Ketoprofen w sprayu o zwiększonej dawce - czy forma i dawka mają znaczenie? Punkt widzenia farmakologa klinicznego

Jarosław Woroń

Ból zapalny jest konsekwencją obronnej reakcji organizmu na infekcje, uszkodzenie tkanek lub proces autoimmunologiczny. Do bólu ostrego, w którym występuje komponent zapalny, zaliczamy m.in. ból pourazowy. W terapii bólu receptorowego w narządzie ruchu wzrasta znaczenie miejscowych NLPZ. Wynika to zarówno z mechanizmów powstawania bólu zapalnego, jak i profilu farmakokinetycznego topikalnych postaci NLPZ. Jednym z częściej stosowanych leków z grupy NLPZ w postaci topikalnej jest ketoprofen. Podstawowy mechanizm działania ketoprofenu jest związany z hamowaniem aktywności cyklooksygenazy, co w konsekwencji prowadzi do zahamowania syntezy prostanoidów prozapalnych, a w szczególności prostaglandyny E2 (PGE2), która uczestniczy w indukowaniu zapalenia oraz powoduje stymulację bólową. W praktyce leczenia bólu ważna jest zarówno postać zastosowanego leku, jak i zastosowana dawka. W pracy opisano miejsce 10% ketoprofenu w postaci płynu na skórę w terapii bólu i zapalenia.

Pacjent z nadciśnieniem tętniczym, zaburzeniami metabolicznymi i łagodnym przerostem stercza w gabinecie lekarza POZ - rola doksazosyny

Anna Nowak, Joanna Jarosz-Popek, Marek Postuła

W ostatnich latach wyzwaniem stało się leczenie pacjentów z zespołem metabolicznym, który jest czynnikiem ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych. Obiecującym kierunkiem badań w kontekście chorych z łagodnym przerostem gruczołu krokowego oraz zespołem metabolicznym okazała się doksazosyna - selektywny antagonista receptorów alfa-adrenergicznych. Jej plejotropowe działanie przyczynia się do redukcji wskaźników zespołu metabolicznego. Wyniki badań klinicznych pozwalają na skonstruowanie obiecującej, wysoce skuteczniej, a przede wszystkim bezpiecznej terapii dla tej grupy pacjentów.

4 profile pacjentów, w leczeniu których wybieram famotydynę

Dorota Waśko-Czopnik

Przedstawione profile pacjentów wskazują na możliwość włączenia do leczenia famotydyny w celu optymalizacji terapii chorób kwasozależnych na podstawie dostępnych danych literaturowych i zaleceń praktycznych.

Zespół jelita nadwrażliwego w czasie epidemii. Obserwacje po 2 latach pandemii

Maria Janiak

Zespół jelita nadwrażliwego pozostaje wciąż najczęstszą przyczyną zgłaszalności pacjentów do gabinetów gastroenterologicznych. Okres epidemii i związane z nim poczucie braku bezpieczeństwa chorych, utrudniony bezpośredni kontakt z lekarzem prowadzącym, gorsze przeżywanie izolacji wyrażające się nieprzestrzeganiem przez pacjentów zasad dystansu społecznego prowadziły do pogłębienia dolegliwości i w konsekwencji do pogorszenia jakości życia. Mnogość objawów u chorych z zespołem jelita nadwrażliwego uniemożliwia poddawanie ich terapii tylko jednym lekiem. W postaci biegunkowej od ponad 60 lat zastosowanie wciąż znajduje mebeweryna.

Migrena

Izabela Domitrz

Migrena jest zwartą, jasno i komunikatywnie napisaną monografią omawiającą istotne, głównie z praktycznego punktu widzenia, problemy związane z tym jakże częstym, a nie do końca poznanym typem bólu głowy. Autorka w sposób przystępny, unikając wszelako uproszczeń, wielopłaszczyznowo przedstawia zagadnienia związane z migreną. Omawia miejsce migreny w medycynie, aspekty demograficzne i epidemiologiczne, podział kliniczny choroby, jej dystynktywne cechy kliniczne, a także podstawy patofizjologii napadu migrenowego. Osobną uwagę poświęca terapii migreny, w wielostronny sposób ujmując zagadnienie. Doskonała, niebanalna jest ikonografia książki - zamieszczone w niej oryginalne obrazy aury migrenowej uwiarygadniają jej przekaz, a często zabawne rysunki nadają jej swobodny kształt edytorski, daleki od podręcznikowego formalizmu. Monografia omawia mało znane, rzadko poruszane w krajowym piśmiennictwie, często mylone i nierozumiane zagadnienia z zakresu samoistnych bólów głowy, takie jak: migrena przewlekła, migrena hemiplegiczna czy stan migrenowy - słabo zakotwiczone w świadomości medycznej czy nawet lekarzy neurologów (...) Podsumowując, książka stanowi cenną pozycję kształceniową dla lekarzy rodzinnych, lekarzy POZ i innych zainteresowanych bólami głowy. Zagadnienia przedstawione są w sposób komunikatywny, życzliwy Czytelnikowi i obrazowy. Autorka prezentuje nowoczesną wiedzę z zakresu samoistnych bólów głowy. Monografia doc. Domitrz w pełni zasługuje na rekomendację dla szerokiego grona Czytelników, jako doskonałe wprowadzenie do problematyki migreny i innych samoistnych bólów głowy.

Jak bezpiecznie prowadzić terapię marihuaną leczniczą?

Bartosz J. Sapilak

Niniejsza praca stanowi przybliżenie kanadyjskiego opracowania, które ukazało się 3 lata temu na łamach "European Journal of Internal Medicine". Omówiono w nim zasady prowadzenia i monitorowania terapii marihuaną medyczną. Przedstawiono informacje o działaniach niepożądanych, metodach dawkowania, doborze substancji czynnych i modyfikowaniu leczenia.

Nowe wytyczne ESC dotyczące prewencji chorób sercowo-naczyniowych - jakie zmiany wprowadzają do codziennej praktyki lekarskiej?

Marlena Broncel

W sierpniu 2021 r., podczas Kongresu Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC, European Society of Cardiology), zostały przedstawione nowe wytyczne dotyczące prewencji chorób sercowo-naczyniowych. Zawierają one kilka zmian, które mają istotny wpływ na praktykę kliniczną i postępowanie terapeutyczne. Wytyczne prewencji choroby sercowo-naczyniowej ESC 2021 kładą nacisk na indywidualizację terapii w zależności od wieku, czynników ryzyka i chorób współistniejących. Opracowano nowe tabele SCORE2 (dla osób młodszych i starszych), w których zamiast cholesterolu całkowitego umieszczono stężenie nie-HDL-C. Nowością jest wprowadzenie dwustopniowego schematu osiągania celów leczniczych, co ma przyspieszyć podejmowanie decyzji i zoptymalizować leczenie hipotensyjno-hipolipemizujące. Wprowadzono również nowe zalecenia dotyczące profilaktyki, badań obrazowych i farmakoterapii.

Kiedy wybieram nystatynę w zawiesinie - u jakich pacjentów i w jakich sytuacjach klinicznych warto po nią sięgnąć?

Ernest Kuchar

Nystatyna jest skutecznym lekiem przeciwgrzybiczym dostępnym zwykle w postaci zawiesiny, stosowanym w leczeniu zakażeń powierzchniowych wywołanych przez drożdżaki z rodzaju Candida: kandydozy skóry i błon śluzowych, w tym pleśniawek, pieluszkowego zapalenia skóry, kandydozy przełyku i drożdżycy pochwy. Badania kliniczne potwierdziły, że nystatyna przynosi rzeczywiste korzyści przewyższające placebo, a jej skuteczność zwiększa się wraz z dawką i długością terapii. W artykule omówiono, w jakich sytuacjach klinicznych warto stosować nystatynę w postaci zawiesiny, korzyści z terapii i możliwe działania niepożądane. Do najważniejszych zalet nystatyny należą: bezpieczeństwo stosowania ze względu na minimalne wchłanianie ogólnoustrojowe i działanie poprzez ergosterol nieobecny w komórkach ssaków, szeroki zakres aktywności przeciw drożdżakom, a także niskie ryzyko rozwoju oporności, co zapewnia skuteczność przy długotrwałym i wielokrotnym stosowaniu. Bezpieczeństwo terapii sprawia, że nystatyna jest lekiem pierwszego wyboru w nieinwazyjnych zakażeniach drożdżakowych dla pacjentów szczególnie wrażliwych, niemowląt, osób starszych, pacjentów w trakcie chemio- lub radioterapii, kobiet w ciąży i karmiących piersią.