Algorytm różnicowania najczęstszych przyczyn zawrotów głowy w gabinecie lekarza POZ

Sebastian Bojanowski, Beata Mielańczuk-Lubecka, Jeremi Kania, Izabela Domitrz

Zawroty głowy to problem często występujący w podstawowej opiece zdrowotnej, a jego diagnoza bywa trudna z uwagi na subiektywny charakter dolegliwości i nakładające się objawy zespołów przedsionkowych. Aby ułatwić diagnostykę, opracowano algorytm, który wskazuje najczęstsze przyczyny, ich objawy oraz sytuacje wymagające skierowania pacjenta do specjalisty lub hospitalizacji. Kluczowe narzędzia diagnostyczne obejmują szczegółowy wywiad, ocenę odruchu przedsionkowo-ocznego, badanie oczopląsu oraz ocenę skośnego zbaczania gałek ocznych w ramach protokołu HINTS. W przypadku podejrzenia łagodnych położeniowych zawrotów głowy zastosowanie znajduje specjalistyczny algorytm, który określa kolejność działań diagnostycznych i terapeutycznych.

Kiedy wybieram nystatynę w zawiesinie - u jakich pacjentów i w jakich sytuacjach klinicznych warto po nią sięgnąć?

Ernest Kuchar

Nystatyna jest skutecznym lekiem przeciwgrzybiczym dostępnym zwykle w postaci zawiesiny, stosowanym w leczeniu zakażeń powierzchniowych wywołanych przez drożdżaki z rodzaju Candida: kandydozy skóry i błon śluzowych, w tym pleśniawek, pieluszkowego zapalenia skóry, kandydozy przełyku i drożdżycy pochwy. Badania kliniczne potwierdziły, że nystatyna przynosi rzeczywiste korzyści przewyższające placebo, a jej skuteczność zwiększa się wraz z dawką i długością terapii. W artykule omówiono, w jakich sytuacjach klinicznych warto stosować nystatynę w postaci zawiesiny, korzyści z terapii i możliwe działania niepożądane. Do najważniejszych zalet nystatyny należą: bezpieczeństwo stosowania ze względu na minimalne wchłanianie ogólnoustrojowe i działanie poprzez ergosterol nieobecny w komórkach ssaków, szeroki zakres aktywności przeciw drożdżakom, a także niskie ryzyko rozwoju oporności, co zapewnia skuteczność przy długotrwałym i wielokrotnym stosowaniu. Bezpieczeństwo terapii sprawia, że nystatyna jest lekiem pierwszego wyboru w nieinwazyjnych zakażeniach drożdżakowych dla pacjentów szczególnie wrażliwych, niemowląt, osób starszych, pacjentów w trakcie chemio- lub radioterapii, kobiet w ciąży i karmiących piersią.

Redukcja wahań ciśnienia za pomocą molekuły telmisartanu, w szczególności w kombinacji z antagonistą kanału wapniowego

Maria Łukasiewicz, Artur Mamcarz

Na nadciśnienie tętnicze choruje 1,28 mld osób, a jego powikłania powodują 10 mln zgonów rocznie. Skuteczna terapia hipotensyjna stanowi więc jedno z priorytetowych zadań ochrony zdrowia. Osiągnięcie dobrej kontroli ciśnienia tętniczego zależy od wielu czynników, ale jednym z podstawowych jest zastosowanie maksymalnie skutecznego leczenia w jak najprostszym schemacie. Amlodipina w połączeniu z telmisartanem w formie preparatu złożonego, poprzez wysoki indeks gładkości, pozwala osiągnąć zadowalający efekt hipotensyjny utrzymujący się przez 24 h w przypadku przyjmowania raz dziennie. Połączenie to jest również dobrą alternatywą dla obciążonych kardiologicznie pacjentów, którzy nie mogą stosować inhibitorów konwertazy angiotensyny, oraz dla osób w wieku podeszłym, zwłaszcza po udarze mózgu.

Lęk w kardiologii. Zastosowanie pregabaliny w leczeniu zaburzeń lękowych u pacjentów z chorobami układu sercowo-naczyniowego

Anna Antosik-Wójcińska

W artykule omówiono wielokierunkową zależność między występowaniem objawów lękowych oraz schorzeń układu sercowo-naczyniowego, a także wpływ utrzymującego się wysokiego poziomu lęku na przebieg schorzeń kardiologicznych i rokowanie. Omawiając negatywne konsekwencje zdrowotne zaburzeń lękowych, podkreślono znaczenie wczesnego rozpoznania tych zaburzeń oraz wdrożenia terapii. Jako punkt wyjściowy przedstawiono przypadki kliniczne pacjentów obciążonych kardiologicznie, u których wystąpiły zaburzenia lękowe. W dalszej części omówiono różne aspekty leczenia farmakologicznego zaburzeń lękowych, skupiając się na możliwości zastosowania w tym wskazaniu pregabaliny.

Mozaika emocji. Depresja studium przypadków

Sławomir Murawiec, Kacper Łoś

Autorzy dzielą się swoimi doświadczeniami klinicznymi w leczeniu osób z depresją i objawami towarzyszącymi. Mozaika emocji to zbiór czterech opisów przypadków pacjentów oraz poszczególnych etapów postępowania (wywiad, diagnoza, leczenie). Publikacja ta adresowana jest do specjalistów oraz lekarzy POZ.

Teleporady u pacjentów z niewydolnością serca. Poradnik dla lekarzy

Dorota Ochijewicz, Agnieszka Kapłon-Cieślicka

Niewydolność serca (HF, heart failure) jest istotnym problemem medycznym, społecznym i ekonomicznym. To jedno z najważniejszych i jednocześnie najtrudniejszych wyzwań dla kardiologii XXI w. Niewydolność serca jest końcowym stadium wielu chorób układu sercowo-naczyniowego i - paradoksalnie - wraz z postępem w ich leczeniu oraz starzeniem się populacji przybywa osób z HF. Występowanie HF dotyczy 1-2% dorosłej populacji w krajach rozwiniętych, a w grupie powyżej 70. r.ż. obejmuje nawet ponad 10% populacji [1-5]. W związku z szybkim rozwojem i rosnącą dostępnością globalnej sieci internetowej Światowa Organizacja Zdrowia (WHO, World Health Organization) już w 1998 r. przyjęła pierwszą rezolucję dotyczącą e-zdrowia [15]. Telemedycyna wykorzystuje technologie informatyczne w celu zwiększenia dostępności opieki zdrowotnej i informacji medycznych. Według WHO telemedycyną nazywamy wszelkie usługi świadczone na odległość przez pracowników opieki zdrowotnej, wykorzystujące technologie informatyczne i telekomunikację w celu profilaktyki, diagnozowania i leczenia pacjentów, a także prowadzenia badań i kształcenia innych podmiotów opieki zdrowotnej. Kluczową kwestią leżącą u podstaw telemedycyny jest możliwość pokonywania barier geograficznych i świadczenie usług medycznych bez konieczności fizycznej obecności pacjenta w ośrodku opieki zdrowotnej, co nie tylko poprawia dostęp do opieki, ale również jest korzystne z punktu widzenia ekonomii. Teleopieka w przypadku HF obejmuje m.in. wsparcie telefoniczne i zdalne monitorowanie chorych.

Czy preparaty lewodopy z karbidopą oraz lewodopy z benserazydem są klinicznie równoważne?

Andrzej Bogucki

Choroba Parkinsona jest jedyną chorobą neurozwyrodnieniową, która może być skutecznie leczona objawowo. Terapia symptomów motorycznych opiera się przede wszystkim na stosowaniu leków zwiększających aktywność nigrostriatalnego układu dopaminergicznego i wyrównujących niedobór dopaminy. Lewodopa pozostaje złotym standardem leczenia dopaminergicznego. Jest najbardziej skutecznym lekiem przeciwparkinsonowskim, najlepiej tolerowanym i wywołującym najmniej działań niepożądanych, również u pacjentów w wieku podeszłym. Doustne preparaty lewodopy zawierają dodatkowo jedną z substancji będących inhibitorem dekarboksylazy aromatycznych L-aminokwasów: benserazyd lub karbidopę. Mają one korzystny wpływ na biodostępność lewodopy w ośrodkowym układzie nerwowym, jej skuteczność kliniczną oraz tolerancję. W praktyce, według powszechnej opinii, preparaty lewodopy z karbidopą i lewodopy z benserazydem są równoważne klinicznie i mogą być stosowane zamiennie. Przedstawiono przypadek 69-letniego mężczyzny leczonego od 6 lat z powodu choroby Parkinsona. U pacjenta występowały symptomy zaawansowanej choroby Parkinsona: fluktuacje ruchowe wearing-off oraz dyskinezy pląsawicze szczytu dawki.

Sitagliptyna w skojarzeniu z metforminą XR w leczeniu pacjentów z cukrzycą typu 2

Katarzyna Cyganek

Sitagliptyna jest pierwszą zarejestrowaną na rynku gliptyną, stąd jest najlepiej spośród nich poznana pod kątem skuteczności, tolerancji i bezpieczeństwa. To selektywny inhibitor enzymu peptydazy DPP-4. W monoterapii obniża stężenie HbA1c o 0,6-0,8%. W porównaniu z placebo i PSM terapia sitagliptyną cechuje się mniejszym ryzykiem hipoglikemii. Sitagliptyna ma największy spośród gliptyn wpływ anorektyczny, co powoduje niewielki spadek masy, a to z kolei jest korzystne u pacjenta z cukrzycą. Stosowanie sitagliptyny korzystnie wpływa także na poprawę innych czynników ryzyka kardiometabolicznego: zmniejszenie stężenia triglicerydów i poprawę profilu lipidowego oraz obniża skurczowe ciśnienie tętnicze krwi. Stosowana może być w monoterapii, w terapii skojarzonej lub jako leczenie uzupełniające w stosunku do insuliny. Dostępne na rynku preparaty dwulekowe (sitagliptyna w połączeniu z metforminą o przedłużonym uwalnianiu) poprawiają dodatkowo tolerancję leczenia metforminą oraz zwiększają komfort pacjenta, umożliwiając stosowanie leku złożonego raz dziennie.