Gorączka przyczyny, diagnostyka, leczenie

Adam J. Sybilski, Jarosław Woroń, Katarzyna Życińska, Zbigniew Doniec

Gorączka, tytułowy bohater, zdecydowanie najważniejszy objaw zakażenia, jest tutaj odmieniana przez wszystkie przypadki, ponieważ stale towarzyszy codziennej pracy lekarskiej, budzi niepokój chorych, ich bliskich oraz pozostaje najczęstszą przyczyną zgłaszania się pacjentów po poradę, przynajmniej w pediatrii. Poruszone tu tematy, takie jak: patomechanizm gorączki, działanie termoregulacji, właściwe sposoby pomiaru temperatury czy elementy farmakologii leków przeciwgorączkowych, gorączka niejasnego pochodzenia oraz różnicowanie między przyczynami infekcyjnymi i nieinfekcyjnymi są często bardzo interesujące dla lekarzy. Podsumowując jest to publikacja polecana szerokiemu gronu Czytelników: lekarzom praktykom, klinicystom i studentom medycyny, ponieważ monografia poświęcona gorączce bardzo przyda się wielu z nich.

Niepożądane odczyny po szczepieniu przeciw COVID-19 - jak postępować?

Adam J. Sybilski

Jak do tej pory nie mamy skutecznego leku przyczynowego na COVID-19 i dysponujemy tylko leczeniem objawowym. Najlepszym postępowaniem jest profilaktyka, która w chorobach infekcyjnych opiera się na szczepieniach. Dziesiątki lat stosowania szczepień ochronnych doprowadziły do zniknięcia lub znacznego ograniczenia występowania chorób zakaźnych. Obecnie w Polsce mamy do dyspozycji trzy szczepionki przeciw COVID-19: dwie mRNA (Comirnaty firmy Pfizer/BioNTech i Moderna COVID-19 vaccine) oraz wektorową (COVID-19 Vaccine AstraZeneca). W dużych badaniach klinicznych potwierdzono wysoką skuteczność szczepionek w ochronie przed wystąpieniem objawów COVID-19. Szczepionki mogą wywołać niepożądane odczyny poszczepienne (NOP). NOP to wszelkie zaburzenia stanu zdrowia mogące mieć związek z przyjętą szczepionką, które pojawiły się w okresie 4 tygodni po podaniu. Badania pokazują, że NOP po szczepionce przeciw COVID-19 występują u ok. 0,03-0,2% zaszczepionych. Najczęstszymi działaniami niepożądanymi były: ból w miejscu wstrzyknięcia (> 80%), zmęczenie (> 60%), ból głowy (> 50%), bóle mięśni (> 30%), dreszcze (> 30%), bóle stawów (> 20%), gorączka (> 10%) - zwykle łagodna lub umiarkowana, ustępująca w ciągu kilku dni. NOP należy leczyć objawowo, lekami przeciwbólowymi i przeciwgorączkowymi - paracetamolem i ibuprofenem. Zarówno paracetamol, jak i ibuprofen są dobrze przebadanymi preparatami, o dużym bezpieczeństwie i skuteczności. Działanie przeciwgorączkowe oraz przeciwbólowe obu leków jest podobne, jednak warunek stanowi stosowanie odpowiedniego, zalecanego ich dawkowania. Obecnie wydaje się, że paracetamol to lek pierwszego wyboru w leczeniu bólu i gorączki po szczepieniu przeciw COVID-19. Jednak wiedza na temat szczepień i szczepionek stale się pogłębia, a zalecenia zmieniają. Musimy śledzić aktualne informacje i dostosowywać nasze działania do zmieniającej się wiedzy medycznej.

Zapobieganie incydentom sercowo-naczyniowym - u jakich pacjentów zastosować kombinację rozuwastatyny z ezetymibem?

Maria Łukasiewicz, Artur Mamcarz

Zaburzenia gospodarki lipidowej dotyczą ponad 60% populacji. Z uwagi na bezsprzecznie udowodniony niekorzystny wpływ podwyższonych stężeń lipidów na ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych konieczne jest wczesne, skuteczne i bezpieczne prowadzenie terapii hipolipemizującej. U chorych z wyjściowo wysokimi stężeniami cholesterolu oraz obarczonych wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym interwencja farmakologiczna powinna charakteryzować się dużą siłą działania. Dlatego też pacjenci wymagający redukcji stężenia LDL-cholesterolu o > 50% powinni już na początku otrzymać skojarzone leczenie hipolipemizujące.

Cefiksym - doustna cefalosporyna III generacji

Anna Doboszyńska

Cefiksym jest półsyntetycznym antybiotykiem beta-laktamowym, cefalosporyną III generacji do stosowania p.o. Wykazuje działanie bakteriobójcze, mechanizm działania polega na hamowaniu biosyntezy ściany komórkowej bakterii. Spektrum działania: Streptococcus pyogenes, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis, Proteus mirabilis. Omówiono wskazania do zastosowania cefiksymu: leczenie zakażeń wywołanych przez wrażliwe drobnoustroje u dorosłych, młodzieży i dzieci po 6. m.ż. Wskazania u dorosłych chorych: zaostrzenie przewlekłego zapalenia oskrzeli, pozaszpitalne zapalenie płuc, zapalenie dolnych dróg moczowych, odmiedniczkowe zapalenie nerek, zapalenie ucha środkowego, zapalenie zatok, zapalenie gardła. W artykule opisano trzy przypadki zastosowania cefiksymu u osób dorosłych chorujących na przewlekłe zapalenie oskrzeli, ostre zapalenie zatok obocznych nosa i w zakażeniu dróg moczowych.

6 faktów, według których warto stosować siarczan chondroityny

Iwona Słowińska , Lidia Rutkowska-Sak

Pacjenci z chorobą zwyrodnieniową stawów cierpią z powodu przewlekłego bólu, ograniczenia ruchomości stawów, pogorszenia jakości życia w sensie medycznym i społecznym. Celem różnych form spersonalizowanego leczenia jest poprawa tych aspektów. Siarczan chondroityny w postaci leku, zastosowany we wczesnym okresie choroby, hamuje jej postęp, a niekiedy nawet regeneruje uszkodzone tkanki.

Zasady refundacji gliptyn - co należy wiedzieć? Pytania do konsultanta krajowego

Krzysztof Strojek

1 stycznia 2023 r. do refundacji weszły kolejne generyczne gliptyny: sitagliptyny samodzielnie, w połączeniu z metforminą oraz wildagliptyny. Przedstawiamy kilka sytuacji z codziennej praktyki lekarskiej i odpowiadamy na pytania, komu przysługuje refundacja.

Zgaga - czym, kiedy i jak złagodzić?

Dorota Waśko-Czopnik

Jednym z najczęściej zgłaszanych przez pacjentów schorzeń jest zgaga - pieczenie i palenie wzdłuż przełyku. Stanowi ona jeden z głównych objawów choroby refluksowej przełyku, ale może pojawiać się także incydentalnie. W zależności od częstości występowania dolegliwości, czasu ich trwania oraz nasilenia proponowane jest odmienne postępowanie, które ma na celu szybkie łagodzenie zgagi, gojenie potencjalnych zmian zapalnych przełyku lub doraźne zniesienie odczucia pieczenia w przełyku, jeśli nie występuje ono często lub stale, a tylko w określonych sytuacjach, np. po błędach dietetycznych. Samoleczenie pacjentów powinno być ograniczone do 2 tygodni, a przy najmniejszych wątpliwościach czy przy występowaniu objawów alarmowych zawsze należy wykonać badania dodatkowe. Leczenie inhibitorami pompy protonowej powinno być ograniczone do 4-8 tygodni, w razie niepowodzenia pacjent również powinien być skierowany do specjalisty. Doraźne stosowanie famotydyny, alkinianów i alginianów może być skuteczne przy objawach epizodycznych.

10 faktów o ekstrakcie z aronii czarnoowocowej - polskiego superowocu

Iwona Wawer

Tradycyjna medycyna polecała leśne czarne jagody na dobry wzrok, teraz nie musimy po jagody chodzić do lasu. Uprawiamy na plantacjach borówkę amerykańską i aronię czarnoowocową. Aronia melanocarpa to polski czarny skarb - superowoc, o najwyższej zawartości antocyjanów i innych związków polifenolowych o silnych właściwościach antyoksydacyjnych. Ekstrakt antocyjanów aroniowych oraz karotenoidy luteina i zeaksantyna wchodzą w skład suplementu diety, który można wykorzystać jako dietetyczne wsparcie w profilaktyce chorób oczu, takich jak AMD czy katarakta. W celu zachowania zdrowia oczu przyda się osobom pracującym przy komputerze i kierowcom.