpierw powstał gród, a potem w jego pobliżu wyrosło podgrodzie, które z czasem przekształciło się w miasto. Po raz pierwszy Sandomierz uzyskał lokację na prawie magdeburskim przed 1227 rokiem, co miało ogromny wpływ na rozwój miasta. Data ta, choć nie jest potwierdzona żadnym zachowanym dokumentem, wynika z faktu fundacji w roku 1226 drugiego po krakowskim klasztoru dominikanów, a jak wiadomo, w tamtych czasach, dominikanie osiedlali się wyłącznie w znaczniejszych miastach, nigdy w osadach typu wiejskiego.

Historia masonerii i innych towarzystw tajnych

Feliksa Eger

Początki wolnomularstwa: Powstanie i rozwój towarzystwa tajnego, takiego, jak wolnomularstwo na łonie społeczeństwa chrześcijańskiego, którego jest zupełnym zaprzeczeniem, to fakt zwracający uwagę nie tylko historyka i filozofa, ale i każdego myślącego człowieka. O początkach wolnomularstwa najsprzeczniejsze istnieją podania; które z nich są zmyślone, a które prawdziwe, rozstrzygnąć trudno, podamy je zatem bez komentarzy (F. Eger: Historia masonerii i innych towarzystw tajnych). Książka opowiada o nowożytnej historii i oddziaływaniu masonerii i innych tajnych związków. Jest prawdziwą kopalnią wiedzy na ich temat.

Markiza Pompadour - miłośnica królewska

Leo Belmont

Jeanne Antoinette Poisson, markiza de Pompadour, po mężu Jeanne Antoinette Le Normant dÉtiolles, zwana Madame de Pompadour (1721-1764) markiza, metresa króla Francji Ludwika XV. Organizatorka rautów i balów na dworze królewskim w Wersalu, protektorka artystów, pisarzy i filozofów (m.in. Woltera, Monteskiusza, Diderota). Wywierała duży wpływ na awanse na dworze królewskim. Z jej inicjatywy powstała szkoła wojskowa w Paryżu i fabryka porcelany w Svres. W roku 1741 (w wieku 19 lat) poślubiła Karola Wilhelma Le Normant d'Etiolles. Miała z nim dwoje dzieci: chłopca, który zmarł w rok po urodzeniu i córkę Alexandrine-Jeanne, urodzoną 10 sierpnia 1744 roku, zwaną Fanfan. Miłość, a potem szczere przywiązanie Ludwika XV do markizy de Pompadour, trwało od pierwszego ich spotkania w 1745 roku, kiedy to rezolutna 24-latka wdarła się na bal maskowy w Wersalu, aż do jej śmierci. Skandalem dworskim było jej niskie pochodzenie (mimo którego otrzymała solidne wykształcenie), ale dla króla nie miało to znaczenia. (Za Wikipedią).

Guigemar

Marie de France

Średniowieczny poemat miłosny (przekład prozą). Marie de France (Maria Francuska) żyła w drugiej połowie XII wieku. Niestety, o niej samej niewiele zachowało się informacji. Nawet jej imię budzi zastrzeżenia. Na jednej z jej publikacji znajduje się zapis: Marie ai nun, si sui de France, co w tłumaczeniu brzmi: Mam na imię Maria i jestem z Francji. Dlatego jest nazywana Marią Francuską. Wiadomo, że początkowo mieszkała we Francji w Bretanii i pisała w języku starofrancuskim. Później przeniosła się do Anglii, gdzie prawdopodobnie była ksienią, czyli przełożoną żeńskiego klasztoru w Reading. Jest znana ze swej twórczości a konkretnie z poematów rycerskich opowiadających głównie o miłości, które są wpisane w tło Bretanii. Jej twórczość uczeni datują najwcześniej na ok. 1160 r. i najpóźniej na 1215 r., chociaż najpewniej jej utwory powstały między 1170 a 1205 r. Sugerują to dedykacje lais.

Starożytna Polska. Województwo Krakowskie

Michał Baliński, Tymoteusz Lipiński

Dzieje i opis województwa krakowskiego i miejscowości z czasów przedrozbiorowych. Rzut oka na dzieje Polski i jej cywilizację Małopolska Województwo krakowskie Kraków, Promnik (Prądnik), Łobzów, Osiek, Wola nad Rudawą, Mogiła, Bielany, Balice, Alwernia, Lipowiec, Krzeszowice, Czerna, Ojców, Skała, Grodzisko, Pieskowa Skała, Imbramowice, Iangrot, Srzeniawa, Wolbrom, Rabsztyn, Olkusz, Sławków, Będzyń (Będzin), Czeladź, Siewierz, Koziegłowy, Olsztyn, Częstochowa, Stara Częstochowa, Kłobucko, Krzepice, Mstów, Przyrów, Lelów, Bobolice, Kromołów, Ogrodzieniec, Pilica, Szczekociny, Jędrzejów, Wodzisław, Książ Wielki, Żarnowiec, Miechów, Działoszyce, Skalbmierz, Słomniki, Proszowice, Zembocin (Zębocin), Brzesko Nowe, Hebdów, Brzesko Stare, Koszyce, Podgórze, Lasota, Tyniec, Wieliczka, Dobczyce, Niepołomice, Staniątki, Bochnia, Wiśnicz, Szczepanów, Wojnicz, Melsztyn, Zakliczyn, Lipnica Murowana, Czchów, Biecz, Żmigród, Dukla, Stary Sandecz (Sącz), Nowy Sandecz (Sącz), Czorsztyn, Nowy Targ, Babia Góra, Szczyrzyce, Myślenice, Lanckorona, Kalwaria, Wadowice, Andrychów, Zataor, Oświęcim, Kenty (Kęty), Biała nad Białą, Żywiec, Ziemia Spiska, Lubowia, Podoliniec

Apostołowie słowiańscy święci Cyryl i Metody

L. Tatomir

śś. Cyryl i Metody: Słynęli w Grecji z pobożności i nauki bracia Metody i Konstanty, synowie urzędnika cesarskiego, greka Leona. Pochodzili oni z Tessaloniki, miasta, w którym od czasu rozproszenia Słowian przez Awarów siedlili się tak gęsto Słowianie, że język ich stał się tam powszechnym i wszyscy Tessalończycy czysto po słowiańsku mówili. Przyjęli też Słowianie tessalońscy wcześnie chrześcijaństwo i taką w wierze odznaczali się gorliwością, że Tessalonika otrzymała od papieży zaszczytny przydomek prawowiernej i już w VIII wieku wysłała apostołów do Bułgarów i dalej na północ...