Uboga wdowa

Stanisław Jachowicz

Stanisław Jachowicz Bajki i powiastki Uboga wdowa Zbogacon łupami wojny, Ozdobiony wieńcem chwały, Przedsięwziął pan bogobojny Wznieść Bóstwu kościół wspaniały. Ledwie piękna myśl błysnęła, Natychmiast miejsce zakreślił, Rączo się bierze do dzieła, Mienić w skutek co zamyślił. Piękna praca, zewsząd do niej Tysiące się ludzi zbiega. Turkot wozów, tętent koni I huk młotów się rozlega. Jak laską zaczarowaną Wydarte z głębi natury Z szybkością nieporównaną, Piętrz... Stanisław Jachowicz Ur. 17 kwietnia 1796 w Dzikowie (dziś dzielnica Tarnobrzega) Zm. 24 grudnia 1857 w Warszawie Najważniejsze dzieła: Rozmowy mamy z Józią służące za wstęp do wszelkich nauk, a mianowicie do gramatyki, ułożone dla pożytku młodzieży, Pisma różne wierszem Stanisława Jachowicza, Śpiewy dla dzieci, Rady wuja dla siostrzenic: (upominek dla młodych panien), Pomysły do poznania zasad języka polskiego, Ćwiczenia pobożne dla dzieci, rozwijające myśl, Podarek dziatkom polskim: z pozostałych pism ś. p. Stanisława Jachowicza, Upominek z prac Stanisława Jachowicza: bajki, nauczki, opisy, powiastki i różne wierszyki Poeta, bajkopisarz, pedagog, działacz charytatywny. Ukończył szkołę pijarów w Rzeszowie oraz gimnazjum w Stanisławowie. Studiował na wydziale filozoficznym na Uniwersytecie we Lwowie. Na studiach był współzałożycielem i wpływowym członkiem tajnego Towarzystwa Ćwiczącej się Młodzieży w Literaturze Ojczystej, a także inspiratorem i prezesem Towarzystwa Studenckiego Koła Literacko-Naukowego. Po studiach zamieszkał w Warszawie, gdzie objął posadę kancelisty w Prokuratorii Generalnej Królestwa Polskiego. Przystąpił do Związku Wolnych Polaków, po wykryciu którego otrzymał zakaz zajmowania posad rządowych. Wobec tego jego głównym zajęciem była praca pedagogiczna jako nauczyciela języka polskiego w domach i na prywatnych stancjach dla dziewcząt. Debiut literacki Jachowicza miał miejsce w 1818 r. w Pamiętniku lwowskim, gdzie opublikował bajki. Pierwszą książkę wydał w 1824 r. - zbiór bajek i powiastek pt. Bajki i powieści. Przez cztery kolejne lata ukazywały się rozszerzone wydania tego zbioru pod tym samym tytułem; w 1829 r. zbiór zawierał już 113 utworów. Jest autorem kilkuset wierszyków i powiastek dydaktyczno-moralizatorskich. Publikował również w periodykach pod własnym nazwiskiem lub pod pseudonimem Stanisław z Dzikowa. W 1829 r. redagował przez rok Tygodnik dla Dzieci. W W 1830 r. przy współudziale Ignacego Chrzanowskiego zaczął wydawać pierwsze w Europie codzienne pismo dla dzieci - Dziennik dla Dzieci. Publikowane przez niego gazety i książki miały wychowywać, ale też uczyć czytania, liczenia i historii. Zajmował się również opieką społeczną nad dziećmi. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

(Na Wawel, na Wawel...)

Edmund Wasilewski

(Na Wawel, na Wawel...) Na Wawel, na Wawel,  Krakowiaku żwawy,  Podumaj, potęsknij,  Nad pomnikiem sławy;  Dzieje twojej ziemi  Na grobowcach czytaj,  Twoich wodzów groby  Uściskiem powitaj    Popatrz się po górach,    Po dołach, równinach —    Nie dziewic miłością    Krew ci płynie w żyłach;    Tu twych ojców kości,    Bieleją spod sochy,    Tam w powietrzu drgają    Braci twoich prochy. [...]Edmund WasilewskiUr. 16 listopada 1814 w Rogoźnie w Lubelskiem Zm. 14 listopada 1846 w Krakowie Najważniejsze dzieła: Krakowiaki Polski poeta, nauczyciel, piewca Krakowa. Uważany za najwybitniejszego poetę w Krakowie przed Stanisławem Wyspiańskim. Pisał utwory inspirowane krakowskimi legendami i folklorem. Muzykę do wielu jego tekstów napisał Stanisław Moniuszko.Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Próby. Księga druga

Michel de Montaigne

Michel de Montaigne Próby tłum. Tadeusz Boy-Żeleński Księga druga Rozdział I. O niestałości naszych postępków Ci, którzy ćwiczą się w rozważaniu ludzkich uczynków, w niczym nie doznają takiego kłopotu, jak w tym, aby je sklecić razem i ustawić w jednakim świetle: pospolicie bowiem są one w tak osobliwej sprzeczności, iż zda się niepodobieństwem, aby płynęły z jednego i tego samego źródła. Młody Mariusz okazuje się to synem Marsa, to synem Wenery. Papież Bonifa... Michel de Montaigne Ur. 28 lutego 1533 w Bordeaux Zm. 13 września 1592 w Château de Montaigne koło Saint-Michel-de-Montaigne Najważniejsze dzieła: Próby (fr. Essais, wyd. 1580--1588). Pisarz i myśliciel; jeden z głównych przedstawicieli fr. renesansu; znakomity obywatel Bordeaux, w l. 1557-70 członek sądu, a w l. 1581-85 (przez dwie kadencje) burmistrz miasta. Uważany za twórcę eseju jako nowego gatunku literackiego, stanowiącego erudycyjne rozważania zorganizowane tematycznie, ale podane w luźnej formie (niepodporządkowanej np. dowodzeniu pewnej tezy), odwołujące się do zasobów kultury: dzieł literatury, historiografii, filozofii i in. dziedzin wiedzy, poddawanych analizie i stanowiących podstawę dalszych dociekań. Od najwcześniejszego dzieciństwa z polecenia ojca służba i domownicy zwracali się do niego po łacinie, dlatego też nie znał francuskiego, kiedy w wieku sześciu lat został oddany do szkoły ( cieszącego się b. dobrą reputacją kolegium w Bordeaux). Szkołę wspominał bardzo źle i do końca życia z pogardą wyrażał się o ,,bakalarstwie", jako specjalnym rodzaju myślenia oraz nauki uprawianej przez bakałarzy na potrzeby szkolne. Studiował następnie w Paryżu. Był znany na dworze trzech kolejnych królów, uczestniczył (z przyczyn honorowych, choć niechętnie) w zbrojnych rozprawach na tle religijnym między katolikami a hugenotami (kalwinami) szarpiących w tym czasie Francję; najserdeczniej związany z Henrykiem III (Walezym w l. 1573-74 królem Polski, a w l. 1574-89 królem Francji), służył mu pełniąc powierzone sobie przez króla misje dyplomatyczne. Osiadłszy w majątku Montaigne i ożeniwszy się, zajął się pracą nad swoim dziełem życia, obejmującym trzy tomy, uzupełnianym i zmienianym do ostatniej chwili przed śmiercią. Kiedy w 1580 r. Montaigne odwiedził Rzym (został zaszczycony nadaniem mu honorowego obywatelstwa miasta, co wysoko sobie cenił, cały akt przytaczając w Próbach), postarał się o oficjalną aprobatę kościelną dla swojego dzieła - żył w końcu w czasach inkwizycji i palenia czarownic; jednak prawie sto lat później, w 1676 r. Próby i tak znalazły się na indeksie ksiąg zakazanych pod zarzutem szerzenia fideizmu. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Płomyk

Henryk Sienkiewicz

Płomyk Gdy po wykopaniu ziemniaków wypłacono w końcu strudzonym najmitom należność za cały czas robót polnych, pobrali wszyscy na plecy przygotowane już poprzednio węzełki i ruszyli pod wieczór do najbliższej stacji kolejowej. Przyzostał tylko Wojciech Lipiecki, chłop spod Kościana, który przypadkiem przyłączył się wraz z kilku innymi do obieżysasów z Królestwa i razem z nimi pracował. Przyzostał on dlatego, że się w dzień podźwigał worem ziemniaków i czuł się jakiś słaby, a po wtóre i z tej jeszcze przyczyny, że chciał wstąpić do baraku, w którym ludzie przez cały czas koczowali, i zabrać stamtąd obrazek Matki Boskiej Częstochowskiej i ołowianą lampkę. [...]Henryk SienkiewiczUr. 5 maja 1846 r. w Woli Okrzejskiej na Podlasiu Zm. 15 listopada 1916 r. w Vevey (Szwajcaria) Najważniejsze dzieła: nowele: Za chlebem (1880), Janko Muzykant (1880), Latarnik (1882); powieści: Trylogia (Ogniem i mieczem 1883-83, Potop 1886, Pan Wołodyjowski 1888), Quo vadis (1896), Krzyżacy (1900), W pustyni i w puszczy (1911) Polski powieściopisarz i publicysta, laureat Nagrody Nobla za ?całokształt twórczości? (1905). Studiował (1866-71) na różnych wydziałach Szkoły Głównej i rosyjskiego UW, lecz żadnego nie ukończył. Pracował jako dziennikarz (felietony pod pseud. ?Litwos?) i jako korespondent w Ameryce Pn. (1876-78). Wiele podróżował (Konstantynopol, Ateny, Zanzibar). Debiutował w 1872 r. powieścią współczesną Na marne oraz tendencyjnymi nowelami Humoreski z teki Worszyłły. Sławę przyniosły mu powieści historyczne. Działacz społeczny: ufundował (1889) stypendium, z którego korzystali m.in. Wyspiański, Konopnicka, Przybyszewski i Tetmajer; założył sanatorium przeciwgruźlicze dla dzieci w Bystrem; wyjechawszy do Szwajcarii w 1914 r. organizował pomoc ofiarom wojny w Polsce. autor: Cezary Ryska Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

*** [Tyle było śniegu]

Adam Wiedemann

Adam Wiedemann Samczyk *** [Tyle było śniegu] Tyle było śniegu dzieci tyle radości miały a teraz w ziemię wsiąknął po trochu śnieg cały Dzisiaj jest właśnie niedziela dzieci pójdą do kościoła właśnie po takiej ziemi jaka się Panu Bogu podoba Kopiec J. Piłsudskiego czeka aż ktoś go odnowi cóż z tego skoro sam Pan Bóg znęca się nad ... Adam Wiedemann ur. 24 grudnia 1967 Najważniejsze dzieła: Samczyk (1996), Kalipso (2005), Pensum (2007), Filtry (2009), Dywan (2010), Z ruchem (2015) Poeta, prozaik, tłumacz, krytyk literacki i muzyczny. Absolwent filologii polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Był trzykrotnie nominowany do Nagrody Literackiej Nike. W 1999 został laureatem Nagrody Kościelskich, a w 2008 Nagrody Literackiej Gdynia za tom Pensum. Stylistyka jego wierszy to pozorna niedbałość, skrywająca wyrafinowanie. Wojciech Kuczok z kolei nazwał tę twórczość sure-realizmem, zwracając uwagę na umiejętność pisania tak, jakby to, co się pisze, było oczywiste. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Širdis

Jean Richepin

Šir­dis Tu­re­dams kru­ti­nę pik­tu­mo pri­pil­tą,  Aš mo­ti­ną sa­vo nu­de­jau se­ny­vą  Ir pei­li ilei­dęs la­vo­nan jos šil­tą,  Iš­ple­šiau pa­du­kęs jai šir­di da gy­vą.    Ka­da gi, tą šir­di te­rio­dams bai­siau­sia,  Pa­siu­tu­siom ko­jom ją spar­dy­dams, kul­dams,  Pa­r­puo­liau i krau­ją, šir­dis to­ji klau­sia:  ,,Vai­ke­li, ar tu ne­pa­si­žei­dei, pul­dams?"    [...] Jean Richepin Ur. 4 lutego 1849 r. w Medei (Algieria) Zm. 12 grudnia 1926 r. w Paryżu (Francja) Najważniejsze dzieła: Les Caresses (Pieszczoty), Les Blasph?mes (Bluźnierstwo), Mes paradis (Mój raj), Les morts bizarres (Dziwne śmierci), Les Braves Gens (Odważni ludzie), Flambouche i in. Poeta, nowelista, dramatopisarz francuski. Już we wczesnej młodości pisarz odznaczał się nadzwyczaj bogatym życiem wewnętrznym. Po ukończeniu szkoły stanął w szeregi francuskie w wojnie niemiecko-francuskiej, w późniejszym etapie natomiast zajął się działalnością twórczą: grał w teatrze, pisał, żeglował. Jego przeżycia wewnętrzne odzwierciedlały tworzone przezeń postacie, ich charaktery, zachowanie i nawet sposób wypowiadania się. Nie raz mowa się krzyżowała z myślą, czego rezultatem była ogromna popularność jego dramatów i nowel. Jego syn ? Jacques ? podążył śladami ojca. Też został dramaturgiem.   Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Metapokolenie czyli zawsze cytat

Joanna Mueller

Joanna Mueller Somnambóle fantomowe Przejęznaczenia symbóliczne Metapokolenie M. Dragonowi To co w nas było najczulej bezbronne W dziecinnym buncie wytknięte na ciepło dotyk miłość ból Uzbroiliśmy w nie-swojość Pytasz co znaczą te dwie przed u dołu dwie za i ponad niedostrzegalne prawie kreseczki Ta nieodłączna od kpiny ironii Meta rameczka Za szkłem w rozbitym lustrze Ślad Chociaż w epoce utraconej niewinności Kochamy się ... Joanna Mueller ur. 13 listopada 1979 Najważniejsze dzieła: Somnambóle fantomowe (2003), Zagniazdowniki/Gniazdowniki (2007), Wylinki (2010), intima thule (2015) Poetka, eseistka, redaktorka, wielodzietna mama, niegdyś sygnatariuszka Manifestu neoglingwistycznego. Wydała cztery tomy poetyckie oraz dwie książki eseistyczne. Redaktorka książek: Solistki, Antologia poezji kobiet (19892009) (Warszawa 2009, razem z Marią Cyranowicz i Justyną Radczyńską) oraz Warkoczami. Antologia nowej poezji (Warszawa 2016, wraz z Beatą Gulą i Sylwią Głuszak). Pisuje również wiersze dla dzieci. Mieszka w Warszawie, gdzie m.in. współprowadzi seminarium o literaturze kobiet Wspólny Pokój. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Ultima Thule

Stefan Grabiński

Stefan Grabiński Demon ruchu Ultima Thule Lat temu już dziesięć. Zdarzenie przybrało już kształty rozwiewne, niemal senne zasnuło się błękitną mgłą rzeczy minionych. Dziś wygląda jak wizja lub jak szalone marzenie; a jednak wiem, że wszystko do najdrobniejszych szczegółów było naprawdę tak, jak pamiętam. Od owej chwili wiele zajść przesunęło się przed moimi oczyma, dużo przeżyłem i niejeden cios spadł na osiwiałą mą głowę lecz wspomnienie wypadku pozostało nie zmie... Stefan Grabiński Ur. 26 lutego 1887 w Kamionce Strumiłowej Zm. 12 listopada 1936 we Lwowie Najważniejsze dzieła: Demon ruchu (1919), Księga ognia (1922) Jeden z czołowych przedstawicieli przedwojennej polskiej fantastyki, nazywany "polskim Edgarem Allanem Poe". Absolwent Uniwersytetu Lwowskiego (filologia klasyczna i literatura polska). Za życia zyskał krótkotrwałą popularność dzięki opowiadaniom, które i dziś są uznawane za trzon jego twórczości, zdecydowanie ważniejszy niż powieści. Doceniony został jednak przez Karola Irzykowskiego, a po wojnie przez Artura Hutnikiewicza. Grabiński interesował się okultyzmem, stąd jego twórczość pełna jest duchów i zjawisk nadprzyrodzonych. Charakterystyczny jest jednak fakt, że zjawiska te dzieją się zwykle we współczesnej, realistycznie oddanej scenerii. W Demonie ruchu obszarem, w jakim się pojawiają, jest symbol nowoczesności - kolej. Również język Grabińskiego oscyluje między realizmem a poetycznością (sam autor był wielbicielem twórczości Bolesława Leśmiana). Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.