David Hume. Krytyka episteologii

Tomasz Sieczkowski

Nie ulega wątpliwości. że jeszcze w XVII i XVIII wieku obecność pierwiastków teologicznych była w filozofii czymś zrozumiałym i niekontrowersyjnym. Na dobrą sprawę nie kwestionowano jej i nie problematyzowano, a jeśli już, to domagano się krwawej filozoficznej rewolucji, skutkującej, jak u Holbacha czy La Mettriego, radykalnym usunięciem całości dyskursu teologicznego poza obszar filozofii. Tym, co czyni Hume’a filozofem interesującym na tle standardowych oświeceniowych ateistów, jest zrozumienie - protonietzscheańskie w swoim charakterze - że odrzucenie Boga musi mieć konsekwencje epistemologiczne i ontologiczne. Jako filozof jest on świadomy czegoś, co nazwałem episteologią, czyli przekonaniem, że Bóg stanowi przede wszystkim najwyższą wartość epistemiczną, na której i wokół której zbudowane były fundamenty bez mała wszystkich klasycznych systemów filozoficznych nowożytnej Europy. Czym jest w tym kontekście wartość? Gwarantem sensowności podstawowych epistemologicznych i ontologicznych pojęć filozoficznych: prawdy, korespondencji, uzasadnienia, bytu, celu itd. Dzięki niej koncepcje filozoficzne stają się spójnymi, jednorodnymi systemami. Humowska krytyka siedemnastowiecznej filozofii to potwierdza. Jeśli bowiem, jak proponuje Hume, usuniemy z filozofii pojęcie Boga, to spójna dotychczas wizja świata ulegnie zburzeniu, a postrzeganie rzeczywistości straci przyrodzoną - jak sądzili Descartes i Leibniz - jasność i wyraźność. Tomasz Sieczkowski

Atlas motyli. 250 gatunków

K. i J. Twardowscy

Motyle należą do najbardziej fascynujących zwierząt na Ziemi. To piękno, niezwykłe kolory, delikatność, świeżość, łagodność i kruchość w jednym. Pozytywne emocje wzbudzają nawet u ludzi, którzy zwykle z odrazą patrzą na owady. Niewiele jest innych zwierząt, które pasjonują tak wielu. "Atlas motyli" przedstawia 250 gatunków motyli występujących w Polsce i Europie. Podpowiada, jak rozpoznać dany gatunek, jakie są jego cechy i co go wyróżnia.

Józef Hłasko. Wspomnienia

Marta Sikorska-Kowalska

W 1930 r. w „Gazecie Warszawskiej" Józef Hłasko opublikował pierwszą część swoich wspomnień Przed pół wiekiem. Następnie na łamach „Gazety" ukazały się kolejne części, które zatytułował Ze wspomnień szkolnych, publikowane w 1931 r. oraz Wspomnienia z pobytu w Petersburgu, które również ukazały się w 1931 r. W roku 1932 Hłasko opublikował ostatnią i najdłuższą część zatytułowaną W redakcji „Głosu”. Podstawą niniejszej edycji stały się zebrane pod wspólnym tytułem Wspomnienia - cztery oddzielne części, w których autor zawarł opowieść dotyczącą lat 1856-1894. Hłasko sięga w swojej opowieści do lat młodzieńczych, okresu spędzonego w domu rodzinnym. Cezurę końcową stanowi udział w tzw. kilińszczyźnie i rozwiązanie tygodnika „Głos”. Chronologia wspomnień została podporządkowana kolejności publikowania na łamach „Gazety Warszawskiej", a nie treści zawartych w odpowiednich fragmentach . Ze Wstępu  

Kurs filozofii w sześć godzin i kwadrans

Witold Gombrowicz

Na dwa miesiące przed śmiercią Gombrowicz wygłasza trzynaście wykładów z filozofii dla Rity Gombrowicz i Dominika de Roux. Pierwsze wykłady o Kancie wspomina żona pisarza odbyły się w sypialni Witolda. Głowę opierał na łokciu, przed sobą trzymał plik pożółkłych notatek z czasów argentyńskich wykładów, ale nie zaglądał do nich, tylko mówił z pamięci, wyraźnie i powoli, żebyśmy zdążyli zanotować. Był wspaniałym profesorem, mówił z werwą, precyzyjnie, wydobywając, co najważniejsze. Siedzieliśmy naprzeciwko niego i notowaliśmy na kolanach każde jego słowo. Gombrowicz wykłada, że ból i cierpienie nie leżą po stronie rzeczy, lecz po stronie przeżywającego Ja, które przez to, co je czeka, może przejść tylko samo, bez nikogo, w samotności. Michał Paweł Markowski, fragment Wstępu Ale czym jest filozofia? Żaden system filozoficzny nie trwa długo. Dla mnie jednak filozofia ma tę oto najwyższą wartość, że porządkuje świat w ramach pewnej wizji. Witold Gombrowicz

Cechy indywidualne i czynniki środowiskowe a autonomia uczenia się

Anna Studenska

Książka „Cechy indywidualne i czynniki środowiskowe a autonomia uczenia się" skierowana jest do nauczycieli, badaczy oraz wszystkich osób zainteresowanych samodzielnym uczeniem się. W projektowaniu badań i redagowaniu pracy korzystano z aktualnych teorii wykorzystywanych w psychologii i dydaktyce. W pracy uwzględniono potrzeby praktyki, zwłaszcza w zakresie diagnozowania poziomu autonomii w uczeniu się. W publikacji omówiono zagadnienie autonomii w uczeniu się oraz jej uwarunkowania. Przedstawiono pojęcia autonomii, autonomii uczenia się, samoregulacji, metapoznania oraz strategii uczenia się. Dokonano przeglądu wybranych z literatury badań związków płci, wieku, temperamentu oraz wspomagania autonomii przez środowisko rodzinne i szkolne z autonomią oraz autonomią uczenia się. Zamieszczono także propozycję klasyfikacji sposobów, które nauczyciele mogą wykorzystać, by wspierać rozwój autonomii swoich uczniów w nabywaniu wiedzy i umiejętności. W części książki prezentującej badania własne, opisano stworzone dla potrzeb badań narzędzie do pomiaru poczucia trudności autonomicznego uczenia się. Zaprezentowano również wyniki weryfikacji modelu tłumaczącego trudność odczuwaną podczas samodzielnego nabywania wiedzy i umiejętności. W modelu uwzględniono cechy temperamentu, wsparcie środowiska szkolnego i rodzinnego, poziom, w jakim osoba preferuje wspieranie jej samodzielności w uczeniu się, jej autonomię ogólną, motywację oraz poczucie własnej skuteczności. Uzyskane wyniki badań skrótowo i przystępnie podsumowano. Treść pracy stwarza osobom pracującym w edukacji okazję do pogłębienia własnej wiedzy na temat możliwości stymulowania autonomii młodych ludzi. Przedstawiony w pracy autorski kwestionariusz umożliwia zarówno diagnozę potrzeb uczniów dotyczących wspierania ich w samodzielnym nabywaniu wiedzy i umiejętności, jak i przeprowadzenie badań związków i uwarunkowań trudności samodzielnego uczenia się.

W(y)czytać Zagładę. Praktyki postpamięci w polskiej literaturze XXI wieku dla dzieci i młodzieży

Małgorzata Wójcik-Dudek

Książka podejmuje problem Zagłady w najnowszej polskiej literaturze dla dzieci i młodzieży. Jego wysoka frekwencja w XXI-wiecznej literaturze osobnej, choć w dużej mierze z pewnością wynika ze szczególnego charakteru stosunków polsko-żydowskich, to bywa również, jeśli nie przede wszystkim, podyktowana pewnego rodzaju modą na odpamiętywanie przeszłości − memory boom. Autorka prezentuje wersje narracji o Zagładzie tworzone przez drugie i trzecie pokolenie, choć refleksję o odpamiętywaniu przeszłości rozpoczyna kanoniczną Akademią pana Kleksa Jana Brzechwy stanowiącą, według niej, mit podwalinę opowieści o Holokauście. Kolejne rozdziały zostały poświęcone między innymi sylwetce Janusza Korczaka, współczesnym formom opowiadania o Holokauście, „dziecięcym” realizacjom Zagładowych toposów znanych z literatury adresowanej do dorosłych czytelników.

Legiony Polskie 1914-1918

Andrzej Chwalba

Historia Legionów na stulecie odzyskania niepodległości 6 sierpnia 1914 roku. Pierwsza Kompania Kadrowa opuszcza budynki przy krakowskich Oleandrach i pod dowództwem Józefa Piłsudskiego wyrusza w kierunku granicy z Rosją. W Warszawie powstał już tajny Rząd Narodowy, który mianował go komendantem polskich sił zbrojnych. Przynajmniej tak twierdzi Piłsudski. Ale gdy legioniści docierają do Kielc, zamiast kwiatów witają ich zamknięte okiennice i wrogie spojrzenia. Tym razem legioniści nie wzbudzili entuzjazmu, ale to właśnie oni pod dowództwem Józefa Piłsudskiego, niezmordowanego awanturnika, po latach walki na frontach I wojny światowej powrócą do domów w wolnej Polsce, a wkrótce potem utworzą trzon armii, która odeprze bolszewików spod Warszawy. W roku jubileuszu stulecia odzyskania niepodległości Andrzej Chwalba proponuje książkę, jakiej przez dekady brakowało na polskim rynku: napisaną żywym językiem popularną syntezę dziejów Legionów Polskich i legionistów, którzy po 1918 roku stanowili istotną część elit politycznych II Rzeczypospolitej, współtworząc historię Polski. Andrzej Chwalba od lat uchodzi za historyka, którego książki czyta się jednym tchem. Nie inaczej jest i tym razem: militarne dzieje Legionów Polskich, broń i wyposażenie, zażarte spory między brygadami, posługi medyczna i duchowa, wreszcie wpływ legionowego etosu na popularyzację sportu, literatury i sztuki wśród Polaków kompletna legionowa historia i mitologia w jednym pasjonującym tomie.

Starość w nurcie życia. Refleksje nad starością. Tom 2

Elżbieta Dubas, Marcin Muszyński

Refleksje zawarte w tomie mieszczą się pomiędzy dwoma biegunami nurtu życiowego - społeczno-kulturowym i jednostkowym przeżywaniem starości. Publikacja dotyczy procesów migracyjnych, które coraz częściej wpływają na ludzi starszych i lokują starość w kontekście interakcji globalnych; działań lokalnych, środowiskowych i instytucjonalnych podejmowanych na rzecz seniorów; zagadnień związanych z postawami wobec osób starszych, dyskryminacją ze względu na wiek, zdrowiem, jakością życia i ekoterapią; zindywidualizowanego doświadczania starości w kontekście uczenia się oraz w trudnych sytuacjach życiowych, takich jak choroba czy przemoc domowa. Książka jest adresowana do pedagogów, socjologów, psychologów, studentów i doktorantów zajmujących się problematyką gerontologiczną, a także do przedstawicieli instytucji wspierających osoby starsze.