Sztuka na dawnych Kresach Wschodnich Rzeczypospolitej. Fotografie z XIX wieku

Wojciech Walanus

W utrwalaniu i popularyzowaniu pamięci o dawnych Kresach Wschodnich Rzeczypospolitej centralną rolę odgrywają fotografie archiwalne, bez których poznawanie tej części polskiego dziedzictwa kulturowego byłoby praktycznie niemożliwe. Fototeka Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego przechowuje ponad dwa tysiące odbitek, ukazujących dzieła sztuki z tamtych terenów. Książka prezentuje najcenniejszy fragment tego zasobu: osiemdziesiąt fotografii powstałych w XIX wieku, mogących zatem uchodzić za „inkunabuły” polskiej fotografii dokumentacyjnej. Wśród ich autorów znalazły się nazwiska wielu wybitnych mistrzów obiektywu (m.in. Teodora Szajnoka, Józefa Czechowicza, Michała Greima i Edwarda Trzemeskiego), a zróżnicowana tematyka fotografii obejmuje widoki miast, budowle i ich wyposażenie, projekty architektoniczne, a nawet zabytki archeologiczne i wnętrza ekspozycji muzealnych.    Dr Wojciech Walanus – historyk sztuki, autor licznych publikacji dotyczących rzeźby późnogotyckiej; od kilku lat jako kierownik Fototeki Instytutu Historii Sztuki UJ zajmuje się naukowym opracowywaniem jej dziejów i zbiorów.   Dr hab. Andrzej Betlej – historyk sztuki, autor wielu publikacji z zakresu historii sztuki nowożytnej, ze szczególnym uwzględnieniem mecenatu polskich rodów szlacheckich i sztuki ziem wschodnich Rzeczypospolitej; od wielu lat zaangażowany w projekt inwentaryzacji zabytków sztuki sakralnej na dawnych polskich Kresach Wschodnich.  

Economic Growth. Social Capital, Family, Inequality of Income, Quality of Life, Bottlenecks. Selected papers from 2018 to 2022

Jan Jacek Sztaudynger

This book deals mainly with economic growth, its interdependence with social capital, and the consequences of the “happy productive worker” hypothesis. A happy employee works better, earns more money, and as a result, his quality of life goes up. This feedback loop of productivity and happiness means that on the road to effective economic growth and development, man and his quality of life must be taken into consideration as a very important causative factor. The authors guess that the social capital (trust, helpfulness, fairness), family social capital (marriage, divorce, fertility), as well as income inequality are social determinants of the quality of life, sustainable growth and development. They all are characteristics of society’s harmonization. Most of these hypotheses have been verified using econometric models. We hope that such an approach will help to reduce the danger of the fetishization of economic growth. Likewise, the hypothesis on non-cyclical GDP fluctuations was considered, where efficiency of fixed capital investment depends on post bottlenecks. The book summarizes Jon Jacek Sztaudynger’s scientific work on economic growth over the last twenty years. It contains six published articles (co-authors: Ewa Ambroziak, Paweł Baranowski, Paweł Starosta, and Jan Marek Sztaudynger).

Tatuaże. Gdy ciało staje się tłem

Zbiorowy

Interdysplinarne spojrzenie na tatuaże i fenomen ich popularności we współczesnym społeczeństwie i kulturze 

Góralki, taterniczki, turystki. Kobiety w literaturze o Tatrach do 1939 roku

Anna Pigoń

Monografia Góralki, taterniczki, turystki. Kobiety w literaturze o Tatrach do 1939 roku stanowi swoistą herstory (terminem tym określa się narracje, które w historycznej refleksji szczególnie uwzględniają kobiety), w której autorka dokonuje próby usytuowania bohaterek i autorek w historii literatury o Tatrach - z punktu widzenia zarówno męskiego wzorca, jak i samodzielnej roli kulturotwórczej, jaką odgrywają. Punktem wyjścia analizy zgromadzonego w monografii materiału, obejmującego okres do 1939 roku, stało się wyodrębnienie najbardziej wyrazistych i charakterystycznych typów kobiet w zależności od odgrywanych przez nie ról społecznych oraz ich rozległych i zróżnicowanych związków z przestrzenią Tatr i Zakopanego. W pracy wskazano następujące typy: góralki, rezydentki oraz gościnie (taterniczki i turystki wysokogórskie, narciarki, kuracjuszki, wczasowiczki). Selekcję zgromadzonego materiału źródłowego - obejmującego utwory etnograficzne, wspomnieniowe i publicystyczne, a także reprezentującą różne obiegi literackie i zróżnicowaną gatunkowo twórczość beletrystyczną - przeprowadzono w odniesieniu do tych reprezentatywnych typów oraz w nawiązaniu do charakterystycznych relacji z przestrzenią wysokogórską i podhalańską, w jakie wchodzą bohaterki. Analiza materiału prowadzi do charakterystyki wyodrębnionych grup, zawierającej ich ewolucję oraz opis funkcji i znaczenia kobiet: po pierwsze, w literaturze o Tatrach - z perspektywy zarówno jej rozwoju, jak i obrazu świata przedstawionego, po drugie, w życiu społecznym, popularyzacji aktywności w przestrzeni oraz budowaniu wizerunku regionu i kształtowaniu się lokalnych mitów.

W otchłani Imatry

Aleksander Ławrow

Jest rok 1893. W pociągu Kolei Nikołajewskiej, w tajemniczych okolicznościach umiera rosyjski milioner Jegor Pawłowicz Worobiow, który tuż przed śmiercią próbuje wyjawić córce mandżurski sekret jej rodu. W śledztwo natychmiast angażuje się Metody Kobyłkin - znany w całej Rosji detektyw, wielokrotnie porównywany do francuskiego Vidocqa. Z pozoru sympatyczny starszy pan, w rzeczywistości jest śmiertelnie groźną bronią wymiaru sprawiedliwości. Wraz z zaufanymi agentami, Kobyłkin podejmuje się rozwiązania mrocznej zagadki rodu Worobiowów. Obfitujące w nieoczekiwane zwroty akcji śledztwo odkrywa przed Czytelnikami kolejne zbrodnie, przenosząc bohaterów w coraz bardziej egzotyczne zakątki naszego globu...

Infrastruktura w strukturze funkcjonalno-przestrzennej jednostek terytorialnych

Marcin Feltynowski

Badania związane z planowaniem przestrzennym wskazują na ważną rolę infrastruktury w kreowaniu struktury funkcjonalno-przestrzennej miast i obszarów wiejskich. Jest to istotne, ponieważ podejmowanie decyzji na różnych szczeblach administracji publicznej powinno opierać się na dowodach wykorzystujących dostępny zasób danych. Celem monografii jest usystematyzowanie wiedzy w dwóch obszarach: infrastrukturalnym i planowania przestrzennego, które powiązane są ze sobą zarówno na gruncie teoretycznym, jak i praktycznym. Przedstawione w publikacji podejście może być wykorzystane do podnoszenia efektywności procesów związanych z planowaniem przestrzennym i rozwojem infrastruktury. W obu przypadkach zapewnia to wsparcie procesu rozwoju jednostki terytorialnej. Prezentowane zagadnienia są próbą wypełnienia luki w literaturze przedmiotu w zakresie złożoności procesów wpływających na rozwój infrastruktury. Stanowią one uzupełnienie dotychczasowych badań o elementy wynikające z rozwoju technologicznego czy globalnych wyzwań, które bezpośrednio oddziałują na rozwój struktury funkcjonalno-przestrzennej jednostek terytorialnych i powiązanej z nią infrastruktury. Uniwersalizm publikacji pozwala na wskazanie szerokiego grona jej odbiorców. Adresatami monografii są środowiska naukowe, w tym: ekonomiści, planiści, urbaniści, geografowie, którzy zajmują się w swojej pracy badawczej zagadnieniami planowania przestrzennego oraz szeroko rozumianej infrastruktury. Ponadto praktycy, a w szczególności pracownicy administracji publicznej, mogą wykorzystywać zaproponowane podejście teoretyczne i metody badawcze w procesach podejmowania decyzji opartych na dowodach.

Na wschód od Jordanu. W kraju braci Semitów

Amadeusz Citlak

Autor książki „Na wschód od Jordanu – w kraju braci Semitów” podejmuje się niezwykle ciekawego, a nade wszystko ważnego zadania – przybliżenia kraju o bardzo bogatej i, co ciekawe, wielokulturowej historii. Tym krajem jest Jordania – Haszymidzkie Królestwo Jordanii, na tronie którego zasiada w 43. pokoleniu potomek proroka Mahometa, Król Abd Allah II Ibn Husajn; muzułmańskie państwo na Bliskim Wschodzie, które od wielu lat stara się być łącznikiem między konserwatywnym Bliskim Wschodem a nowoczesnym światem łacińskim, zwłaszcza Europą i Stanami Zjednoczonymi. Wreszcie, last but not least państwo, na terenach którego kształtowała się tradycja i religijność judeochrześcijańska, zaliczane do krajów biblijnych z bogactwem bezpośrednich świadków wydarzeń sprzed dwóch tysięcy lat. W czterech rozdziałach autor omawia położenie geograficzne kraju, demografię, komunikację; cztery główne grupy zamieszkujące Jordanię w przeszłości: Ammonitów, Moabitów, Edomitów, Nabatejczyków; historię biblijną; zmianę, jaka nastąpiła na terenie dzisiejszej Jordanii. Publikację uzupełnia tablica najważniejszych wydarzeń.

Desperado! Autobiografia

Tomasz Stańko

Mroczny książę polskiego jazzu Najsławniejszy i najwyżej ceniony na świecie polski muzyk jazzowy opowiada o początkach polskiego jazzu, legendarnych koncertach i sesjach nagraniowych, o wspaniałych muzykach, z którymi miał okazję współpracować. Razem z trębaczem zaglądamy w nuty, za kulisy i w głąb jego własnej duszy. Idziemy drogą, która zaprowadziła go na szczyty plebiscytów w najlepszych jazzowych periodykach świata, oraz ścieżką wiodącą wprost na dno. Wraz ze Stańką poznajemy podziemny świat ćpunów, dilerów i szaleństwa, by przekonać się, jak po latach w nim spędzonych można powrócić do rzeczywistości. Dopełnieniem opowieści o muzyce i życiu są barwne reprodukcje niezwykle oryginalnych szkiców kompozycji i liczne, często niepublikowane wcześniej, fotografie. Tomasz Stańko (ur. 1942) trębacz i kompozytor, powszechnie uważany za jednego z najlepszych trębaczy jazzowych na świecie. Koncerty jego zespołów wypełniają sale we wszystkich zakątkach globu, a jego płyty wydaje monachijska ECM najważniejsza wytwórnia w Europie i jedna z najlepszych na świecie. Rafał Księżyk (ur. 1970) dziennikarz i krytyk muzyczny. Od początku lat 90. współtworzył oblicze rodzącej się wówczas nowej prasy muzycznej i popkulturowej. Jako redaktor pracował m. in. w magazynach Brum, Plastik, Antena Krzyku, a jego teksty o muzyce ukazywały się we wszystkich liczących się czasopismach specjalistycznych oraz . w Gazecie Wyborczej, Newsweeku i Przekroju". Aktualnie pracuje jako zastępca redaktora naczelnego Playboya, a jako krytyk muzyczny współpracuje z Machiną i kanałem TVP Kultura.