Podstawy geografii ludności

Dobiesław Jędrzejczyk

Geografia ludności analizuje oraz interpretuje zjawiska zmieniające się w czasie i przestrzeni, a także procesy ludnościowe na powierzchni Ziemi. Dyscyplina ta zajmuje szczególne miejsce wśród nauk geograficznych. Wynika to przede wszystkim z roli, jaką odgrywa ludność jako część badanej rzeczywistości kraju, regionu, miasta lub wsi, rozpatrywana w sensie kolektywnym i indywidualnym. Człowiek świadomie kieruje swoją egzystencją i określa swoje miejsce w przestrzeni i czasie. Status egzystencjalny człowieka jest zatem wyjątkowy, gdyż żyje on, pracuje i tworzy na styku środowiska naturalnego i społeczno-gospodarczego. Geografia ludności musi zatem uwzględniać szerokie tło procesów historycznych i opierać się na naukowych przesłankach rozwoju społecznego. Tym samym staje się dyscypliną integrującą nauki humanistyczne, nadając im szerszy wymiar poznawczy. Niniejsza książka jest przeznaczona przede wszystkim dla studentów geografii, ekonomii, zarządzania i marketingu, ale także dla wszystkich interesujących się problematyką geografii ludności.

Historia klasycznej filozofii indyjskiej. Część trzecia: szkoły niebramińskie - adżiwikizm i dżinizm

Piotr Balcerowicz

Założeniem wielotomowej Historii klasycznej filozofii indyjskiej jest całościowe przedstawienie wszystkich nurtów filozoficznych i prądów intelektualnych w Indiach w okresie klasycznym, tj. od II w. do najazdu muzułmańskiego, na tle koncepcji filozoficznych formułowanych na Zachodzie.  Niniejszy tom ukazuje w sposób systematyczny rozwój dwóch niezwykle ważnych, acz bardzo mało znanych filozoficznych indyjskich systemów niebramińskich: adżiwikizmu i dżinizmu. Te starsze niż buddyzm tradycje, poza aspektem religijnym, wypracowały także bogatą myśl filozoficzną. Adżiwikowie sformułowali doktrynę skrajnego determinizmu i bezkompromisowej etyki opartej na całkowitym zakazie krzywdzenia istot żywych, praktykując jednocześnie skrajne formy ascezy. Podobne zasady moralne propagowane przez dżinistów, takie jak niekrzywdzenie czy wegetarianizm, w dużym stopniu wpłynęły na Indie. Te dwie tradycje wypracowały także niezwykle rozbudowaną filozofię języka, system logiczny, metodę analizy semantycznej, które stanowią jedną z najciekawszych propozycji filozoficznych, jakie kiedykolwiek wydały Indie. Piotr Balcerowicz – filozof, orientalista i kulturoznawca. Studiował na Uniwersytecie Warszawskim, w Banaras Hindu University, Polskiej Akademii Nauk i na uniwersytecie w Hamburgu. Obszar jego badań i zainteresowań naukowych obejmuje Azję Południową (kultura, filozofia, religie i historia), filozofię (zachodnią, indyjską, filozofię polityczną), kulturoznawstwo, religioznawstwo, stosunki międzynarodowe oraz zagadnienia społeczno-polityczne Afganistanu i Azji Środkowej oraz Bliskiego Wschodu. Zajmuje się także zagadnieniami multikulturalizmu i konfliktami we współczesnym świecie. Jest autorem licznych publikacji naukowych i komentatorem bieżących wydarzeń na Bliskim Wschodzie, w Azji Środkowej i Południowej.

Obrzędowość Berberów Atlasu Wysokiego

Julita Baś

Książka zaznajamia czytelników z dziedzictwem kulturowym Berberów z Doliny Dades (Atlas Wysoki) oraz pomaga zrozumieć rolę obrzędowości przejawiającej się w ich codziennych pracach, strojach, ozdobach oraz tańcu.

Mwana znaczy dziecko. Z afrykańskich tradycji edukacyjnych

Alicja Wrzesińska

Jaka jest sytuacja afrykańskiego dziecka w tradycyjnym społeczeństwie wiejskim? Nasza wiedza na ten temat jest bardzo nikła, bo opiera się zwykle tylko na telewizyjnych migawkach przedstawiających dramat dzieci-żołnierzy, nędzę młodych żebraków i prostytuujących się dziewcząt czy tragiczne losy osamotnionych "dzieci ulicy". Jest to obraz zupełnie sprzeczny z tym, co Afryka myśli o dziecku. Tradycyjna organizacja społeczna zapewnia mu wyjątkową pozycję w rodzinie i najbliższym otoczeniu. Dziecko jest dla rodziny jej naturalną kontynuacją, ogniwem w łańcuchu kolejnych pokoleń, a wielodzietność nie wynika tylko, jak się to często przedstawia, z braku świadomości czy też możliwości sprawowania kontroli nad własną płodnością. Autorka podkreśla, że podobnie jak ludy całego świata, tak i ludy afrykańskie mają własną koncepcję życia, człowieka i dziecka, jego rozwoju fizycznego i intelektualnego. Przede wszystkim właśnie ta koncepcja kształtuje postawy matek i członków rodziny wobec dzieci. Jak zatem wyglądają pierwsze miesiące i lata życia dziecka w tradycyjnej rodzinie afrykańskiego środowiska wiejskiego? Autorka powołuje się na swoje wieloletnie badania terenowe, które prowadziła wśród kilku grup ludu Bakongo w Demokratycznej Republice Konga.

Złoty nosorożec. Dzieje średniowiecznej Afryki

François-Xavier Fauvelle

O książce: To znakomite studium dziejów dawnej Afryki. Wychodząc od pojedynczych znalezisk archeologicznych – jak słynny złoty nosorożec z Mapungubwe, krótkich wzmianek w relacjach Europejczyków, Arabów i Chińczyków czy też ustnych przekazów – autor rekonstruuje barwne krainy Afryki, która nie znajdowała się na peryferiach ówczesnego świata, a wręcz przeciwnie – na nią skierowana była niejednokrotnie uwaga europejskich i azjatyckich imperiów. Napisaną świetnym, popularyzatorskim stylem książkę czyta się jak niesamowitą opowieść o odkrywaniu, nieznanych nam czasów.

Historia Sułtana Masuda

Abul Fazl Bajchaki

Abul Fazl Bajhaki (995-1077), wysoki urzędnik potężnego emiratu gazneńskiego ukazuje w książce mechanizmy rządzące wschodnim despotyzmem. Pokazuje z całą ostrością, że na dworach orientalnych panowały całkiem odmienne zwyczaje od tych, o jakich mówią wschodnie bajki o sułtanach, wezyrach i ich haremach. Wartki tok narracji oddany dzięki doskonałemu przekładowi z języka perskiego sprawia, że ten średniowieczny dokument wciąga czytelnika w pasjonujące wydarzenia na dworze w Gaznie. A dzieje się to także za sprawą Bajhakiego, który wyjawił cel, jaki mu przyświecał przy pracy nad książką: Opisałem te [wydarzenia] w tym celu - zwraca się Bajhaki do czytelnika - iżby wszyscy dowiedzieli się, jak było. Pragnieniem moim jest, aby czytelnik czerpał z tego pożytek, a badacz przeszłości poznał całość zdarzeń.

Prawdziwa historia A Q

Lu Xun

Lu Xun (1881−1936) jest uznawany za ojca współczesnej literatury chińskiej i należy do najwybitniejszych autorów XX wieku. Nowela "Prawdziwa historia A Q" to małe arcydzieło i jeden z najbardziej znanych oraz najczęściej komentowanych utworów tego autora. „Mówi się, że niektórzy zwycięzcy czują satysfakcję ze zwycięstwa jedynie wtedy, kiedy ich przeciwnicy są groźni jak tygrysy lub orły, gdy zaś wrogowie są owcami lub kurczątkami – wygrana jest pusta i nudna. Niektórzy, po pokonaniu wszystkich, gdy już widzą martwych tych, co umrzeć mieli, upadłych tych, co upaść mieli, gdy wszyscy wokół zdają się mówić „panie, zasługuję na najsroższą karę”, gdy nie mają już wrogów, nie mają rywali, nie mają przyjaciół, gdy już na szczycie zostają tylko oni, sami, samotni, opuszczeni, w ciszy − wtedy odczuwają rozpacz zwycięstwa. Nasz A Q jednak nie cierpiał na tę przypadłość, był wiecznie zadowolony: to być może kolejny dowód na moralną wyższość kultury chińskiej nad resztą świata”. Fragment "Prawdziwej historii A Q" (wydanie polsko-chińskie)

Ukraina. Przyroda- Ludność- Gospodarka

Fedir Zastawnyj, Witold Kusiński

Omówienie geografii Ukrainy - jej położenia w Europie, obszaru, granic lądowych i morskich - oraz opisy przyrody, w których zawarta jest charakterystyka geologii i tektoniki, zasobów bogactw mineralnych, klimatu i jego cech, zasobów wodnych, gleb i ich właściwości, roślinności i świata zwierzęcego. Autorzy zwracają również uwagę na walory turystyczne i zasoby rekreacyjne oraz na problemy ochrony przyrody. Obok charakterystyki środowiska przyrodniczego w ujęciu całościowym, zaprezentowane zostało również omówienie pięciu podstawowych regionów fizyczno-geograficznych. Pracę zamyka omówienie najważniejszych aktualnych problemów geograficznych Ukrainy.