Psychiatria i medycyna somatyczna wciąż aktualne tematy

Tadeusz Parnowski

Autorami tej niezwykle wartościowej pozycji są naukowcy i praktycy, uznane autorytety w dziedzinach psychiatrii, psychologii, psychiatrii dzieci i młodzieży, geriatrii i anestezjologii.W polskiej literaturze psychiatrycznej jest to pierwsze całościowe opracowanie, które uwzględniając odniesienia historyczne, wprowadza nas w najbardziej aktualne – oparte na dowodach – rozumienie skomplikowanych zależności między psychiką a manifestacjami somatycznymi, co znalazło swój współczesny wymiar interpretacyjny i kategoryzujący w nowych edycjach klasyfikacji DSM i ICD. Książka ta ukazuje się niedługo po oficjalnym wprowadzeniu do użycia klasyfikacji ICD-11, gdzie dokonano istotnych zmian w stosunku do wcześniejszej i dlatego najnowsza wiedza w niej zawarta jest znacząca w diagnostyce różnicowej tych zaburzeń zdrowotnych, które z racji częstości występowania powinny być traktowane priorytetowo w systemie ochrony zdrowia. Monografia z całą pewnością zainteresuje lekarzy POZ, psychiatrów, psychologów i geriatrów, ale również powinna być wykorzystana w szkoleniu akademickim studentów medycyny i psychologii.

Wsparcie po udarze mózgu

Joanna Tomaszewska

W trzecim poradniku z serii Udar - wracamy do zdrowia: Wsparcie po udarze mózgu prawnik dr Joanna Tomaszewska w przystępny i przyjazny sposób radzi, jak odnaleźć się w nagłej sytuacji, jaką jest udar mózgu osoby z otoczenia. Opisuje, o co zadbać w szpitalu w pierwszym etapie po udarze, o czym warto wiedzieć przy wypisie. Jak przygotować dom, żeby ułatwić funkcjonowanie choremu, skąd wziąć sprzęt i gdzie szukać dodatkowej pomocy w zależności od potrzeb. Udziela dokładnych informacji, jakie świadczenia przysługują choremu po udarze i w jakich instytucjach można uzyskać dla niego różnego rodzaju wsparcie.

Korzyści z zastosowania pranobeksu inozyny

Michał Skrzypek

Wzrost zainteresowania potencjałem terapeutycznym pranobeksu inozyny (IP) jest pochodną zapotrzebowania na nowe leki przeciwwirusowe, wywołanego przez pandemię COVID-19. Dowiedziono, że IP hamuje replikację wielu wirusów oraz wywiera działanie immunomodulujące na organizm gospodarza. IP wpływa na humoralne i komórkowe aspekty reakcji immunologicznej. Duże znaczenie w praktyce ogólnej/lekarza rodzinnego ma potencjał IP w profilaktyce i leczeniu ostrych zakażeń górnych dróg oddechowych, gdzie rekomenduje się etiologiczne ukierunkowanie postępowania terapeutycznego. Badania wskazują także na korzyści kliniczne z zastosowania IP w leczeniu zakażeń wirusami opryszczki zwykłej, w tym obniżenie przez IP częstości nawrotów zakażenia. Obecne ustalenia dotyczące ewentualnego wpływu IP na przebieg zakażenia COVID-19 nie są konkluzywne i wymagają dalszych badań klinicznych. Należy podkreślić, że wartościowy efekt zastosowania IP w leczeniu zakażeń wirusowych może polegać na wczesnej interwencji immunomodulującej, korygującej immunosupresję i limfopenię związaną z zakażeniem wirusowym, co może wpływać na jego przebieg.

Mirabegron w terapii nadreaktywności pęcherza moczowego

Tomasz Rechberger, Paweł Miotła, Andrzej Wróbel

Wśród wielu leków stosowanych obecnie w terapii nadreaktywności pęcherza mirabegron wyróżnia się znaczącą skutecznością i w przeciwieństwie do często stosowanych preparatów o aktywności antymuskarynowej istotnie poprawia jakość życia chorych z przeciwskazaniami do przyjmowania leków antycholinergicznych. Właściwe wykorzystanie mirabegronu wymaga jednak dobrej znajomości jego działania. W niniejszej monografii prezentujemy najważniejsze informacje, które mają pomóc w jego optymalnym zastosowaniu, zarówno w monoterapii, jak i w terapii skojarzonej z preparatami o aktywności antymuskarynowej w tej szerokiej i zróźnicowanej populacji chorych.

Diagnozowanie i leczenie pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc w gabinecie lekarza POZ

Katarzyna Mycroft, Katarzyna Górska

Przewlekła obturacyjna choroba płuc stanowi istotny problem zdrowotny, ale duża część przypadków pozostaje nierozpoznana. Wczesne rozpoznanie tej choroby daje szansę na wcześniejsze wdrożenie terapii, a w konsekwencji na poprawę jakości życia pacjentów. W diagnostyce przewlekłej obturacyjnej choroby płuc złotym standardem pozostaje wykonanie spirometrii po leku rozszerzającym oskrzela w celu wykazania nieodwracalnej obturacji. Jedną z najważniejszych interwencji w leczeniu tej choroby jest edukacja antynikotynowa. W przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc podstawową grupę leków stanowią długo działające leki rozszerzające oskrzela z grupy B2-mimetyków i cholinolityków.

Olanzapina i amisulpryd - praktyczne korzyści z ich stosowania

Marlena Sokół-Szawłowska

W artykule przedstawiono olanzapinę i amisulpryd jako dwie substancje od wielu lat stosowane z powodzeniem w praktyce psychiatrycznej. Opisano mechanizm działania olanzapiny w OUN, a także przedstawiono analizę szerokich zastosowań klinicznych tego leku w dużym zakresie dawek terapeutycznych. Po omówieniu wskazań i przeciwwskazań oraz możliwych działań niepożądanych skupiono się na postaciach doustnych i domięśniowych olanzapiny, a następnie szerzej omówiono postać ulegającą szybkiemu rozpadowi w jamie ustnej. W praktycznych wnioskach przedstawiono profil pacjentów, u których warto rozważyć stosowanie olanzapiny w toku leczenia różnych zaburzeń psychicznych. Drugą część opracowania poświęcono amisulprydowi. Opis mechanizmu działania, wskazań i przeciwwskazań rozszerzono o omówienie postępowania w przypadku hiperprolaktynemii polekowej. Ponadto wymieniono potencjalne sytuacje kliniczne, w których pacjenci mogą odnieść korzyści ze stosowania terapii amisulprydem. Efekty kliniczne terapii złożonej z olanzapiny i amisulprydu stosowanych jednocześnie są obiecujące, lecz wymagane są dalsze pogłębione analizy tego zagadnienia.

Schizofrenia u mężczyzn

Jerzy Samochowiec, Ernest Tyburski, Błażej Misiak

(...) Obserwowany dymorfizm płciowy w schorzeniach psychicznych często nie znajduje odzwierciedlenia w stosowanych skalach diagnostycznych oraz kryteriach klinicznych ujętych w DSM czy ICD, nie jest też uwzględniany w większości podręczników psychiatrii. Lukę tę znakomicie wypełnia monografia Schizofrenia u mężczyzn. Autorzy bardzo rzetelnie, wyczerpująco i klarownie opisali wszelkie aspekty specyfiki psychozy schizofrenicznej u mężczyzn: od etiologii i patofizjologii, poprzez epidemiologię, objawy i przebieg choroby, po leczenie - zarówno farmakologiczne, jak i psychologiczne. Ta znakomita książka powinna stanowić lekturę obowiązkową dla każdego psychiatry. (...) Czy faktycznie inaczej powinno się leczyć kobiety, a inaczej mężczyzn ze schizofrenią? Być może niepowodzenia terapeutyczne przynajmniej częściowo można by wyjaśnić odmienną reakcją mężczyzn na stosowane leki. Wraz ze wzrostem możliwości psychofarmakologicznych rośnie konieczność indywidualizacji decyzji terapeutycznej. Autorzy zebrali interesujące dane z najnowszych badań, które wskazują na dużą liczbę zmiennych wpływających zarówno na obraz kliniczny schizofrenii u konkretnego pacjenta, na przebieg choroby, jak i efektywność stosowanego leczenia. Nie pozostaje nic innego, jak skorzystać z tego wartościowego resume najnowszej wiedzy, która w obszarze schizofrenii poszerza się znacząco z roku na rok i utrzymuje lekarzy, w stałej czujności i ciekawości poznawczej.

Możliwości wykorzystania potencjału sitagliptyny w leczeniu cukrzycy typu 2

Agnieszka Łebkowska

Sitagliptyna należy do grupy inhibitorów dipeptydylopeptydazy 4 (DPP-4, dipeptidyl peptidase-4) zwanych gliptynami, doustnych leków przeciwhiperglikemicznych, stosowanych w leczeniu cukrzycy typu 2 (T2DM, type 2 diabetes mellitus). Me chanizm jej działania polega na hamowaniu enzymu DPP-4, co skutkuje wzrostem stężenia endogennych inkretyn - gluka gonopodobnego peptydu 1 oraz żołądkowego peptydu hamującego. Efektem jest zwiększenie poposiłkowego wydzielania insuliny i obniżenie stężenia glukagonu. Bezpieczeństwo sercowo-naczyniowe i bardzo dobra tolerancja tej grupy leków umożliwiają zastosowanie sitagliptyny w monoterapii T2DM, a także terapii dwu- i trójlekowej w połączeniu z innymi grupami leków przeciwhiperglikemicznych, w tym z insuliną. Według aktualnych zaleceń Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego inhibitory DPP-4 stanowią wsparcie terapii T2DM na etapie jej intensyfikacji lub też powinny być podawane w monoterapii w przypadku nietolerancji metforminy. W artykule omówiono wskazania do zastosowania sitagliptyny w leczeniu T2DM oraz korzyści wynikające z terapii.