Chłop i Jowisz

Ignacy Krasicki

Ignacy Krasicki Bajki nowe Chłop i Jowisz Chłop stojący zazdrościł siedzącemu panu Lepszego stanu: I lżył niebiosy Za takie losy Myślą zuchwałą, Iż jednym nadto dają, drugim nadto mało, Rzekł wtem Jowisz: On chory, a ty jesteś zdrowy, Lecz masz wybór gotowy. Chcesz bogactw? Będziesz je miał, lecz pedogrę razem. Uszczęśliwion wyrazem, Przyjął chłop z... Ignacy Krasicki Ur. 3 lutego 1735 r. w Dubiecku (Sanockie) Zm. 14 marca 1801 r. w Berlinie Najważniejsze dzieła: Myszeida (1775), Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki (1776), Monachomachia (1778), Pan Podstoli (1778 i 1784), Bajki i przypowieści (1779), Satyry (1779 i 1782), Antymonachomachia (1779), Wojna chocimska (1780) Wybitny polski poeta, prozaik, komediopisarz i publicysta. Kasztelanic chełmski, hrabia, przeznaczony do stanu duchownego ze względu na trudną sytuację materialną rodziny. Od 1766 r. biskup warmiński. Blisko współpracował z królem Stanisławem Augustem w dziele kulturalnego ożywienia kraju. Tworzył w duchu oświecenia (m.in. napisał w latach 1781-83 dwutomową encyklopedię Zbiór potrzebniejszych wiadomości, był twórcą pierwszego pol. czasopisma, (Monitor), ale jego Hymn do miłości ojczyzny (1774) oraz przekład Pieśni Osjana odegrały znaczącą rolę w kształtowaniu polskiego romantyzmu. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Prostaczek

Voltaire (Wolter)

Wolter Prostaczek Historia prawdziwa znaleziona w papierach ojca Quesnela (1767) tłum. Tadeusz Boy-Żeleński ISBN 978-83-288-5757-5 I. Jak przeor klasztoru Najświętszej Panny z Góry i jego siostra spotkali Hurona Pewnego dnia św. Dunstan, Irlandczyk z pochodzenia, a święty z zawodu, wyruszył z Irlandii na małej górce i płynąc ku wybrzeżom Francji, przybył z pomocą tego wehikułu do zatoki Saint-Malo. Znalazłszy się na brzegu, pobłogosławił górę, która skłoniła mu si... Voltaire (Wolter) Ur. 21 listopada 1694 Zm. 30 maja 1778 Najważniejsze dzieła: Listy o Anglikach albo listy filozoficzne (1734), Kandyd czyli Optymizm (1759), Traktat o tolerancji (1763) Właśc. François-Marie Arouet. Pisarz fr., jeden z czołowych popularyzatorów myśli Oświecenia. Parał się wszelkimi gatunkami literackimi, od epopei (Henriada 1728, La Pucelle D'Orleans 1762), przez tragedie sceniczne (Edyp 1718, Mahomet 1741, Meropa 1743) po naukowe prace historyczne (Wiek Ludwika IV 1751, L'essai sur les meurs 1756). Największą jednak poczytność zyskały jego drobne utwory, szczególnie dowcipne, zawierające bezkompromisowe, trzeźwe sądy o świecie powiastki filozoficzne (Zadig albo Przeznaczenie 1747, Mikromegas 1752, Kandyd, Prostaczek 1767) oraz utwory publicystyczne. Interesował się najważniejszymi problemami swojej epoki: filozofią Locke'a i fizyką Newtona. Korespondował z carycą Katarzyną, polemizował z Leibnizem, służył na dworze króla Francji i króla Prus. Ostatecznie osiadł w dobrach położonych częściowo we Francji (majątek Delice), częściowo w Szwajcarii (Ferney), zapewniając sobie niezależność jeśli chodzi o twórczość artystyczną i publikacje oraz wcielając ideały oświeceniowe w życie w organizacji i administracji swoich majątków ziemskich. Do ostatnich chwil życia nie porzucił pióra. Stał się wzorcową postacią europejskiego intelektualisty. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Obcość

Zuzanna Ginczanka

Zuzanna Ginczanka O centaurach Obcość Patrz: purpurowy trubadur święto obwieścił surmami, kupcy rozdają szkarłat i maści pachnącej miarki, na szklanych szczudłach sopranu chwieją się mdlejąc pieśniarki, tancerzom dzwonią torsy i ud błyszczący ornament a tyś spowszedniał sobie ulicą mierzoną co dzień, a w tobie jest śmierć nieuchronna, jak igła krążąca w żyłach. Rado... Zuzanna Ginczanka Ur. w 1917 r. w Kijowie Zm. w 1944 r. w Krakowie Najważniejsze dzieła: Non omnis moriar, Futro Poetka okresu dwudziestolecia wojennego i czasu wojny; pierwotne nazwisko: Sara Ginsburg. Po ukończeniu gimnazjum w Równem studiowała od 1935 roku na wydziale humanistycznym UW, biorąc jednocześnie udział w życiu literackim. Wraz z W. Iwaniukiem, Janczarskim i in. tworzyła grupę literacką Wołyń; należała do najmłodszych współpracowników Skamandra; utwory swe ogłaszała w Wiadomościach Literackich, Sygnałach i Szpilkach. Wydała tom wierszy O centaurach (1936), stanowiący poetycką pochwałę biologicznej, zmysłowej strony życia. W późniejszych jej wierszach pojawia się niepokój światopoglądowy, krytyka społeczna. Ginczanka jest autorką ostrych i celnych satyr politycznych, przede wszystkim o charakterze antyfaszystowskim (Łowy, Prasa, Praczki) oraz m.in. satyry środowiskowej Ballada o krytykach poezję wertujących. Została wydana przez szmalcowników i zamordowana przez hitlerowców; wstrząsający wiersz Non omnis moriar z 1942 r. zawiera gorzką wizję jej przyszłego losu. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Dekameron, Prolog

Giovanni Boccaccio

Pro­log Za­czy­na się księ­ga De­ka­me­ron, w któ­rej za­wie­ra się sto no­wel, opo­wie­dzia­nych przez sie­dem bia­ło­głów i trzech mło­dzień­ców Ludz­ka to rzecz współ­czu­cie dla nie­szczę­śli­wych; je­śli jest ono każ­de­mu wła­ści­we, to tym bar­dziej win­no być zna­ne człe­ko­wi, co sam, li­to­ści po­trze­bu­jąc, od dru­gich jej do­zna­wał. Na­le­żę do licz­by tych, któ­rzy w po­trze­bie przy­jaź­ni się nu­rza­ją, uczu­cie to wiel­ce so­bie ce­nią i nie­jed­ną mi­łą chwi­lę mu za­wdzię­cza­ją. Od naj­wcze­śniej­szych lat mo­jej mło­do­ści aż po dzień dzi­siej­szy szla­chet­ną i wznio­słą mi­ło­ścią je­stem oży­wio­ny, bar­dziej mo­że -- gdy­bym chciał o tym opo­wia­dać -- niż­by te­go ni­ska mo­ja kon­dy­cja ocze­ki­wać po­zwa­la­ła. A cho­ciaż zy­ski­wa­łem po­chwa­ły i es­ty­mę lu­dzi peł­nych ogła­dy, co o tych spra­wach za­sły­sze­li, to prze­cież wie­le sro­gie­go bó­lu mi­łość ta mi spra­wi­ła; przy­czy­ną je­go by­ło jed­na­koż nie okru­cień­stwo mi­ło­wa­nej da­my, lecz zbyt­ni ogień mo­jej du­szy, tra­fio­nej nie­po­wścią­gli­wym ap­pe­ti­tem. Żą­dze te nie po­zwa­la­ły mi się kon­ten­to­wać tym, co po­sia­da­łem, i przy­czy­nia­ły mi wię­cej bo­le­ści, niż­by na­le­ża­ło. Wpo­śród tych wiel­kich cier­pień roz­mo­wy z jed­nym z mo­ich przy­ja­ciół i po­cie­chy od nie­go do­zna­wa­ne by­ły dla mnie wspo­rem, bez któ­re­go z pew­no­ścią bó­lu me­go bym prze­żyć nie mógł. [...]Giovanni BoccaccioUr. 1313 w Certaldo (w Toskanii) lub we Florencji Zm. 21 grudnia 1375 w Certaldo Najważniejsze dzieła: Dekameron, Fiametta, Żywot Dantego, O sławnych niewiastach, Genealogia bogów Włoski pisarz doby renesansu, najbardziej znany jako twórca zbioru nowel Dekameron i z tego powodu uważany za ojca nowożytnej nowelistyki. Ojciec chciał, by syn pracował w bankowości; przez jakiś czas młody Giovanni studiował prawo, co go nie pociągało, ale pozwoliło nawiązać liczne znajomości w kręgach elit artystycznych i politycznych. W tym czasie też Giovanni przeżył niespełnioną miłość do córki króla Neapolu, we wstępie do Dekameronu wspomina to jako wielkie cierpienie. Postać wzorowana na ukochanej pojawia się później w wielu utworach Boccaccia, jest tytułową bohaterką Fiametty, uznanej za pierwszą powieść psychologiczną w europejskiej literaturze. Boccaccio od młodości zafascynowany był twórczością Dantego i swoje powołanie widział w poezji. Pisał wiele zarówno w Neapolu, jak i po powrocie do Florencji w 1441 r. Nie ma pewności, czy poeta faktycznie był w mieście w czasie wielkiej epidemii dżumy, którą opisał w Dekameronie. Wiadomo jednak, że jego ojciec pełnił wówczas we Florencji funkcję ministra zaopatrzenia. Ofiarą choroby stała się druga żona ojca, a sam ojciec zmarł dwa lata później, czyniąc Giovanniego głową rodziny. Dekameron powstał w latach 1449-1452 i był jednym z ostatnich większych dzieł napisanych przez poetę po włosku. Boccaccio zaangażował się w misje dyplomatyczne, odwiedzał inne miasta jako przedstawiciel Florencji, bywał u papieża w Avignonie, a potem w Rzymie. Studiował też grekę i próbował swoich sił w tłumaczeniu autorów starożytnych. Przyjął także niższe święcenia w kościele katolickim. W październiku 1450 r. Boccaccio gościł w swoim domu we Florencji Franceska Petrarkę (1304-1374), potem poeci spotykali się w trakcie swoich podróży. Ich przyjaźń miała duży wpływ na postawę twórczą Boccaccia, w dyskusjach wykrystalizowało się też jego zainteresowanie kulturą antyczną. Genealogia Deorum Gentilium, wydana w 1460 r., stała się ważnym punktem odniesienia dla twórców następnych pokoleń. W latach 50. i 60. Boccaccio zaczął tracić zdrowie, co odbiło się również na stylu i tematyce jego dzieł z tego okresu, pisanych wówczas głównie po łacinie. Cierpiał z powodu otyłości lub obrzęku. Zmarł w wieku 62 lat. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Spacer przed siebie

Andrzej Sosnowski

Andrzej Sosnowski Życie na Korei Spacer przed siebie Czy zasłużyłeś na górnolotną fikcję tego życia bez faktów, ten wszędobylski sens? O zmroku megafony wydają sekrety, słowa gór ponad które nie wybiega słońce i w rosnącym szumie nasłuchujesz orkiestry karnawałowych festynów: żonglerzy i pajace ruszają w arterie, dzwonki i czynele brzęczą jak obłok jednodniowych muszek. I ser... Andrzej Sosnowski ur. 29 maja 1959 Najważniejsze dzieła: Życie na Korei (1992), Stancje (1998), Po tęczy (2007), Najryzykowniej (2007), Sylwetki i cienie (2012) Poeta, eseista i tłumacz. Przekładał dzieła takich autorów jak Ezra Pound, John Ashbery, Elizabeth Bishop, John Cage, Ronald Firbank, czy Harry Mathews. Laureat Nagrody Poetyckiej Silesius i Nagrody Osobnej - specjalnego wyróżnienia Nagrody Literackiej Gdynia, nominowany także do Nagrody Literackiej Nike. W swojej poezji odwołuje się do tradycji literatury anglosaskiej, pisząc erudycyjne, skomplikowane wiersze, niekiedy oparte o ukryte reguły konstrukcyjne w stylu Raymonda Roussela, kiedy indziej iskrzące się od ironii. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Traktat o Księciu

Niccolo Machiavelli

Niccolo Machiavelli Traktat o Księciu tłum. Antoni Sozański ISBN 978-83-288-2468-3 PANU HRABIEMU KAZIMIERZOWI STADNICKIEMU autorowi Synów Gedymina, Braci Władysława Jagiełły i innych dzieł, w dowód poważania i przyjaźni poświęca TŁUMACZ. To dzieło Machiavella przełożyłem z niemieckiego tłumaczenia Rehberga (Hanower 1810) jeszcze w roku 1851; lecz gdy ówczesna cenzura we Lwowie nie pozwoliła go drukować, odłożyłem na bok i wziąłem się do innych prac. Dopiero zeszłe... Niccolo Machiavelli Ur. 3 maja 1469 Zm. 21 czerwca 1527 Najważniejsze dzieła: Książę (1513), Rozważania nad pierwszym dziesięcioksięgiem historii Rzymu Tytusa Liwiusza (1512-1517), Historie florenckie (1521-1525) Czołowy włoski myśliciel społeczny i polityczny epoki Odrodzenia. Uznawany za założyciela współczesnych nauk politycznych i inicjatora nowożytnej doktryny racji stanu. Historyk i dyplomata, służył Republice Florenckiej, w latach 1498-1512 pełniąc funkcję sekretarza tzw. Drugiej Kancelarii, zajmującej się sprawami dyplomacji i wojny. Odbywał liczne misje dyplomatyczne. Po upadku republiki i dojściu do władzy Medyceuszy (1512) został oskarżony o spisek, pozbawiony stanowiska i uwięziony. Po uwolnieniu osiadł w wiejskiej posiadłości, gdzie poświęcił się pisaniu traktatów politycznych, najsłynniejsze swoje dzieło, traktat Książę o zdobywaniu i utrzymywaniu władzy, dedykując głowie rodu Medyceuszy. Najważniejsze z jego dzieł opublikowano pośmiertnie. W roku 1559 pisma Machiavellego znalazły się na kościelnym indeksie ksiąg zakazanych. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Ubagas

Jonas Bilinas

Jonas Bilinas vairs apsakymliai Ubagas Parvažiavęs iš užusieni Lietuvon, guljau vieną gražią pavasario dieną pas brol ant gonkelio ir traukiau silpnon krtinn pakvipus nuo sužidusi medži orą. Malonus vakari vjelis, šlamdamas medži lapais, pt tiesiai man kakton, glost plaukus ir veidą, tartum senai manęs pasiilgęs, ištroškęs. Klausiaus, kaip sodne raiboja gegut kukuoja, linksmai luputis tutuoja, griau pavasario kvapą ir klajojau akimis Šventosios pakraščiais, kur graži... Jonas Bilinas Ur. 11 kwietnia 1879 r. w Niuronisie (lit. Nironys), pow. uciański Zm. 8 grudnia 1907 r. w Zakopanem (Polska) Najważniejsze dzieła: vairs apsakymliai; bardziej znane opowiadania: Brisiaus galas, Laims žiburys, Kliudžiau, Ubagas, Lazda, opowieść Lidna pasaka. Litewski pisarz, publicysta, prekursor lirycznej prozy litewskiej, działacz polityczny kon. XIX pocz. XX wieku. Pochodził z rodziny majętnych rolników jako ostatnie ósme dziecko. Przygotowany przez daraktora wiejskiego naukę pobierał w gimnazjum w Liepaji. Już w czasach gimnazjalnych wciągnął się w działalność społeczną i polityczną, zgromadził potajemną grupkę młodych ludzi. Po śmierci obojga rodziców oraz po tym, gdy w 1899 r. zrezygnował z seminarium duchownego, został pozbawiony materialnego wsparcia ze strony rodziny, wynikiem czego było udzielanie przezeń prywatnych lekcji. W 1900 r. ukończył gimnazjum w Szawlach (lit. Šiauliai), po czym wstąpił na Wydział Medycyny Uniwersytetu w Tartu. Został jednak usunięty z uczelni za działalność w demonstracjach studenckich, organizacjach antycarskich oraz rozruchach. W 1902 r. przeniósł się do Poniewieża (lit. Panevžys), gdzie poznał swą przyszłą żonę stomatolog Juliję Jasulaityt. Tam też zgromadził grupę Litewskiej Partii Socjaldemokratów, której początkowo sam przewodził. Gościnnie wziął udział w zjeździe Partii Demokratycznej. Nadal udzielał lekcji prywatnych i pisywał do gazet litewskich. Nie otrzymawszy pozwolenia na powrót na Uniwersytet w Tartu, wstąpił do Wyższej Szkoły Handlowej w Lipsku (1903 r.), wtedy też zaczął się interesować literaturą. Gdy będąc w Lipsku zachorował na gruźlicę, przeniósł się na Uniwersytet w Zurychu, gdzie rozpoczął studia literaturoznawcze. Choroba coraz bardziej dawała mu się we znaki i w 1905 r. powrócił na Litwę. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

nawroty

Marta Podgórnik

Marta Podgórnik Próby negocjacji nawroty oblizać rdzę jak łyżeczkę wyciągniętą z głębi tortu, jak spierzchnięte wargi na przystanku. wychodzę, wołam autobus, nadsłuchuję odpowiedzi. jak zawsze bezskutecznie. teraz to on mnie woła. przyśpieszać jak tempo w finale, kiedy tuż tuż trzeba się ... Marta Podgórnik ur. 1979 Najważniejsze dzieła: Próby negocjacji (1996), Rezydencja surykatek (2011), Zawsze (2015) Poetka, krytyczka literacka, redaktorka związana z wydawnictwem Biuro Literackie. W Tekstyliach, czyli książce omawiającej na bieżąco młodą literaturę w 2002 roku, jej styl nazwano lirycznym ekshibicjonizmem. Dalsze tomiki udowodniły, że to tylko część prawdy. W swoich wierszach Podgórnik łączy wyrafinowanie formalne, grę z popkulturą i tradycyjnie pojęte wyrażanie siebie (to jest pisanie o własnych dramatach uczuciowych). Podobna mieszanka jest jednak niemożliwa do zrealizowania, jako że stylizacje i biegłość techniczna zakładają dystans z definicji uniemożliwiający mówienie wprost. Wobec tego poezji Marty Podgórnik nie opuszcza napięcie między lirycznym wyznaniem a jego ironicznym pastiszem. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.