Za grobem

Bolesław Leśmian

Bolesław Leśmian Napój cienisty Za grobem Nad brzegami zagęstwionych nicości Szumi wiara w wiekuiste sitowie. Nikt już nie dba o swe ciało i kości! Nikt nikomu nic już odtąd nie powie! Z resztek życia śmierć swawolna po ciemku Wydmuchuje bańkę trudną i złotą, By przyświecać młodziuchnemu widemku, Co się bawi skrzepłą w kukłę tęsknotą. Z zaprószoną wspomnieniami źrenicą Cień zmarłego, co drętwotę pokonał, Mknie pośmiertnie urojoną ulicą, Ab... Bolesław Leśmian Ur. 22 stycznia 1878 r. w Warszawie Zm. 7 listopada 1937 r. w Warszawie Najważniejsze dzieła: zbiory wierszy: Sad rozstajny (1912), Łąka (1920), Napój cienisty (1936), Dziejba leśna (1938); zbiory baśni prozą: Klechdy sezamowe (1913), Przygody Sindbada Żeglarza (1913) i Klechdy polskie Wybitny polski poeta, eseista, prozaik i tłumacz tworzący w Młodej Polsce i dwudziestoleciu międzywojennym. Pochodził ze spolszczonej inteligenckiej rodziny Lesmanów. Spokrewniony z A. Langem i J. Brzechwą. Ukończył studia prawnicze w Kijowie. Współtworzył Chimerę i Teatr Artystyczny w Warszawie. Jego poezję cechował symbolizm, sensualizm, mistycyzm, spirytyzm, zainteresowanie paranormalnością, postulowanie powrotu do natury (poeta jako człowiek pierwotny), poszukiwanie miejsca Boga w świecie, ale i egzystencjalne spory ze stwórcą. Nawiązywał do ludowości (tworząc neologizmy oraz własne mity i postaci), stylistycznie do baroku i romantyzmu, ideowo do filozofii Nietzschego i Bergsona. Mistrz wiersza sylabotonicznego. W 1933 r. został członkiem Polskiej Akademii Literatury. autor: Alicja Szulkowska Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Święto Słońca

Maryla Wolska

Świę­to Słoń­ca Po­szli wszy­scy mo­kry­mi łą­ka­mi ku zo­rzy,  Po­szli wszy­scy w sza­lach od­święt­nych przez łan...    I po­nie­śli do chra­mu da­le­ko,    Ka­dziel­ny bursz­tyn i miód,    Ja­go­dy kra­śne i mle­ko    I w cien­kie owi­te płót­no  Chle­by ofiar­ne, z bia­łej, pszen­nej mą­ki...    Sły­sza­łam skrzy­pie­nie wrót    I pieśń ich smut­ną    Od łą­ki...    Sły­sza­łam, jak płon­ki trzę­śli    Z do­mo­wych drzew,    I jęk sły­sza­łam gę­śli    Bra­nych ze ścian    I śpiew...  Po­szli wszy­scy w od­święt­nych sza­tach przez łan.    A oto ja zo­sta­łam w do­mu    I nie pój­dę...    Nie pój­dę jo­dło­wym la­sem,    Nie pój­dę, sło­necz­ny bo­że,  Z dzie­wan­ną i by­li­cą do two­je­go chra­mu,    Ani łą­ką zro­szo­ną,    Ani ja­rem chłod­nym    Nie pój­dę. [...]Maryla WolskaUr. 13 marca 1873 we Lwowie Zm. 25 czerwca 1930 we Lwowie Najważniejsze dzieła: Symfonia Jesienna, Święto Słońca, Z Ogni Kupalnych, Dzbanek malin, Arthur i Wanda Poetka młodopolska; pseud. Zawrat, D-mol, Iwo Płomieńczyk, Tomasz Raróg; pierwotnie nazywała się Maria Młodnicka, znana pod nazwiskiem męża, inżyniera-wynalazcy. Jej matka, Wanda z d. Monné była narzeczoną Artura Grottgera, a po jego śmierci wyszła za mąż za jego przyjaciela, malarza Karola Młodnickiego; w domu Młodnickich panował kult Grottgera, w przypadku Maryli zaowocowało to przygotowaniem bogato ilustrowanego wydania pamiętników i listów matki oraz jej narzeczonego, tworzących ,,dzieje miłości", jak głosi podtytuł Arthura i Wandy (1928). Lwowski dom Maryli i Wacława Wolskich, zwany Zaświecie, był miejscem spotkań artystów, m.in. literatów z grupy ,,Płanetników", do której należał Oskar Ortwin oraz Leopold Staff, którego debiutowi poetyckiemu patronowała; u Wolskich bywał także Ignacy Paderewski, platoniczna miłość pani domu. Wolska prowadziła obszerną korespondencję, dotąd w dużej części nieopublikowaną; oprócz wierszy, pisała artykuły publicystyczne, biografie, prowadziła pamiętnik, zatytułowany Quodlibet (wyd. 1974). Styl jej poezji ewoluował od pozytywistycznego, spod znaku Konopnickiej, przez młodopolski pesymizm, po bliską duchowi dwudziestolecia prostotę, które doszła do głosu w ostatnim tomie, zatytułowanym Dzbanek malin (Medyka 1929). W zbiorze tym krytyka doceniła szczególnie krótkie, aforystyczne utwory oraz cykl wspomnieniowych wierszy O dawnym Lwowie. Maryla Wolska była matką innej wybitnej polskiej poetki, Beaty Obertyńskiej. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Listy panny de Lespinasse

Julie de Lespinasse

Li­sty pan­ny de Le­spi­nas­se Od tłu­ma­cza Za­rów­no ro­la, ja­ką ode­gra­ła Ju­lia de Le­spi­nas­se za ży­cia, jak i sła­wa jej po­śmiert­na są jed­nym sze­re­giem nad­zwy­czaj in­te­re­su­ją­cych pa­ra­dok­sów. Oso­ba ,,nie­pra­wi­dło­wo" uro­dzo­na, na sta­no­wi­sku naj­pierw pod­rzęd­nym, a po­tem nie­mal dwu­znacz­nym, nie­za­męż­na, nie­ład­na, bied­na, nie­upra­wia­ją­ca żad­nej sztu­ki, zaj­mu­je przez sze­reg lat sta­no­wi­sko jed­nej z wład­czyń Pa­ry­ża; w sa­lo­nie jej tło­czy się wszyst­ko, co Pa­ryż i Eu­ro­pa ma naj­świet­niej­sze­go: am­ba­sa­do­ro­wie, ksią­żę­ta, do­stoj­ni­cy świec­cy i ko­ściel­ni; jej sym­pa­tia lub nie­chęć roz­strzy­ga nie­raz o po­wo­dze­niu kan­dy­da­tu­ry do Aka­de­mii -- to już do­syć oso­bli­we. [...]Julie de LespinasseUr. 9 listopada 1732 Zm. 23 maja 1776 Najważniejsze dzieła: Listy panny de Lespinasse Właśc. Jeanne Julie Éléonore de Lespinasse. Dama prowadząca jeden z najsławniejszych salonów w Paryżu w XVIII w., zwana ?Muzą Encyklopedystów" (bliżej przyjaźniła się z d'Alembertem i Diderotem). Miejsce w historii literatury zapewniła jej pośmiertna (w 1809r.) publikacja listów miłosnych do hrabiego de Guibert, nieprzeznaczonych przez autorkę korespondencji do ujawnienia komukolwiek. Ten niezwykle intymny dziennik uczuciowy traktowany jest jako jedna z zapowiedzi romantyzmu (obok pism Jeana-Jacques'a Rosseau i in.). Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Koriolan

William Shakespeare (Szekspir)

William Shakespeare Koriolan tłum. Józef Paszkowski ISBN 978-83-288-5500-7 OSOBY * Kajus Marcjusz Koriolan Rzymianin szlachetnego rodu * Tytus Larcjusz dowódca wojsk przeciw Wolskom * Kominiusz dowódca wojsk przeciw Wolskom * Meneniusz Agryppa przyjaciel Koriolana * Sycyniusz Welutus trybun ludu * Juniusz Brutus trybun ludu * Młody Marcjusz syn Koriolana * Nikanor Rzymianin * Rzymski herold * Tullus Aufidiusz wódz Wolsków * Powiernik Aufidiusza ... William Shakespeare (Szekspir) Ur. 1564 r. w Statford-upon-Avon Zm. 23 kwietnia 1616 r. w Statford-upon-Avon Najważniejsze dzieła: Ryszard III (1590-93), Sen Nocy Letniej (1595), Romeo i Julia (1595), Henryk IV (1596-98), Hamlet (1601), Otello (1604), Makbet (1606), Król Lir (1606), Burza (1611) Wybitny dramaturg, aktor, reformator teatru i poeta. O oryginalności Shakespeare'a decydowało łączenie wątków tragicznych z komicznymi, scen fantastycznych z realistycznymi, kreacja wyrazistych i złożonych charakterów postaci, które weszły następnie do kanonicznego języka kultury europejskiej, wreszcie poetycka zręczność, filozoficzna głębia i przystępności tekstów. Autor około 200 utworów, przetłumaczonych na najważniejsze języki nowożytne i inscenizowanych na całym globie. Ogromną sławę zyskał dopiero po śmierci. W latach 1590-1610 przebywał w Londynie; od 1594 był członkiem kompanii Sług Lorda Szambelana (potem: Sług Królewskich), dysponującej własnym teatrem The Glob. Cykl Sonetów napisanych już po powrocie w rodzinne strony (1609) należy do arcydzieł literatury angielskiej. autor: Karolina Strzelczak Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Z wiatrem

Krzysztof Kamil Baczyński

Z wia­trem Ba­si Je­sie­nie rok za ro­kiem idą,  gwiaz­dy jak desz­cze szy­by tną.  Zie­lo­ne ła­nie na po­la­nie,  u okien hu­czy ser­ca bąk.    Nie płacz, ko­cha­na, lat zło­wro­gich,  spod two­ich rzęs zie­lo­ny liść,  pta­ki i drze­wa try­sną, dro­gi,  po któ­rych da­lej trze­ba iść.    Li­ście opa­dły. Wró­cą li­ście  i mo­dli­tew­ne łu­ki gór,  prze­mi­ną lu­dzie w nie­na­wi­ści,  zo­sta­nie trze­pot pta­sich piór.    Knie­je się pie­nią -- tyl­ko po­myśl --  w po­wie­trza fa­lu­ją­cym tchu  niedź­wie­dzi po­mruk za­cza­jo­ny,  nie­bie­ski je­zior duch.    Nie płacz, ko­cha­na. Śpij w cier­pie­niu,  na dło­ni mo­jej drżą­cy ptak,  rze­kom i mnie, i wio­sen cie­niom,  i mi­ło­wa­niu lat.    Prze­mi­nie ło­skot burz gwiaź­dzi­stych,  nie sta­nie ludz­kich burz.  Nam, śpie­wa­ją­cym pie­śni czy­ste,  ser­ce ro­ze­tnie czas jak nóż. [...]Krzysztof Kamil BaczyńskiUr. 22 stycznia 1921 r. w Warszawie Zm. 4 sierpnia 1944 r. w Warszawie Najważniejsze dzieła: Pokolenie, Historia, Bez imienia, Dwie miłości, Z głową na karabinie Poeta, rysownik. Twórczość poetycką rozpoczął już jako uczeń gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie, gdzie w 1939 r. zdał maturę. Związany ze środowiskiem młodzieży lewicowej, m.in. z organizacją Spartakus działającą półlegalnie w szkołach średnich. W czasie okupacji niemieckiej zbliżył się do ugrupowań socjalistycznych, wydających podziemne pisma ?Płomienie? i ?Droga?. Od 1943 r. uczestniczył w tajnych kompletach polonistycznych, w tymże roku wstąpił do Harcerskich Grup Szturmowych, które stały się zalążkiem batalionu AK ?Zośka? oraz ukończył konspiracyjną szkołę podchorążych rezerwy. Uczestnik powstania warszawskiego; poległ w walce przy Placu Teatralnym (Pałac Blanka); w parę tygodni później zginęła w powstaniu żona poety Barbara, którą poślubił w 1942 r. Nie licząc dwóch zbiorków odbitych na hektografie w 7 egzemplarzach w 1940 r. i kilku wierszy w antologiach Pieśń niepodległa i Słowo prawdziwe, zdążył ogłosić, pod pseudonimem Jan Bugaj, dwa konspiracyjne zbiory: Wiersze wybrane (1942) i Arkusz poetycki (1944) wydane nakładem ?Drogi?. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Krąg przemian

Adam Asnyk

Krąg prze­mian Dnia sło­necz­ność, wio­sny tchnie­nie,  Mo­rza pia­ny i błę­ki­ty,  W jed­no zla­ły się wi­dze­nie:  W cud­ną po­stać Afro­dy­ty!    Wy­ma­rzo­na pięk­ność cia­ła,  Na­wpół bo­ska, wpół ko­bie­ca,  Żą­dzom no­wy po­lot da­ła,  Nie­śmier­tel­ną mi­łość wznie­ca.    A mi­ło­snych pra­gnień si­ła  Ku zwy­cię­skiej dą­żąc chwa­le,  W bie­gu swo­im po­trą­ci­ła  Róż­no­rod­nych uczuć fa­le.    Każ­da fa­la krę­gi du­że  Za­ta­cza­jąc, ro­śnie... wzbie­ra...  I ko­chan­ków mirt i ró­że  W laur za­mie­nia bo­ha­te­ra.    Sen roz­ko­szy, sen mi­ło­sny,  Choć go jed­ne ser­ca prze­śnią  Wra­ca na świat wdzię­kiem wio­sny,  Bla­skiem, wo­nią, bar­wą, pie­śnią! [...]Adam AsnykUr. 11 listopada 1838 r. w Kaliszu Zm. 2 sierpnia 1897 r. w Krakowie Najważniejsze dzieła: Pijąc Falerno, Piosnka pijacka, Między nami nic nie było, Gdybym był młodszy, Jednego serca..., Nad głębiami (cykl sonetów), Daremne żale, Do młodych Poeta, epigon romantyzmu tworzący w epoce pozytywizmu i Młodej Polski, autor dramatów i opowiadań. Syn powstańca 1831 r., zesłańca. Podejmował różne kierunki studiów (rolnicze, medyczne, nauki społeczne), prowadząc działalność spiskową. Był więziony w Cytadeli (1860). W powstaniu styczniowym zaangażowany po stronie ?czerwonych?, był członkiem rządu wrześniowego. Po upadku zrywu uzyskał stopień dra filozofii w Heidelbergu (1866), zaczął wydawać pierwsze utwory w prasie lwowskiej (1864-65). W 1870 r. osiadł w Krakowie, brał czynny udział w życiu samorządowym, był posłem na Sejm Krajowy z ramienia demokratów (1889). Amator Tatr, wiele podróżował (Włochy, Tunezja, Algieria, Cejlon, Indie). Pochowany na Skałce. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Zez

Stefan Grabiński

Stefan Grabiński Na wzgórzu róż Zez Przyplątał się do mnie, nie wiem jak i kiedy. Nazywał się Brzechwa, Józef Brzechwa. Co za imię! Coś w nim zaczepia, zahacza, drażni nerwy chropawym dźwiękiem. Był zezowaty. Szczególnie przykro spoglądał prawym okiem, które wyzierało skalistym spojrzeniem spod rudych rzęs. Mała, szpetna twarz, pokryta ceglastym rumieńcem, krzywiła się wiecznie w uśmieszkach złośliwej półironii, jakby mszcząc się w ten nędzny sposób za własną brzydo... Stefan Grabiński Ur. 26 lutego 1887 w Kamionce Strumiłowej Zm. 12 listopada 1936 we Lwowie Najważniejsze dzieła: Demon ruchu (1919), Księga ognia (1922) Jeden z czołowych przedstawicieli przedwojennej polskiej fantastyki, nazywany "polskim Edgarem Allanem Poe". Absolwent Uniwersytetu Lwowskiego (filologia klasyczna i literatura polska). Za życia zyskał krótkotrwałą popularność dzięki opowiadaniom, które i dziś są uznawane za trzon jego twórczości, zdecydowanie ważniejszy niż powieści. Doceniony został jednak przez Karola Irzykowskiego, a po wojnie przez Artura Hutnikiewicza. Grabiński interesował się okultyzmem, stąd jego twórczość pełna jest duchów i zjawisk nadprzyrodzonych. Charakterystyczny jest jednak fakt, że zjawiska te dzieją się zwykle we współczesnej, realistycznie oddanej scenerii. W Demonie ruchu obszarem, w jakim się pojawiają, jest symbol nowoczesności - kolej. Również język Grabińskiego oscyluje między realizmem a poetycznością (sam autor był wielbicielem twórczości Bolesława Leśmiana). Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Jesień

Krzysztof Kamil Baczyński

Krzysztof Kamil Baczyński Juwenilia II Jesień Drzewa na wieczną jesień schodzą w szare parki przez pastelowe chwile przegniłej pogody; w zamglonych nocach dni kucające o zmroku; czai się pustą twarzą niebo bez obłoków. Rano znowu się budzę w przekroplonej ciszy, sen odrasta w powiekach napęczniałych męką, szarość tańczy po szybach pajączkami pyłu, pokój się wpół unosi na ugiętych rękach i sennie mi spogląda w rozproszone oczy Rano w szum odbiegają myśli już odległe... Krzysztof Kamil Baczyński Ur. 22 stycznia 1921 r. w Warszawie Zm. 4 sierpnia 1944 r. w Warszawie Najważniejsze dzieła: Pokolenie, Historia, Bez imienia, Dwie miłości, Z głową na karabinie Poeta, rysownik. Twórczość poetycką rozpoczął już jako uczeń gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie, gdzie w 1939 r. zdał maturę. Związany ze środowiskiem młodzieży lewicowej, m.in. z organizacją Spartakus działającą półlegalnie w szkołach średnich. W czasie okupacji niemieckiej zbliżył się do ugrupowań socjalistycznych, wydających podziemne pisma Płomienie i Droga. Od 1943 r. uczestniczył w tajnych kompletach polonistycznych, w tymże roku wstąpił do Harcerskich Grup Szturmowych, które stały się zalążkiem batalionu AK Zośka oraz ukończył konspiracyjną szkołę podchorążych rezerwy. Uczestnik powstania warszawskiego; poległ w walce przy Placu Teatralnym (Pałac Blanka); w parę tygodni później zginęła w powstaniu żona poety Barbara, którą poślubił w 1942 r. Nie licząc dwóch zbiorków odbitych na hektografie w 7 egzemplarzach w 1940 r. i kilku wierszy w antologiach Pieśń niepodległa i Słowo prawdziwe, zdążył ogłosić, pod pseudonimem Jan Bugaj, dwa konspiracyjne zbiory: Wiersze wybrane (1942) i Arkusz poetycki (1944) wydane nakładem Drogi. W 2018 roku został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.