Cudowny Geniusz. Życie Nikoli Tesli

John Joseph O'Neill

„Panie O’ Neill, pan rozumie mnie lepiej niż jakikolwiek inny człowiek na świecie”. NIKOLA TESLA   NIKOLA TESLA. CUDOWNY GENIUSZ to biografia z pierwszej ręki napisana przez osobę z bliskiego otoczenia Nikoli Tesli. Jest to książka biograficzna poświęcona jednemu z najwybitniejszych wynalazców w historii ludzkości – pionierowi wielofazowego systemu prądu zmiennego, nowoczesnego systemu dystrybucji energii, silnika indukcyjnego, łączności bezprzewodowej, automatyki i tak wielu innych znakomitych wynalazków i patentów, że nie sposób ich tutaj wymienić. Jej autorem jest John J. O’Neill – amerykański pisarz, redaktor naukowy pisma „New York Tribune”, który w 1937 roku został uhonorowany prestiżową Nagrodą Pulitzera za pracę historyczną przygotowaną z okazji obchodów z okazji trzechsetnej rocznicy założenia Uniwersytetu Harvarda.    Pośród pozycji biograficznych poświęconych Nikoli Tesli książka ta zajmuje wyjątkowe miejsce nie tylko ze względu na warsztat literacki autora czy wartość cytowanych w niej źródeł, ale przede wszystkim ze względu na to, że została wydana w 1944 roku, zaledwie półtora roku po śmierci Nikoli Tesli, i napisana przez osobę, z którą Tesla rozmawiał chętnie i otwarcie na stopie biskich przyjacielskich relacji. Jest to, pośród innych pozycji podejmujących tematykę biografii wybitnego wynalazcy książka niezwykła, będąca nośnikiem łączącym wciąż żywą pamięć Autora i elementy autobiograficzne pochodzące z autentycznych notatek ze spotkań Teslą, ze źródłami historycznymi takimi jak listy, wspomnienia jego współpracowników i przyjaciół, artykuły publikowane w amerykańskiej prasie i wydarzenia, o których wiedzieli tylko ci, których Tesla darzył zaufaniem – a właśnie taką osobą był John O’Neill.   Dzięki tej pozycji odbędziemy podróż po Ameryce Północnej. Odkryjemy przepiękny dawny Nowy Jork, wejdziemy do laboratorium Nikoli Tesli na Houston Street, zrozumiemy prawdziwą przyjaźń i głęboki szacunek, jakim darzył George’a Westinghouse’a, zobaczymy losy emigranta, do którego w końcu uśmiecha się los, aby wynieść go wysoko jak mitycznego Ikara. Poznamy nieuwarunkowany okolicznościami optymizm wynalazcy, zobaczymy pioruny trzęsące w posadach jego laboratorium w Kolorado, dowiemy się, co jadał, gdzie przebywał, z kim się spotykał, a nawet dowiemy się jak grał w bilard – jak wielką i nietuzinkową postacią był ów niezwykły serbski geniusz, obdarzony ponadprzeciętną pamięcią i prawdziwym zamiłowaniem do literatury i poezji. Tak tajemniczy, tak faustowski, eklezjastyczny i nieodgadniony, tak do granic pobudzający wyobraźnię, że nie sposób porównać go z jakąkolwiek inną postacią świata nauki. Autor nie bez przyczyny w tytule wykorzystał dwuznaczność słowo prodigal, które można  tłumaczyć zarówno jako cudowny, genialny, jak i marnotrawny.    W przypadku tej książki mamy do czynienia z unikalną, wciąż żywą pamięcią i wspomnieniem człowieka, który odszedł zaledwie kilkanaście miesięcy wcześniej, 7 stycznia 1943 roku. Jest to w istocie pozycja, która miała na celu zapełnienie ogromnej luki, jaka pojawiła się po odejściu Tesli – pierwsza pozycja, której celem było przedstawienie jego pełnego życiorysu, ale także oddanie mu hołdu i uczczenie jego pamięci w Ameryce, której elektryczne, przemysłowe serce biło dzięki wprowadzonym przez niego rozwiązaniom, a która niemal zupełnie zapomniała już o swoim bohaterze. Jeżeli jednak Czytelnik spodziewa się, że wobec tego będzie miał do czynienia z pozycją nieobiektywną, gloryfikującą dokonania Tesli, a może wręcz hagiograficzną – ta książka go zadziwi, bo taka właśnie jest postać Nikoli Tesli – zadziwiająca. I chociaż Autor nie zawsze restrykcyjnie trzyma się chronologii wydarzeń – nie sposób nie odnieść wrażenia, że jest to celowy zabieg kompozycyjny, chcąc albo podkreślić niektóre powiązania, albo w czysto ludzki i emocjonalny sposób podkreśla wydarzenia, które pamięć przywodzi mu na myśl w konkretnym miejscu opowiadania.   Przybył do Ameryki jako emigrant, bez grosza przy duszy, ale z dobrymi referencjami. Odszedł jako zapomniana, nieco przykurzona legenda – w opinii większości ekscentryk, może nawet dziwak. Jednak u garstki tych ludzi, którzy dobrze go rozumieli cieszył się zgoła inną opinią. W jego bogatym i zdumiewającym życiu przeplatają się wielkie zwycięstwa i wielkie przegrane; wielkie okazje i niejednoznaczne wybory, które sprawiają, że na całokształt jego osobowości składają się sprzeczności i niuanse, których bez wybitnej narracji, wrażliwości i ogromnej pracy wykonanej przez Autora nie moglibyśmy uchwycić.   „CUDOWNY GENIUSZ” stanowi w istocie coś więcej niż zwykłą biografię. Prócz wątków biograficznych i historycznych rozłożonych na  linii czasu wydarzeń, niekiedy przeplecionych wspomnieniami i materiałami źródłowymi, spotkamy się z niezwykłą linią osobistej narracji, osobliwością, wyjątkową cechą, którą posiada tylko ta jedyna pozycja. Jej autor zadaje sobie trud nie tylko omówienia najważniejszych dokonań Tesli na tle wydarzeń biograficznych, nierzadko oddając głos samemu bohaterowi.  Stara się jednak dać coś więcej nie tylko Czytelnikowi, ale można odnieść wrażenie, że i samemu sobie, a także – Tesli. Stara się głęboko wejrzeć w naturę swojego zmarłego niedawno przyjaciela, aby w zgłębić i przedstawić jego filozofię, sposób bycia i pojmowania rzeczywistości – nakreślając wnikliwie portret psychologiczny, którego nie byłby w stanie naszkicować nikt inny, wzbogacony o tak subtelne, intymne wątki z jego życia, które sprawiają, że po lekturze nie tylko możemy poczuć, że wiemy o wybitnym wynalazcy znacznie więcej, ale także że potrafimy lepiej rozumieć kategorie, w jakich pojmował świat; swój własny świat, w którym dr Tesla niczym dr Faust postanowił odkryć tajemnice natury za cenę miłości, której wielkość okazała się w zdumiewający sposób przekraczać ramy skrupulatnie zaplanowanego przez wynalazcę planu swojego życia.    Życzymy owocnej lektury Wydawnictwo Horyzont Idei

Odtajnione przez CIA: Poland Under Nazi Rule 1939-1941. Amerykański raport o sytuacji w Polsce

Thaddeus Chylinski

 AMERYKAŃSKI DOKUMENT NIGDY DOTĄD NIEOPUBLIKOWANY W JĘZYKU POLSKIM! „Poniższe sprawozdanie obejmuje warunki panujące w Polsce w okresie od 27 września 1939 r., tj. od dnia ustania działań wojennych w Warszawie, do 19 sierpnia 1941 r., w którym to dniu opuściłem kraj. Dla autora raportu nie było wskazane posiadanie przy sobie żadnych zapisków, zmuszony jest więc polegać wyłącznie na pamięci. Należy również zaznaczyć, że ponieważ byłem urzędnikiem konsularnym akredytowanym przy byłym rządzie polskim, moja pozycja wobec Niemców była bardzo delikatna i należało przedsięwziąć wszelkie środki ostrożności, aby nie wzbudzić podejrzeń przez angażowanie się w działania, które mogłyby się im nie podobać. Gestapo i inne władze niemieckie w Warszawie były w pełni świadome mojej obecności w mieście, jak również mojego związku z ambasadą w Berlinie, i starały się rzucać cień nie tylko na mnie, ale również na innych, z którymi miałem kontakt. Praca w tych warunkach nie była łatwa i dlatego nie można było uzyskać wielu pożądanych informacji. Pomimo tych utrudnień dołożono jednak wszelkich starań, aby niniejszy raport przedstawiał bezstronny obraz warunków panujących w Polsce poprzez zawarcie w nim informacji z pierwszej ręki lub danych uzyskanych z wiarygodnych źródeł. Należy zachować ostrożność w korzystaniu z niniejszego raportu, ponieważ zawiera on pewne informacje, które mogłyby narazić na niebezpieczeństwo osoby i instytucje w Polsce”.  

Sny

Olive Schreiner

"Sny" Olive Schreiner to zbiór opowiadań, które pozwolą Czytelnikowi oderwać się od rzeczywistości dookolnego świata i wejrzeć w głąb siebie. To historie, które pozwalają przejrzeć się w ich treści jak w zwierciadle. Zwierciadle duszy.  Być może zapiszą się w Tobie na zawsze?

Nieznane życie Jezusa [wersja nieocenzurowana]

Nikolaj Notowicz

Pewnego dnia, odwiedzając buddyjski klasztor położony na mojej trasie, od głównego lamy dowiedziałem się, że w archiwach w Lhasie znajdowały się starożytne pamiętniki odnoszące się do życia Jezusa Chrystusa i narodów zachodnich, i że niektóre wielkie klasztory posiadały stare kopie i tłumaczenia tych kronik... Gdzie Jezus spędził swoje młode lata? Kogo nauczał? Czy historia spisana przez buddyjskich mnichów jest starsza niż Ewangelie? Czy zapiski z buddyjskich klasztorów pokrywają się z historią spisaną przez ewangelistów? Co młody Jezus robił w Indiach? Ta książka zawiera odpowiedzi na powyższe pytania - rodząc cały szereg kolejnych... - W jakim języku zapisane są główne zwoje dotyczące życia Issy (Jezusa)? - zapytałem, podnosząc się z mojego miejsca, gdyż dostrzegłem, że mój interesujący rozmówca wykazywał zmęczenie i właśnie wykonał obrót swoim młynkiem modlitewnym, jakby sugerując zakończenie rozmowy. - Oryginalne zwoje przywiezione z Indii do Nepalu, i z Nepalu do Tybetu, odnoszące się do życia Issy, są napisane w języku Pali i znajdują się w Lhasie; ale kopia w naszym języku - mam na myśli tybetański - znajduje się w tym klasztorze. - Jak Issa jest postrzegany w Tybecie? Czy cieszy się opinią świętego? - Ludzie nie są nawet świadomi, że kiedykolwiek istniał. Tylko główni lamowie, którzy wiedzą o nim dzięki przestudiowaniu zwojów, opisujących jego życie, znają jego imię, ale ponieważ jego doktryna nie stanowi kanonicznej części buddyzmu, a czciciele Issy nie uznają autorytetu Dalajlamy, prorok Issa - wraz z wieloma innymi jemu podobnymi - nie jest uznawany w Tybecie za jednego z głównych świętych. - Czy popełniłbyś grzech, przekazując nieznajomemu treść waszej kopii życia Issy? - zapytałem go. - To, co należy do Boga - odpowiedział mi - należy również do człowieka. Spoczywa na nas obowiązek, abyśmy z radością poświęcili się rozpowszechnianiu Jego nauki. Tyle tylko, że obecnie nie wiem, gdzie jest ten manuskrypt. Jeśli kiedykolwiek ponownie odwiedzisz naszą gonpę, z przyjemnością go pokażę.

Przejaw myślenia w dziejach. Odczytywanie osobowości metodą Gralskiego

Tomasz Paweł Szewczyk

Henryk Grudziński (pseudonim: „Gralski”) to najwybitniejszy polski grafolog, który w 1923 roku założył i Polski Instytut Grafologii Naukowej. Rozbudował koncepcję Ludwika Klagesa i opracował „swój system grafologiczny”, obejmujący zespół zasad interpretacyjnych i kryteriów, jakim należy poddać badaną próbkę pisma (rękopis). Był encyklopedystą, aforystą i autorem własnej kolekcji publikacji popularnonaukowych, tak zwanej Biblioteczki Gralskiego, z której wielu tomów do dnia dzisiejszego ostał się tylko jeden (który w całości można tutaj odsłuchać!). Profesor Henryk Grudziński wydawał swoje oryginalne publikacje na własny koszt, często posługując się pseudonimem. Wybitny profesor, Henryk Grudziński, utożsamiał się z takimi nurtami filozofii jak: empiryzm, racjonalizm i  naukowość, sięgał także do założeń egzystencjalizmu. Badał między innymi wpływ makrokosmosu na życie człowieka, interesował się tym, co ma wpływ na jego osobowość, pomagał sierotom.  Jak wielu wybinych Polaków swoich czasów został skazany na zapomnienie przez machinerię komunistycznego systemu, w którym dla intelektualistów miejsca było niewiele, albo nie było go wcale. Przez wiele lat negowano nawet sam fakt istnienia tej postaci a niniejsza publikacja zadaje tym doniesieniom kłam, nie tylko przedstawiając dokonania Profesora, ale także jego metody oraz bogaty przegląd dokumentów historycznych. Zainteresowania profesora Henryka Grudzińskiego były szerokie i niekonwencjonalne. Warto nadmienić, iż pełnił funkcję bibliotekarza Krakowskiego Towarzystwa Metapsychicznego oraz przyczynił się do zdemaskowania rzekomego pisma automatycznego w głośnej „sprawie Guzika”. Przejaw myślenia w dziejach. Odczytywanie osobowości człowieka metodą Gralskiego składa się z pięciu rozdziałów, poprzedzonych przedmową.  Pierwszy rozdział: „Poznaj samego siebie w kulturze i myśli europejskiej”, zawiera przegląd myśli historycznej bliskiej grafologii. W tej części pracy omówione są takie dyscypliny jak: historiozofia, psychologia konstytucjonalna Kretschmera, fizjonomika, chirologia, chiromancja, grafologia, pismoznawstwo sądowe. W rozdziale pierwszym czytelnik zapozna się z warsztatem pracy wybitnego rzeczoznawcy pisma ówczesnej epoki. Zagadnienia nad istotą człowieczeństwa, szczęścia, przyrody, techniki, sztuki, zdrowia, parapsychologii naukowej, wróżby i dotyczące innych kwestii wypełniają rozdział drugi. Rozdział trzeci otwiera zbiór oryginalnych aforyzmów i paradoksów zawierających sześćdziesiąt sześć poszczególnych dziedzin miłości i życia filozofa encyklopedysty, autora Uśmiechów Myśli, jakim był Profesor. Rozdział czwarty zamieszczony w całości w audiobooku przedstawia oryginalny tekst Henryka Gralskiego zatytułowany Wróżba starodawna i nowoczesna na tle najnowszej nauki o budowie ciała i charakteru, z jedną wielką tablicą, Wydawnictwa Drukarni Mieszczańskiej Stanisława Tomaszewskiego w Krakowie, mieszczącego się przy ulicy Batorego 6, wydanej w 1926 roku. Ostatni, piąty rozdział pod tytułem: „Rozszyfrowanie postaci Henryka Grudzińskiego–Gralskiego” ukazuje zgromadzone dane archiwalne i dozę wiedzy o nietuzinkowej, nieco tajemniczej stronie Profesora. Rozdział ten zilustrowany jest bogatym materiałem archiwalnym. Autor Tomasz Szewczyk podjął się arcytrudnego zadania, starając się odtworzyć tę barwną postać z jedynie fragmentarycznych, choć coraz liczniejszych danych, do których jednak uzyskał dostęp dzięki swej pasji i nieustępliwości. Informacje te, choć wciąż niekompletne, pozwalają na zarysowanie coraz wyraźniejszego portretu człowieka nietuzinkowego, o bardzo szerokich horyzontach, który niejednokrotnie w swoich ocenach i poglądach wyprzedzał swoją epokę. Przez lata kwestionowano nawet samo istnienie Henryka Grudzińskiego–Gralskiego. Niniejsza pozycja jednoznacznie rozstrzyga tę kwestię, ale czy Henryk Grudziński i Henryk Gralski to rzeczywiście ta sama postać?

Opowieść o Pocahontas

Elmer Boyd-Smith

Oryginalna opowieść o Pocahontas, The Story of Pocahontas and Captain John Smith, została wydana po raz pierwszy w 1906 roku. Pocahontas (Matoaka, później znana jako Rebecca Rolfe, żyjąca ok. 1595-1617) była Indianką z Wirginii, znaną z powiązania z kolonialną osadą Jamestown w Wirginii, córką Powhatana, wodza plemion w regionie Tidewater. W znanej anegdocie historycznej mówi się, że uratowała życie indiańskiemu jeńcowi, Anglikowi, Johnowi Smithowi, w 1607 r., kładąc swoją głowę na jego głowie, gdy jej ojciec udniósł swoją wojenną maczugę , by dokonać egzekucji. Elmer Boyd Smith (1860-1943) był amerykańskim pisarzem. Urodził się w St. John, w Nowym Brunszwiku, wychował się w Bostonie a wykształcenie zdobywał we Francji. Pracował dla Riverside Press w Bostonie, następnie wyjechał do Paryża, gdzie studiował rysunki i malarstwo. W 1896 roku napisał i zilustrował swoją pierwszą pracę zatytułowaną My Village. W 1898 roku wrócił do Bostonu, gdzie ilustrował książki dla Houghton Mifflin.

Arkana Kryminalistyki: O historii i fałszerstwach monet i banknotów

Tomasz Paweł Szewczyk

Fałszowanie pieniędzy to bardzo zyskowny proceder. Obecnie, w dobie wysoko rozwiniętej techniki fałszerze mają prawdziwe pole do popisu. Proces fałszowania pieniędzy przybrał niestety skalę masową. Wprowadzone do obiegu 1 stycznia 1995 roku w Polsce nowe banknoty miały być - teoretycznie - zupełnie nie do podrobienia. Znaki wodne, ukryte zabezpieczenia, holograficzne techniki druku i specjalne metalowe nitki wtopione w papier miały stanowić stuprocentowe zabezpieczenie przed fałszerzami. Bezskutecznie. W całym kraju już kilka miesięcy później zaczęły pojawiać się doskonale podrobione banknoty. Na jaką skalę? To jedna z największych tajemnic Departamentu Emisyjno-Skarbowego Narodowego Banku Polskiego. Swego czasu telewizyjne Wiadomości podały informację, że co dwudziesty banknot znajdujący się w Polsce w obiegu jest sfałszowany! Obrót pieniędzmi to bardzo ważna sprawa, zarówno w makroskali ekonomicznej, jak też jeżeli patrzeć na to zjawisko przez pryzmat własnego portfela. Obracając codziennie różnymi banknotami często możemy zadać sobie pytanie: "czy są prawdziwe?". Rodzą się pytania, wątpliwości, obawa przed odpowiedzialnością. Najlepszym na to antidotum jest umiejętność rozpoznawania banknotów prawdziwych i fałszywych. Kompozycja pracy zamyka się w czterech rozdziałach. Rozdział pierwszy jest rodzajem wprowadzenia do meritum. Przedstawiony jest w nim rys historyczny pieniądza jako środka płatniczego na świecie, a w szczególności na ziemiach polskich. Idąc tropem historii poprzez wymianę barterową, pojawienie się pierwszych MONET, aż do pieniędzy papierowych dowiadujemy się jak płacili nasi przodkowie i jak ścisły związek to miało z różnymi wydarzeniami historycznymi. Rozdział drugi informuje nas jak przebiega proces powstawania pieniądza. Dowiadujemy się w nim jak bito monety dawniej, a jak wygląda to w dzisiejszych czasach. Jeżeli chodzi o banknoty, przedstawione w tym rozdziale informacje ukazują jak wielu procesom chemicznym i etapom obróbki poddawany jest papier banknotowy, aby pieniądz był skutecznie zabezpieczony przed podrobieniem. W rozdziale trzecim jest mowa o elementach pieniądza, czyli zabezpieczeniach, poprzez które banki emisyjne wszystkich państw starają się chronić interesy gospodarcze kraju i majątek obywateli. W rozdziale czwartym sporo dowiemy się o samych fałszerstwach, zaczynając od genezy tego czynu, tak starej, jak sam pieniądz i zbadamy historię najsłynniejszych fałszerstw. Dowiemy się także jak kodeks karny traktuje fałszerstwo pieniądza, jakie konsekwencje czekają fałszerzy. Do przygotowania tej publikacji wykorzystano literaturę specjalistyczną.

Konstytucja 3-go maja

Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki, Hugo Kołłątaj, Adam Stanisław Krasiński

Konstytucja 3 Maja, uchwalona w 1791 roku, to jedno z najważniejszych i najsmutniejszych dzieł prawnych w historii Polski. Wedle oficjalnej historiografii to pierwsza w Europie i druga na świecie nowoczesna ustawa zasadnicza, która miała na celu zreformowanie ustroju Polski i Litwy. Konstytucja ta podejmowała wiele istotnych kwestii dotyczących podziału władzy, równości obywateli czy gwarancji praw jednostki. Mimo iż w Polsce obchodzimy święto poświęcone temu dokumentowi, niewielu ludzi zna jego treść. Czy rzeczywiście zawartość dokumentu przystaje z legendą jaką wokół niej nabudowano? Czy doprawdy da się ją porównać z konstruktem amerykańskiego ustroju obywatelskiego? Czy gwarantuje ona wolność, równość i sprawiedliwość bez względu na stan? Wnioski można wyciągnąć tylko po uważnym przeczytaniu lub przesłuchaniu jej treści i w naszej ocenie są to wnioski, które bardzo daleko padają od obiegowej opinii, jakoby dokument ten odpowiadał na realne potrzeby moralne upadłej już wówczas Rzeczypospolitej. Jest to raczej spadochron który pokazuje jak do końca, nawet w obliczu upadku kraju i okrycia całej swej generacji hańbą, nadal broniono partykularnych interesów stwarzając jedynie pozory rzeczywistej obywatelskiej wolności. Taka jest nasza perspektywa, której jednak nikomu nie narzucamy. Niechaj każdy sięgnie do tekstu źródłowego, prezentowanego teraz w formie audio i odnosząc się do swej wiedzy historycznej, wyciągnie wnioski samodzielnie. W czasie ogłoszenia dokumentu nie wszyscy byli zwolennikami Konstytucji trzeciego Maja. Krytycy zarzucali, że wprowadzenie zasad demokratycznych i ograniczenie władzy króla mogą doprowadzić do utraty suwerenności państwa. Ponadto, wielu szlachciców obawiało się, że ich przywileje zostaną ograniczone, co doprowadziło do oporu i zawirowań politycznych. Warto badać dokumenty historyczne nie tylko skupiając się na ich treści, ale zwłaszcza na owocach które wydały. Dla zmian dokument ten okazał się jałową glebą, w której sztucznie nasadzono korzeń mitu i legendy. Pokazał on jednak najgorsze cechy naszego narodu - czekanie z właściwymi moralnie wnioskami i decyzjami aż do samego końca, do momentu pogrzebania nadziei, kiedy nie ma już odwrotu iraz skutki odwlekania zmian i decyzji, które w jakikolwiek sposób mogłyby zaszkodzić establiszmentowi cieszącemu się jeszcze jakim takim dobrobytem, aż do końca.