Legendy ludów Mandżurii. Tom I

Jerzy Tulisow

Książka jest jedyną, jak dotąd, w świecie antologią legend Mandżurów i innych ludów, związanych z historyczną Mandżurią. Autor, znany mandżurysta, wykonał ogromną pracę, gromadząc dziesiątki rozproszonych po różnych, zwykle trudno dostępnych źródłach tekstów, tłumacząc je i opatrując niezbędnymi komentarzami.

Władza i obłęd. Najnowsza historia Wenezueli

Enrique Krauze

Kim jest Hugo Chávez - postępowym i wojowniczym liderem politycznym, twórcą "socjalizmu XXI wieku", czy może typowym dyktatorem i populistą? Czym jest Wenezuela - swoistym laboratorium pierwszej rewolucji nowego tysiąclecia czy krajem zmierzającym, nie bez oporu obywateli, ku autorytarnemu reżimowi? Odpowiedzi na te pytania znajdziemy w książce Enrique Krauzego, który obala najnowszy mit latynoamerykańskiej lewicy. Autor jest mistrzem eseju, ale w tej pracy wykorzystał też artykuły prasowe, wywiady, rozmowy, nie stroniąc od refleksji historycznej czy analizy politycznej. Krauze opisuje historię Wenezueli i jednoznacznie wyraża przy tym swoje stanowisko w aktualnej debacie politycznej, zawsze opowiadając się za wartościami demokratycznymi i sprzeciwiając się despotyzmowi. Jest to obowiązkowa lektura dla każdego, komu historia i polityka Ameryki Łacińskiej nie jest obojętna. Obecnie w Wenezueli toczy się walka o los nie tylko tego kraju, lecz także całego obszaru. Enrique Krauze, historyk i pisarz, urodził się w mieście Meksyk w 1947 r. Ukończył inżynierię przemysłową, a także uzyskał tytuł doktora historii w Colegio de Mexico (1974). W roku 1977 zaczął pracę w czasopiśmie „Vuelta", współpracując z noblistą Octavio Pazem. W 1991 założył wydawnictwo Clío, a w 1999 czasopismo kulturalne „Letras libres", wydawane w Meksyku oraz (od 2001) w Hiszpanii. W 2003 został odznaczony hiszpańskim Krzyżem Wielkim Alfonsa X Mądrego. Jest cenionym autorem licznych książek o państwach Ameryki Łacińskiej, m.in. Siglo de caudillos: biografía política de México (1810-1910), wyróżnionej nagrodą Premio Comillas de Biografia (1994) i Mexico: Biography of Power: A History of Modern Mexico, 1810-1996 (New York 1997).

Konflikty we współczesnej Azji. Studium przypadków

Szymon Niedziela

Irak, Afganistan, Pakistan, Indonezja, Birma, Tajwan… To przykładowe punkty zapalne na politycznej i etniczno-kulturowej mapie Azji. Oddziałują na cały region, a coraz częściej mają konsekwencje globalne. Zrozumienie ich nie jest proste, a tym bardziej niełatwe jest ich zakończenie. Dlatego książka ta zawiera nie tylko opis przebiegu wybranych konfliktów i ewentualnego procesu pokojowego, ale przede wszystkim ich podłoże. Kwestie religijne, etniczne, ekonomiczne, zadawnione spory i nieprzemyślane interwencje z zewnątrz – wszystko to zostało uwzględnione, tworząc razem spójny, choć niepokojący obraz skonfliktowanych rejonów Azji.   Pokazując zagrożenia związane z konfliktami zbrojnymi i sporami wewnętrznymi w Azji, Autor uświadamia czytelnika, jak ważna staje się rola tego kontynentu w procesach międzynarodowych współczesnego świata. Zwłaszcza rosnąca siła Chin i wzrost pozycji Indii, dynamika rozwojowa państw Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN), ale także potencjał surowcowo-tranzytowy Azji Środkowej i udział Rosji w masywie eurazjatyckim pokazują, że wszystkie te potęgi będą wywierać coraz większy wpływ na kształt globalnego ładu międzynarodowego, a zatem i na rozwiązywanie analizowanych konfliktów. […] Rzeczowa argumentacja i interesujący wywód czynią książkę wartościową i oryginalną. Jestem przekonany, że będzie ona bardzo przydatna w nauczaniu stosunków międzynarodowych, studiów regionalnych, studiów strategicznych i bezpieczeństwa, prawa międzynarodowego i dziennikarstwa. Z recenzji prof. Stanisława Bielenia   Szymon Niedziela – politolog, doktor nauk humanistycznych. Absolwent Instytutu Stosunków Międzynarodowych UW i Szkoły Podchorążych Rezerwy w Toruniu. Kierownik Działu Ekspozycji Muzeum Powstania Warszawskiego. Specjalizuje się w szeroko pojętej problematyce konfliktów zbrojnych we współczesnym świecie, ze szczególnym uwzględnieniem Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej. Równolegle zajmuje się naukowo najnowszą historią Polski i dziejami Warszawy. Autor monografii „Konflikty i napięcia w świecie arabskim” oraz „Fundamentalizm muzułmański w Algierii. Znaczenie wewnętrzne i oddziaływanie międzynarodowe”. Popularyzator historii II wojny światowej w radio, telewizji i mediach społecznościowych. Żonaty, ma syna Wojtka i córkę Hanię.

Geopolityka Śródziemnomorza

Yves Lacoste

Znaczenie i reperkusje złożonych problemów geopolityki 25 państw Śródziemnomorza zdecydowanie wykraczają poza granice tego regionu. Znajomość ich źródeł i charakteru jest kluczem do zrozumienia wielu rozgrywających się współcześnie konfliktów i napięć - od burzliwych relacji izraelsko-palestyńskich, poprzez podziały na osi umownie zwanej linią Północ-Południe, aż po toczące się z udziałem wielkich mocarstw walki na Bliskim Wschodzie. Tym, co stanowi o wyjątkowości tej pracy jest uchwycenie i opisanie zasady współzależności, dzięki czemu doskonale widać, że nawet odległe od basenu Morza Śródziemnego wydarzenia mają wpływ na politykę i sytuację 25 państw tego regionu. Wnikliwa analiza połączona z encyklopedyczną systematyką czynią z tej książki wyjątkowe kompendium wiedzy nie tylko o geopolitycznej sytuacji wszystkich państw Śródziemnomorza, ale też o przyczynach i przebiegu wielu współczesnych konfliktów, przesłankach rozmaitych, budzących kontrowersje decyzji strategicznych oraz perspektywach przyszłych kryzysów, w tym niepokojącego napięcia między światem Zachodu a światem islamu. Yves lacoste (ur. 1929 r.), francuski geograf i historyk, urodził się w Fezie (Maroko) i tam spędził dzieciństwo. W latach 1952-1955 był profesorem w Algierze, potem wspólnie z Algierczykami brał udział w walkach o niepodległość. Od 25 lat inicjuje i prowadzi badania w zakresie geopolityki: jest autorem wielu prac naukowych na ten temat. Od 1976 roku redaguje czasopismo naukowe o charakterze geopolitycznym „Hérodote”.

Pierwsze wieki cesarstwa chińskiego

Kunstler Mieczysław Jerzy

Książka stanowi popularny wykład o dziejach pierwszego zjednoczonego państwa chińskiego, które trwało cztery stulecia i rozpadło się w początkach III wieku n.e. na trzy niezależne organizmy. Był to okres kształtowania się Chin i ich kultury. Wznowienie publikacji po kilkudziesięciu latach od pierwszego wydania umożliwiło Autorowi wprowadzenie niezbędnych uzupełnień i informacji o nowych odkryciach archeologicznych, takich jak odkrycie armii terakotowej w kompleksie grobowca Pierwszego Cesarza. Zmieniono również transkrypcję chińskich nazw na obecnie obowiązującą i uaktualniono podstawową bibliografię.

Kazachskie stepy. Ziemie przeklęte?

Krzysztof Renik

Człowiek przemierzający step, podróżny, który jest w drodze, korzystał tu zawsze z przywileju gościnności. Skoro jest w drodze, z dala od rodzinnych stron, z dala od swych bliskich, to w każdej sytuacji należy okazać mu pomoc. Nie należy go pytać, czy jest twoim przyjacielem, czy wrogiem, nie należy go pytać o to, w jakich zamiarach przybywa do twego kraju. Należy mu po prostu okazać pomoc, a potem wyprawić w dalszą drogę. Szczerze mówiąc, kilkakrotnie byliśmy nawet zażenowani, gdy w przydrożnych czajchanach, po wypiciu przez nas herbaty oraz zjedzeniu kilku kawałków miejscowego chleba, Kazach-właściciel nie chciał od nas żadnych pieniędzy. Mówił po prostu – jesteście w drodze. I w słowach tych nie było żadnej sztuczności, żadnego działania na pokaz. On był po prostu przekonany, że tak właśnie powinien postąpić. Niezwykłe, a jednocześnie krzepiące, iż tej starej, stepowej tradycji nie zniszczył czas sowieckiej dominacji, że przetrwała ona ową dziejową zawieruchę, którą zgotowali Kazachom Sowieci. fragment książki   „Kazachskie stepy – ziemie przeklęte?” – znak zapytania w tytule książki nie jest przypadkowy. W polskiej literaturze wspomnieniowej, a niejednokrotnie i w pracach o charakterze historycznym ziemie dzisiejszego Kazachstanu określane bywają mianem „nieludzkich i przeklętych”. Autor, stawiając znak zapytania w tytule publikacji, chce zwrócić uwagę na fakt, iż kazachskie stepy, a tym bardziej autochtoni tych ziem, nie zasługują na określenie przeklęte/przeklęci. Przeklęty może być natomiast system, który z kazachskich stepów uczynił miejsce deportacji milionów ludzi różnych narodowości z obszaru rozciągającego się od wybrzeży Morza Bałtyckiego po brzegi Pacyfiku. Wielu z deportowanych na zawsze pozostało w kazachskiej ziemi. Wśród zesłanych do łagrów lub przymusowo osiedlonych na stepach Kazachstanu „pod komendanturą” znaleźli się także Polacy z dawnych ziem I Rzeczypospolitej (lata trzydzieste XX wieku) i II Rzeczypospolitej (lata czterdzieste XX wieku).

Wieki milczenia. Wczesne średniowiecze Persji

Bogdan Składanek

Po najeździe Arabów na Persję Sasanidów w VII w. nadeszły lata niewoli trwające aż do połowy IX w. Wtedy kraj wydobył się z pełnej zależności od najeźdźcy, po dwóch wiekach niemocy. Termin ten przyjął się w irańskiej historiografii, acz nie jest precyzyjny w żadnej ze swoich dwóch części, ponieważ żadna cezura czasowa nie określa ściśle owego okresu, ani też nie można mówić o pełnym zniknięciu wówczas kulturalnego i politycznego życia Persów, ani o braku ich udziału w życiu publicznym Bliskiego Wschodu.  Polityka arabskiego kalifatu miała na celu zniszczenie dawnych struktur społecznych, ideologicznych i kulturalnych oraz narzucenie nowego ładu, zgodnie z interesami zdobywców. Persowie, starając się ocalić resztki dorobku z dawnych lat, przyłączali się do wszystkich dysput toczących się wśród muzułmanów, jeśli ideologiczni przeciwnicy, heretycy bądź insurgenci działali na terenie etnicznie perskim. Dla perskiej kultury była to walka o przetrwanie. Persowie, niemający własnego państwa, nie byli w stanie przeciwstawić się arabskiej przemocy bezpośrednio, musieli szukać innych dróg. Wydawało się, że zrezygnowali już z działalności ściśle politycznej skierowanej wprost przeciwko nowym władzom. Starali się jedynie utrzymać, jeśli było to możliwe, dawne pozycje społeczne i majątkowe. Na to wskazują źródła. Mimo tej politycznej bierności, pamięć o dawnych czasach i ówczesnych osiągnięciach ich państwa i narodu trwała, podobnie jak tradycja literacka.  Wskazuje na to renesans politycznego i kulturalnego odrodzenia Persji w X i XI w., a więc w czasach bezpośrednio następujących po wiekach pozornego milczenia, co byłoby niemożliwe, gdyby „wieki milczenia" istotnie były czasem ogólnego marazmu i bezczynności. Bogdan Składanek  jest profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Warszawskiego, wykładowcą historii Iranu na Wydziale Orientalistycznym UW, autorem wielu publikacji na temat średniowiecznej Persji.

Historia klasycznej filozofii indyjskiej. Część trzecia: szkoły niebramińskie - adżiwikizm i dżinizm

Piotr Balcerowicz

Założeniem wielotomowej Historii klasycznej filozofii indyjskiej jest całościowe przedstawienie wszystkich nurtów filozoficznych i prądów intelektualnych w Indiach w okresie klasycznym, tj. od II w. do najazdu muzułmańskiego, na tle koncepcji filozoficznych formułowanych na Zachodzie.  Niniejszy tom ukazuje w sposób systematyczny rozwój dwóch niezwykle ważnych, acz bardzo mało znanych filozoficznych indyjskich systemów niebramińskich: adżiwikizmu i dżinizmu. Te starsze niż buddyzm tradycje, poza aspektem religijnym, wypracowały także bogatą myśl filozoficzną. Adżiwikowie sformułowali doktrynę skrajnego determinizmu i bezkompromisowej etyki opartej na całkowitym zakazie krzywdzenia istot żywych, praktykując jednocześnie skrajne formy ascezy. Podobne zasady moralne propagowane przez dżinistów, takie jak niekrzywdzenie czy wegetarianizm, w dużym stopniu wpłynęły na Indie. Te dwie tradycje wypracowały także niezwykle rozbudowaną filozofię języka, system logiczny, metodę analizy semantycznej, które stanowią jedną z najciekawszych propozycji filozoficznych, jakie kiedykolwiek wydały Indie. Piotr Balcerowicz – filozof, orientalista i kulturoznawca. Studiował na Uniwersytecie Warszawskim, w Banaras Hindu University, Polskiej Akademii Nauk i na uniwersytecie w Hamburgu. Obszar jego badań i zainteresowań naukowych obejmuje Azję Południową (kultura, filozofia, religie i historia), filozofię (zachodnią, indyjską, filozofię polityczną), kulturoznawstwo, religioznawstwo, stosunki międzynarodowe oraz zagadnienia społeczno-polityczne Afganistanu i Azji Środkowej oraz Bliskiego Wschodu. Zajmuje się także zagadnieniami multikulturalizmu i konfliktami we współczesnym świecie. Jest autorem licznych publikacji naukowych i komentatorem bieżących wydarzeń na Bliskim Wschodzie, w Azji Środkowej i Południowej.