Korzystne i niekorzystne interakcje leków stosowanych w farmakoterapii bólu

Jarosław Woroń

Interakcje leków stosowanych w farmakoterapii bólu mają bardzo istotne znaczenie praktyczne. Pacjent leczony z powodu dolegliwości bólowych przyjmuje jednocześnie kilka leków, które mogą wchodzić ze sobą w niekorzystne interakcje zarówno farmakokinetyczne, jak i farmakodynamiczne, czego skutkiem jest występowanie działań niepożądanych o różnym obrazie klinicznym. Dodatkowy problem praktyczny stanowi fakt, że równocześnie stosowane leki mogą charakteryzować się wspólnym profilem działań niepożądanych , które mogą ulegać potencjalizacji. Stan pacjenta leczonego z powodu bólu niejednokrotnie ulega dynamicznym zmianom, które powodują pojawianie się nowych objawów, dlatego też istotnym elementem oceny chorego jest rozróżnienie objawów związanych z progresją choroby i wynikających bezpośrednio z działań niepożądanych stosowanych leków. W praktyce lekarza przyjmującego pacjenta w ambulatorium z grupy leków przeciwbólowych najczęściej stosowane są nieopioidowe leki przeciwbólowe (NLPZ, paracetamol, metamizol)

Cefiksym - doustna cefalosporyna III generacji dla dzieci

Adam J. Sybilski, Małgorzata Kudan

Cefiksym to półsyntetyczny antybiotyk beta-laktamowy, cefalosporyna III generacji do stosowania doustnego zarówno u dzieci (rejestracja od 6. m.ż.), jak i u dorosłych. Wykazuje on silne działanie bakteriobójcze w mechanizmie hamowania biosyntezy ściany komórkowej bakterii. Spektrum działania to: Streptococcus pyogenes, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis, Proteus mirabilis. Wskazaniami klinicznymi do zastosowania cefiksymu u dzieci są: pozaszpitalne zapalenie płuc, zapalenie dolnych dróg moczowych, odmiedniczkowe zapalenie nerek, zapalenie ucha środkowego, zapalenie zatok, zapalenie gardła. Dane z badań klinicznych jednoznacznie wskazują na wysoką skuteczność antybiotyku u dzieci i młodzieży, jednocześnie wykazując duże bezpieczeństwo i rzadkie działania niepożądane (głównie żołądkowo-jelitowe). Właściwości farmakokinetyczne i farmakodynamiczne sprawiają, że antybiotyk może być podawany raz na dobę, niezależnie od posiłków. W artykule opisano trzy typowe przypadki zastosowania cefiksymu u dzieci. Przedstawiono dzieci leczone z powodu odmiedniczkowego zapalenia dróg moczowych, pozaszpitalnego zapalenia płuc i ostrego zapalenia ucha środkowego. Skuteczność, bezpieczeństwo, biodostępność, dobry smak oraz łatwy schemat dawkowania sprawiają, że cefiksym jest właściwą opcją antybiotykoterapii u dzieci.

Leki wieloskładnikowe i hybrydowe w ograniczaniu ryzyka sercowo-naczyniowego. Opisy przypadków

Celina Wojciechowska

W polskiej populacji wielu pacjentów ze współistniejącym nadciśnieniem tętniczym i hipercholesterolemią nie przestrzega zaleceń lekarskich. Osiągnięcie celów terapeutycznych w zakresie kontroli ciśnienia tętniczego i hipercholesterolemii wynosiło ok. 5,4% w grupie WOBASZ II (II Wieloośrodkowe Ogólnopolskie Badanie Stanu Zdrowia Ludności). Zalety terapii lekami hipotensyjnymi i statynami w pojedynczej tabletce - preparacie złożonym (SPC, single-pill combination) - zostały podkreślone w europejskich i polskich wytycznych dotyczących leczenia nadciśnienia tętniczego i hipercholesterolemii. Wydaje się, że wprowadzenie do terapii SPC poprzez zmniejszenie liczby przyjmowanych dziennie tabletek mogłoby przyczynić się do rozwiązania problemu niepodejmowania lub zaprzestania leczenia. Taki złożony produkt obecny w różnych dawkach daje możliwość optymalizacji leczenia. Zastosowanie SCP na większą skalę może poprawić kontrolę ciśnienia krwi i zmniejszyć stężenie cholesterolu, a dzięki temu zmniejszyć ryzyko sercowo-naczyniowe.

Bupropion jako lek pierwszego wyboru w monoterapii oraz uzupełnienie terapii nieprzynoszących remisji całkowitych - z perspektywy psychiatry praktyka

Marlena Sokół-Szawłowska

W pracy zaprezentowano opisy przypadków zastosowania bupropionu w leczeniu zaburzeń depresyjnych przebiegających w skomplikowany sposób. W pierwszym przypadku była ona powiązana z wieloletnią chorobą afektywną dwubiegunową z cechami sezonowości, w drugim zaś miała charakter nawracający i była związana z przejściem na emeryturę. W obu przypadkach zastosowanie bupropionu było bezpieczne i skuteczne.

Nowe wytyczne ESC dotyczące prewencji chorób sercowo-naczyniowych - jakie zmiany wprowadzają do codziennej praktyki lekarskiej?

Marlena Broncel

W sierpniu 2021 r., podczas Kongresu Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC, European Society of Cardiology), zostały przedstawione nowe wytyczne dotyczące prewencji chorób sercowo-naczyniowych. Zawierają one kilka zmian, które mają istotny wpływ na praktykę kliniczną i postępowanie terapeutyczne. Wytyczne prewencji choroby sercowo-naczyniowej ESC 2021 kładą nacisk na indywidualizację terapii w zależności od wieku, czynników ryzyka i chorób współistniejących. Opracowano nowe tabele SCORE2 (dla osób młodszych i starszych), w których zamiast cholesterolu całkowitego umieszczono stężenie nie-HDL-C. Nowością jest wprowadzenie dwustopniowego schematu osiągania celów leczniczych, co ma przyspieszyć podejmowanie decyzji i zoptymalizować leczenie hipotensyjno-hipolipemizujące. Wprowadzono również nowe zalecenia dotyczące profilaktyki, badań obrazowych i farmakoterapii.

Ultrazdrowie

Daniel Śliż, Artur Mamcarz

Niniejsza pozycja jest przeglądem najpopularniejszych zachowań, które mogą się stać prawdziwym zagrożeniem dla zdrowia. W poszczególnych rozdziałach opisano zagrożenia płynące z popularnych dziś wysiłków na dystansach ultra, metamorfoz czy zaburzeń odżywiania. Dużo miejsca poświęcono problemom psychicznym, które stają się istotnym wyzwaniem dla zdrowia publicznego. Pomimo dotykania trudnej materii - pojęcia zdrowia, nie uciekamy od wyzwań, jakie przynoszą nowe technologie czy "nowoczesne" modele relacji międzyludzkich. Nasza propozycja stanowi dobry punkt wyjścia do zrozumienia motywacji osób wplątanych w niekończącą się walkę o zdrowie. Zapraszamy do lektury Ultrazdrowia każdego zaciekawionego i poszukującego rozwiązań optymalnych.

Kiedy wybieram nystatynę w zawiesinie - u jakich pacjentów i w jakich sytuacjach klinicznych warto po nią sięgnąć?

Ernest Kuchar

Nystatyna jest skutecznym lekiem przeciwgrzybiczym dostępnym zwykle w postaci zawiesiny, stosowanym w leczeniu zakażeń powierzchniowych wywołanych przez drożdżaki z rodzaju Candida: kandydozy skóry i błon śluzowych, w tym pleśniawek, pieluszkowego zapalenia skóry, kandydozy przełyku i drożdżycy pochwy. Badania kliniczne potwierdziły, że nystatyna przynosi rzeczywiste korzyści przewyższające placebo, a jej skuteczność zwiększa się wraz z dawką i długością terapii. W artykule omówiono, w jakich sytuacjach klinicznych warto stosować nystatynę w postaci zawiesiny, korzyści z terapii i możliwe działania niepożądane. Do najważniejszych zalet nystatyny należą: bezpieczeństwo stosowania ze względu na minimalne wchłanianie ogólnoustrojowe i działanie poprzez ergosterol nieobecny w komórkach ssaków, szeroki zakres aktywności przeciw drożdżakom, a także niskie ryzyko rozwoju oporności, co zapewnia skuteczność przy długotrwałym i wielokrotnym stosowaniu. Bezpieczeństwo terapii sprawia, że nystatyna jest lekiem pierwszego wyboru w nieinwazyjnych zakażeniach drożdżakowych dla pacjentów szczególnie wrażliwych, niemowląt, osób starszych, pacjentów w trakcie chemio- lub radioterapii, kobiet w ciąży i karmiących piersią.

Redukcja wahań ciśnienia za pomocą molekuły telmisartanu, w szczególności w kombinacji z antagonistą kanału wapniowego

Maria Łukasiewicz, Artur Mamcarz

Na nadciśnienie tętnicze choruje 1,28 mld osób, a jego powikłania powodują 10 mln zgonów rocznie. Skuteczna terapia hipotensyjna stanowi więc jedno z priorytetowych zadań ochrony zdrowia. Osiągnięcie dobrej kontroli ciśnienia tętniczego zależy od wielu czynników, ale jednym z podstawowych jest zastosowanie maksymalnie skutecznego leczenia w jak najprostszym schemacie. Amlodipina w połączeniu z telmisartanem w formie preparatu złożonego, poprzez wysoki indeks gładkości, pozwala osiągnąć zadowalający efekt hipotensyjny utrzymujący się przez 24 h w przypadku przyjmowania raz dziennie. Połączenie to jest również dobrą alternatywą dla obciążonych kardiologicznie pacjentów, którzy nie mogą stosować inhibitorów konwertazy angiotensyny, oraz dla osób w wieku podeszłym, zwłaszcza po udarze mózgu.